✨Văn học Liberia
Chính trị gia kiêm [[văn sĩ Edward Wilmot Blyden.]] [[Tổng thống kiêm văn sĩ Ellen Johnson-Sirleaf.]] Danh ca kiêm [[thi sĩ Takun J (nguyên danh Jonathan Koffa).]] Truyền thống văn học Liberia được mặc nhiên thừa nhận từ thời điểm lập quốc (1822), nhưng chỉ thực tạo ra thành tựu khi cuốn tiểu thuyết tiên phong xuất hiện vào năm 1891.
Lịch sử
Cuốn tiểu thuyết Guanya Pau về một công chúa châu Phi do Joseph Walters xuất bản năm 1891 là cột mốc đáng nhớ cho sự khai sinh của thuật ngữ Văn học Liberia (). Trong thời kỳ rất ngắn trước và sau thời điểm 1900, hàng loạt tên tuổi gia nhập làng văn Liberia, đáng kể như: Wilmot Blyden, Edwin Barclay, Hilary Teage (tác giả quốc ca Liberia), Doris Banks Henries, Roland T. Dempster, Robert H. Brown, Henry B. Cole, Kona Khasu, Bai T. Moore, Wilton Sankawulo. Thậm chí trong một giai đoạn khá lâu, kiệt tác Án mạng ở Cassava Patch (Murder in the Cassava Patch) của Bai T. Moore và Sao chẳng ai biết chừng nào y chết (Why nobody knows when he will die) của Sankawulo được yêu cầu trích đọc ở mọi học đường.
Trong lĩnh vực văn chương Liberia, đề tài được phản ánh nhiều nhất gồm tục ngữ, lối sống cộng đồng, tín ngưỡng, phong hóa, kế đến là những chủ đề như thực dân chủ nghĩa, phiếm Phi chủ nghĩa, đa văn hóa, nhân quyền mà hầu hết được chuyên chở bằng Anh ngữ. Thi ca cũng dần thành một phương tiện biểu đạt thông dụng.
Tiêu biểu
- Edward Wilmot Blyden
- Roland Tombekai Dempster
- Henry Boimah Fahnbulleh
- Leymah Gbowee
- Fatima Massaquoi
- Clarence Moniba
- Edward Jakaku Bronston
- Wilton Gbakolo Sengbe Sankawulo, Sr.
- Michaela Songa
- John Hall Malagan
- Patricia Jabbeh Wesley
- Gabriel I. H. Williams
- Hawa Jande Golakai
- Fatima Massaquoi
- Dudambo Kenneth
- Bai Tamia Johnson Moore
- Anna Lee Grant
- Vamba Sherif
- Ellen Johnson Sirleaf
- Abbey King
- Ophelia S. Lewis
- Valerie Jonathan Bombin
- Zelma Davis
- Bennetha Sar
- George Fraska
- Irene Logan
- Knero
- Timothy Nkulele
- Sundaygar Dearboy
- BabyEye Taylor
- Takun J
- Tumnu
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
File:2020 collage v2.png|Từ bên trái, theo chiều kim đồng hồ: Vụ nổ Beirut năm 2020 đã làm hư hại một phần lớn của thành phố; SpaceX khởi động chuyến bay có phi hành đoàn đầu
Chính trị gia kiêm [[văn sĩ Edward Wilmot Blyden.]] [[Tổng thống kiêm văn sĩ Ellen Johnson-Sirleaf.]] Danh ca kiêm [[thi sĩ Takun J (nguyên danh Jonathan Koffa).]] Truyền thống **văn học Liberia** được mặc nhiên
**Cộng hòa Liberia** (tiếng Việt: Li-bê-ri-a) là một quốc gia nằm ở Tây Phi, giáp giới với các nước Sierra Leone, Guinée, và Côte d'Ivoire. Liberia có diện tích là 43.000 dặm vuông anh (111.369 km2)
**Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc**, viết tắt **UNESCO** là một trong những tổ chức chuyên môn lớn của Liên Hợp Quốc, được thành lập vào năm 1945
thumb | [[Hoá học là một phân nhánh của khoa học tự nhiên]] **Khoa học** là một hệ thống kiến thức về những định luật, cấu trúc và cách vận hành của thế giới tự
thumb|Cổng vào trường Đại học Nhân dân **Đại học Nhân dân Trung Quốc** (**RUC**; ) là một trường đại học công lập trọng điểm quốc gia tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Trường có liên kết
**Con rắn** là một trong những biểu tượng thần thoại lâu đời nhất và phổ biến nhất của thế giới loài người. Loài rắn này đã được kết hợp với một số các nghi lễ
**Đại học Babson** (**Babson College**) là một trường đại học đào tạo kinh doanh tại thành phố Boston, bang Massachusetts. Được thành lập vào năm 1919 bởi Roger W Babson, Đại học Babson là một
**Sân vận động AT&T** (), trước đây là **Sân vận động Cowboys**, là một sân vận động có mái che có thể thu vào ở Arlington, Texas, Hoa Kỳ. Sân phục vụ như là sân
Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến nhiều tổ chức khoa học trên toàn thế giới, dẫn đến giảm năng suất trong một số lĩnh vực và chương trình. Tuy nhiên, ảnh hưởng của đại
Nhiều quốc gia có một **sân vận động thể thao quốc gia**, nó thường được dùng như là sân nhà dành riêng cho một hoặc nhiều đội thể thao đại diện quốc gia của một
**Patricia Jabbeh Wesley** là một nhà thơ kiêm nhà văn Liberia (người di cư châu Phi) từng đoạt giải thưởng và phó giáo sư tiếng Anh và viết sáng tạo tại Đại học bang Pennsylvania.
**Ophelia S. Lewis** (sinh ngày 7 tháng 11 năm 1961) là một tác giả và nhà xuất bản và nhà nhân đạo người Liberia. ## Đời sống Ophelia S. Lewis đã xuất bản cuốn sách
nhỏ|Maria Liberia Peters (1988) **Maria Liberia Peters**, còn có tên là **Maria Liberia-Peters**, sinh ngày 20 tháng 05 năm 1941, là Thủ tướng của Antilles (thuộc vùng Ca-ri-bê) thuộc ảnh hưởng bởi Hà Lan từ
**Ruth Sando Fahnbulleh Perry** (16 tháng 7 năm 1939 – 8 tháng 1 năm 2017) là một chính trị gia Liberia. Bà từng là Chủ tịch lâm thời của Hội đồng Nhà nước Liberia từ
**Rhoda Weeks–Brown** là một nhà kinh tế và luật sư người Liberia, hiện đang phục vụ với tư cách là Tổng Cố vấn và Giám đốc Bộ phận Pháp lý, Quỹ Tiền tệ Quốc tế
**Sie-A-Nyene Gyapay Yuoh** là một luật sư và chính trị gia người Liberia hiện đang giữ chức vụ liên minh của Tòa án Tối cao Liberia. ## Cuộc sống ban đầu và giáo dục Yuoh
**Hawa Jande Golakai** (sinh năm 1979) là một nhà văn và nhà khoa học lâm sàng người Liberia. Năm 2014, bà được chọn là một trong 39 nhà văn triển vọng nhất ở châu Phi
**Fufu** (hoặc **fufuo**, **foofoo**, **foufou** ) là một loại bánh không nhân được làm từ bột ngũ cốc hoặc chuối và sắn trộn với nước rồi quết mịn, được tìm thấy trong nền ẩm thực
**Người Mỹ gốc Phi** (Anh: _African Americans)_ hay **Người Mỹ da đen** (Black Americans)là thành phần chủng tộc sinh sống ở Hoa Kỳ có tổ tiên từng là thổ dân ở châu Phi nam Sahara,
**Alexandre Émile John Yersin** (22 tháng 9 năm 1863 – 1 tháng 3 năm 1943) là một bác sĩ, nhà vi khuẩn học và nhà thám hiểm người Pháp gốc Thuỵ Sĩ. Ông nổi tiếng
Chữ ký của Oprah Winfrey **Oprah Gail Winfrey** (tên khai sinh **Orpah Gail Winfrey**; Được mệnh danh là "Nữ hoàng của mọi phương tiện truyền thông", bà là người Mỹ gốc Phi giàu nhất thế
**Muammar Abu Minyar al-Gaddafi** ( __; còn gọi là **Đại tá Gaddafi**; 7 tháng 6 năm 1942 - 20 tháng 10 năm 2011) đã là lãnh đạo _trên thực tế_ của Libya từ một cuộc
nhỏ|phải|Một con chó đang ăn thịt đồng loại của mình **Ăn thịt đồng loại** là hành động ăn thịt các thành viên cùng loài với mình. Chuyện động vật ăn thịt đồng loại tương đối
**Linh dương lưng vằn** (danh pháp khoa học: _Cephalophus zebra_) là một loài động vật có vú trong họ Bovidae, bộ Artiodactyla. Loài này được Gray mô tả năm 1838. Linh dương lưng vằn được
**Helene Cooper** (sinh ngày 22 tháng 4 năm 1966) là một nhà báo người Mỹ gốc Liberia, là phóng viên Lầu Năm Góc cho _tờ Thời báo New York_. Trước đó, bà là phóng viên
**Martina Brooks** (sinh ngày 21 tháng 11 năm 1983) là một nữ nhà báo người Liberia, làm việc ở vị trí nhà sản xuất đài phát thanh cao cấp cho Phái bộ Liên Hợp Quốc
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Colonial_Africa_1913_map.svg|nhỏ|300x300px|Bản đồ các thuộc địa châu Phi của các đế quốc châu Âu vào năm 1913 (Bỉ (vàng), Anh (hồng da cam), Pháp (xanh lam), Đức (ngọc lam), Ý (xanh lục), Bồ Đào Nha (tím)
**Suah Koko** (cũng đánh vần **Suacoco**) là một thủ lĩnh bộ lạc Liberia sống giữa cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Bà đã chiến đấu nhiều trận chiến chống lại Lực lượng
**Emma Shannon Walser** (sinh ngày 24 tháng 7 năm 1929) là một luật sư người Liberia, người đã trở thành nữ thẩm phán đầu tiên của đất nước vào năm 1971. ## Giáo dục và
**Miatta Fahnbulleh** là một ca sĩ và nhà hoạt động xã hội người Liberia. Kể từ tháng 5 năm 2017, bà là điều phối viên tạm thời của công dân có liên quan để bảo
**Michaela Songa** (sinh ngày 24 tháng 5 năm 1986) là một nữ diễn viên, nhà văn và nhà biên tập tạp chí có gốc từ Liberia. Michaela nổi tiếng với loạt tạp chí web và
**Bệnh do virus Ebola** (**Ebola virus disease - EVD**), còn được gọi là **sốt xuất huyết Ebola** (**EHF**) hay đơn giản là **Ebola**, là một bệnh sốt xuất huyết do virus ở người và các
**Bờ Biển Ngà**, cũng được gọi là **Côte d'Ivoire**, quốc hiệu là **Cộng hòa Bờ Biển Ngà**, là một quốc gia ở Tây Phi. Bờ Biển Ngà giáp với Liberia về phía tây, Guinea và
**Sốt Lassa** hoặc **sốt xuất huyết Lassa** **(LHF)** là một bệnh lý cấp tính do vi rút Lassa và được mô tả đầu tiên vào năm 1969 tại thị trấn Lassa, ở Borno State, Nigeria.
Ngày **28 tháng 1** là ngày thứ 28 trong lịch Gregory. Còn 337 ngày trong năm (338 ngày trong năm nhuận). ## Sự kiện *98 - Sau cái chết của Nerva, Trajan được tôn làm
**Quốc kỳ Hoa Kỳ** (), cũng gọi là **Quốc kỳ Mỹ** là lá cờ chính thức đại diện và là một biểu tượng quan trọng cho Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Quốc kỳ này là
**Virus Lassa (LASV) **là một loại virut gây ra sốt xuất huyết Lassa, một loại bệnh sốt xuất huyết (VHF), ở người và các động vật linh trưởng khác. Vi rút Lassa là một virut
**Dede Dolopei** là một công chức Liberia. ## Thông tin Bà là phó chủ tịch của Ủy ban Sự thật và Hòa giải cho Liberia. Cô đã làm việc trong các tổ chức phi chính
phải|thumb|[[Puerto Rico đôi khi được gọi là thuộc địa lâu đời nhất thế giới.]] Trong chính trị và lịch sử, **thuộc địa** là một vùng lãnh thổ chịu sự cai trị trực tiếp về chính
__NOTOC__ Trang này liệt kê những sự kiện quan trọng vào tháng 3 năm 2006. ## Thứ năm, ngày 2 tháng 3 * Menzies Campbell được bầu dẫn đầu đảng Dân chủ Tự do ở
Thuật ngữ **nội chiến** và **chiến tranh trong nước** thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng từ nội chiến được sử dụng nhiều hơn. Nó ám chỉ bất kỳ cuộc xung đột nào
**Abraham Lincoln** (; 12 tháng 2 năm 1809 – 15 tháng 4 năm 1865) là một chính khách và luật sư người Mỹ, tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ năm 1861 cho đến
Theo lịch Gregory, năm **1895** (số La Mã: **MDCCCXCV**) là năm bắt đầu từ ngày thứ Ba. ## Sự kiện ### Tháng 1 * 20 tháng 1: Quân Nhật tấn công Uy Hải. ### Tháng
300x300px|thumb ## Sự kiện * 1 tháng 1: Georges-André Chevallaz trở thành tổng thống Thụy Sĩ * 2 tháng 1: Quân đội Xô Viết bắt đầu một chiến dịch lớn trong Afghanistan. * 16 tháng
300x300px|thumb|Từ trên cùng bên trái, theo chiều kim đồng hồ: **[[Giải vô địch bóng đá thế giới 1990** được tổ chức tại Ý và Tây Đức giành chức vô địch; **Dự án bản đồ gen
**George Washington** (22 tháng 2 năm 173214 tháng 12 năm 1799) là một nhà lãnh đạo quân sự, chính khách người Mỹ, một trong những người lập quốc, tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ
## Tác động Nhiều quá trình vật lý liên quan đến nhiệt độ, chẳng hạn như: * Các tính chất vật lý của vật chất bao gồm pha (rắn, lỏng, khí hoặc plasma), tỷ trọng,
**Nigeria** (; phiên âm: "Ni-giê-ri-a"), tên chính thức là **Cộng hòa Liên bang Nigeria** (tiếng Anh: _Federal Republic of Nigeria_) là một quốc gia thuộc khu vực Tây Phi và cũng là nước đông dân
**Ethiopia**, quốc hiệu là **Cộng hòa Dân chủ Liên bang Ethiopia**, là một quốc gia nội lục ở vùng sừng châu Phi giáp với Eritrea về phía bắc, Djibouti về phía đông bắc, Somalia về