Văn bản quy phạm pháp luật hay còn gọi là Văn bản pháp quy là một hình thức pháp luật thành văn (Văn bản pháp) được thể hiện qua các văn bản chứa được các quy phạm pháp luật do cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyền ban hành để điều chỉnh các quan hệ xã hội. Theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 của Việt Nam thì Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật này, trong đó có quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội.
Đặc điểm
Văn bản quy phạm pháp luật mang những dấu hiệu cơ bản sau:
- Do cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc cá nhân có thẩm quyền ban hành.
Việc ban hành luôn luôn theo thủ tục, trình tự luật định.
Nội dung văn bản quy phạm pháp luật gồm những quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung (quy phạm pháp luật). Đó là những khuôn mẫu của hành vi mà mọi thành viên xã hội hoặc các cá nhân, cơ quan nhà nước, tổ chức có liên quan phải xử sự theo.
Văn bản quy phạm pháp luật được Nhà nước bảo đảm thực hiện. Nhà nước sử dụng mọi biện pháp về kinh tế, chính trị, tư tưởng, đạo đức, văn hóa, pháp luật, trong đó có cả biện pháp cưỡng chế nhà nước mang tính trừng phạt, để bảo đảm thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật mà mình đã ban hành. Biện pháp cưỡng chế có tính trừng phạt chỉ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng khi có vi phạm pháp luật xảy ra và việc áp dụng đó cũng dựa trên cơ sở nhằm giáo dục, thuyết phục, cải tạo.
Văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện nhiều lần trong thực tế đời sống, được áp dụng khi có sự kiện pháp lý xảy ra; được tất cả thành viên xã hội hoặc cá nhân, cơ quan nhà nước, tổ chức có liên quan thực hiện nhiều lần cho tới khi nó bị đình chỉ hoặc bị sửa đổi hoặc bị bãi bỏ một phần hay toàn bộ bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
*Hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật là sự điều chỉnh có phạm vi (giới hạn) nhất định về thời gian, không gian và đối tượng điều chỉnh.
Nhận biết
Cách nhận biết văn bản QPPL
1. Dựa vào số hiệu:
Từ năm 1996 cho đến nay, trong số hiệu văn bản QPPL có số năm ban hành. Ví dụ: [http://thuvienphapluat.vn/van-ban/Linh-vuc-khac/Luat-ban-hanh-van-ban-quy-pham-phap-luat-2008-17-2008-QH12-67029.aspx 17/2008/QH12]; [http://thuvienphapluat.vn/van-ban/Vi-pham-hanh-chinh/Nghi-dinh-71-2012-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-34-2010-ND-CP-quy-dinh-xu-phat-vi-pham-148015.aspx 71/2012/NĐ-CP]; [http://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Thong-tu-03-2013-TT-BTC-phi-tham-dinh-kinh-doanh-thuong-mai-co-dieu-kien-170346.aspx 03/2013/TT-BTC], [http://thuvienphapluat.vn/van-ban/Lao-dong-Tien-luong/Quyet-dinh-09-2013-QD-UBND-Quy-che-to-chuc-tuyen-dung-cong-chuc-xa-phuong-184546.aspx 09/2013/QĐ-UBND]…
2. Dựa vào cơ quan ban hành văn bản và loại văn bản:
Lưu ý
Một số lưu ý khi sử dụng văn bản quy phạm pháp luật:
1. Hiệu lực của văn bản
a) Thời điểm có hiệu lực:
Thông thường, văn bản sẽ quy định ngày có hiệu lực của nó, nhưng một số trường hợp phải căn cứ vào Luật ban hành văn bản để xác định ngày có hiệu lực.
b)**Khoảng thời gian áp dụng**
Thông thường, văn bản qppl có hiệu lực áp dụng trong khoảng thời gian từ ngày văn bản có hiệu lực cho đến ngày văn bản hết hiệu lực, trừ một số trường hợp:
-
Một phần nội dung của văn bản có hiệu lực trở về trước: Phần nội dung có hiệu lực trở về trước đó sẽ được áp dụng trước thời điểm văn bản có hiệu lực.
-
Hiệu lực của văn bản bị gián đoạn do bị đình chỉ thực hiện trong một khoảng thời gian
-
Văn bản đặc thù chỉ áp dụng trong một khoảng thời gian: Cho dù không có văn bản nào khác thay thế hủy bỏ các văn bản này để đưa nó về tình trạng hết hiệu lực thì hiệu lực áp dụng của nó cũng chỉ nằm trong khoảng thời gian đã được quy định.
-
Văn bản bị sửa đổi bổ sung đính chính: mặc dù tình trạng vẫn còn hiệu lực nhưng những nội dung bị sửa đổi thay thế đính chính thì không còn hiệu lực nữa. Ngày hết hiệu lực của những nội dung trên là ngày có hiệu lực của văn bản sửa đổi bổ sung đính chính (hoặc quy định ngày cụ thể khác).
c)**Thời điểm hết hiệu lực**
Một văn bản chỉ hết hiệu lực khi có văn bản khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay thế hủy bỏ bãi bỏ hoặc hết thời hạn có hiệu lực được quy định ngay tại văn bản đó.
Trong thực tế có rất nhiều trường hợp cơ quan ban hành văn bản không biết được trước đây mình đã ban hành những văn bản, quy định nào cho nên cuối văn bản thường phòng hờ một đoạn “Những quy định trước đây trái với quy định của văn bản này đều bị bãi bỏ”
Mặc dù Luật ban hành văn bản quy định rõ phải chỉ định rõ tên văn bản, điều, khoản, điểm bị thay thế sửa đổi…. Tuy nhiên thực tế áp dụng bạn phải vận dụng hết kiến thức, kinh nghiệm, sự trợ giúp từ nhiều nguồn để có thể tránh trường hợp sử dụng những nội dung cũ chưa được “chính thức” hết hiệu lực
* Nếu không nắm rõ các nguyên tắc xác định hiệu lực văn bản như trên, người sử dụng văn bản rất dễ gặp phải các rủi ro như: hành vi thực hiện sẽ không được thừa nhận, nếu có thiệt hại phát sinh sẽ phải bồi thường…
2. Phạm vi, đối tượng áp dụng
Văn bản chỉ có giá trị áp dụng trong phạm vi và đối tượng áp dụng của mình, đa số tất cả văn bản đều có quy định về nội dung này tại phần đầu văn bản. Do đó, trước khi áp dụng bất kì quy định nào trong văn bản, nên xem lại thật kỹ phần phạm vi và đối tượng áp dụng, để tránh được các rủi ro đánh tiếc.
VD: Thông tư 32/2010/TT-BLĐTBXH về bảo hiểm thất nghiệp trong phần phạm vi áp dụng có nói:
“Đối với người đang hưởng lương hưu hằng tháng, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng có giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc với người sử dụng lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp.”
Như vậy, nếu không tham khảo kỹ nội dung này mà lấy bất kỳ quy định nào khác trong Thông tư 32 áp dụng cho đối tượng không tham gia bảo hiểm thất nghiệp thì sai hoàn toàn.
3. Lựa chọn văn bản áp dụng
Pháp luật Việt Nam còn chưa được hoàn thiện, nhiều nội dung chồng chéo lên nhau là thực tế mà không chuyên gia nào trong lĩnh vực pháp luật phủ nhận. Do đó, đương nhiên có những trường hợp có nhiều văn bản cùng điều chỉnh một vấn đề, lúc đó phải có sự cân nhắc phù hợp đề tìm ra luật áp dụng:
-
Áp dụng văn bản có giá trị pháp lý cao hơn.
-
Áp dụng văn bản mới hơn.
-
Trường hợp văn bản có giá trị pháp lý như nhau thì luật riêng ưu tiên hơn luật chung; luật nào sát với lĩnh vực của vấn đề thì ưu tiên hơn các lĩnh vực khác.
-
Đối với luật nội dung thì sự việc xảy ra vào thời gian nào thì lấy văn bản có hiệu lực vào thời điểm đó để giải quyết, còn về luật hình thức thì áp dụng văn bản có hiệu lực lúc quan hệ được đem ra giải quyết
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Văn bản quy phạm pháp luật** hay còn gọi là **Văn bản pháp quy** là một hình thức pháp luật thành văn (**Văn bản pháp**) được thể hiện qua các văn bản chứa được các
**Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật** là đơn vị thuộc Bộ Tư pháp, có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp quản lý nhà nước về công tác kiểm
**Văn bản quy phạm pháp luật** là hình thức luật pháp chủ yếu của Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. ## Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành
Luật Ban Hành Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật Và Văn Bản Hướng Dẫn Thi Hành Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Quốc hội ban hành Luật ban
Sổ Tay Hướng Dẫn Kỹ Thuật Xây Dựng Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật Của Chính Quyền Địa Phương Các Cấp Tác giả TS Nguyễn Thị Ninh
**Quy phạm pháp luật** (tiếng Pháp: _Règle de droit_, tiếng Đức: _Rechtsnorm_, tiếng Anh: _Legal norms_) là những quy tắc, chuẩn mực mang tính bắt buộc chung phải thi hành hay thực hiện đối với
Bình Luận Luật Công Chứng Năm 2014 Tác giả CCV. TUẤN ĐẠO THANH - CCV. PHẠM THU HẰNG Nhà phát hành NXB Tư Pháp NXB Tư Pháp Khổ sách 16x24cm Số trang 536 trang Phát
Nội dung sách bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật quy định về địa vị pháp lý, chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác
Nội dung sách bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật quy định những nguyên tắc cơ bản trong tố tụng dân sự trình tự, thủ tục khởi kiện để Toà án giải quyết
Nội dung sách bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật quy định trình tự, thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự chức năng, nhiệm
Cuốn Lập, thẩm định phê duyệt, quản lý & điều hành dự án đầu tư xây dựng Tái bản lần thứ 1, có sửa chữa bổ sung gồm nội dung sau Chương 1 Tổng quan
11.Thông tin và đặc tính sản phẩm: N - Nguyên liệu làm cán: từ nhựa polypropylen và cao su/polyvinyl chloride- Nguyên liệu làm sợi: sợi nylon - synthetic textile-Sản phẩm được sản xuất, nhập khẩu
**Hệ thống pháp luật Việt Nam** là tổng thể các quy phạm pháp luật, các nguyên tắc, định hướng và mục đích của pháp luật có mối liên hệ mật thiết và thống nhất với
**Văn bản hành chính (Việt Nam)** là loại văn bản trong hệ thống văn bản của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang tính thông tin quy phạm Nhà nước, cụ thể
Từ điển pháp luật Việt Nam Tác giả Luật gia Nguyễn Ngọc Điệp Nxb Thế Giới Khổ 1927 cm Dày 704 trang Hình thức bìa cứng Phát hành 3. 2020 Giá 595.000đ Lời giới thiệu
Từ điển pháp luật Việt Nam Tác giả Luật gia Nguyễn Ngọc Điệp Nxb Thế Giới Khổ 1927 cm Dày 704 trang Hình thức bìa cứng Phát hành 3. 2020 Giá 595.000đ Lời giới thiệu
Trong thời gian vừa qua Chính phủ và Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế có hiệu lực kể từ ngày 01012022. Cụ thể, đó
Trong thời gian vừa qua Chính phủ và Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế có hiệu lực kể từ ngày 01012022. Cụ thể, đó
**Văn bản** là một loại hình phương tiện để ghi nhận, lưu giữ và truyền đạt các thông tin từ chủ thể này sang chủ thể khác bằng ký hiệu gọi là chữ viết. Nó
Số/ Ký hiệu: 417/QĐ-BXD Ngày ban hành: 15/04/2025 Ngày hiệu lực: 15/04/2025 Hình thức văn bản: Quyết định Đơn vị ban hành/ Người ký/ Chức vụ: Bộ Xây dựng | Trần Hồng Minh | Thứ
**Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2012 Law on Legal Popularization and Education_) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực phổ
**Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật** là đơn vị thuộc Bộ Tư pháp, có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp quản
**Pháp luật quốc gia** được hiểu là tổng hợp các quy tắc xử sự do các cơ quan có thẩm quyền của mỗi quốc gia thừa nhận, ban hành và bảo đảm thực hiện, thể
**Ủy ban Pháp luật của Quốc hội** là cơ quan cũ thảo luận, đóng góp ý kiến về các nội dung của dự thảo sửa đổi Luật, Hiến pháp, Pháp lệnh của Quốc hội. Trong
**Luật Hiến pháp** là một ngành luật gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ cơ bản về tổ chức quyền lực Nhà nước, về chế độ chính trị, kinh
nhỏ|phải|Hiến pháp Việt Nam năm 2013 **Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam** là văn bản pháp luật có giá trị cao nhất trong hệ thống pháp luật của Việt Nam.
**Dự án Luật Chuyển đổi giới tính** là một dự án luật trong nhiệm kỳ Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XV nhằm quy định cụ thể việc chuyển
**Đạo luật Cộng hòa Ireland 1948** () (Đạo luật số 22/1948) là một đạo luật của Quốc hội Cộng hòa Ireland (Oireachtas) tuyên bố rằng Ireland sẽ được gọi là Cộng hòa Ireland và trao
**Xung đột pháp luật** là hiện tượng hai hay nhiều hệ thống pháp luật khác nhau cùng có thể được áp dụng để điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh. Xung đột pháp luật
**Pháp điển** là tập hợp các quy phạm pháp luật đang còn hiệu lực của các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước ở trung ương ban hành, từ Thông tư
**Luật An ninh quốc gia** là đạo luật được Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 03 tháng 12 năm 2004, Luật
**Luật Phòng, chống tham nhũng 2018** (số ký hiệu: ) là văn bản quy phạm pháp luật được ban hành năm 2018 bởi Quốc hội Việt Nam khóa XIV đặt ra toàn bộ quy định
**Luật Hòa giải ở cơ sở 2013** (số ký hiệu: ) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về việc xã hội hóa quá trình giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn, vi phạm
**Ủy ban nhân dân cấp Tỉnh** do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành phố bầu ra là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa
**Luật Tiếp công dân 2013** (số ký hiệu: ) là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên quy định toàn diện và có hiệu lực hiện hành về việc tiếp công dân của khối
**Luật Điều ước quốc tế 2016** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2016 Law on Treaties_) là đạo luật được ban hành năm 2016 bởi Quốc hội Việt Nam khóa XIII đặt ra toàn
**Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015** (số ký hiệu: ) là đạo luật được ban hành năm 2015 bởi Quốc hội Việt Nam khóa XIII quy định về đơn vị hành chính và
nhỏ|Mặt trước [[Nhà Quốc hội - nơi làm việc của Quốc hội Việt Nam. Quốc hội là cơ quan thực hiện quyền lập pháp cao nhất trong hệ thống chính trị Việt Nam.]] **Lập pháp**
**Pháp luật quốc tế về quyền con người** (tiếng Anh: International Human Rights Law) là tổng thể các nguyên tắc, các quy phạm pháp luật quốc tế do các quốc gia và các tổ chức
**Luật Bình đẳng giới** là luật mang số 73/2006/QH11 được Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá XII thông qua vào ngày 29 tháng 11 năm 2006 và có hiệu
Tượng [[Nữ thần công lý ở Paris]] **Bình đẳng trước pháp luật** hay **quyền bình đẳng trước pháp luật** là những nguyên lý của pháp quyền được thể hiện qua các quy định cụ thể
**Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam** (tiếng Anh: _Department Of Survey, Mapping and Geographic Information Viet_, viết tắt là **DOSM**) là cơ quan trực thuộc Bộ Tài nguyên và
**Luật Việc làm 2013** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2013 Law on Employment_) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực việc làm của Việt Nam, là đạo luật
nhỏ|Những hình ảnh liên quan đến cuộc trấn áp Pháp Luân Công **Cuộc đàn áp Pháp Luân Công** đề cập đến chiến dịch được khởi xướng bởi Đảng Cộng sản Trung Quốc đối với các
**Các cơ quan chuyên môn Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội** bao gồm các sở, cơ quan ngang sở đặc thù (gọi chung là cấp sở) trực thuộc Ủy ban nhân dân thành
**Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương** là cơ quan chuyên môn, ngang sở, là bộ máy giúp việc của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch và Phó
**Bộ Tư pháp** là cơ quan của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. ## Lịch sử **Bộ Tư pháp** là một trong 13 bộ đầu tiên trong chính phủ đầu
**Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2014 Law on Vocational Education_) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp của
Số/ Ký hiệu: 34/2009/NQ-QH12 Ngày ban hành: 19/06/2009 Ngày hiệu lực: 19/06/2009 Hình thức văn bản: Quyết định Cơ quan ban hành/ Chức danh/ Người ký: Quốc hội | Chủ tịch | Nguyễn Phú Trọng
**Luật Người khuyết tật 2010** (số ký hiệu: , tên quốc tế: _2010 Law on Persons with Disabilities_) là văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực người khuyết tật của Việt