✨Trâu Murrah
nhỏ|phải|Một con trâu Murrah Trâu Murrah (phát âm tiếng Việt: Trâu Mu-ra) hay còn gọi là trâu Ấn Độ là một giống trâu có nguồn gốc từ Ấn Độ, đây là một giống trâu chuyên chăn nuôi để lấy sữa. Chúng còn có tên là trâu Dehli tên trung tâm của giống trâu này. Trâu Murrah có sừng xoắn khác với trâu thường có sừng vòng cung, đây cũng là giống trâu cho nhiều sữa, một con trâu Murrah ở Ấn có thể cho đến 3.000 lít sữa/năm. Hiện Ấn Độ cũng đã lai tạo được một giống trâu siêu chủng là trâu Nili-Ravi.
Trâu Murrah với những đặc điểm nổi trội là một giống trâu cao sản, đây là một trong những giống vật nuôi đáng tự hào của Ấn Độ. Ở Việt Nam, giống trâu Murrah được biết đến thông qua mối quan hệ hữu hảo giữa Việt Nam và Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ từng tặng một đợt lớn trâu Murrah cho nhân dân Việt Nam để gây giống, sau đó Thủ tướng Ấn Độ cũng tặng riêng 15 con trâu Murrah cho thủ tướng Phạm Văn Đồng, người có công chăm sóc, gây giống đàn trâu Murrah ở Việt Nam gắn với tên tuổi của anh hùng lao động Hồ Giáo.
Đặc điểm
Trâu Murrah thuộc giống trâu có tầm vóc to lớn, chúng có sừng đặc biệt và khả năng cho sữa tốt. Tuy to lớn nhưng trâu Murrah không thích hợp cho cầy kéo và chịu nóng kém hơn trâu đầm lầy.
Ngoại hình
phải|thumb|Trâu Murrah nhỏ|phải|Trâu Murrah ở Mumbai Trâu đực trưởng thành có khối lượng từ 650–730 kg/con, có thể năng tới 1000 kg, chiều cao trung bình của trâu là 142 cm. Trâu cái từ 350–400 kg/con, có thể tới 900 kg, chiều cao trung bình 133 cm. Nghé sơ sinh nặng 30 kg/con. Chúng có trọng lượng thịt cao hơn so với giống trâu bản địa ở Việt Nam từ 50 đến 70 kg/con. Trâu Murrah thường có da và lông màu đen tuyền, da mỏng, mềm mại, nhẵn bóng, có lông thưa, ở cuối đuôi có chòm lông màu trắng sát với chân, có một tỷ lệ thấp màu xám nâu hoặc xám nâu vàng, rất ít khi có trâu trắng.
Phần đầu: Đặc điểm nổi bật và rõ nét nhất của trâu Murrah là sừng ngắn, quay ra sau và lên trên sau đó vòng vào trong thành hình xoắn ốc, mặt sừng phẳng. Đầu trâu đực thô kệch và nặng nề, đầu con cái thì tương đối nhỏ, cân đối. Trán rộng và hơi gồ, mặt cân đối, lỗ mũi rộng, mắt trâu đực không lồi lắm, nhưng mắt con cái thì lồi, nhanh nhẹn và sáng. Tai trâu bé, mỏng và rủ xuống. Cổ trâu đực thô và mập, cổ trâu cái dài, mảnh.
Phần thân: Ngực trâu to, rộng, không có yếm. Trâu đực có phần thân trước nặng, phần sau nhẹ, trâu cái thì phần thân trước nhẹ và hẹp, phần thân sau nặng và rộng tạo thành hình cái nêm. Lưng rộng, dài và thon về phía đầu. Xương sườn rất tròn, núm rốn nhỏ, không có u bướu. Con đực có bắp chân khỏe, gần như thẳng, nhưng con cái thì chân hơi cong để tạo khoảng rộng cho bầu vú. Đuôi dài, mảnh, dễ vận động. Con cái có bầu vú phát triển, các tĩnh mạch vú nổi rõ, núm vú dài và cách xa nhau, cân đối, dễ nắm để vắt sữa và sữa xuống dễ dàng.
Nội tạng
Cơ quan tiêu hóa của trâu Murrah có một quá trình tiêu hóa đặc biệt, chúng có khả năng tiêu hóa nhiều loại cỏ và sản phẩm phụ của trồng trọt có tỷ lệ xơ cao, kể cả những sản phẩm mà gia súc khác từ chối, điều này có liên quan đến hệ vi sinh vật trong dạ dày trước của nó. Dạ dày trâu gồm có 4 phần: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách (thường được gọi là dạ dày trước) và dạ múi khế (gọi là dạ dày thực, có chức năng tương tự dạ dày đơn). Đối với dạ cỏ kích thước của nó tùy thuộc vào từng giai đoạn, giai đoạn còn non thì dạ cỏ rất bé thậm chí còn bé hơn cả dạ tổ ong, nhưng khi trưởng thành thì dạ cỏ cũng phát triển theo cùng với quá trình tiêu hóa thức ăn thô, chúng chiếm 70–80% dung tích của toàn bộ dạ dày.
Quá trình mà thức ăn từ dạ dày trước được ợ lên miệng và được nghiền, trộn lẩn với nước bọt và nuốt xuống lần thứ hai. Quá trình nhai lại có tác dụng tăng khả năng tiêu hóa, sự nhai lại xuất hiện sau khi nghé sinh ra từ 25–45 ngày. Sự nhai lại phụ thuộc vào thời gian và chu kỳ, giống, độ tuổi – giới tính. Quá trình tiêu hóa có rất nhiều khí được sinh ra (chủ yếu là CO2, CH4) tích lũy ở một mức nào đó và được thải ra.
Trong dạ cỏ của trâu có một lượng lớn vi sinh vật sống vi khuẩn, động vật nguyên sinh (protozoa), nhờ có chúng mà trâu có thể ăn thức ăn thô một cách dễ dàng, vi khuẩn: có nguồn gốc từ thực vật, số lượng và thành phần phụ thuộc và loại thức ăn, tỉ lệ các loại vi khuẩn với nhau…Cầu khuẩn, khuẩn propionic, khuẩn saccaromyces có tác dụng tiêu hóa gluxid protozoa; là loại vi sinh vật có nguồn gốc từ động vật, chúng có nhiều ở dạ lá sạ và dạ tổ ong, có hai loại: có tiêm mao và không có tiêm mao (có tiên mao)
Cơ quan sinh dục
Cơ quan sinh dục của trâu Murrah có nhiều nét tương đồng như của bò, kích thước tinh hoàn của trâu chỉ bằng ½ so với bò đực cùng thể trọng. Trâu Murrah ở Ấn Độ thì tinh hoàn ở trong bìu dái từ lúc mới đẻ. Dương vật của trâu đực hình ống và nhỏ dần về phía đầu, nó có ít tổ chức làm cương nở, độ dài dương vật trung bình khoảng 83,5 cm, cơ quan sinh dục phụ của trâu phát triển kém hơn so với bò, nhưng tuyến cowper lại dài tuy bề rộng không lớn. Còn đối với trâu cái thì âm đạo có nhiều cơ, thẳng và sừng tử cung thì uốn nhiều hơn so với bò, buồng trứng của trâu thì khác hẳn so với bò về hình thù, kích thước và trọng lượng.
Tập tính
Trâu Murrah có dấu hiệu động dục đầu tiên trung bình lúc 30 tháng tuổi. Trâu Murrah Ấn Độ là giống trâu ăn khỏe, chúng chủ yếu ăn các loại thức ăn thô từ phụ phẩm của ngành trồng trọt như rơm, cỏ, thân lá đậu tương, khoai lang và ngô Đây là giống trâu khỏe, trọng lượng lớn, sức bền cao, tuy nhiên, khả năng chịu kham khổ, chịu rét cũng như độ thuần không tốt bằng một số giống trâu khác và tuy to lớn nhưng trâu Murrah không thích hợp cho cầy kéo và chịu nóng kém hơn trâu đầm lầy. Mặc dù vậy chúng cũng khỏe, trâu này kéo cày rất tuyệt, mỗi ngày cày được 3–4 sào trong khi trâu nội chỉ cày 2 sào tỷ lệ mở sữa trung bình là 7%. Sữa trâu giá trị cao hơn sữa bò, hàm lượng bơ đến 70% trong khi sữa bò 30, 40%, nhiều nhất là 50%; đạm đến 7%, sữa bò cao nhất 5–6 %. Ấn Độ tặng Việt Nam 502 con trâu Murrah (trong đó tặng riêng cho Phạm Văn Đồng hai con), Phạm Văn Đồng đã giao đàn trâu này lại cho Hồ Giáo, ông Giáo đã chọn được ba con trâu cho sữa ngay và hai con khác đang mang thai đưa về Quảng Ngãi. Hồ Giáo đã chăm sóc đàn trâu Murrah sinh sôi, nảy nở đến 30 con, rồi chuyển giao cho nhân dân các huyện, chỉ giữ lại bốn con để chăm sóc.
Mục đích phát triển đàn trâu Murrah là sức kéo và sữa. Nhưng đồng ruộng bây giờ đã dùng máy, rất ít nơi cày bằng trâu, nên trâu dù hay đến bao nhiêu cũng đâu có ai cần đến nữa. Việc phát triển đàn trâu Murrah với mục tiêu ban đầu chỉ để lấy sữa không còn phù hợp. Hiện nay có dự án lai tạo đàn trâu với trâu nội Việt Nam để cải tạo giống trâu nội nhưng rất khó khăn do trâu Murrah không chịu giao phối với trâu nội,
Từ đó buộc phải chuyển sang giai đoạn thụ tinh nhân tạo bằng tinh cọng rạ. Kết quả thành công. Việc dẫn tinh trâu Murrah đông lạnh cọng rạ không chỉ cho tỷ lệ thụ thai đạt cao mà tầm vóc, khối lượng của nghé con lai F1 đều cao hơn 20–25% so với nghé con nội. Tinh cọng rạ trâu Murrah đã được lai tạo trên đàn trâu thuộc các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Bắc Giang trâu lai có trọng lượng lớn, tăng trọng nhanh, thích nghi tốt với điều kiện môi trường chăn nuôi tại địa phương, có khả năng tăng khối lượng từ 10–15 % so với trâu nội, chất lượng thịt cũng cao hơn, nuôi 8–12 tháng đạt 180 – 200 kg.
Nghé con ra đời to hơn hẳn nghé nội trước đây tới nửa yến. Nuôi được chừng một năm thì trọng lượng đã đạt trên dưới một tạ. Nghé lai to cao và đẹp mã hơn nghé nội, sau gần 2 năm chăn nghé lai chúng cũng mang hầu hết những ưu điểm của con mẹ về sự thích nghi với điều kiến chăn thả, khí hậu tại Việt Nam trọng lượng của nghé tăng trưởng rất nhanh. Trâu lai F1 có trọng lượng cao hơn 20–25% so với trâu nội. Nếu trâu đực F1 phối giống trực tiếp với trâu nái nội thì trâu con cũng có trọng lượng cao hơn 15–20%. Điều đặc biệt là cả hai đời nghé lai F1 hay F2 đều sinh trưởng, phát triển và sinh sản bình thường như trâu nội.
Trung Quốc
Tại Trung Quốc, kỹ nghệ chăn nuôi nông phẩm đã biến trâu cày thành trâu sữa, vì sữa trâu có giá trị dinh dưỡng rất cao. Các nhà chăn nuôi Trung Quốc đã nỗ lực vào những công trình nghiên cứu hầu tạo đàn trâu cày khoảng 20 triệu con dư ra sau khi nước này cơ giới hóa nông nghiệp, trâu cày giờ đây được biến thành trâu sữa. Phương pháp này được thực hiện bằng cách cấy bào thai trâu sữa có phẩm chất tốt vào bụng trâu cày cái.
Trung Quốc đã du nhập 55 con trâu Murrah và 50 con trâu Niri-Raphi, họ đã nghiên cứu đã dùng phương pháp hợp giao truyền thống để tạo ra được giống trâu mới thích hợp với điều kiện tự nhiên cho nhu cầu địa phương, nhưng tốc độ tạo giống khá chậm, không thể thực hiện nhanh hơn như việc ghép giống trâu sữa cho nhu cầu giống tốt tại địa phương được. Hiện Quảng Tây là nơi có lượng trâu lớn nhất Trung Quốc. Theo dự tính thì Quảng Tây sẽ bỏ ra 10 năm để trâu sữa hóa toàn bộ đàn trâu cày hiện nay, khiến giá trị của đàn trâu mới sẽ lên tới 12 tỷ Trung tệ.