✨Tiếng Thượng Arrernte
Tiếng Arrernte hay Aranda (), chính xác hơn là tiếng Thượng Arrernte, là một dãy phương ngữ được nói tại và quanh Alice Springs (Mparntwe trong tiếng Arrernte) tại Lãnh thổ Bắc Úc, Úc. Tên ngôn ngữ này đôi khi cũng được viết là Arunta hoặc Arrarnta.
Các dạng
thumb|Họa sĩ người Arrernte [[Albert Namatjira.]] Các dạng tiếng Thượng Arrernte được liệt kê dưới đây:
Alyawarr (Alyawarra), được nói bởi người Alyawarre Anmatjirra (Anmatyerre) Antekerrepenhe (Andegerebinha) Ayerrerenge (Ayerreyenge) Đông Arrernte (Ikngerripenhe) và Trung Arrernte (Mparntwe Arrernte; đông của Alice Springs) Tây Arrernte (Akarre, Tyuretye Arrernte, Arrernte Alturlerenj; tây của Alice Springs)
Có những tranh luận giữa các nhà ngôn ngữ học và giữa chính những người Aranda, rằng liệu những dạng này là phương ngữ tiếng Arrernte, hay là những ngôn ngữ riêng biệt. Tuy vây, tiếng Hạ Arrernte rõ ràng là ngôn ngữ riêng biệt.
Ngữ âm
Phụ âm
được mô tả là âm ngạc mềm () bởi , trong khi xem nó là âm lưỡi gà ().
Âm tắc không bật hơi. Âm tắc tiền mũi hóa đều hữu âm; âm mũi tiền tắc vô thanh khi tắc.
Nguyên âm
Mọi phương ngữ hay dạng đều có .
Chính tả
Phép chính tả tiếng Arrernte không viết đầu từ, và thêm e vào cuối mọi từ.
|
|}
Ngữ pháp
thumb|Một người Tây Arrernte, khoảng năm 1900. Tiếng Arrernte có cấu trúc từ tương đối tự do nhưng thiên về SOV (chủ-tân-động).
Đại từ
Những phần cơ thể chỉ cần đại từ phi sở hữu, dù những người nói còn trẻ thường vẫn cho cách sở hữu vào (e.g. akaperte ayenge hay akaperte atyinhe 'đầu tôi').
Ngôn ngữ
Tiếng Arrernte có một hệ thống ngôn ngữ ký hiệu phát triển.
Trong trường học và xã hội
thumb|Lều của người Arrernte, Arltunga, Lãnh thổ Bắc Úc; tháng 8 năm 1920. Trong hầu hết trường tiểu học tại Alice Springs, học sinh (bất kể sắc tộc) được dạy tiếng Arrernte như một môn học bắt buộc, song song với tiếng Pháp hoặc tiếng Indonesia. Thêm vào đó, trường trung học Alice Springs cho phép học sinh chọn học môn tiếng Arrernte, ngôn ngữ này cũng được dạy tại Đại học Centralian.
Nhiều nơi làm việc ở Alice Springs cũng yêu cầu người xin việc biết ít nhất là tiếng Arrernte cơ bản để có thể giao tiếp hiệu quả với người Arrernte bản địa.