✨Tiếng Murrinh-patha

Murrinh-patha (nghĩa đen là "ngôn ngữ-tốt") là một ngôn ngữ thổ dân Úc được hơn 1.500 người nói, đa số sống tại Wadeye (Lãnh thổ Bắc Úc), nơi nó là ngôn ngữ chính của cộng đồng. Đây là ngôn ngữ của người Murrinh-Patha, cũng như một số bộ tộc mà ngôn ngữ đã tuyệt chủng hoặc gần tuyệt chủng, như Mati Ke và Marri-Djabin.

Tên

Murrinh-patha cũng có thể được viết là Murrinh Patha, Murrinh-Patha, Murinbada, Murinbata. Garama là tên mà người Jaminjung gọi ngôn ngữ này. Murrinh-patha nghĩa đen là "ngôn ngữ-tốt."

Phương ngữ

Có ba phương ngữ tương tự lẫn nhau, được gọi là Murrinhdiminin, Murrinhkura, và Murrinhpatha.

Tình trạng

Vì có vai trò lingua franca trong khu vực, tiếng Murrinh-patha là một trong số ít ngôn ngữ thổ dân Úc mà số người nói đang tăng lên và dần được sử dụng rộng rãi hơn trong thế kỷ qua. Khác nhiều ngôn ngữ bản địa khác (đặc biệt tại đông Úc), trẻ em vẫn học ngôn ngữ này, một từ điển và sách ngữ pháp tiếng Murrinh-patha đã được phát hành, và một số phân đoạn Kinh Thánh đã được dịch ra tiếng Murrinh-patha trong thời gian 1982-1990.

Phân loại

Tiếng Murrinh-patha từng được xem là một ngôn ngữ tách biệt, dựa trên khối từ vựng khác biệt của nó. Tuy nhiên, sự biến tố động từ lại tương quan chặt chẽ với một ngôn ngữ khác, tiếng Ngan'gityemerri (Ngan'gi). Hai ngôn ngữ này hiện được xếp chung với nhau để tạo nên hệ ngôn ngữ Nam Daly. Trừ hình thái động từ hạn định và một ít từ cùng gốc như 'bạn' (số ít) (nhinhi và nyinyi) và 'đây, cái này' (kanhi và kinyi), chúng có rất ít điểm chung về từ vựng, dù cấu trúc ngữ pháp vẫn tương tự nhau.

Cũng như vậy, dù khác biệt từ vựng, tiếng Murrinh-patha và tiếng Mati Ke có cấu trúc cú pháp tương đồng. Sự sắp xếp hình vị trong động từ được cấu trúc rõ ràng, nhưng thứ tự từ ngữ trong câu tương đối tự do.

Đại từ

Trong tiếng Murrinh-patha, có 31 đại từ được phân loại vào bốn nhóm. Bốn nhóm này là: số ít, số kép, số nhỏ (từ 3 tới 15 cá nhân) và số nhiều (hơn 15). nhinhi, nanku-nitha, nankungitha, nanku, nankuneme, nankungime, nanki = "bạn" ku yagurr = "thằn lằn"

Chữ viết

Tiếng Murrinh-patha sử dụng bảng chữ cái Latinh.