✨Suboi
Hàng Lâm Trang Anh (sinh ngày 14 tháng 1 năm 1990), thường được biết đến với nghệ danh Suboi, là một nữ rapper, ca sĩ kiêm nhạc sĩ sáng tác ca khúc và diễn viên người Việt Nam. Cô được mệnh danh là "nữ hoàng nhạc hip-hop" tại Việt Nam.
Sinh ra và lớn lên tại Thành phố Hồ Chí Minh, Suboi tiếp cận và yêu thích dòng nhạc hip hop kể từ khi cô chỉ mới 14 tuổi và bắt đầu trình diễn rap từ lúc 15 tuổi và sau đó cô nhanh chóng trở thành một trong những rapper nổi tiếng trong giới underground hip hop. Năm 19 tuổi, sau một lần thu âm cùng rapper Rapsoul và KraziNoyze, Suboi đã gây chú ý cho nhạc sĩ Dương Khắc Linh, người sau này đã mời cô gia nhập hãng đĩa Music Faces. Năm 2009, Suboi giành được nhiều chú ý từ khán giả sau hai ca khúc "Xin hãy thứ tha" và "Girls' Night", hợp tác cùng Hồ Ngọc Hà, đẩy mạnh việc ra mắt album đầu tay của mình, Walk năm 2010, giúp cô trở thành nữ rapper đầu tiên đạt được thành công tại Việt Nam. Năm 2012, cô kết thúc hợp đồng với Music Faces và trở thành ca sĩ tự do. Album phòng thu thứ hai của cô, Run, sau nhiều lần trì hoãn đã được phát hành vào tháng 5 năm đó.
Suboi là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên có banner riêng trên Apple Music và được biểu diễn tại Liên hoan South by Southwest, một trong những lễ hội âm nhạc thường niên lớn nhất nước Mỹ. Năm 2017, cô xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Forbes Asia sau khi được lọt vào Danh sách 30 người trẻ tuổi ảnh hưởng nhất châu Á của năm và cũng là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên góp mặt vào danh sách này. Năm 2019, cô trở thành một trong sáu đại diện châu lục duy nhất xuất hiện trong phim tài liệu về nền văn hóa hip-hop châu Á mang tên Asia rising – The next generation of hip hop trên kênh phương tiện truyền thông đại chúng 88rising của Hoa Kỳ, đồng thời cũng là rapper Việt Nam đầu tiên có video âm nhạc được đăng tải trên nền tảng giải trí này.
Cuộc đời và sự nghiệp
1990–2004: Những năm thiếu thời
Hàng Lâm Trang Anh sinh ra trong một gia đình trung lưu tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Cô được những người bạn cấp hai gọi là "Suboi", trong đó, "Su" là tên riêng do gia đình cô đặt, còn "boi" thì được bạn bè ghép thêm bởi tính cách tomboy (hành xử như một người con trai) của mình.
Cô trở nên hâm mộ nhạc hip hop từ năm 14 tuổi cũng như bắt đầu trau dồi vốn tiếng Anh của mình bằng việc nghe và rap theo Eminem hay Will Smith. Nhưng bị trì hoãn do trục trặc ở khâu thiết kế và in ấn dù phần nội dung đã được hoàn thành từ lâu. Album được cô miêu tả là "đậm chất hip hop hơn" kèm theo dubstep và xoay quanh những trải nghiệm của cô trong hai năm sinh sống. Suboi sau đó tham dự lễ hội âm nhạc South by South West (SXSW). Đây là lễ hội về nghệ thuật lớn bao gồm các hoạt động về âm nhạc và phim ảnh, được tổ chức thường niên tại Austin, Texas, Mỹ.
Năm 2016, tham gia phim điện ảnh Siêu trộm với vai diễn Vi gấy ấn tượng lớn với công chúng. Hiện tại cô đang là ca sĩ độc lập. Ngày 22 tháng 5 năm 2016, Suboi ngay lập tức thu hút sự chú ý của giới truyền thông quốc tế sau khi đọc rap cho Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tại buổi hỏi đáp với các nhà lãnh đạo trẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh, một phần trong chuyến thăm Việt Nam của ông. Cuộc trao đổi ngắn giữa Suboi và Tổng thống Barack Obama khiến ông suy ngẫm về lịch sử của nhạc rap và tầm quan trọng của nghệ thuật đối với một quốc gia.
Năm 2019, Suboi công bố hình ảnh làm mẹ và danh tính người chồng của mình đó chính là nhà sản xuất Nodey.
Năm 2020, cô nhận lời trở thành huấn luyện viên Rap Việt, một trong những chương trình có rating cao nhất Việt Nam.
2021-nay: No nê, rút lui và trở lại Rap Việt
Năm 2021, cô bất ngờ thông báo rút khỏi vai trò huấn luyện viên của Rap Việt mùa 2 để tập trung cho những sản phẩm âm nhạc của riêng mình. Một trong số đó chính là màn hợp tác xuyên quốc gia với nghệ sĩ điển trai Gavin D đến từ Thái Lan với bài hát chủ đề của giải Liên Quân Mobile vô địch thế giới - Arena of Valor World Cup 2021 mang tên "TOGETHER", ra mắt vào ngày 8 tháng 7 năm 2021.
Ngày 15 tháng 7 năm 2021, Suboi phát hành album phòng thu thứ ba của mình sau 7 năm, có tựa đề là No nê.
Vào năm 2023, cô trở lại Rap Việt mùa 3 với vai trò giám khảo.
Phong cách nghệ thuật
Ảnh hưởng
nhỏ|phải|310x310px|[[Eminem, một trong những người có ảnh hưởng đầu tiên đến Suboi.]]
Chia sẻ về những nguồn cảm hứng của mình trong buổi phỏng vấn của mình với trang AnyArena.com, Suboi đã nói: "Tôi không thể xác định được một phong cách hay một nghệ sĩ [mà tôi hâm mộ] nhưng tôi là fan của Mos Def, Da Brat, Snoop Dogg, Aaliyah, Foxy Brown và mới đây nhất là Azealia Banks. Tôi đồng thời cũng rất thích những tác phẩm hay của Norah Jones, Bob Marley, Erykah Badu, cho đến nghệ sĩ Đức Kool Savas, Xavier Naidoo,... âm nhạc của những nghệ sĩ này đều đóng một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống tôi."
Phong cách âm nhạc và chủ đề
Suboi tự mô tả âm nhạc của mình là "một hỗn hợp gồm các thể loại hip-hop khác nhau", hiện tại, phong cách của cô mang hơi hướng "old-school và chill phối hợp cùng các thể loại khác nhau". Suboi chia sẻ: "Trong album của tôi, tôi luôn thử một chút ít từ mọi thứ. Từ Walk đến RUN, là một bước ngoặt lớn trong việc tôi thể hiện lời và giai điệu của mình."
Hình tượng công chúng
Suboi được Kate Hodal từ báo The Guardian nhận xét là "thẳng thắn" trong buổi phỏng vấn với Suboi tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2013.
Khi còn là thanh thiếu niên, quần áo khi trình diễn của cô chỉ bao gồm áo tank top và quần ống rộng. Suboi là cô gái Việt Nam đầu tiên xuất hiện trong những thiết kế đang gây sốt của Kenzo năm 2017. và là nghệ sĩ Việt duy nhất góp mặt trong tạp chí thời trang Vogue Nhật vừa đăng ảnh bìa số tháng 4/2019 với chuyên đề "Asia Rising" .
Danh sách đĩa nhạc
Album phòng thu
Đĩa mở rộng
Đĩa đơn
Là nghệ sĩ chính
Là nghệ sĩ nổi bật
MV
Dâu thiên hạ (2024) 1000 watts Away (Rời xa) Bet on me Cả ngàn lời chúc (với Rhymastic) Chất riêng của tôi Cho không Công Đôi khi (với Nodey) Đời Đừng ngoảnh lại (với Lưu Thiên Hương, Cường Seven) I know (với Kimmese) I love Vietnam (với Antoneus Maximus, Hà Okio, Thảo Trang, Thanh Bùi) Lời thỉnh cầu Người ơi người ở đừng về (với Đức Phúc) Người ta hiểu (với Mino & The Band) N-Sao Phiên bản khác (Version of you) (với Trang Pháp) Quậy đáng yêu Quê hương Việt Nam (với Anh Khang) Run Together (Với Gavin.D, Liên Quân Mobile) Sống thật một cá tính (với Gil Lê, Đông Nhi) Xin hãy thứ tha (với Hồ Ngọc Hà)
Lưu diễn
- Run Live Concert (2012)
- Suboi - Lady Leshurr Concert (2013)