Phát Diệm là một xã thuộc tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Trụ sở xã nằm cách phường Hoa Lư - trung tâm tỉnh lỵ Ninh Bình 25 km về phía Nam.
Theo Nghị quyết số 1674/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Ninh Bình năm 2025, sắp xếp thị trấn Phát Diệm, xã Thượng Kiệm và xã Kim Chính thành xã mới có tên gọi là xã Phát Diệm.
Xã Phát Diệm có diện tích: 23,1 km², dân số: 37.617 người, mật độ dân số: 1628 người/km².
Đây là đơn vị có diện tích xếp thứ: 92 , số dân xếp thứ: 34 và mật độ dân số xếp thứ: 22 trong số 129 xã, phường ở Ninh Bình.
Xã này nằm trên Quốc lộ 10, quốc lộ 21B và cũng là nơi có sông Vạc, sông Đáy chảy qua.
Địa lý
Xã Phát Diệm nằm ở trung tâm huyện Kim Sơn cũ, dọc theo quốc lộ 10, cách thành phố Hoa Lư 27 km về phía đông nam, có vị trí địa lý:
Phía đông giáp xã Quang Thiện
Phía tây giáp xã Lai Thành
Phía nam giáp xã Định Hóa và Nghĩa Lâm
Phía bắc giáp xã Khánh Nhạc và Yên Từ.
Thị trấn Phát Diệm trước đó có diện tích 7,52 km², dân số năm 2023 là 19.423 người,
Theo lý giải của Nguyễn Công Trứ, khi ông đã đi qua tỉnh lỵ Ninh Bình (nay là thành phố Hoa Lư), phát hiện thấy núi Cánh Diều trông giống hình một cô gái mình trần nằm ngửa nhìn trời mây bao la trông rất đẹp hướng ra Biển Đông thuộc đất huyện Kim Sơn, nên ông đặt tên trung tâm huyện lỵ là Phát Diệm, là nơi phát ra cái đẹp ở đó.
Ngày 25 tháng 12 năm 1948, thành lập xã Lưu Phương.
Thị trấn Phát Diệm được thành lập vào ngày 3 tháng 12 năm 1958 trên cơ sở tách một phần diện tích và dân số của các xã Lưu Phương, Thượng Kiệm và Kim Chính.
Ngày 10 tháng 12 năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1318/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023 – 2025 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025). Theo đó, sáp nhập toàn bộ 6,47 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số là 8.826 người của xã Lưu Phương vào thị trấn Phát Diệm.
Thị trấn Phát Diệm có 7,52 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số là 19.423 người.
Kinh tế
Quốc lộ 10 và sông Vạc chia thị trấn Phát Diệm làm 4 phần cân xứng ở 4 phía của ngã tư sông Vạc và sông Ân tạo ra hệ thống giao thông thủy và bộ rất thuận lợi.
Chợ Nam Dân Phát Diệm là một trong 5 chợ lớn nhất ở Ninh Bình. Chợ Nam Dân là chợ lớn thứ 3 ở Ninh Bình (chỉ sau chợ Rồng ở thành phố Hoa Lư và chợ Đồng Giao ở thành phố Tam Điệp), điều đặc biệt ở đây là nơi hội tụ các sản phẩm buôn bán đặc trưng như chiếu cói, rượu Kim Sơn, gạo tám, nếp, dự,... Tại đây còn có cảng than, cảng cá Kim Sơn.
Năm 2008, tổng giá trị sản xuất thị trấn đạt 72,3 tỷ. Tốc độ tăng trưởng bình quân 16% so với năm 2007. Ngành thương mại - dịch vụ chiếm chủ đạo trong cơ cấu kinh tế của thị trấn với 94%, Công nghiệp, TTCN chiếm 5,1%, Nông nghiệp chiếm 0,9%.
Văn hóa
Rạp Kim Mâu
Rạp chiếu bóng Kim Mâu là công trình biểu tượng kết nghĩa giữa huyện Kim Sơn và thành phố Cà Mau. Rạp nằm ven sông Ân, quay mặt tiền ra quảng trường, sông Ân và quốc lộ 10. Rạp Kim Mâu có diện tích 1,65 ha với sức chứa 800 chỗ ngồi. Đây là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa của huyện Kim Sơn.
Nhà thờ Phát Diệm
Thị trấn Phát Diệm nổi tiếng với nhà thờ Phát Diệm - một công trình kiến trúc đá hiện đại hài hoà kết hợp giữa phương Đông và phương Tây, nơi được ví như kinh đô công giáo của Việt Nam.
Cầu ngói Phát Diệm
Cầu ngói Phát Diệm là một công trình độc đáo, đã được in hình trên tem bưu chính Việt Nam. Cầu nằm bắc qua sông Ân ở trung tâm thị trấn Phát Diệm. Cầu ngói Phát Diệm có kiến trúc"thượng đình hạ kiều"tức phía trên là đình, phía dưới là cầu. So với 5 cây cầu ngói cổ hiện còn lại ở Việt Nam, cầu ngói Phát Diệm có chiều dài khá lớn, 36 m, chia thành 3 nhịp, mỗi nhịp có 4 gian. Ngoài cầu ngói Phát Diệm ở Kim Sơn còn 2 cầu ngói Lưu Quang và cầu ngói Hòa Bình đều bắc qua sông Ân.
Hai bên thân cầu ngói Phát Diệm có hai dãy lan can và cột đều bằng gỗ lim. Trên cầu là mái che cầu phong li tô, lợp ngói đỏ cổ truyền của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Lối đi hai đầu cầu có các bậc tam cấp. So với Chùa Cầu Hội An và cầu ngói Thanh Toàn, cầu ngói Phát Diệm có dáng vẻ nhẹ nhàng và thanh thoát, thể hiện tài năng sáng tạo đặc biệt.
Đây được đánh giá là cây cầu hiếm và có giá trị nghệ thuật cao nhất trong các loại cầu cổ ở Việt Nam. Cầu vừa có chức năng giao thông, vừa là một mái đình cổ kính, hơn nữa lại là điểm dừng chân tránh mưa nắng, nơi đôi lứa hẹn hò.
Dân gian có câu"cầu Nam, chùa Bắc, đình Đoài"để ca ngợi vẻ đẹp kiến trúc những cây cầu cổ ở xứ Sơn Nam, trong đó có cầu Ngói Phát Diệm ở Kim Sơn, cầu Trà Là ở thành phố Ninh Bình và cầu Đông ở cố đô Hoa Lư. Cầu Ngói Phát Diệm đã được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2018.
Hình ảnh
Tập tin:Phatdiemk-6.jpg|
Tập tin:Nhathodaphatdiem1.jpg|
Tập tin:Phatdiemk-77.jpg|
Tập tin:Nhathodaphatdiem2.jpg|Hành lang
Tập tin:Caungoininhbinh.jpg|Cầu ngói
Tập tin:Kimsonk9.JPG|
Tập tin:Kimsonk7.JPG|Nhà thờ chính toà
Tập tin:Phatdiemk-1.jpg|
Tập tin:Phatdiemk-2.jpg|
Tập tin:Phatdiemk-3.jpg|
Tập tin:Phatdiemk-4.jpg|
Tập tin:A-phatdiem1.JPG|Đài chiến sĩ ở thị trấn Phát Diệm
Tập tin:A-phatdiem2.JPG|Sông Ân Giang, đoạn chảy qua thị trấn Phát Diệm
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Phương đình Nhà thờ kết hợp phong cách kiến trúc Đông-Tây **Nhà thờ chính tòa Phát Diệm** (thường gọi là **Nhà thờ đá Phát Diệm**) là một quần thể nhà thờ Công giáo rộng khoảng
**Giáo phận Phát Diệm** (tiếng Latin: _Dioecesis de Phatdiem_) là một giáo phận Công giáo tại Việt Nam. Đây là giáo phận đầu tiên ở Việt Nam được ủy thác cho hàng giáo sĩ Việt
** Phát Diệm ** là một xã thuộc tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Trụ sở xã nằm cách phường Hoa Lư - trung tâm tỉnh lỵ Ninh Bình 25 km về phía Nam. Theo Nghị quyết
phải|nhỏ|Cầu ngói Phát Diệm **Cầu ngói Phát Diệm** là một cây cầu bắc qua sông Ân tại thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Cầu ngói Phát Diệm nằm trong
Combo 2 Cuốn Sách Tạo Động Lực Bứt Phá Cho Giới Trẻ Giới Hạn Của Bạn Chỉ Là Xuất Phát Điểm Của Tôi Đời Ngắn Đừng Ngủ Dài Top Sách Kỹ Năng Sống Bán Chạy
Giới Hạn Của Bạn Chỉ Là Xuất Phát Điểm Của Tôi Giới hạn là gì Giới hạn liệu có phải ranh giới an toàn của mỗi người Có lẽ không, giới hạn là để phá
Giới Hạn Của Bạn Chỉ Là Xuất Phát Điểm Của Tôi Giới hạn là gì Giới hạn liệu có phải ranh giới an toàn của mỗi người Có lẽ không, giới hạn là để phá
Combo Sách Tư Duy - Kỹ Năng Sống Giới Hạn Của Bạn Chỉ Là Xuất Phát Điểm Của Tôi Ba Người Thầy Vĩ Đại Combo Sách Giúp Bạn Biết Bạn Đang Đứng Ở Đâu Tặng
Combo Sách Kinh Tế và Kỹ Năng Làm Việc Những Nguyên Tắc Thành Công - Vươn Tới Đỉnh Cao Từ Xuất Phát Điểm Hiện Tại Tái Bản Năng Đoạn Kim Cương Tái Bản 2018 -
Giới hạn là gì Giới hạn liệu có phải ranh giới an toàn của mỗi người Có lẽ không, giới hạn là để phá bỏ. Bởi giới hạn của bạn chỉ là xuất phát điểm
Những Nguyên Tắc Thành Công - Vươn Tới Đỉnh Cao Từ Xuất Phát Điểm Hiện Tại Tái Bảnsẽ dạy bạn cách củng cố, tăng cường lòng tự tin, vượt qua những khó khăn thách thức
Những Nguyên Tắc Thành Công - Vươn Tới Đỉnh Cao Từ Xuất Phát Điểm Hiện Tại Tái Bảnsẽ dạy bạn cách củng cố, tăng cường lòng tự tin, vượt qua những khó khăn thách thức
**Kinh điển Phật giáo** có số lượng cực kỳ lớn, thậm chí xưa lấy 84.000 để ước chừng tượng trưng về số lượng pháp uẩn. Kinh văn Phật giáo truyền miệng hoặc được viết ở
Combo Điểm Bùng Phát và Những Kẻ Xuất Chúng Kèm Sổ Tay Điểm Bùng Phát Điểm Bùng Phátlà một khoảnh khắc kỳ ảo, khi một ý tưởng, một xu thế, hay một hành vi xã
Combo Điểm Bùng Phát và Những Kẻ Xuất Chúng Kèm Sổ Tay Điểm Bùng Phát Điểm Bùng Phátlà một khoảnh khắc kỳ ảo, khi một ý tưởng, một xu thế, hay một hành vi xã
Điểm Bùng Phát Điểm bùng phát là một khoảnh khắc kỳ ảo, khi một ý tưởng, một xu thế, hay một hành vi xã hội vượt qua ngưỡng nhất định - bùng phát và lan
Với xuất phát điểm là tỉnh nghèo; tỷ lệ thiết bị bảo đảm kết nối, sử dụng các nền tảng số còn thấp; số hộ nghèo cao, tỷ lệ người dân có thiết bị thông
**Báo và Phát thanh – Truyền hình Ninh Bình** (tiếng Anh: _Ninh Binh Newspaper and Radio – Television_, viết tắt: **NBTV**) là một đài truyền hình địa phương, trực thuộc Ủy ban Nhân dân tỉnh
**Biến cố Phật giáo 1963**, còn được gọi là **sự kiện đàn áp Phật giáo 1963, pháp nạn Phật giáo Việt Nam 1963 **hay gọi đơn giản là **phong trào Phật giáo 1963 **là một
Tượng [[Thích-ca Mâu-ni tu khổ hạnh theo phong cách Phật giáo Hy Lạp hóa, khoảng thế kỷ thứ 2–3, Gandhara (nay thuộc miền đông Afghanistan), Bảo tàng Lahore, Pakistan.]] **Phật giáo Nguyên thủy**, còn gọi
**Sao Diêm Vương** (**Pluto**) hay **Diêm Vương tinh** (định danh hành tinh vi hình: **134340 Pluto**) là hành tinh lùn nặng thứ hai đã được biết trong Hệ Mặt Trời (sau Eris) và là vật
Tỷ lệ lạm phát của 5 thành viên chính của [[G8 từ 1950 tới 1994]] Tỷ lệ lạm phát ở các nước trên thế giới 2019 Trong kinh tế vĩ mô, **lạm phát** (Tiếng Anh:
Đạo Phật có một lịch sử phát triển rất thăng trầm trong suốt hơn 2.500 năm; lan tỏa từ Ấn Độ ra khắp nơi trên thế giới. Do đó, việc hình thành các bộ phái
nhỏ|Siêu lạm phát ở Argentina **Siêu lạm phát** là tình trạng lạm phát cao, có tác động phá hoại nền kinh tế nghiêm trọng. Thông thường, tốc độ tăng giá chung ở mức 3 chữ
**Vụ phát tán video Senkaku năm 2010** (hoặc ) là một vụ phát tán các video ghi hình vụ va chạm tàu Senkaku năm 2010 trên mạng chia sẻ YouTube do một sĩ quan trưởng
nhỏ|Bức ảnh này trích trong một chương về [[Ấn Độ trong cuốn _Câu chuyện về các quốc gia của Hutchison_, mô tả Ajatashatru đến thăm Đức Phật để giác ngộ tội lỗi của mình.]] **Phật
nhỏ|phải|Thai tạng giới [[Mạn-đà-la ()]] nhỏ|phải|Vòng Pháp luân **Nghệ thuật Phật giáo** là sự phản ánh các khái niệm trong đạo Phật dưới các hình thức nghệ thuật khác nhau – nhất là các lĩnh
**Mua bán phát thải**, **thương mại phát thải**, hoặc **cap and trade**, là một chính sách của nhà nước nhằm kiểm soát ô nhiễm môi trường bằng việc tạo ra sự thúc đẩy về kinh
thumb|Các bản OLED thử nghiệm thumb|Tivi sử dụng OLED **Diode phát sáng hữu cơ** (tiếng Anh là **_organic light-emitting diode**,_ viết tắt là _**OLED**)_, là một loại _Diode phát sáng_ (LED) trong đó lớp phát
**Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn** là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân
nhỏ|Tượng minh hoạ [[Đức Phật Chuyển Pháp Luân tại Bảo tàng khảo cổ học Sarnath của Ấn Độ vào thế kỷ 3-5]] **Phật giáo** (tiếng Hán: 佛教 - tiếng Phạn: बुद्ध धर्म - IAST: _Buddha
Hiện vẫn chưa định được chính xác thời điểm đạo Phật bắt đầu truyền vào Việt Nam và **Phật giáo Việt Nam** đã thành hình như thế nào. Một nghiên cứu cho rằng đạo Phật
**Chu Khẩu Điếm** là một hệ thống hang động nằm ở ngoại ô Phòng Sơn, phía tây nam trung tâm thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Tại đây nổi tiếng với những khám phá khảo
**Biểu tình Phật giáo tại Huế 1993** là một cuộc biểu tình lớn của hơn 40.000 người dân Huế, diễn ra trước trụ sở Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố vào ngày 24 tháng
Sau khi Đức Phật nhập Niết-bàn, các cộng đồng Tăng đoàn (_Sangha_) đã nhóm họp định kỳ để giải quyết các tranh chấp về giáo lý và kỷ luật cũng như sửa đổi và chỉnh
**Kinh điển Phật giáo sơ kỳ** (thuật ngữ tiếng Anh: _Early Buddhist texts_ - **EBT**), hay **Kinh văn Phật giáo sơ kỳ**, là một khái niệm học thuật để chỉ hệ thống các kinh văn
nhỏ|Huy Hiệu Hoa Sen**Gia đình Phật tử Việt Nam** (**GĐPTVN**) là một tổ chức giáo dục thanh thiếu niên được thành lập từ những năm 1940, mang danh xưng chính thức là Gia đình Phật
**Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất** (viết tắt là **GHPGVNTN**), thành lập vào tháng 1 năm 1964, là một trong những tổ chức Phật giáo tại Việt Nam, từng được nhà nước Việt
thumb|right|[[Benito Mussolini (trái) và Adolf Hitler (phải), hai thủ lĩnh phát xít.]] **Chủ nghĩa phát xít** là một hệ tư tưởng chính trị và phong trào chính trị cực hữu đặc trưng bởi sức mạnh
phải|nhỏ| Hình ảnh một [[Mưa sao băng|trận mưa sao băng, với điểm phát được đánh dấu bằng o ]] **Điểm phát** (tiếng Anh: radiant) hay **điểm phát biểu kiến** của mưa sao băng là thiên
thumb|Tháp Phước Duyên thuộc [[chùa Thiên Mụ - biểu tượng đặc trưng ở Thừa Thiên Huế]] **Tháp** (chữ Hán: 塔) còn được gọi là **bảo tháp** (bửu tháp), **Phật tháp** hay **tháp chùa** là công
phải|nhỏ|305x305px|Bản đồ các trung tâm địa lý chính của các trường phái Phật học lớn ở Nam Á, vào khoảng thời gian [[Huyền Trang du hành đến vào thế kỷ VII.
* Màu đỏ: trường
nhỏ| Các thành viên kháng chiến Hà Lan với Sư đoàn Dù 101 của Hoa Kỳ tại [[Eindhoven, tháng 9 năm 1944 ]] **Chống phát xít** là sự đối lập với các hệ tư tưởng,
nhỏ|Một que diêm đang cháy **Diêm** là một dụng cụ tạo lửa phổ biến từ thời kỳ cận đại tới nay. ## Từ nguyên Trong lịch sử, thuật ngữ _phù hợp_ đề cập đến chiều
thumb|Chính quyền địa phương tại [[Quận Arlington, Virginia khuyến khích phát triển theo định hướng giao thông công cộng trong phạm vi tính từ các nhà ga metro của mạng lưới Washington Metro, với các
**Phát thanh AM** hay (**AM Broadcasting**) là một công nghệ truyền thanh, sử dụng phương pháp điều chế biên độ. Đây là phương pháp truyền âm thanh qua sóng vô tuyến đầu tiên, hiện nay
nhỏ|phải|Bánh xe Pháp luân **Biểu tượng Phật giáo** (_Buddhist symbolism_) là việc sử dụng các biểu tượng (_pratīka_) như một phương pháp thể hiện nghệ thuật nhằm trình bày các phương diện triết lý Phật
nhỏ|250x250px|Theo [[Mahavamsa, Đại bảo tháp ở Anuradhapura, Sri Lanka (khoảng 140 BCE).]] nhỏ|[[Tượng phật Avukana từ thế kỷ thứ 5.]] nhỏ| Bức tượng bằng đồng mạ vàng của [[Bồ Tát|Bồ tát Tara, từ thời Anuradhapura
**Phật giáo Trung Hoa** (), còn gọi là **Phật giáo Trung Quốc**, hay chính xác hơn là **Phật giáo Hán truyền** (tiếng Trung giản thể :汉传佛教; tiếng Trung phồn thể :漢傳佛教; bính âm: _Hànchuán Fójiào_),
nhỏ|phải|Tượng Phật ở [[chùa Long Sơn (Nha Trang)|chùa Long Sơn Nha Trang, dựng năm 1963. Pho tượng này có đặc điểm là khuôn mặt của Đức Phật được tạc theo nét mặt người Việt]] **Phật