✨Pando (cây)

nhỏ| Khu rừng cây dương Pando tại [[Rừng quốc gia Fishlake]] Pando (tiếng Latin có nghĩa "Tôi lan ra"), còn được gọi là người khổng lồ run rẩy (trembling giant), là một tập đoàn bản sao (clonal colony) của một cá thể cây dương rung đực (Populus tremuloides) được xác định là một sinh vật sống đơn lẻ bởi các dấu hiệu di truyền giống hệt nhau và được giả định có một hệ thống rễ ngầm khổng lồ. Vị trí của cây nằm tại Hạt Kiểm lâm Sông Fremont của Rừng Quốc gia Fishlake ở rìa phía tây của Cao nguyên Colorado, phía nam vùng trung tâm bang Utah, Hoa Kỳ, cách khoảng về phía tây nam của Hồ Cá. Pando cư ngụ trên một diện tích rộng và ước tính nặng , khiến nó trở thành sinh vật nặng nhất được biết đến. Hệ thống rễ của Pando được ước tính có tuổi thọ vài nghìn năm tuổi, đưa Pando nằm trong số những sinh vật sống lâu đời nhất được biết đến.

Sự tồn tại lâu dài của Pando là không chắc chắn do sự kết hợp của các yếu tố bao gồm hạn hán, sự phát triển của con người, chăn thả gia súc và ngăn chặn hoả hoạn. Liên minh Cây dương phía Tây (Western Aspen Alliance) đang nghiên cứu về cây này trong nỗ lực cứu chữa với sự hợp tác của Sở Lâm nghiệp Hoa Kỳ. Ở những khu vực của Pando thiếu hàng rào bảo vệ đầy đủ, động vật ăn cỏ đã ngăn cản Pando phát triển đủ thân non để thay thế hoàn toàn các thân già hiện có khi chúng chết. Sự suy giảm trong việc phát triển thêm các thân non bắt đầu vào những năm 1980 và chủ yếu là do hươu la (Odocoileus hemionus), mặc dù Pando cũng phải chịu ảnh hưởng bởi sự chăn thả hạn chế của bò nhà (Bos taurus) và có khả năng bị nai sừng xám (Cervus canadensis) gặm mất các cành non.

Lịch sử

Pando được phát hiện vào năm 1976 bởi Jerry Kemperman và Burton Barnes. Michael Grant, Jeffrey Litton và Yin Linhart thuộc Đại học Colorado tại Boulder đã kiểm tra lại sinh vật bản sao này vào năm 1992, đặt tên cho nó là Pando và tuyên bố nó là sinh vật lớn nhất thế giới tính theo trọng lượng. Cả hai nhóm nghiên cứu đều mô tả Pando là một sinh vật sinh sản vô tính đơn lẻ dựa trên các đặc điểm hình thái của nó. Việc lấy mẫu và phân tích gen vào năm 2008 bởi Jennifer DeWoody, Carol Rowe, Valerie Hipkins, và Karen Mock của Đại học Tiểu bang Utah và Đại học Southampton đã xác nhận cho các phân tích trước đó và tăng kích thước ước tính của bản sao vô tính từ 43,3 lên 43,6 ha.

Trong khi Pando là bản sao cây dương lá rung lớn nhất được biết đến và tuổi thọ của nó đã nhận được sự chú ý đáng kể, thì những bản sao lớn và già khác vẫn tồn tại. Theo báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) năm 2000:Năm 2006, Cục Bưu chính Hoa Kỳ xuất bản một con tem để tưởng nhớ cây dương lá rung này, gọi nó là một trong bốn mươi "Kỳ quan của Hoa Kỳ".

Kích thước và độ tuổi

Tập đoàn bản sao cây dương này nằm trên diện tích , nặng gần , và có hơn 40.000 cuống lá (thân), chúng chết riêng lẻ và được thay thế bằng các cuống mới mọc từ rễ của nó. Các thân cây dương tiên thảo riêng lẻ thường không sống quá 100–130 năm và các khu vực trưởng thành của Pando đang đạt đến giới hạn này. Các sông băng liên tục hình thành trên Cao nguyên Hồ Cá trong vài trăm nghìn năm qua và thung lũng Hồ Cá do Pando chiếm đóng đã bị lấp đầy một phần bởi băng gần đây là cực đại băng hà cuối cùng. Do đó, việc có độ tuổi lớn hơn khoảng 16.000 năm đòi hỏi Pando phải sống sót sau ít nhất là thời kỳ băng hà Pinedale, một điều có vẻ khó xảy ra theo các ước tính di truyền hiện tại về tuổi của Pando và mô hình biến đổi khí hậu địa phương của Pando. Những phát hiện này được tóm tắt trong Hệ thống Thông tin Hiệu ứng Lửa của Sở Lâm nghiệp Hoa Kỳ: