✨Olympique Lyonnais

Olympique Lyonnais (), thường được gọi đơn giản là Lyon () hay OL, là một câu lạc bộ bóng đá Pháp có trụ sở ở thành phố Lyon, vùng Auvergne-Rhône-Alpes. Câu lạc bộ thành lập vào năm 1950 từ việc sáp nhập giữa ba đội FC Lyon, AS Villeurbanne và Lyon Olympique Universitaire - một câu lạc bộ tồn tại từ năm 1899.

Lyon hiện nay lấy sân Parc Olympique Lyonnais làm sân nhà. Chủ sở hữu của câu lạc bộ từ đầu tháng 5 năm 2023 là doanh nhân người Mỹ John Textor, thay thế cho Jean-Michel Aulas, người đã lãnh đạo đội bóng từ năm 1987 cho đến đầu năm 2023. Mùa bóng năm nay Lyon đang thi đấu tại Ligue 1 và Coupe de France.

Câu lạc bộ là một trong những đội bóng giàu thành tích nhất của bóng đá Pháp, với bảy chức vô địch quốc gia liên tiếp giành được từ năm 2002 cho đến năm 2008. Lyon cũng đã có 18 mùa giải thi đấu ở UEFA Champions League. Mùa giải 2009-10 và 2019-20 là những mùa giải thành công nhất trong lịch sử câu lạc bộ tại đấu trường này khi họ vào đến bán kết. Đội bóng nữ của câu lạc bộ hiện nay cũng là đội bóng số một của nền bóng đá đất nước hình lục lăng, sau khi giành chức vô địch Pháp trong năm mùa giải gần đây nhất, nâng số chức vô địch quốc gia mà họ đã giành được lên tổng cộng 17 lần trong lịch sử tồn tại của mình, họ cũng lập kỉ lục giành được 8 chức vô địch UEFA Women's Champions League vào các năm 2011, 2012, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 và 2022.

Đối thủ truyền kiếp của đội bóng là AS Saint-Étienne, là thế lực một thời của nước Pháp có trụ sở ở Saint-Étienne. Hằng năm hai đội sẽ thường có những trận Derby vùng Rhône, nổi tiếng bởi bầu không khí căng thẳng, độ máu lửa và sự cuồng nhiệt của các cầu thủ trên sân cũng như các cổ động viên trên khán đài.

Serge Chiesa là cầu thủ ra sân nhiều nhất cho Lyon với 541 trận đấu, còn Fleury Di Nallo là cầu thủ ghi bàn nhiều nhất lịch sử câu lạc bộ với 222 bàn thắng.

Lịch sử đội bóng

Giai đoạn khởi đầu

nhỏ|Sân vận động cũ Stade de Gerland của Lyon " Lyon Olympique ", là một câu lạc bộ thể thao (gồm nhiều bộ môn khác nhau) được thành lập vào năm 1896 dưới cái tên Racing Club de Lyon, đội bóng đá của câu lạc bộ được thành lập sau đó ba năm (vào năm 1899). Đây chính là đội bóng đá đầu tiên ở Lyon lọt vào vòng chung kết giải vô địch bóng đá Pháp do liên đoàn USFSA tổ chức vào năm 1906. Tại giải đấu năm đó, đội đã gặp Olympique de Marseille ở vòng 1/8. Sau trận hòa 2-2 ở lượt đi, đội bóng thành phố Lyon đã không đến Marseille để chơi trận lượt về.

Những năm sau đó, đội mang tên " Lyon Olympique Universitaire " (thường được gọi tắt là " LOU ") có gặt hái được một số thành công nhất định nhưng sự phát triển còn hạn chế do vẫn chỉ là đội nghiệp dư thành viên của một câu lạc bộ thể thao (gồm nhiều bộ môn khác nhau), chứ không phải là một câu lạc bộ bóng đá biệt lập. Đồng thời, thành phố Lyon, và nhất là thị trưởng thời đó là ông Édouard Herriot không thực sự ủng hộ bóng đá. Chính sách của thành phố thời đó là phát triển phong trào thể thao quần chúng hơn là đầu tư vào một đội bóng chuyên nghiệp. Phải đến cuối Chiến tranh thế giới thứ hai, kế hoạch chuyên nghiệp hóa đội bóng đá của LOU mới được triển khai.. Câu lạc bộ ngay lập tức giành chức vô địch bóng đá Pháp miền Nam vào năm 1945 và lọt vào tứ kết cúp nước Pháp năm đó.. 4 ngày sau đó, tức ngày 23 tháng 5 năm 1950, câu lạc bộ bóng đá " Olympique de Lyon et du Rhône " được tuyên bố thành lập tại quán Café Neuf và lấy sân vận động Stade de Gerland làm sân nhà. Bác sĩ Marcel Trillat đề nghị chọn hai màu đỏ và xanh, màu biểu tượng của thành phố Lyon, làm màu của câu lạc bộ. Ngày 27 tháng 5, điều lệ hoạt động được soạn thảo xong. Đến ngày mùng 05 tháng 6, OL và LOU ký thỏa thuận đồng ý cho việc chuyển giao. Oscar Heisserer, cựu đội trưởng đội tuyển Pháp, huấn luyện viên của LOU vào mùa bóng trước đó, tiếp tục được giao đảm nhận nhiệm vụ này tại OL. Ngày 26 tháng 8 năm 1950, Olympique Lyonnais thi đấu trận đầu tiên của mình tại giải hạng hai Pháp.

Lên hạng rồi lại rớt hạng

Olympique Lyonnais bắt đầu mùa giải đầu tiên của mình ở giải hạng nhì vào năm 1950. Đội đặt mục tiêu thăng hạng ngay tại mùa bóng đầu tiên.

Chuẩn bị cho lần đầu tiên được thi đấu tại hạng cao nhất của bóng đá Pháp vào mùa bóng 1951-1952, đội đưa về Lyon ba tuyển thủ quốc gia Antoine Rodriguez, Pierre Flamion và André Grillon. Cùng hai cầu thủ trẻ nhiều triển vọng là Gilbert Bonvin và André Lerond. Tuy nhiên giải hạng nhất vẫn còn quá tầm với một đội bóng trẻ, OL phải xuống hạng ngay tại mùa bóng năm đó.

Sau một mùa bóng chuyển giao và tái xây dựng lực lượng, Olympique Lyonnais giành lại quyền lên chơi ở giải hạng nhất của bóng đá Pháp vào cuối giải năm 1953-1954.

29 năm ở giải hạng nhất

Từ năm 1954 cho đến 1983, Lyon thi đấu liên tục 29 năm liên tại giải hạng nhất Pháp. Cho đến khi đội xuống hạng vào cuối mùa giải 1982-1983, đấy là kỷ lục về số năm thi đấu liên tục tại hạng đấu cao nhất của bóng đá Pháp tính tới thời điểm đó. Thời kỳ hoàng kim của đội bóng trong khoảng thời gian này là từ đầu thập niên 60 cho đến khoảng giữa những năm 70. Lyon trong thời kỳ này được coi là một đội hợp với đá cúp, đội có nhiều tài năng nhưng quá thất thường để giành giải vô địch quốc gia, nhưng trong từng trận đấu một thì Lyon có thể làm nên điều kỳ diệu trước bất kỳ đội bóng nào. Từ năm 1963 đến năm 1973, OL trong vòng 10 năm đã 5 lần lọt vào chung kết Cúp quốc gia Pháp (trong đó có ba lần vô địch vào các năm 1964, 1967, 1973). Olympique Lyonnais cũng lọt vào bán kết Cúp C2 châu Âu năm 1964 và chịu thúc thủ trước Sporting Clube de Portugal, đội sau đó giành ngôi quán quân.

Lối chơi của đội bóng trong thời kỳ này thường dựa vào một hàng phòng ngự số đông, vì các tiền đạo tuyến trên của họ (Nestor Combin, Angel Rambert rồi Fleury Di Nallo, Serge Chiesa, và huyền thoại Bernard Lacombe) đều có đẳng cấp cao và là các chân sút chủ lực của đội tuyển Pháp vào thời điểm đó, nên các huấn luyện viên Lyon thường cho họ độc lập tác chiến mà chú trọng lực lượng cho hàng phòng thủ. Sau năm 1975, lực lượng của Olympique Lyonnais không được bổ sung một cầu thủ nào tương xứng ngoài trừ Jean Tigana (trong 3 mùa bóng từ 1978 đến 1981), đội dần trượt dốc và xuống hạng vào cuối mùa giải 1982-1983.

OL = Aulas

nhỏ|OL đã đạt được một tầm vóc mới sau sự xuất hiện của Jean-Michel Aulas vào năm 1987. Olympique Lyonnais ở lại giải hạng nhì trong 6 năm, ngân sách của đội không đủ mạnh để cho phép ngay lập tức trở lại hạng nhất. Năm 1987, sau những năm CLB phải chơi ở giải D2, Jean-Michel Aulas, một chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin đầu tư vào CLB và giành quyền kiểm soát. Ông đặt ra tham vọng "tham dự đấu trường châu Âu trong 5 năm". Aulas đã gây ngạc nhiên khi sa thải huấn luyện viên Robert Nouzaret, một trong những biểu tượng của CLB. Tuy nhiên, đội bóng dưới sự điều hành của ông đã thăng hạng lên Ligue 1 năm 1989 dưới sự dẫn dắt của Raymond Domenech.

Năm 1999, việc đầu tư 15 triệu euro của tập đoàn Pathé vào OL đổi lấy một phân ba cổ phần của CLB cho phép Jean-Michel Aulas tăng cường đáng kể về lực lượng, ngôi sao lớn đầu tiên về vùng Rhônes có lẽ là tiền đạo đội tuyển Brasil Sonny Anderson (với giá chuyển nhượng kỷ lục của bóng đá Pháp vảo thời điểm đó), đánh dấu một sự khời đầu kỉ nguyên của CLB.

Năm 2002, OL giành danh hiệu vô địch Ligue 1 lần đầu tiên trong lịch sử vào vòng đấu cuối cùng của mùa giải. Trước vòng cuối cùng, OL đứng thứ hai với 2 điểm ít hơn RC Lens. Lịch thi đấu vô tình xếp chính hai đội sẽ đối đầu với nhau tại lượt trận cuối cùng ở Gerland, Lyon giành chiến thắng với tỉ số 3-1 để giành ngôi quán quân. Sau chức vô địch đầu tiên này là chuỗi 7 chức vô địch liên tiếp (kỷ lục của bóng đá Pháp). Vào mùa giải 2008-09, đội bóng đánh rơi chức vô địch Ligue 1 vào tay của Bordeaux, kết thúc kỉ nguyên thống trị của đội bóng. Trong thời kì hoàng kim của mình, đội bóng đã đánh bóng tên tuổi cho 1 loạt cầu thủ gồm Gregory Coupet, Patrick Muller, Eric Abidal, Cris, Anthony Réveillère, Mahamadou Diarra, Michael Essien, Juninho, Florent Malouda, Sidney Govou, Sylvain Wiltord, Hatem Ben Arfa và Karim Benzema. Mùa giải 2009-10, đội bóng có lần đầu tiên lọt vào bán kết của UEFA Champions League dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Claude Puel và phải nhận thất bại trước đương kim á quân Bayern.

nhỏ|Khán đài của sân [[Parc Olympique Lyonnais, sân vận động hiện tại của OL.]]

Năm 2008, Jean-Michel Aulas lên kế hoạch xây sân vận động mới có tên là Parc Olympique Lyonnais để phục vụ cho vòng chung kết Euro 2016. Sân hoàn thành vào tháng 1 năm 2016 và có sức chứa hơn 59000 chỗ ngồi. Trong khi đó sân vận động cũ của Lyon là Stade de Gerland sẽ làm sân nhà cho câu lạc bộ bóng bầu dục của thành phố.

Vào năm 2016, một quỹ đầu tư tư nhân của Trung Quốc đã mua 20% cổ phần của câu lạc bộ với giá 100 triệu Euro. Quỹ do IDG Capital Partners quản lý.

Trong những thập niên 2010, thành tích cũng như vị thế của đội bóng đã không còn được như những năm 2000. Lyon thất bại trong việc mang về thêm một chức vô địch Ligue 1, với thành tích ấn tượng nhất của họ là về nhì vào mùa 2009-10, 2014-15 và 2015-16 với những đầu tàu là những cây săn bàn ấn tượng bao gồm Lisandro Lopez và về sau là Alexandre Lacazette. Tại Cúp Châu Âu, Lyon chỉ có 3 lần lọt vào vòng knockout của UEFA Champions League và có được một lần lọt vào bán kết UEFA Europa League vào mùa 2016-17. Vào thập niên này, đội bóng đã tiếp tục hưởng lợi về việc thu được rất nhiều tiền từ việc bán cầu thủ của mình như Samuel Umtiti (sang Barcelona với giá 25 triệu Euro), Mariano Díaz (sang Real Madrid với giá 21,5 triệu Euro), Willem Geubbels (sang Monaco với giá 20 triệu Euro), Corentin Tolisso (sang Bayern với giá 42 triệu Euro), Alexandre Lacazette (sang Arsenal với giá 53 triệu Euro), Ferland Mendy (sang Real Madrid với giá 48 triệu Euro), Nabil Fekir (sang Real Betis với giá 20 triệu Euro), Tanguy Ndombele (sang Tottenham với giá 60 triệu Euro) và Lucas Tousart (sang Hertha BSC với giá 25 triệu Euro).

Vào mùa giải 2019-20, Lyon đã chơi không tốt và kết thúc mùa bóng tại vị trí thứ 7 trước khi Ligue 1 bị huỷ bỏ do ảnh hưởng của Covid-19. Vị trí đó sẽ không đảm bảo suất dự Cúp Châu Âu vào mùa giải sau cho họ. Họ đã thất bại trong việc vô địch Cúp Quốc gia và Cúp Liên đoàn Pháp, và dừng bước trước FC Bayern München tại bán kết UEFA Champions League, và chấp nhận lần đầu vắng mặt tại Cúp Châu Âu kể từ năm 1995.

Vào tháng 6 năm 2022, Jean-Michel Aulas công bố doanh nhân người Mỹ John Textor đã được chọn để trở thành chủ sở hữu mới của đội bóng. Tuy nhiên John Textor gặp nhiều khó khăn trong việc tìm được các nhà đầu tư để có thể giúp ông gom đủ 846 triệu USD để mua lại hết các cố phần của IDG Capital Partners, Pathé cũng như một phần cổ phần của Aulas. Cuối cùng, vào tháng 12 năm 2022, John Textor chính thức trở thành chủ sở hữu mới của câu lạc bộ khi thành công mua lại 66,56% cổ phần của câu lạc bộ. Trong quá trình chuyển giao thì Aulas sẽ tiếp tục làm chủ tịch của Lyon thêm 3 mùa giải nữa, tức là đến hết mùa 2024-25.

Tuy nhiên, vào ngày 8 tháng 5 năm 2023, nghĩa là vào cuối mùa giải 2022-23, trang chủ câu lạc bộ Lyon thông báo rằng John Textor sẽ thay thế Jean-Michel Aulas để trở thành chủ tịch của đội bóng, và đặt một dấu chấm hết cho kỉ nguyên 36 năm của Lyon dưới sự lãnh đạo của Aulas với hơn 50 danh hiệu giành được cho cả đội nam và đội nữ.

OL thời kì hậu Aulas

Vào tháng 6 năm 2023, John Textor đã chọn nhà quản lý người Pháp Santiago Cucci thay thế ông để trở thành chủ tịch mới của Lyon. Ở mùa giải đầu tiên năm quyền lãnh đạo đội bóng, Textor cùng với Cucci đã đưa ra hàng loạt cải tổ trong đội ngũ quản lý và huấn luyện của đội bóng, trước hết bằng việc tiến cử tuyển trạch viên chính mới là Matthieu Louis-Jean để thay thế cho Bruno Cheyrou, cùng với đó là việc đưa "cánh tay phải" của Aulas là Vincent về một vị trí chuyên về tài chính thay vì bóng đá. Textor đã tuyên bố sẽ giữ chân các trụ cột với mục đích đưa đội bóng trở lại đấu trường Châu Âu sau 2 mùa giải vắng bóng. Tuy nhiên, ông đã gặp thất bại khi các tài năng trẻ Castello Lukeba và Bradley Barcola đã lần lượt ra đi với với tổng mức phí chuyển nhượng gần 100 triệu Euro. Không những thế, Lyon đã bị Hội đồng quản lý tài chính các đội bóng Pháp (DNCG) phạt hạn chế chuyển nhượng do tình hình vay nợ của đội bóng tồn tại kể từ thời Aulas nắm quyền. Điều này khiến Textor không thể chi tiêu nâng cấp đội hình.

Lò đào tạo trẻ của đội bóng

Trung tâm đào tạo trẻ của Lyon được công nhận là một trong những lò đào tạo cầu thủ trẻ tốt nhất của Pháp và thường xuất hiện trong danh sách những trung tâm đào tạo cầu thủ trẻ tốt nhất tại châu Âu, ngang hàng với FC Barcelona và Real Madrid.