Người Sán Chay, tên gọi khác là người Cao Lan (hay người Sán Chỉ hoặc Sán Chấy hay Hờn Bán) là một dân tộc cư trú tại miền bắc Việt Nam. Tại Việt Nam người Sán Chay là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam , có dân số năm 2019 là 201.398 người. Người Sán Chay nói tiếng Sán Chay, một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Thái trong Hệ ngôn ngữ Tai-Kadai.
Dân số và cư trú
Người Sán Chay gồm hai nhóm Cao Lan và Sán Chỉ chủ yếu tập trung ở ba huyện Sơn Dương, Yên Sơn, Hàm Yên thuộc tỉnh Tuyên Quang, huyện Phú Lương thuộc tỉnh Thái Nguyên, huyện Sơn Động thuộc tỉnh Bắc Giang và rải rác các tỉnh đông bắc Bắc Bộ khác như Yên Bái, Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn. Hiện tại có một nhóm người vào Tây Nguyên lập nghiệp được tổ chức thành các làng. Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, người Sán Chay ở Việt Nam có dân số 201.398 người, có mặt tại 58 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Sán Chay cư trú tập trung tại các tỉnh:
- Tuyên Quang (70.636 người, chiếm 36,2% tổng số người Sán Chay tại Việt Nam),
- Thái Nguyên (39.472 người, chiếm 19,2% tổng số người Sán Chay tại Việt Nam),
- Bắc Giang (30.283 người),
- Quảng Ninh (16.346 người),
- Yên Bái (10.084 người),
- Cao Bằng (7.908 người),
- Đắk Lắk (5.220 người),
- Lạng Sơn (4.942 người),
- Phú Thọ (4.278 người),
- Vĩnh Phúc (1.912 người)...
Đặc điểm kinh tế
Người Sán Chay làm ruộng nước là chính, nông nghiệp đóng vai trò quan trọng. Ngoài ra có một số dân tộc: Sán Chỉ vì điều kiện không có ruộng nên nghề chính của những người dân vẫn là nghề làm nương rẫy (lúa nương).
Tổ chức cộng đồng
Làng xóm thường tập trung một vài hộ gia đình đến vài chục hộ gia đình tùy vào thời gian sinh sống hay thời gian hình thành của làng, họ sống gắn bó đoàn kết với nhau.
Hôn nhân gia đình
Dân tộc Sán Chay có nhiều họ, mỗi họ chia ra các chi. Từng họ có thể có một điểm riêng biệt về tập tục. Mỗi họ thờ "hương hỏa" một thần linh nhất định. Trong gia đình người Sán Chay, người cha là chủ nhà. Tuy nhà trai tổ chức cưới vợ cho con nhưng sau cưới, cô dâu lại về ở với cha mẹ đẻ, thỉnh thoảng mới về nhà chồng, cho đến khi mang thai mới về hẳn với chồng.
Văn hóa
Về trang phục, hiện nay trang phục của người Sán Chay thường giống người Kinh hoặc người Tày. Thường ngày phụ nữ Sán Chay dùng chiếc dây đeo bao dao thay cho thắt lưng. Trong những dịp lễ tết, hội hè, các cô gái thường thắt 2-3 chiếc thắt lưng bằng lụa hoặc bằng nhiễu, với những màu khác nhau. Dân tộc Sán Chay có nhiều truyện cổ, thơ ca, hò, vè, tục ngữ, ngạn ngữ. Đặc biệt sình ca là hình thức sinh hoạt văn nghệ phong phú hấp dẫn nhất của người Sán Chay. Các điệu múa Sán Chay có: múa trống, múa xúc tép, múa chim gâu, múa đâm cá, múa thắp đèn... Nhạc cụ cũng phong phú, gồm các loại thanh la, não bạt, trống, chuông, kèn... Vào ngày hội đình, hội xuân, tết nguyên đán... người Sán Chay vui chơi giải trí, có những trò diễn sôi nỗi như: đánh quay, "trồng cây chuối", "vặn rau cải", tung còn...
Về nhà cửa, nói là nhà Cao Lan, nhưng đây chỉ là của một nhóm nhỏ ở Sơn Động, Bắc Giang. Nhà của người Cao Lan ở các địa phương khác cũng như nhà của người Sán Chỉ có nhiều nét gần với nhà Tày - Nùng. Riêng nhóm Cao Lan ở Sơn Động nhà cửa của họ có những nét rất độc đáo, chúng tôi không thấy giống bất kỳ nhà cửa của một dân tộc nào khác trong nước. Nhà sàn, vách che sát đất, xa trông tưởng là nhà đất. Bộ khung nhà với vì kèo kết cấu đơn giản nhưng rất vững chắc. Có hai kiểu nhà là: "nhà trâu đực" và "nhà trâu cái". Nhà trâu cái vì kèo bốn cột. Nhà trâu đực vì kèo ba cột. Về tổ chức mặt bằng sinh hoạt giữa nhà trâu cái và trâu đực đều có những nét tương tự như vậy là để phân biệt nhà trâu cái và nhà trâu đực chỉ là ở vì kèo khác nhau.
Người nổi tiếng
- Phan Thị Mỹ Bình (1974) là Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 12 (2006-2011), quê xã Đại Phú, huyện Sơn Dương, Tuyên Quang
- Nông Thị Sim (nghệ danh Sim Nông hay Nông Sim) ca sĩ người Cao Lan (Sán Chay) lọt top 3 nhạc thính phòng Giải Sao Mai 2019 khu vực phía Nam và chiến thắng trong chương trình Sàn chiến giọng hát 2020, sở hữu ngoại hình đẹp như hoa hậu, được khán giả biết đến qua nhiều ca khúc như: "Sapa nơi gặp gặp gỡ đất trời", "Người ơi người ở đừng về", "Biết ơn chị Võ Thị Sáu", "Cô gái vót chông", "Rừng xanh vang tiếng Ta Lư", "Tiếng đàn Ta lư" Nông Sim được nhiều khán giả yêu mến nhờ giọng hát cao vút, giàu cảm xúc và nhan sắc nổi bật không kém các hoa hậu, á hậu. Không chỉ sở hữu giọng hát nội lực, truyền cảm cô gái người dân tộc Cao Lan còn nổi bật trong dàn thí sinh bởi ngoại hình xinh đẹp, nụ cười toả nắng.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Người Sán Chay**, tên gọi khác là **người Cao Lan** (hay **người Sán Chỉ** hoặc **Sán Chấy** hay **Hờn Bán**) là một dân tộc cư trú tại miền bắc Việt Nam. Tại Việt Nam người
**Người Sán Dìu** (hoặc Sán Déo, Trại, Trại Đất, Mán quan cốc, San Déo Nhín, ; Hán Việt: Sơn Dao tộc) là một dân tộc thiểu số trong số 54 dân tộc tại Việt Nam
**Người ăn chay** () là một tiểu thuyết ba phần Hàn Quốc do Han Kang sáng tác và xuất bản lần đầu vào năm 2007. Đặt trong bối cảnh của Seoul ngày nay, câu chuyện
nhỏ **Người tẩy chay** hay **người chống đối** (tiếng Anh: **_anti-fan_**) là một số người hứng thú viết, thảo luận hoặc trong một số trường hợp tạo ra một tác phẩm phái sinh về một
**Tiếng Sán Chay** còn gọi là **tiếng Cao Lan**, đôi khi gọi là _Mán Cao Lan_, là một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Thái, ngữ hệ Thái-Ka Đai được sử dụng ở miền bắc Việt
**Sình ca** hay **sấng cọ**, **shấng cọ**, **cnắng cọô** là hình thức diễn xướng dân gian (đôi khi còn gọi là dân ca) của người Sán Chay ở miền Bắc Việt Nam, bao gồm các
Xuất xứ: Mỹ - 100% Thuần Chay Quy cách: Hộp 90 viên Giá: 380.000/ 1 hộpCó nên uống Glucosamine mỗi ngày không?- Đối với người mắc bệnh, thoái hóa khớp nên dùng Glucosamine mỗi ngày
Sản phẩm có tác dụng loại bỏ chấy và trứng chấy hiệu quả sau 3-5 lần sử dụng. Thành phần từ thảo dược vừa có hiệu quả cao, mà vừa an toàn cho người sử
Trong quá trình ăn chay, việc lựa chọn gia vị phù hợp là điều rất quan trọng. Một câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn là: Người ăn chay có được dùng nước mắm không?
Dầu Sachi là một loại dầu tinh khiết hoàn toàn tự nhiên với thành phần giàu axit béo tự nhiên, đặc biệt là hàm lượng omega 3 của Sachi hiện tại đang đứng đầu với
Tên sản phẩm: Viên bổ sung Canxi Cal-Mag PlusQuy cách đóng gói: 90 viên/ hộpHãng sản xuất: DEVAXuất xứ: Mỹ- Nếu bạn là người thuần chay hoặc ăn chay không tiêu thụ sản phẩm động
Bơ đậu phộng thì khá quen thuộc đối với nhiều người, tuy nhiên không ít người thắc mắc liệu nó có dùng cho người ăn chay được không?Bơ đậu phộng là một món ngon được
Bún thường được cho là thực phẩm chay vì làm từ gạo, nhưng thực tế không phải loại nào cũng phù hợp với người ăn chay. Một số bún công nghiệp có thể chứa phụ
Bún thường được cho là thực phẩm chay vì làm từ gạo, nhưng thực tế không phải loại nào cũng phù hợp với người ăn chay. Một số bún công nghiệp có thể chứa phụ
ØĂn Chaycho người bình thường hoạt động vốn đã không dễ dàng, với người tậpluyện càng khó khăn.ØDinhdưỡng thuần chay sẽ là nổi ám ảnh cho các vận động viên, họ thường xuyên thiếu hụt
ØĂn Chaycho người bình thường hoạt động vốn đã không dễ dàng, với người tậpluyện càng khó khăn.ØDinhdưỡng thuần chay sẽ là nổi ám ảnh cho các vận động viên, họ thường xuyên thiếu hụt
**Ăn chay** là việc thực hành kiêng ăn thịt (thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản và thịt của bất kỳ động vật nào khác), và cũng có thể bao gồm kiêng các sản phẩm
Khô chay là một món ăn phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là đối với những người ăn chay hoặc theo đạo Phật. Khô chay được làm từ các nguyên liệu thực
Khô chay là một món ăn phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là đối với những người ăn chay hoặc theo đạo Phật. Khô chay được làm từ các nguyên liệu thực
nhỏ|phải|Thịt, có lẽ là một trong những sản phẩm động vật quan trọng bậc nhất đối với con người nhỏ|phải|Kho trữ thịt ở Luân Đôn **Sản phẩm động vật** hay còn gọi là **dẫn xuất
Người ăn chay có thể uống cà phê, nhưng cần chú ý đến thành phần của cà phê và các nguyên liệu được sử dụng. Người ăn chay có thể uống cà phê, nhưng cần
Mắm ruốc chay là một loại gia vị có hương vị độc đáo, là một sản phẩm có hương vị độc đáo và phù hợp cho cả người ăn chay lẫn ăn mặn.Mắm ruốc là
nhỏ|Hiện trường tại dinh thự của Helen Conway, tại đó có một chiếc ghế bọc nệm bị cháy sém dưới những bức tường đen trong góc nhà. Dưới gầm ghế là đôi chân cháy dở
Mắm ruốc chay là một loại gia vị có hương vị độc đáo, là một sản phẩm dành cho những người ăn chay, người ăn mặn đều có thể sử dụng.Để mua mắm ruốc chay
Mắm điều chay được làm từ điều và không chứa bất kỳ thành phần từ động vật nào, do đó, phù hợp cho người ăn chay, không những vậy nó còn được những người ăn
QUYỀN LỢI CỦA KHÁCH HÀNG:- Hàng gửi trực tiếp từ kho công ty tại Tân Thành- Vụ Bản- Nam Định.- Ngày sản xuất luôn luôn mới, hàng sẵn có.- Được dược sĩ tư vấn khi
ENGLISH BELOWGIỚI THIỆU VỀ RAW FUSION:RawFusion sở hữu 1 công thức pha trộn độc quyền các nguồn protein isolate từ: đậu Hà Lan, mầm gạo nâu và hoa atiso và dầu hướng dương giàu EFA
Mắm ruốc chay không chỉ là một gia vị ngon miệng cho người ăn chay, mà còn là lựa chọn tốt cho sức khỏe. Với nguyên liệu hoàn toàn từ thực vật, sản phẩm này
Muối ớt tỏi Tây Ninh là gia vị thuần chay được ưa chuộng nhờ thành phần tự nhiên, không hóa chất, giúp món chay đậm đà và hấp dẫn.Khác với muối tôm thông thường chứa
Muối ớt tỏi Tây Ninh là gia vị thuần chay được ưa chuộng nhờ thành phần tự nhiên, không hóa chất, giúp món chay đậm đà và hấp dẫn.Khác với muối tôm thông thường chứa
nhỏ|phải|Họa phẩm về một cảnh săn hổ trên lưng voi **Săn hổ** là việc bắt giữ hay giết hại hổ. Ngày nay, với các quy định pháp luật về bảo vệ loài hổ thì phạm
**Thuần chay** là một triết lý cho rằng con người không nên sử dụng động vật. Có những người ăn chay người chọn không ăn thịt động vật, và người ăn chay không sử dụng
DÒNG SẢN PHẨM BẠN ĐANG CHỌN LÀ KEM ĐÁNH RĂNG: ️ ️ ️️ ️ ️ ️ ️ ️ ️ ️ ️️ ️ GRANTS - MILD MINT - FLUORIDE FREE - 110GDÀNH CHO NƯỚU NHẠY CẢM
Được làm từ các nguyên liệu thuần chay như đậu nành, nấm, tàu hũ ky, hay gluten (mì căn), chả lụa chay vừa giữ được độ dai ngon đặc trưng, vừa không chứa chất bảo
Được làm từ các nguyên liệu thuần chay như đậu nành, nấm, tàu hũ ky, hay gluten (mì căn), chả lụa chay vừa giữ được độ dai ngon đặc trưng, vừa không chứa chất bảo
Được làm từ các nguyên liệu thuần chay như đậu nành, nấm, tàu hũ ky, hay gluten (mì căn), chả lụa chay vừa giữ được độ dai ngon đặc trưng, vừa không chứa chất bảo
Một loạt các vụ cháy rừng chết người đã bùng phát ở miền trung Bồ Đào Nha vào đêm 17-18 tháng 6 năm 2017, dẫn đến ít nhất 61 người chết và ít nhất 54
phải|nhỏ| Đậu phụ kiểu Hồng Kông từ ẩm thực Phật giáo được chế biến thay thế cho thịt nhỏ| [[Tempeh|Bánh mì Tempeh]] nhỏ| Một chiếc bánh giả thịt [[Chủ nghĩa thuần chay|thuần chay, chứa protein
Ăn chay không chỉ là một phong cách sống xanh, mà còn là sự lựa chọn vì sức khỏe toàn diện cả về thể chất, tinh thần và môi trường. Tuy nhiên, để duy trì
Ăn chay không chỉ là một phong cách sống xanh, mà còn là sự lựa chọn vì sức khỏe toàn diện cả về thể chất, tinh thần và môi trường. Tuy nhiên, để duy trì
**Sân vận động Wembley** (), được đặt tên là **Sân vận động Wembley được kết nối bởi EE** vì lý do tài trợ, là một sân vận động bóng đá ở Wembley, Luân Đôn, được
nhỏ|phải|Một vụ cháy rừng ở [[Montana năm 2000]] nhỏ|Môt vụ cháy có kiểm soát ở rừng thông tại ở Bồ Đào Nha **Cháy rừng** hay còn gọi **lửa rừng** là sự kiện lửa phát sinh
Ưu điểm vượt trội:✔Rutin là hợp chất Glycosid thuộc nhóm Flavonoid Aglycon được chiết xuất từ hoa Hòe, là một loại vitamin P có tác dụng tăng cường sức chịu đựng của mao mạch, làm
Váng đậu cuộn là một món ăn chay phổ biến trong ẩm thực châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam. Nó được làm từ váng đậu (hay còn gọi là phù trúc,
Nhiều quốc gia có một **sân vận động thể thao quốc gia**, nó thường được dùng như là sân nhà dành riêng cho một hoặc nhiều đội thể thao đại diện quốc gia của một
Kho quẹt chay là một sản phẩm ngon, được dùng từ các nguyên liệu chay, phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là những người ăn chay.Để làm món kho quẹt chay bằng
Ê Đê nói rằng: _Đàn ông thường đốt lửa bừa bãi, đàn bà thường đốt lửa bậy bạ, có những người đốt lửa mà làm như kẻ điên, kẻ dại. Cây le đang đâm chồi
"Người ăn chay" như một hiện thân biểu tượng của Mùa Chay trong bức tranh _Cuộc chiến giữa quyến rũ của lễ hội [[Carnival và ăn chay_ của Pieter Brueghel the Elder]] Tại một số
25 Green Nutri là sản phẩm Sữa Hạt Ngũ Cốc đang dẫn đầu xu hướng thực dưỡng hiện nay. Với thành phần từ 25 loại ngũ cốc nguyên hạt nguyên cám, cung cấp đầy đủ
25 Green Nutri là sản phẩm Sữa Hạt Ngũ Cốc đang dẫn đầu xu hướng thực dưỡng hiện nay. Với thành phần từ 25 loại ngũ cốc nguyên hạt nguyên cám, cung cấp đầy đủ