✨Người Khơ Mú

Người Khơ Mú

Người Khơ Mú (; Khmu: ; ; ; , ở Trung Quốc phiên âm Hán là Khắc Mộc (), tên gọi khác: Xá Cẩu, Mứn Xen, Pu Thênh, Tềnh, Tày Hạy, trong văn liệu Latinh ghi là Khmu, Khamu hay Khammu) là một trong những nhóm sắc tộc lớn nhất sinh sống tại khu vực bắc Đông Nam Á. Họ cư trú ở miền bắc Lào, Myanmar, tây nam Trung Quốc (trong châu tự trị Tây Song Bản Nạp thuộc tỉnh Vân Nam), Thái Lan, và Việt Nam.

Tại Việt Nam, người Khơ Mú là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam . Tuy nhiên tại Trung Quốc thì họ lại không được công nhận chính thức như là một dân tộc tách biệt mà được đặt trong một thể loại rộng là các nhóm sắc tộc không phân loại.

Người Khơ Mú nói tiếng Khơ Mú, một ngôn ngữ trong ngữ tộc Môn-Khmer của ngữ hệ Nam Á. Người Khơ Mú là sắc tộc sinh sống sớm nhất tại Lào, cùng với người Môn tại Thái Lan và người Mường tại Việt Nam tạo nên những cộng đồng cư dân bản địa sớm nhất ở khu vực.

Dân số và địa bàn cư trú

Người Khơ Mú là những cư dân bản thổ ở miền bắc Lào. Hiện tại có khoảng 479.249-540.000 người Khơ Mú khắp thế giới, với dân số khoảng 389.694 người (năm 1985) tại Lào, 72.929 người (năm 2009) tại Việt Nam,, năm 1999 khoảng 56.542 người.

Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, người Khơ Mú ở Việt Nam có dân số 90.612 người, cư trú tại 44 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Khơ Mú cư trú tập trung tại các tỉnh:

Nghệ An (41.139 người, chiếm 48,9% tổng số người Khơ Mú tại Việt Nam),
Điện Biên (19.785 người),
Sơn La (15.783 người),
Lai Châu (7.778 người),
Yên Bái (1.539 người),
Thanh Hóa (1.031 người).

Tại Thái Lan

Phần lớn người Khơ Mú tại Thái Lan đã tới đây trong giai đoạn gần đây từ Lào và Việt Nam như là những người tị nạn, cũng từ cuộc chiến tranh Việt Nam. Họ sống tập trung gần biên giới Lào-Thái Lan. Người Khơ Mú có quan hệ huyết thống gần gũi với Mlabri, người lá vàng bản địa của Thái Lan.

Tại Trung Quốc

Tại Trung Quốc có khoảng 1.600-2.000 người Khơ Mú sinh sống rải rác trong tỉnh Vân Nam, được xếp vào nhóm không phân loại.

Tại Hoa Kỳ

Tại Hoa Kỳ, một lượng lớn người Khơ Mú sinh sống tại Richmond (California), chủ yếu là người tị nạn, di cư từ sau chiến tranh Việt Nam. California cũng là trung tâm của cả Khmu National Federation Inc. và Kmhmu Catholic National Center.

Nguồn gốc

Nhóm dân tộc Khmuic đề cập đến một nhóm các dân tộc ở Đông Nam Á lục địa nói các ngôn ngữ có liên quan chặt chẽ và tuân theo các phong tục và truyền thống tương tự. Dựa trên các bằng chứng ngôn ngữ, văn hóa và lịch sử, người ta tin rằng những nhóm dân tộc hiện nay khác biệt này là hậu duệ của một dân tộc thuần nhất có thể là một trong những nhóm dân cư đầu tiên đến định cư ở miền Bắc Đông Dương. Những khu vực sinh sống của người Khmuic lịch sử này rộng lớn hơn nhiều so với hiện tại, bao gồm cả những vùng đất thấp phía bắc của ít nhất là Thái Lan và Lào ngày nay, cho đến khi bị các đế chế Mon và Khmer kế tiếp hấp thụ hoặc đẩy lên vùng núi ẩn náu và sau đó là sự xuất hiện của nhiều sắc tộc Thái khác nhau.

Đặc điểm kinh tế

Người Khơ Mú sống chủ yếu bằng kinh tế nương rẫy. Cây trồng chính là ngô, khoai, sắn. Trong canh tác, người Khơ Mú dùng dao, rìu, gậy chọc hốc là chính. Hái lượm săn bắn giữ vị trí quan trọng, nhất là lúc giáp hạt. Người Khơ Mú nuôi gia súc, gia cầm chỉ để phục vụ dịp lễ lạt, tiếp khách. Nghề đan lát phát triển. Họ đan các đồ dùng để vận chuyển, chứa lương thực... Người Khơ Mú không phát triển nghề dệt vải, nên thường mua quần áo, váy của người Thái để mặc.

Văn hóa

Dân tộc Khơ Mú có vốn truyền thống văn hóa lâu đời, tuy cuộc sống vật chất còn nghèo, nhưng cuộc sống tinh thần khá dồi dào.

Đón Tết

Trước khi đón tết, vào tháng chạp dân làng Khơ Mú tổ chức lễ "đón mẹ lúa". Một mâm lễ chung được bày ra trên nương, người cao niên đại diện dân làng thắp hương khấn tạ ơn thần linh. Một con trâu được tắm sạch sẽ dắt ra trước kho lúa, người ta cảm ơn rồi lấy hoa giắt vào sừng, lấy vải đắp lên mình trâu.

Chiều 30 tết, người già trong làng tìm đến nhà và không quên dặn nhau nhớ để ý xem sau thời khắc giao thừa nghe con vật gì cất tiếng đầu tiên để đoán thời vận. Người Khơ Mú quan niệm nếu con gà gáy đúng canh ba thì cả năm gặp điều may mắn, còn gà gáy sớm hơn báo hiệu điều chẳng lành như gặp hỏa hoạn hoặc trong làng sẽ có người chửa hoang.

Với tập tục dân gian gắn với ngày tết, người Khơ Mú cũng có những nét riêng khác hẳn với các dân tộc khác như tục lấy nước đầu năm mới. Nếu nhặt được hòn sỏi trắng thì may mắn cả năm, còn gặp hòn sỏi đen thì coi như kém may. Nước vừa múc về sẽ chia cho mọi người trong nhà cùng uống, gọi là uống nước mới.

Lễ cúng ma nhà (Hrôigang)

Một tập quán ăn sâu vào tình cảm và tiềm thức của người Khơ Mú thuộc họ Rvai (hổ), đó là nghi lễ cúng ma nhà (Hrôigang). Vào dịp Tết Nguyên đán, người Khơ mú thuộc họ hổ đã diễn lại các động tác của hổ, vật tổ của dòng họ với ý thức tự nhắc nhở và giáo dục những người trong cộng đồng rằng mình là người họ hổ và có nguồn gốc từ hổ. Với quan niệm hổ là tổ tiên của mình, người Khơ mú thuộc họ Rvai kiêng không động tay vào hổ, không săn bắt, giết, ăn thịt hổ.

Trong các hội hè, các nghi lễ người hóa trang giống như hổ. Khi gặp hổ chết, người Khơ mú thuộc họ Rvai phải khóc than thật sự như tổ tiên của mình qua đời. Người ta tin rằng khi chết đi, họ sẽ hóa thành kiếp hổ. Khi còn sống, người ta kiêng đắp chăn sặc sỡ như lông hổ, khi chết, người ta đắp cho chiếc chăn khác màu lông hổ và đặt chiếc chăn giống màu lông hổ bên cạnh người chết để hồn được siêu thoát và trở về với hổ, có nghĩa là về với tổ tiên

Tổ chức cộng đồng

Các họ của người Khơ Mú thường mang tên một loài thú, một loài chim hay một thứ cây nào đó. Mỗi dòng họ coi thú, chim, cây ấy là tổ tiên ban đầu của mình và họ kiêng giết thịt và ăn thịt các loại động, thực vật này. Mỗi dòng họ có huyền thoại kể về lai lịch của tổ tiên chung, người cùng dòng họ coi nhau là anh em ruột thịt.

Hôn nhân gia đình

Ở gia đình người Khơ Mú, vợ chồng bình đẳng, chung thủy. Người Khơ Mú có tục cưới rể một năm, sau đó mới đưa vợ về nhà mình. Khi ở nhà vợ, người chồng đổi họ theo vợ, còn nếu có con thì con theo họ mẹ, trái lại khi về nhà chồng thì vợ phải đổi họ theo chồng và các con lại mang họ bố. Người cùng dòng họ không được lấy nhau, nhưng con trai cô được lấy con gái cậu. Trong việc dựng vợ gả chồng và trong cuộc sống gia đình, vai trò của người cậu đối với các cháu rất quan trọng.

Nhà ở

Đến nay ở nhiều vùng người Khơ Mú vẫn còn du canh du cư. Làng bản của họ thường cách xa nhau, nhỏ bé, ít dân. Nhà cửa phần lớn làm sơ sài, đồ dùng trong nhà cũng ít ỏi.

Nhà ở truyền thống của người Khơ Mú là kiểu nhà nửa sàn nửa đất và thường được làm ở trên đồi cao ven nương rẫy để tránh thú rừng. Không như một số dân tộc sử dụng phần gầm sàn làm nơi sinh hoạt hay chứa nông cụ, nông sản, người Khơ Mú coi phần gầm sàn là nơi thiêng nhất trong ngôi nhà, thậm chí ngày thường không dám xâm phạm, trừ việc quét dọn trước mỗi đầu năm mới.Đầu hồi nhà sàn của người Khơ Mú có hình con ốc sên, vừa có tác dụng trang trí, cầu mong sự giàu có, vừa nhằm dọa tà ma không cho đến gần.

Đặc biệt, bên trong ngôi nhà sàn của người Khơ Mú có đến ba bếp lửa nằm ở ba vị trí khác nhau tạo nên nét đặc trưng "bốn góc nhà, ba góc bếp" không thể tìm thấy ở các dân tộc khác.

Lên hết bậc cầu thang ở phía đầu hồi là cửa chính vào ngôi nhà sàn. Bên cánh trái gian đầu tiên là một bếp lớn dùng để nấu thức ăn hằng ngày.

Ở trung tâm gian giữa, nơi cửa chính nhìn vào là bếp thứ hai, đặt ngay dưới trang thờ ông bà tổ tiên. Bếp này được người Khơ Mú xem là bếp thờ, bếp thiêng và chỉ nổi lửa vài lần trong năm vào dịp tết hoặc cúng lễ.

Trong cùng bên trái của gian thứ ba là một bếp nữa. Chỗ ngủ của chủ nhà được đặt bên phải gian thứ ba này.

Trang phục

Người Khơ Mú không phát triển nghề dệt vải, nên thường mua quần áo, váy của người Thái, người Lự (áo có ảnh hưởng của phụ nữ Lự vùng Tây Song Bản Nạp, Lào và Thái Lan chứ không phải người Lự Việt Nam) để mặc. Sắc thái Khơ Mú thể hiện ở trang phục hầu như đã bị phai mờ tuy trang sức của phụ nữ còn có đôi điểm riêng biệt, áo của phụ nữ Khơ Mú thường màu đen, dài đến eo. Cổ áo cắt theo hình chữ V nẹp viền bằng dải thổ cẩm, mặt trước áo đáp tấm vải thổ cẩm rộng khoảng 20 cm thêu hoa văn rực sỡ chạy từ cổ áo đến hết thân áo. Đây là điểm nhấn thu hút nhất của chiếc áo phụ nữ dân tộc Khơ Mú.

Váy màu đen, dài từ eo xuống mắt cá chân. Thân váy, gấu váy được thêu họa tiết hoa văn dọc chạy theo thân váy. Váy khi mặc được giữ lại bởi chiếc thắt lưng quấn quanh eo, thắt lưng bằng lụa, màu sáng, điểm thắt nút thường nằm ở phần hông bên phải.

👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚

💫 Người Khơ Mú

**Người Khơ Mú** (; Khmu: ; ; ; , ở Trung Quốc phiên âm Hán là **Khắc Mộc** (), tên gọi khác: **Xá Cẩu, Mứn Xen, Pu Thênh, Tềnh, Tày Hạy**, trong văn liệu Latinh

💫 Lễ hội Cầu mùa (người Khơ Mú)

**Lễ hội cầu mùa của người Khơ Mú**, hay lễ hội **Pa Sưm** theo tiếng Khơ mú, là một lễ hội của người đồng bào dân tộc Khơ Mú, Nghệ An. Đây là lễ cầu

💫 Tiếng Khơ Mú

**Tiếng Khơ Mú** () là ngôn ngữ của người Khơ Mú, chủ yếu ở miền bắc Lào. Nó cũng có mặt ở các vùng lân cận của Việt Nam, Thái Lan và Trung Quốc. Đây

💫 Dân Tộc Khơ Mú

Người Khơ Mú sống ở các tỉnh dọc biên giới Việt - Lào như Nghệ An, Thanh Hóa, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên. Họ là cư dân sinh sống chủ yếu bằng canh tác

💫 Người Ơ Đu

**Người Ơ Đu**, còn có tên gọi khác là **người Tày Hạt**, là một dân tộc ít người có vùng cư trú là huyện Tương Dương phía tây tỉnh Nghệ An, và Trung Lào. Từ

💫 Lễ hội Mah Grợ

**Lễ hội Mah Grợ** là một lễ hội của người Khơ Mú, một lễ hội khá cổ xưa, mộc mạc bản chất của tộc người làm nghề nương rẩy lâu đời. Có ý nghĩa tổng

💫 Người Lào (Việt Nam)

**Người Lào tại Việt Nam**, còn gọi tên khác là **Lào Bốc** hoặc **Lào Nọi** (, ) là một dân tộc thiểu số trong số 54 dân tộc tại Việt Nam . Người Lào nói

💫 Người Môn

**Người Môn** (tiếng Myanmar: မွန်လူမျိုး); ) là một dân tộc nói tiếng Môn-Khmer ở Đông Nam Á, có quan hệ gần gũi với các dân tộc Môn-Khmer như người Khmer, người Khơ Mú, người Việt.

💫 Người khuyết tật

thumb|Biểu tượng thường dùng cho người khuyết tật **Người khuyết tật** là người **khiếm khuyết** về mà vì thế gây ra **suy giảm đáng kể** và **lâu dài** đến khả năng thực hiện các hoạt

💫 Gel Giúp Giảm Mụn Diff A_Da_Palene 0.1% 15G

Sản phẩm chứa 0,1% A_da_palene, 1 dạng Re-tinoid VTM-A.Tác dụng chính của sản phẩm : • Tiêu nhân mụn, giúp giảm thiểu mụn trứng cá nhanh chóng.• Giúp giảm tiết dầu, hạn chế bít tắc

💫 Mặt nạ đất sét Kiehls thanh tẩy thải độc cho da Rare Earth Deep Pore Cleansing Masque mini 14ml cam kết hàng đúng mô tả chất lượng đảm bảo an toàn đến sức khỏe người sử dụng

Mặt nạ đất sét Kiehl's Rare Earth Deep Pore Cleansing Masque có công dụng gì? - Hút sạch dầu nhờn, bụi bẩn, làm sạch lỗ chân lông mà không khiến da bị khô - mụn

💫 Pơ mu

**Pơ mu** (danh pháp khoa học: **_Fokienia_**) là một chi trong họ Hoàng đàn (_Cupressaceae_). là trung gian giữa hai chi _Chamaecyparis_ và _Calocedrus_, nhưng về mặt di truyền học chi Fokienia gần gũi hơn

💫 Ẻ ắ ướ ố ̂ sản phẩm đa dạng chất lượng tốt đảm bảo an toàn sức khỏe người dùng cam kết hàng giống hình

MÔ TẢ SẢN PHẨM___ẻ ắ ướ ố ̂ ___••Xuất xứ: Trung Quốc❗Thiết kế vỏ ngoài xinh xắn đáng yêu như một cây bánh pocky❗Bút kẻ mắt với đầu cọ mảnh và sắc nét bút giúp

💫 Nón Bơi Vải PU Cleacco Cao Cấp, mềm mại, kiểu dáng năng động ,dành cho vận động viên chuyên nghiệp hoặc người có sở thích đi bơi mỗi ngày, màu sắc đa dạng - Hàng Chính Hãng BORO SPORT - Xanh coban

KHẮC PHỤC VÀ LOẠI BỎ HOÀN TOÀN CẢM GIÁC KHÓ CHỊU , NỊT CHẶT CỦA NÓN BƠI SILICON . Được làm từ chất liệu vải PU co dãn cao cấp, độ đàn hồi cao, bền

💫 Đao đao

**Đao đao** là nhạc cụ của cộng đồng dân tộc Khơ-Mú sống tại Việt Nam. Đao đao là một ống nứa dài từ 1 đến 1,2m, đục thông suốt thân ống. Ở một đầu ống

💫 Thầy mo

**Thầy mo** là một người thầy cúng trong các bản, làng của những dân tộc vùng Tây Bắc Việt Nam. Những người này làm các lễ linh thiêng, lễ hội, đầy tháng tuổi cho trẻ

💫 Người Kháng

**Người Kháng**, còn gọi là **Xá Khao**, **Xá Xúa**, **Xá Đón**, **Xá Dâng**, **Xá Hộc**, **Xá Aỏi**, **Xá Bung**, **Quảng Lâm**, là dân tộc cư trú tại bắc Việt Nam và Lào. Họ là một

💫 Khô cá kèo là gì? Công dụng và thành phần dinh dưỡng của cá kèo

Cá kèo là món ăn hấp dẫn và có nhiều công dụng đối với sức khỏe con người, khô cá kèo được làm từ cá kèo tươi, được rất nhiều người ưa chuộng.Cá kèo (Pseudapocryptes

💫 Người La Hủ

Người **La Hủ**, còn có các tên gọi khác như **Xá Lá Vàng**, ** người Khổ Thông** (); trong đó _La Hủ_ hay _Lạp Hỗ tộc_ () hay _Kawzhawd_ là những tên tự gọi. Người

💫 Người Palaung

**Người Palaung**, tại Trung Quốc gọi là **người Đức Ngang** ( hay trước đây là **người Băng Long** (崩龙族, Bēnglóng zú); tiếng Thái: ปะหล่อง) là sắc tộc cư trú ở ở vùng giáp ranh bắc

💫 Người Lào

**Người Lào** (tiếng Lào: ລາວ, tiếng Isan: ลาว, IPA: láːw) là một dân tộc có vùng cư trú truyền thống là một phần bắc bán đảo Đông Dương. Họ là một phân nhóm của các

💫 Người Xinh Mun

**Người Xinh Mun**, còn gọi **người Puộc**, **người Pụa** là một dân tộc ít người, sinh sống ở bắc Việt Nam và Lào. Tại Việt Nam người Xinh Mun được công nhận trong số 54

💫 Người Va

__NOTOC__ **Người Va**, **người Wa** hay **người Ngõa** (tiếng Trung: 佤族, bính âm: Wǎzú, Hán-Việt: Ngõa tộc; ; ) là một dân tộc cư trú ở bắc Myanmar và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Người

💫 Người bán kim chỉ

Một **người bán kim chỉ** là một người bán dụng cụ nhỏ cho may, chẳng hạn như các nút, ruy băng và khóa kéo (trong Vương quốc Anh ), hoặc người lãnh thầu may quần

💫 LĂN KHỬ MÙI SCION NUSKIN MỸ PHIÊN BẢN MỚI 75ML [ CHÍNH HÃNG ]

̆ ̛̉ ̀ MẪU MỚI ===> Nặng mùi, mồ hôi nách ra nhiều, bị THÂM nách thì rước ngay e này nha ✔️Xuất xứ: MỹCông dụng:✔️ Lăn nách Scion Điều tiết lượng mồ hôi trên

💫 Scion lăn khử mùi nhập khẩu Mỹ - Đặc trị hôi nách- Hôi chân

Giới thiệu- Sản phẩm lăn khử mùi Scion Pure White Roll On đặc trị bệnh lý hôi nách hôi chân, hàng cao cấp nhập khẩu chính hãng, xuất xứ từ Mỹ, với thành phần thiên

💫 Sương mù

Sương mù trên rạch [[Cái Răng, Cần Thơ|Cái Răng]] **Sương mù** bao gồm các hạt nước siêu nhỏ hoặc các tinh thể băng được nén chặt trong không khí hoặc gần mặt đất. Sương mù

💫 Lệnh Đêm đen và Sương mù

**_Đêm và sương mù_** (tiếng Đức: **_Nacht und Nebel_**, tiếng Anh: **_Night and Fog_**) còn được gọi là **Nghị định về Đêm và Sương mù**, là một chỉ thị do Adolf Hitler ban hành vào

💫 Tên người Việt Nam

**Tên người Việt Nam** được các nhà nghiên cứu cho rằng bắt đầu có từ thế kỷ 2 TCN và càng ngày càng đa dạng hơn, trong khi có ý kiến khác cho rằng: "sớm

💫 Người Mường

**Người Mường**, còn có tên gọi là **Mol**, **Moan**, **Mual**, là dân tộc sống ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam. Người Mường được công nhận là một thành viên

💫 Sương mù Tule

nhỏ| Sương mù Tule được chụp bởi Vệ tinh Terra của [[NASA chụp vào tháng 1 năm 2005. Thung lũng Sacramento và Thung lũng San Joaquin (gọi chung là Thung lũng Trung tâm) gần như

💫 Những người khốn khổ (phim 2012)

**_Những người khốn khổ_** (tựa gốc: **_Les Misérables_**) là một bộ phim nhạc kịch, sử thi, lãng mạn năm 2012 của nước Pháp được sản xuất bởi Working Title Films và do công ty con

💫 Khởi nghĩa Giàng Pả Chay

**Khởi nghĩa Giàng Pả Chay** hay **Nổi dậy Vừ Pả Chay** là một cuộc nổi dậy của người H'Mông chống lại chính quyền thực dân Pháp ở Tây Bắc Đông Dương kéo dài từ năm

💫 Người Phù Lá

phải|Trang phục dân tộc Phù Lá, trưng bày tại [[Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam]] **Người Phù Lá** () còn có tên gọi khác là **Xá Phó**, **Bồ Khô Pạ**, **Mú Dí Pạ**, **Phổ**,

💫 Khăn Quấn Tóc Sợi Microfiber Thấm Hút Siêu Tốt

MÔ TẢ SẢN PHẨMKhăn quấn khô tóc chị với 3 giây sợi Microfiber thấm hút siêu tốtSau khi gội đầu bạn thường có thói quen dùng máy sấy để làm tóc khô nhanh hơn. Tuy

💫 Định kiến về người Pháp

nhỏ|phải|Diễn cảnh một gã người Pháp kiểu định kiến **Định kiến về người Pháp** (_Stereotypes of French people_) bao gồm các đặc điểm thực tế hoặc tưởng tượng về người Pháp được sử dụng bởi

💫 Áo Gió Nữ 𝐂𝐀𝐑𝐃𝐈𝐍𝐀 Hai Lớp Vải Gió Xước Cao Cấp Siêu Nhẹ Cản Gió Giữ Nhiệt Ngăn Bám Bụi Chống Nước- GFN