✨Net Zero

Net Zero (cân bằng phát thải ròng bằng 0) là trạng thái khi lượng khí nhà kính (CO₂ và các khí khác) thải ra môi trường được cân bằng bằng lượng khí được loại bỏ hoặc hấp thụ (qua cây xanh, công nghệ thu giữ carbon...). Mục tiêu là giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.Net Zero (Phát thải ròng bằng 0) là trạng thái cân bằng giữa lượng khí nhà kính (CO₂, methane, nitrous oxide...) thải vào khí quyển và lượng được loại bỏ (qua cây xanh, công nghệ thu giữ carbon...).

Điểm chính:- Không phải "zero emission" (ngừng thải hoàn toàn), mà là cân bằng giữa thải ra và hấp thụ.

• Mục tiêu: Hạn chế nhiệt độ Trái Đất tăng ≤1.5°C (theo Hiệp định Paris).
• Thời hạn toàn cầu: 2050 (nhiều nước cam kết đạt Net Zero trước 2060).

Ví dụ: Một công ty đầu tư trồng rừng để bù lại lượng CO₂ từ hoạt động sản xuất → Đạt Net Zero.- Chống biến đổi khí hậu: Giảm nóng lên toàn cầu, hạn chế thiên tai.

• Sức khỏe cộng đồng: Giảm ô nhiễm không khí, hạn chế bệnh hô hấp.

• Kinh tế bền vững: Thúc đẩy năng lượng sạch, tạo việc làm mới.

• An ninh năng lượng: Giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

• Bảo tồn hệ sinh thái: Hạn chế suy thoái đa dạng sinh học.Nếu không đạt Net Zero, Trái Đất có thể nóng lên trên 2°C, dẫn đến:

• Băng tan, nước biển dâng đe dọa các thành phố ven biển.

• Siêu bão, hạn hán, cháy rừng thường xuyên hơn.Các quốc gia cam kết Net Zero trước 2050 để giữ mức tăng nhiệt ≤1.5°C.EU, Mỹ, Trung Quốc đã đặt mục tiêu Net Zero → Doanh nghiệp không theo kịp sẽ bị loại khỏi thị trường.Ngành năng lượng tái tạo (điện gió, mặt trời) sẽ chiếm ưu thế, tạo ra hàng triệu việc làm mới.Giảm ô nhiễm không khí từ nhiên liệu hóa thạch → Giảm 8 triệu ca tử vong sớm/năm (theo WHO).- Áp lực pháp lý: Nhiều quốc gia đưa Net Zero vào luật (vd: EU yêu cầu báo cáo phát thải từ 2024).

• Yêu cầu từ đối tác: Apple, Amazon... yêu cầu nhà cung ứng giảm carbon.

• Lợi thế cạnh tranh: Thu hút khách hàng quan tâm ESG, tiếp cận vốn xanh.- Scope 1: Phát thải trực tiếp (vd: đốt nhiên liệu, xe công ty).

• Scope 2: Điện/năng lượng gián tiếp mua vào.

• Scope 3: Chuỗi cung ứng, logistics, sản phẩm hết hạn (thường chiếm 70-90% phát thải).- Chuyển đổi năng lượng: Dùng điện mặt trời, mua RECs (chứng chỉ năng lượng tái tạo).

• Tối ưu hóa: Sản xuất tiết kiệm năng lượng, vật liệu tái chế.

• Đổi mới sản phẩm: Thiết kế ít carbon (vd: Unilever loại bỏ nhựa từ bao bì).- Trồng rừng, đầu tư công nghệ thu giữ carbon (CCUS).

• Lưu ý: Ưu tiên giảm thải trước, chỉ bù đắp phần không thể loại bỏ.- Chi phí ban đầu: Công nghệ sạch đắt đỏ (nhưng tiết kiệm dài hạn).

• Rủi ro "greenwashing": Bị phạt nếu cam kết không rõ ràng (vd: Shell bị kiện 2023).- IKEA: Đạt Net Zero Scope 1 & 2 (2023) nhờ đầu tư điện gió, vật liệu gỗ tái chế.

• Vinamilk: Dự án trang trại Net Zero 2025 (giảm methane từ bò, tái sử dụng chất thải).Net Zero không chỉ là mục tiêu của từng doanh nghiệp riêng lẻ mà còn đòi hỏi sự hợp tác xuyên suốt hệ sinh thái (nhà cung ứng, đối tác, khách hàng, cộng đồng). Dưới đây là cách tiếp cận toàn diện:- Chuỗi giá trị xanh: Giảm phát thải Scope 3 (từ nhà cung ứng đến người dùng cuối).

• Hợp tác đa bên: Cùng chia sẻ công nghệ, dữ liệu và nguồn lực để đạt mục tiêu chung.

• Cạnh tranh bền vững: DN dẫn đầu về Net Zero sẽ thu hút đối tác chất lượng và khách hàng trung thành.Thành phần: Nhà cung ứng

• Vai trò: Giảm Scope 3

• Hành động cụ thể:- Áp dụng tiêu chuẩn carbon thấp (vd: SBTi)

• Sử dụng năng lượng tái tạo, vật liệu tái chế.

Thành phần: Đối tác logistics

• Vai trò: Vận tải xanh
• Hành động cụ thể:- Chuyển sang xe điện, tối ưu tuyến đường.
• Dùng nhiên liệu sinh học (SAF).

Thành phần: Cộng đồng địa phương

• Vai trò: Hỗ trợ chuyển đổi
• Hành động cụ thể:- Đào tạo lao động xanh.
• Tài trợ dự án trồng rừng, năng lượng sạch.✅ Đồng bộ tiêu chuẩn: Cùng áp dụng khung đo lường (vd: GHG Protocol). ✅ Chia sẻ dữ liệu: Minh bạch hóa phát thải chuỗi cung ứng qua nền tảng số (vd: IBM Carbon Calculator). ✅ Đầu tư chung: Góp vốn phát triển công nghệ xanh (CCUS, hydrogen sạch).

Ví dụ:

• Apple: Yêu cầu 100% nhà cung ứng dùng năng lượng tái tạo (đã có 250+ đối tác cam kết).

• Unilever: Hợp tác với nông dân giảm phát thải methane từ canh tác.- Chi phí hợp tác: DN nhỏ khó tiếp cận công nghệ đắt đỏ → Cần chính sách hỗ trợ.

• Rủi ro phụ thuộc: Nếu một mắt xích trong chuỗi không đạt Net Zero, cả hệ thống bị ảnh hưởng.

Giải pháp:

• Xây dựng quỹ Net Zero hỗ trợ SMEs.

• Phát triển hệ sinh thái tuần hoàn (tái chế, tái sử dụng chất thải giữa các DN).🔮 Hệ sinh thái Net Zero mở: Kết nối đa ngành (năng lượng, nông nghiệp, CNTT) qua nền tảng IoT/AI. 🔮 Tín chỉ carbon nội bộ: DN trong cùng hệ thống mua-bán carbon với nhau.- Việt Nam chính thức tuyên bố đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Hội nghị COP26 (2021), nay tái khẳng định quyết tâm thực hiện.

• Là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu (bão, lũ, hạn hán), việc đạt Net Zero vừa là trách nhiệm toàn cầu, vừa là cơ hội phát triển bền vững.- Giảm dần nhiệt điện than, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) lên 30-40% vào 2030.

• Phát triển điện khí LNG và hydro xanh- Mở rộng độ che phủ rừng lên 43% (2025), ưu tiên rừng ngập mặn.

• Triển khai cơ chế tín chỉ carbon (bán cho quốc tế).- Áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, sản xuất vật liệu ít carbon (thép, xi măng).

• Thúc đẩy xe điện, giao thông công cộng chạy bằng điện.-  Tài chính: Cần 300-400 tỷ USD đến 2050 → Cần hợp tác quốc tế (JETP, COP28).

• Công nghệ: Thiếu nguồn lực chuyển giao công nghệ thu giữ carbon (CCUS)- Luật hóa mục tiêu: Dự thảo Luật Khí hậu (2025) sẽ quy định rõ lộ trình Net Zero.

• Hợp tác toàn cầu: Tham gia sáng kiến Just Energy Transition Partnership (JETP) để huy động 15.5 tỷ USD chuyển đổi năng lượng.- Việt Nam kỳ vọng giảm 43.5% phát thải vào 2030 (so với kịch bản thông thường) nếu có hỗ trợ quốc tế.

• Các địa phương như Cần Thơ, Đà Nẵng đã xây dựng kế hoạch Net Zero riêng.