Long Khánh là một thành phố cũ trực thuộc tỉnh Đồng Nai, Việt Nam.
Địa lý
Thành phố Long Khánh nằm ở phía đông tỉnh Đồng Nai, cách thành phố Biên Hòa 47 km, cách thành phố Vũng Tàu 75 km, cách thành phố Phan Thiết 115 km và cách Thành phố Hồ Chí Minh 72 km, có vị trí địa lý:
Phía đông và đông bắc giáp huyện Xuân Lộc
Phía tây và tây bắc giáp huyện Thống Nhất
Phía nam giáp huyện Cẩm Mỹ
Phía bắc giáp huyện Định Quán.
Là vị trí cửa ngõ giao thông của vùng, liên kết với khu vực Đông Nam Bộ và Tây Nguyên thông qua các tuyến đường sắt Bắc - Nam, quốc lộ 1; quốc lộ 56, tuyến cao tốc Tp. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, tuyến cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết tương lai có tuyến đường cao tốc Dầu Giây - Liên Khương, thành phố Long Khánh có vị trí thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và du lịch.
Hành chính
Thành phố Long Khánh có 13 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 9 phường: Bảo Vinh, Bàu Sen, Phú Bình, Suối Tre, Xuân An, Xuân Bình, Xuân Hòa, Xuân Lập, Xuân Tân và 4 xã: Bảo Quang, Bàu Trâm, Bình Lộc, Hàng Gòn.
Lịch sử
Trước năm 1837, Long Khánh là vùng dân tộc ít người, sử cũ gọi là man sách, thuộc hai phủ Long An và Phước Khánh và một số buôn, sóc xen kẽ của người dân tộc ở tỉnh Bình Thuận. Tháng 3 năm 1836, Bố chánh Biên Hòa Phạm Duy Trinh tâu xin và được phép mộ dân, khai khẩn đến vùng núi Chứa Chan.
Tháng 11 năm 1837, huyện Long Khánh gồm 5 tổng, 36 xã thôn, 451 số đinh, trên cơ sở nhập hai trại man ở hai đồn Long An và Phước Khánh, lúc đó thuộc phủ Phước Tuy cũng mới thành lập.
Năm 1851, bỏ huyện Long Khánh, nhập về phủ Phước Tuy.
Năm 1957, chính quyền Việt Nam Cộng Hoà lập tỉnh Long Khánh bao gồm 2 quận Xuân Lộc và Định Quán, sau lập thêm quận Kiệm Tân tách ra từ quận Xuân Lộc. Tỉnh lị tỉnh Long Khánh đặt tại Xuân Lộc (nay là khu vực trung tâm thành phố Long Khánh).
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Xuân Lộc trở thành một huyện thuộc tỉnh Đồng Nai, với huyện lỵ đặt tại thị trấn Xuân Lộc.
Ngày 10 tháng 4 năm 1991, huyện Xuân Lộc được chia tách thành 2 huyện: Xuân Lộc và Long Khánh. Khi mới thành lập, huyện Long Khánh có 7 đơn vị hành chính cấp xã, bao gôm thị trấn Xuân Lộc (huyện lỵ) và 6 xã: Xuân Bình, Xuân Đường, Xuân Lập, Xuân Mỹ, Xuân Tân, Xuân Vinh.
Ngày 15 tháng 9 năm 1992, Ban Tổ chức Chính phủ ban hành Quyết định số 593/QĐ-TCCP. Theo đó:
Chia xã Xuân Đường thành 2 xã: Xuân Đường và Xuân Quế;
Chia xã Xuân Lập thành 2 xã: Xuân Lập và Xuân Thạnh.
Ngày 29 tháng 8 năm 1994, Chính Phủ ban hành Nghị định số 109-CP. Theo đó:
Chia xã Xuân Bình thành 2 xã: Bình Lộc và Xuân Thiện;
Chia xã Xuân Vinh thành 2 xã: Bảo Quang và Bảo Vinh;
Chia xã Xuân Mỹ thành 2 xã: Xuân Mỹ và Long Giao;
Chia xã Xuân Tân thành 3 xã: Xuân Tân, Xuân Thanh, Nhân Nghĩa;
Chia xã Xuân Lập thành 3 xã: Xuân Lập, Bàu Sen, Suối Tre;
Chia xã Xuân Quế thành 2 xã: Xuân Quế và Sông Nhạn;
*Chia xã Xuân Đường thành 2 xã: Xuân Đường và Thừa Đức.
Như vậy, tính cuối năm 2002 thì huyện Long Khánh có 18 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm thị trấn Xuân Lộc (huyện lỵ) và 17 xã: Bàu Sen, Bình Lộc, Bảo Quang, Bảo Vinh, Long Giao, Nhân Nghĩa, Sông Nhạn, Suối Tre, Thừa Đức, Xuân Đường, Xuân Lập, Xuân Mỹ, Xuân Quế, Xuân Tân, Xuân Thanh, Xuân Thạnh, Xuân Thiện.
Ngày 21 tháng 8 năm 2003, Chính phủ ban hành Nghị định số 97/2003/NĐ-CP. Theo đó:
Thành lập thị xã Long Khánh trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của 9 đơn vị hành chính cấp xã thuộc huyện Long Khánh, bao gồm thị trấn Xuân Lộc và 8 xã: Xuân Lập, Bàu Sen, Suối Tre, Bình Lộc, Bảo Quang, Bảo Vinh, Xuân Tân, Xuân Thanh.
Thành lập và đổi tên các phường, xã của thị xã Long Khánh:
Thành lập phường Xuân Trung trên cơ sở 100 ha diện tích tự nhiên và 10.715 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập phường Xuân Thanh trên cơ sở 135,5 ha diện tích tự nhiên và 7.344 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập phường Xuân An trên cơ sở 139 ha diện tích tự nhiên và 12.733 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập phường Xuân Bình trên cơ sở 122,5 ha diện tích tự nhiên và 9.252 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập phường Xuân Hoà trên cơ sở 171,4 ha diện tích tự nhiên và 6.652 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập phường Phú Bình trên cơ sở 149 ha diện tích tự nhiên và 5.230 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Thành lập xã Bàu Trâm trên cơ sở 1.432 ha diện tích tự nhiên và 5.296 nhân khẩu của thị trấn Xuân Lộc.
Đổi tên xã Xuân Thanh thành xã Hàng Gòn.
Thành lập huyện Cẩm Mỹ trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của 6 xã: Xuân Quế, Sông Nhạn, Xuân Đường, Thừa Đức, Nhân Nghĩa, Long Giao, Xuân Mỹ thuộc huyện Long Khánh và 7 xã: Xuân Bảo, Bảo Bình, Xuân Đông, Xuân Tây, Sông Ray, Lâm San thuộc huyện Xuân Lộc.
Sáp nhập 2 xã Xuân Thiện và Xuân Thạnh (phần còn lại) vào huyện Thống Nhất.
Sau khi thành lập, Thị xã Long Khánh có 19.408,4 ha diện tích tự nhiên và 130.593 nhân khẩu với 15 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 6 phường: Xuân Trung, Xuân Thanh, Xuân An, Xuân Bình, Xuân Hoà, Phú Bình và 9 xã: Xuân Lập, Bàu sen, Suối Tre, Bình Lộc, Bảo Quang, Bảo Vinh, Xuân Tân, Hàng Gòn, Bàu Trâm.
Ngày 30 tháng 12 năm 2015, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 1496/QĐ-BXD công nhận thị xã Long Khánh là đô thị loại III thuộc tỉnh Đồng Nai.
Ngày 10 tháng 4 năm 2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 673/NQ-UBTVQH14 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 6 năm 2019). Theo đó:
Chuyển 5 xã: Bảo Vinh, Bàu Sen, Suối Tre, Xuân Lập, Xuân Tân thành 5 phường có tên tương ứng
Thành lập thành phố Long Khánh thuộc tỉnh Đồng Nai trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Long Khánh.
Sau khi thành lập, thành phố Long Khánh có 191,75 km² diện tích tự nhiên và 171.276 người với 15 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, gồm 11 phường và 4 xã.
Ngày 28 tháng 9 năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1194/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2023 – 2025 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11 năm 2024). Theo đó, sáp nhập 2 phường: Xuân Trung, Xuân Thanh vào phường Xuân An.
Thành phố Long Khánh có 13 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 9 phường và 4 xã như hiện nay.
Kinh tế
Thành phố Long Khánh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; tiếp giáp với vùng kinh tế chiến lược Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và duyên hải miền Trung. Có nhiều tuyến đường giao thông quốc gia đi qua, có vị trí quan trọng về các mặt kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng đối với tỉnh và cả khu vực; là đầu mối giao lưu hàng hóa với các tỉnh miền Trung, tạo điều kiện để thành phố phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch.
Long Khánh được xem là "thiên đường trái cây" của vùng Đông Nam Bộ. Ngoài những miệt vườn, nơi đây còn có rất nhiều điểm đến thú vị và món ăn ngon để trải nghiệm.
Có diện tích đất đai màu mỡ, thuận lợi cho phát triển các loại cây công nghiệp; cây ăn quả; cây có giá trị kinh tế cao, có khả năng xuất khẩu như: cao su, cà phê, chôm chôm, sầu riêng,... Hiện hơn 98% hệ thống đường giao thông nội ô đã được thảm nhựa, bê tông hóa. Mạng lưới điện quốc gia phủ đều các xã, phường phục vụ gần 100% số hộ dân sử dụng điện và khoảng 99% số hộ dùng nước hợp vệ sinh.
Hiện nay đã quy hoạch 2 khu công nghiệp nằm trên địa bàn thành phố; thu hút được 4 dự án đầu tư nước ngoài, một số doanh nghiệp nhà nước, trên 100 doanh nghiệp ngoài quốc doanh; bao gồm:
Khu công nghiệp Long Khánh có diện tích khoảng 264 ha
Khu công nghiệp Suối Tre có diện tích khoảng 150 ha
Mở thêm 8 khu công nghiệp mới diện tích hơn 5000 ha
Công viên phần mềm.
Cơ cấu kinh tế năm 2015:
Dịch vụ chiếm 56,8%
Công nghiệp - xây dựng chiếm 31,4%
*Nông - lâm nghiệp - thủy sản chiếm 11,8%.
Thu nhập bình quân đầu người đạt 109 triệu đồng/năm.
Giao thông
Có quốc lộ 1, quốc lộ 56, đường cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây và đường sắt Bắc Nam đi qua.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Làng nghề dệt choàng Long Khánh (huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp) nổi tiếng với những chiếc khăn rằn Nam bộ nay khoác lên mình diện mạo mới, nhộn nhịp hơn xưa.Lễ đón nhận Di
**Long Khánh** là một thành phố cũ trực thuộc tỉnh Đồng Nai, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Long Khánh nằm ở phía đông tỉnh Đồng Nai, cách thành phố Biên Hòa 47 km, cách
**Long Khánh** là một tỉnh cũ của Việt Nam Cộng hòa. ## Địa lý Tỉnh Long Khánh có vị trí địa lý: *Phía đông giáp tỉnh Bình Tuy và tỉnh Lâm Đồng *Phía tây giáp
**Long Khánh** là một xã thuộc huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Xã Long Khánh có vị trí địa lý: *Phía nam, tây nam giáp xã Monourom, huyện Svay Theab,
Mật Ong Nghệ Viên Long Khánh 120G Công dụngMật Ong Nghệ Viên Long Khánh bồi bổ sức khỏe cho người bệnh mới khỏi và phụ nữ sau khi sinh.Hỗ trợ làm lành vết loét dạ
Khăn rằn là một sản phẩm dệt truyền thống nổi tiếng của vùng Đồng Tháp, đặc biệt là từ làng nghề dệt choàng Long Khánh. Với đặc trưng hoa văn độc đáo, khăn rằn không
Khăn rằn là một sản phẩm dệt truyền thống nổi tiếng của vùng Đồng Tháp, đặc biệt là từ làng nghề dệt choàng Long Khánh. Với đặc trưng hoa văn độc đáo, khăn rằn không
**Trận Long Khánh** (6–7 tháng 6 năm 1971) là một trận chiến trong Chiến tranh Việt Nam giữa Lực lượng đặc nhiệm số 1 của Úc và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam
**Ga Long Khánh** là một nhà ga xe lửa trên tuyến đường sắt Bắc Nam thuộc địa phận tỉnh Đồng Nai, tiếp nối sau ga Bảo Chánh và trước ga Dầu Giây. Ga toạ lạc
Khách sạn Hapyson tại thành phố Long Khánh là một điểm đến lý tưởng cho du khách và các doanh nhân. Chúng tôi luôn nỗ lực mang đến cho quý khách những dịch vụ tốt
**Lịch sử hành chính Vĩnh Long** được xem là bắt đầu từ cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng năm 1832, khi thành lập 12 tỉnh từ các dinh trấn ở miền Nam. Vào
**Đồng Lương** (chữ Hán giản thể:铜梁区, Hán Việt: _Đồng Lương khu_) là một quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương Trùng Khánh, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Quận này có diện tích 1342
**Cửu Long** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. ## Địa lý Tỉnh Cửu Long có vị trí địa lý: *Phía đông giáp tỉnh Bến Tre và tỉnh Tiền
Bệnh viện Bà Rịa được nối tiếp hoạt động liên tục từ trước ngày giải phóng 30/4/1975 là bệnh viện tỉnh Phước Tuy và sau năm 1975 là bệnh viện tỉnh Bà Rịa - Long
**Lịch sử hành chính Khánh Hòa** có thể xem mốc khởi đầu từ năm 1831 với cải cách hành chính của Minh Mạng, thành lập tỉnh Khánh Hòa. Vào thời điểm hiện tại (2020), về
Một đòn đá thẳng trong võ Tân Khánh Bà Trà đang được các môn sinh luyện tập. **Tân Khánh Bà Trà** hay **Bà Trà - Tân Khánh** hay **Võ Lâm Tân Khánh Bà Trà** (người
**Trùng Khánh** () là một thành phố lớn ở Tây Nam Trung Quốc và là một trong bốn thành phố trực thuộc trung ương tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Năm 2018, Trùng Khánh
**Gia Long** (; 8 tháng 2 năm 1762 – 3 tháng 2 năm 1820), tên húy là **Nguyễn Phúc Ánh** (阮福暎), thường được gọi là **Nguyễn Ánh** (阮暎), là một nhà chính trị, nhà quân sự
**Long An** là một tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long, miền Nam Việt Nam. ## Thời cổ đại Long An là một trong những địa bàn của Nam Bộ từ lâu đã có cư
**Hạ Long** (trước năm 1994 là thị xã **Hồng Gai**) là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Thành phố được đặt theo tên của vịnh Hạ Long, vịnh biển nằm
nhỏ|phải|Khu du lịch Evason Hideaway ở [[Ninh Hòa.]] Khánh Hòa có bờ biển dài hơn 200 km và gần 200 hòn đảo lớn nhỏ cùng nhiều vịnh biển đẹp như Vân Phong, Nha Trang (một trong
**Đường cao tốc Bến Lức – Long Thành** (ký hiệu toàn tuyến là **CT.01**) là một đoạn đường cao tốc hiện đang xây dựng thuộc hệ thống đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông.
**Tỉnh ủy Khánh Hòa** hay còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa**. Tỉnh ủy Khánh Hòa là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa giữa hai
**Hàn Thị Lan Nam** (30 tháng 12 năm 1936 – 14 tháng 5 năm 2021) nổi tiếng với nghệ danh **Khánh Ngọc**, là một nữ diễn viên điện ảnh, ca sĩ và kịch nghệ người
**Long Xuyên** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh An Giang, vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Long Xuyên cũng từng là tỉnh lỵ của tỉnh Long Xuyên cũ trước năm 1956.
Đây là danh sách các nhân vật xuất hiện từ tiểu thuyết võ hiệp **_Thiên long bát bộ_** của nhà văn Kim Dung. Có hơn 230 nhân vật trong cuốn tiểu thuyết, bao gồm cả
**Phú Khánh** là một tỉnh cũ của Việt Nam tồn tại từ ngày 29 tháng 10 năm 1975 đến 30 tháng 6 năm 1989. ## Địa lý Tỉnh Phú Khánh có vị trí địa lý:
**Ủy ban Thành phố Trùng Khánh Đảng Cộng sản Trung Quốc** (, _Trung Quốc Cộng sản Đảng Trùng Khánh thị Ủy viên Hội_), gọi tắt **Thành ủy Trùng Khánh**, là cơ quan lãnh đạo Đảng
thumb|[[Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam|Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ở Quảng trường Ba Đình
Ghi âm ngày 2 tháng 9 năm 1945]] **Ngày Quốc khánh
phải|nhỏ|Chùa Long Sơn tại thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa **Chùa Long Sơn** (hay **Chùa Phật Trắng**) trước có tên là **Đằng Long Tự**, tọa lạc dưới chân đồi Trại Thủy, tại số 22
**Long Giao** là thị trấn huyện lỵ của huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Long Giao nằm ở trung tâm huyện Cẩm Mỹ, cách thành phố Long Khánh
**Khánh Ninh** là một huyện cũ của tỉnh Phú Khánh, Việt Nam. Huyện được thành lập 29 tháng 10 năm 1975 trên cơ sở hợp nhất 2 huyện Ninh Hòa và Vạn Ninh. Phía Bắc
**Đèo Khánh Lê** là đèo núi trên Quốc lộ 27C ở vùng giáp ranh huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa và huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam . Đỉnh đèo có độ cao
**Khánh Hòa** là một tỉnh ven biển thuộc duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Khánh Hòa có diện tích: 8.556 km², xếp thứ 17;
Ngày 30 tháng 6 năm 1989, Quốc hội ra Nghị quyết chia tỉnh Phú Khánh thành hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa. ## Thời tiền sử và Vương quốc Chăm Pa trái|nhỏ|Tháp Po Nagar,
_[[Chiếu dời đô_ – bản dịch của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.|thế=]] nhỏ|330x330px|Một góc phố Hà Nội đêm 10 tháng 10 năm 2010 **Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà
**Trương Khánh Vĩ** (tiếng Trung giản thể: 张庆伟; bính âm Hán ngữ: _Zhāng Qìng Wěi_; sinh ngày 7 tháng 11 năm 1961) là người Hán, nhà khoa học hàng không vũ trụ, chính trị gia
**Hình Phước Long**, sinh ngày 7 tháng 9 năm 1950, quê quán Ninh Hòa, Khánh Hòa là nhạc sĩ Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (2017). ## Sự
**Trần Ngọc Khánh** (sinh 14 tháng 11 năm 1964 tại phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) là một Trung tướng Công an nhân dân Việt Nam và chính trị gia người
**"Mô hình Trùng Khánh"** trỏ các chính sách kinh tế xã hội được thực hiện ở đại đô thị Trùng Khánh của Trung Quốc. Tuy gắn liền với Bạc Hy Lai, từng làm bí thư
**Đoàn Diên Khánh** là một nhân vật Hư cấu trong Tiểu thuyết Thiên long bát bộ của nhà văn Kim Dung. Y vốn có thân phận là thái tử của nước Đại Lý, nhưng do
**Câu lạc bộ bóng chuyền Sanest Khánh Hòa** (gọi tắt _Sanest Khánh Hòa_) là một câu lạc bộ bóng chuyền Nam chuyên nghiệp có trụ sở ở Khánh Hòa, Việt Nam. Đây là đội bóng
**Khánh An** (chữ Hán giản thể: 庆安县, âm Hán Việt: _Khánh An huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Tuy Hóa, tỉnh Hắc Long Giang, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện Khánh An
thumb|Tháp nước [[ga Trúc Mã Quán ở thành phố Kim Hoa, tỉnh Chiết Giang có khắc dòng chữ "Công nghiệp học Đại Khánh".]] "**Công nghiệp học Đại Khánh**" ( là phong trào chính trị do
nhỏ|White Horse **Tổng công ty Khánh Việt** là doanh nghiệp nhà nước thuộc tỉnh Khánh Hòa, hoạt động theo mô hình Công ty mẹ – công ty con; có tên giao dịch quốc tế là
**Cầu Long Hồ** là một cây cầu bắc qua đầm Thủy Triều, kết nối trung tâm phường Cam Nghĩa với bán đảo Cam Ranh thuộc thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Cầu
**Dẻ Trùng Khánh** (danh pháp hai phần: **_Castanea mollissima_**) là loài thực vật thuộc họ Cử, là loài dẻ bản địa của Trung Quốc. Tại Việt Nam, cây phân bố tập trung tại huyện Trùng
**Đinh Thị Phương Khanh** (sinh ngày 30 tháng 9 năm 1978) là một chính trị gia người Việt Nam. Bà từng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 13 nhiệm kì 2011-2016, thuộc đoàn
**Cầu Phước Khánh** là cây cầu dây văng đường bộ đang xây dựng nằm trong dự án đường cao tốc Bến Lức – Long Thành thuộc tuyến đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông
nhỏ|400x400px|**Quan hệ đảng phái hoặc cơ quan chính phủ tương tự của Bang vụ khanh hiện nhiệm Hoa Kỳ:** **Bang vụ khanh** (tiếng Anh: Secretary of State; còn dịch là **tổng thư ký tiểu bang**