Khu di tích và danh thắng Tây Yên Tử gồm hệ thống các di tích lịch sử, văn hoá, danh lam thắng cảnh nằm ở sườn Tây và Bắc của dãy núi Yên Tử, thuộc địa bàn tỉnh Bắc Giang. Tây Yên Tử trải dài từ huyện Sơn Động đến thành phố Bắc Giang. Tây Yên Tử là nơi có hệ thống các chùa tháp, di tích cùng sự kỳ vĩ của rừng, núi liên quan đến sự hình thành thiền phái Trúc Lâm Yên Tử thời Trần như Chùa Vĩnh Nghiêm (TP. Bắc Giang), chùa Am Vãi (TX. Chũ), Đồng Thông (Sơn Động),... Hệ thống di tích Tây Yên Tử cùng với Đông Yên Tử và Khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều tạo thành Quần thể di tích danh thắng Yên Tử đang được lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 2017.
Tổng quan
Lịch sử hình thành
Núi Yên Tử nằm trên cánh cung Đông Triều ôm gọn vùng Đông Bắc (Việt Nam), sườn Đông Yên Tử chủ yếu thuộc tỉnh Quảng Ninh, sườn Tây Yên Tử thuộc thành phố Bắc Giang, thị xã Chũ và các huyện: Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động tỉnh Bắc Giang. Dọc sườn Tây Yên Tử hiện còn lưu lại nhiều các di tích, công trình lịch sử văn hóa có giá trị. Tính đến năm 2014, Bắc Giang đã thống kê trên 130 di tích lớn nhỏ nằm trong khu vực Tây Yên Tử, đã lập hồ sơ đề nghị và công nhận 26 điểm di tích cấp tỉnh và cấp quốc gia.
Nếu Đông Yên Tử là nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông tu tập, nơi lưu giữ xá lị của Ngài sau viên tịch, thì Tây Yên Tử là con đường hoằng dương phật pháp của Ngài. Con đường trước đây nhà vua đến với đỉnh Yên Tử chính là từ phía Tây sang phía Đông. Không chỉ Phật hoàng Trần Nhân Tông mà từ thế kỷ XI cho đến thế kỷ XIII, đã có nhiều nhà sư chọn con đường lên Yên Tử từ phía Tây để tu hành, dựng chùa, xây tháp, phát đạo. Đặc biệt phía sườn Tây Yên Tử còn có hàng loạt các công trình di tích liên quan chặt chẽ đến quá trình hình thành và hưng thịnh của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử như: Chùa Vĩnh Nghiêm, Am Vãi, Hồ Bấc, Bình Long, Suối Mỡ, khu sinh thái Đồng Thông,...
Phạm vi di tích
Theo Quyết định Số: 105/QĐ-UBND ngày 29/11/2013 về việc phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng bảo tồn tổng thể
hệ thống di tích và danh thắng Tây Yên Tử thì Phạm vi Khu di tích và danh thắng Tây Yên Tử gồm 9 cụm di tích sau: Khu Đồng Thông, rừng Khe Gỗ, chùa Am Vãi, hồ Khuôn Thần, hồ Cấm Sơn, suối Mỡ, suối Nước Vàng, chùa Vĩnh Nghiêm và thiền viện Trúc Lâm Phượng Hoàng.
;Huyện Sơn Động
Khu Đồng Thông ở xã Tuấn Mậu (nay thuộc thị trấn Tây Yên Tử), gồm các khu di tích Đền, Chùa Trình; Chùa Cầu, Chùa Kim Quy; Chùa Đồng; Đèo Bụt, núi Phật Sơn. Nơi đây được gọi là Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử.
Rừng Khe Rỗ ở xã An Lạc, thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử gồm rừng nguyên sinh, nhiều loại động, thực vật quý hiếm
;Thị xã Chũ
Chùa Am Vãi ở xã Nam Dương, là chùa thờ phật; Thiền phái Trúc Lâm Tam Tổ; Bàn chân tiên
Hồ Khuôn Thần ở xã Kiên Lao Cảnh quan thiên nhiên đẹp, rừng thông, vải.
;Huyện Lục Ngạn
Hồ Cấm Sơn ở 5 xã: Sơn Hải, Hộ Đáp, Tân Sơn, Phong Vân và Cấm Sơn. Là nơi có cảnh quan thiên nhiên đẹp, mặt nước hồ 2.500 ha.
;Huyện Lục Nam
Khu Suối Mỡ - Hồ Bấc ở xã Nghĩa Phương có 12 điểm di tích, Thờ Mẫu Thượng Ngàn, Suối có cảnh quan thiên nhiên đẹp
Suối nước Vàng ở xã Lục Sơn, có thiên nhiên đẹp; Nước suối màu vàng
;Thành phố Bắc Giang
Chùa Vĩnh Nghiêm ở xã Trí Yên, nơi thờ 3 vị Sư tổ của Thiền phái Trúc Lâm, Kiến trúc đẹp
*Thiền Viện Trúc Lâm Phượng Hoàng ở xã Nham Sơn, Đỉnh núi Đền Vua cao nhất dãy Nham Biền, có Điền Trang Thái Ấp Trần Thủ Độ.
Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử
Khu Bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử nằm trên địa bàn thị trấn Tây Yên Tử và các xã Thanh Luận, An Lạc thuộc huyện Sơn Động, xã Lục Sơn thuộc huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang. Ranh giới của Khu bảo tồn tiếp giáp với tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh. KBTTN Tây Yên Tử hiện có 13.022,7 ha rừng và đất rừng đặc dụng bao gồm: phân khu bảo vệ nghiêm ngặt (6.022,5 ha), phân khu phục hồi sinh thái và phân khu hành chính dịch vụ (7.000,2 ha).
Tại Tây Yên Tử đã xác định được 5 kiểu thảm thực vật chính: ở độ cao dưới 100 m: trảng cỏ và cây bụi; ở độ cao 100–200 m: trảng hóp xen cây gỗ nhỏ và tre nứa; ở độ cao 200–900 m: kiểu rừng kín thường xanh, cây lá rộng thường xen cây lá kim, mưa ẩm nhiệt đới; trên 900 m: kiểu rừng cây gỗ lá rộng.
Theo kết quả nghiên cứu của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật (2003, 2009), bước đầu đã thống kê được sự đa dạng về thành phần phân loại học của các lớp thú, chim, bò sát và ếch nhái gồm: 27 bộ, 91 họ, 285 loài.
Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử
Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử thuộc trục đường phía sườn Tây Yên Tử lên chùa Đồng (thuộc đỉnh Yên Tử, tỉnh Quảng Ninh) với tổng diện tích là 13,8 ha thuộc khu vực Đồng Thông, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động (Bắc Giang). Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử chia làm 4 cụm chùa độc lập gồm: chùa Trình, chùa Hạ (chùa Phật Quang), chùa Trung, chùa Thượng (chùa Kim Quy), các điểm chùa có cao độ từ 145m đến điểm cao nhất gần 1.000 m, kết nối với chùa Đồng, tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông trên đỉnh Yên Tử, cùng với hệ thống hạ tầng kĩ thuật, các công trình dịch vụ, hệ thống giao thông, cáp treo,... đồng bộ.
Quá trình xây dựng Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử được chia làm ba giai đoạn, bắt đầu từ năm 2014 và dự kiến đến năm 2025 hoàn thành. Giai đoạn 1 từ năm 2014 đến năm 2018 triển khai xây dựng hai điểm chùa Thượng và chùa Hạ, nâng cấp tuyến giao thông tỉnh lộ 293 vào chùa Hạ; giai đoạn 2 từ năm 2018 đến năm 2020 triển khai xây dựng hai điểm chùa Trình và chùa Trung; giai đoạn 3 từ năm 2021 đến năm 2025 hoàn thiện toàn bộ các hạng mục đầu tư về công trình và hạ tầng kĩ thuật.
Chùa Vĩnh Nghiêm
Chùa Vĩnh Nghiêm còn có tên là chùa Đức La. Chùa Vĩnh Nghiêm được xem là trường đại học Phật giáo đầu tiên ở Việt Nam. Trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, chùa Đức La là một trung tâm, một chốn tổ quan trọng, nơi ba vị "Trúc Lâm tam tổ" từng trụ trì và mở trường thuyết pháp. Chùa nằm trên một quả đồi thấp, sau lưng là dãy núi Cô Tiên, một phía nằm sát bờ sông Lục, phía bên kia xa hơn chênh chếch là ngã ba Phượng Nhỡn, nơi sông Lục Nam gặp sông Thương. Chính diện chùa Đức La nhìn thẳng ra một bãi đất rộng, thoáng, trải ra tới sát những chân ruộng trũng, và tới thôn xóm xanh um tre lá. Với kiến trúc từ trước đời nhà Trần, chùa có hệ thống tượng phật phong phú, linh thiêng, đặc biệt là kho mộc bản kinh phật đã được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Khu di tích và danh thắng Tây Yên Tử** gồm hệ thống các di tích lịch sử, văn hoá, danh lam thắng cảnh nằm ở sườn Tây và Bắc của dãy núi Yên Tử, thuộc
Khách thập phương lên núi Yên Tử ** Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc** là một chuỗi các di tích nằm trên địa bàn
**Tây Yên Tử** là một xã thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Xã Tây Yên Tử có vị trí địa lý: *Phía đông giáp xã Dương Hưu và xã Quảng La, tỉnh
**Khu di tích lịch sử Bạch Đằng** là một quần thể gồm 10 điểm di tích nằm ở tả ngạn sông Bạch Đằng thuộc địa bàn thị xã Quảng Yên và thành phố Uông Bí,
**Khu di tích Đỗ Động Giang** là một căn cứ quân sự từ thời 12 sứ quân giữa thế kỷ X trong lịch sử Việt Nam, do vị thủ lĩnh chiếm đóng tại đây là
**Khu di tích đền Gia Loan - chùa Biện Sơn** là quần thể di tích lịch sử văn hóa gắn liền với lễ hội sông Loan - núi Biện được tổ chức đầu xuân hàng
Nhóm khởi nghĩa của Đề Thám (hình chụp của trung úy Romain-Desfossés) **Khu di tích khởi nghĩa Yên Thế** gồm nhiều di tích liên quan đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế. Khu di tích này
thumb|Đền Kiếp Bạc, phường Chí Linh, thành phố Hải Phòng **Khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc** là một di tích quốc gia đặc biệt quan trọng của Việt Nam. Quần thể di tích
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
[[Chùa Nhất Trụ ở Cố đô Hoa Lư]] Điện Tam Thế ở [[Chùa Bái Đính]] [[Đền Trần (Nam Định)|Đền Trần ở Nam Định]] [[Chùa Địch Lộng ở Gia Viễn]] [[Đền Trần Thương ở Hà Nam]]
phải|Du thuyền thăm [[Khu du lịch sinh thái Tràng An]] phải|Tam Cốc mùa lúa chín Phong cảnh [[cố đô Hoa Lư nhìn từ núi Mã Yên]] phải|Động Vái Giời ở [[Thung Nham]] Toàn cảnh Điện
Trước đền [[Đinh Bộ Lĩnh trên quê hương Gia Viễn]] Các di tích thờ Vua Đinh ở Ninh Bình (màu đỏ) [[Đền Vua Đinh Tiên Hoàng ở cố đô Hoa Lư]] Ninh Bình là quê
Di tích quốc gia đặc biệt đền Hùng ở Phú Thọ Di tích văn hóa [[Miếu Bà Chúa Xứ ở An Giang]] Thánh địa [[Mỹ Sơn]] Di tích kiến trúc nghệ thuật [[nhà thờ đá
**Sơn Động** là một huyện thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Sơn Động nằm ở phía đông của tỉnh Bắc Giang, nằm cách thành phố Bắc Giang khoảng 75 km về phía
Tại Trung Quốc, thuật ngữ "Danh thắng cấp quốc gia" (tiếng Trung: 国家级 风景 名胜 区, bính âm: _Guójiājí Fēngjǐng Míngshèngqū_) để đề cập đến các di tích văn hóa, khoa học, cảnh quan thiên
Di tích Đền Thánh Mẫu (Thái Bình), nơi thờ một Hoàng hậu vợ Vua [[Đinh Tiên Hoàng]] Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng|Đền Đinh Lê ở cố đô Hoa Lư]] **Di tích thời
**_Phryganistria heusii_** là một loài Bọ que, họ Phasmatidae, tông Pharnaciini, chi _Phryganistria_ được tìm thấy tại Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử trên huyện Sơn Động và Lục Nam, tỉnh Bắc Giang,
Đền Vua Đinh ở Nam Định Vùng đất Nam Định từ thế kỷ X vốn là đồng bằng châu thổ sông Hồng nằm gần kinh đô Hoa Lư, (Ninh Bình) xưa, nơi Vua Đinh Tiên
**Danh hiệu UNESCO ở Việt Nam** gồm danh sách các di sản thế giới, khu dự trữ sinh quyển thế giới, di sản tư liệu thế giới, công viên địa chất toàn cầu, di sản
nhỏ|289x289px|_Khuê Văn Các_ - biểu tượng của Thủ đô [[Hà Nội. Đây là nơi học sinh thường hay chụp ảnh trong những lễ tốt nghiệp]]**Văn Miếu – Quốc Tử Giám** là quần thể di tích
**Quần thể di tích Cố đô Huế** hay **Quần thể kiến trúc cố đô Huế** là những di tích lịch sử - văn hóa do triều Nguyễn chủ trương xây dựng trong khoảng thời gian
**Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên** là một thiền viện thuộc dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử nằm tại thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, cách Hà Nội khoảng 85 km về
phải|Du thuyền qua các hang động phải|Rừng đặc dụng trên núi đá vôi ngập nước phải|Bến thuyền ở trung tâm du khách Tràng An phải|Phong cảnh Tràng An, đoạn bên đại lộ Tràng An phải|Tràng
phải|Các đền thờ trong không gian [[Hoa Lư tứ trấn]] **Hoa Lư tứ trấn** là bốn vị thần trấn giữ các hướng đông, tây, nam, bắc của cố đô Hoa Lư trong tín ngưỡng dân
**Hoàng thành Thăng Long** (chữ Hán: 昇龍皇城; Hán-Việt: Thăng Long Hoàng thành) là quần thể di tích gắn với lịch sử kinh thành Thăng Long - Đông Kinh và tỉnh thành Hà Nội bắt đầu
Bảo tàng chiến khu Quỳnh Lưu Sơ đồ tổng qua chiến khu Quỳnh Lưu Một điểm di tích của Chiến khu Quỳnh Lưu [[Hồ Đồng Chương ở xã Phú Lộc]] Bảo tàng chiến khu Quỳnh
thumb|[[Logo của Ủy ban Di sản thế giới của UNESCO.]] **Di sản thế giới** là một điểm mốc hay khu vực được lựa chọn bởi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên
thế=|nhỏ|350x350px|Cảnh hoàng hôn khu vực Tam Chúc khi chưa đầu tư xây dựng **Tam Chúc** là một khu du lịch quốc gia ở Việt Nam, ở đây có chùa Tam Chúc là chùa được nhiều
Mũi Nai - Di tích thắng cảnh, điểm đến du lịch hấp dẫn, mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, góp phần làm nên vẻ đẹp của vùng đất Hà Tiên.Di tích thắng cảnh
Mũi Nai - Di tích thắng cảnh, điểm đến du lịch hấp dẫn, mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, góp phần làm nên vẻ đẹp của vùng đất Hà Tiên.Di tích thắng cảnh
**Dĩ An** là một thành phố cũ nằm ở phía đông nam tỉnh Bình Dương, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Dĩ An nằm ở phía đông nam tỉnh Bình Dương, có vị trí
nhỏ|300x300px|Phong cảnh khu nghỉ dưỡng Thung Nham thế=Động Vái Giời|nhỏ|300x300px|Động Vái Giời - điểm đến đầu tiên ở Thung Nham **Khu du lịch sinh thái Thung Nham** là một trong những tuyến điểm du lịch
**Hưng Yên** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, nằm ở miền Bắc Việt Nam, với trung tâm hành chính cách thủ đô Hà Nội khoảng hơn 55 km về phía Đông Nam.
**Tứ Xuyên** () là một tỉnh nằm ở tây nam của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Tỉnh lị của Tứ Xuyên là Thành Đô, một trung tâm kinh tế trọng yếu của miền Tây
**Thành nhà Hồ** (hay còn gọi là **thành Tây Đô**, **thành An Tôn**, **thành Tây Kinh** hay **thành Tây Giai**) là kinh đô nước Đại Ngu (quốc hiệu của Việt Nam dưới thời nhà Hồ),
**Hồ Tây** (với các tên gọi khác trong lịch sử như **Đầm Xác Cáo**, **Hồ Kim Ngưu**, **Lãng Bạc**, **Dâm Đàm**, **Đoài Hồ**) là hồ tự nhiên lớn nhất thành phố Hà Nội, hiện thuộc
**Từ Sơn** là một thành phố cũ nằm ở cửa ngõ phía tây của tỉnh Bắc Ninh, là đô thị vệ tinh của thủ đô Hà Nội và là một trong hai trung tâm kinh
_[[Chiếu dời đô_ – bản dịch của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.|thế=]] nhỏ|330x330px|Một góc phố Hà Nội đêm 10 tháng 10 năm 2010 **Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà
**Tây Ninh** là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Tây Ninh nằm ở vị trí cầu nối giữa Thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Phnôm Pênh, vương quốc Campuchia và
Dưới đây là danh sách các Di sản thế giới do UNESCO công nhận tại châu Á và châu Đại Dương. ## Afghanistan (2) nhỏ|[[Minaret ở Jam|trái]] * Tháp giáo đường ở Jam và các
Dưới đây là **danh sách các cây di sản ở Việt Nam** xếp theo thể loại và tuổi. Danh hiệu Cây Di sản Việt Nam được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt
Nhóm khởi nghĩa của Đề Thám (hình chụp của trung úy Romain-Desfossés) Yên Thế, Bắc Kỳ - Nhóm nghĩa quân người Mán dưới quyền thủ lĩnh Phạm Quế Thắng ở Vũ NhaiYên Thế, Bắc Kỳ
**Thắng cảnh loại AAAAA** (chữ Hán giản thể: 国家5A旅游景区, _Quốc gia 5A lữ du cảnh khu_) là các thắng cảnh, khu du lịch tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được Cơ quan Du lịch
**Thanh Tây lăng** (; ) là một quần thể lăng mộ triều đại nhà Thanh nằm cách về phía tây nam Bắc Kinh, thuộc Huyện Dịch, Hà Bắc. Đây có khu lăng tẩm kết hợp
Di tích **chiến khu Vần** là một mốc son của sự kiện lịch sử Yên Bái nói riêng và của vùng Tây Bắc nói chung. Chiến khu Vần đã có vai trò quyết định trong
**Ruộng bậc thang Mù Cang Chải** là những ruộng bậc thang nằm trên các sườn núi, lớp nọ gối tiếp lớp kia với diện tích khoảng 2.200 ha ở huyện Mù Cang Chải, Yên Bái.
**Khu di tích Gò Tháp** là một di tích quốc gia đặc biệt, nằm trên địa bàn hai xã Mỹ Hòa và Tân Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, cách Mỹ An (huyện lỵ)
**Yên Thế** là một huyện thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Yên Thế nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Giang, nằm cách thành phố Bắc Giang khoảng 27 km, cách trung
**_Genshin Impact_** là một trò chơi hành động nhập vai sinh tồn phiêu lưu trong thế giới mở do miHoYo của Trung Quốc phát triển. Genshin Impact là IP được miHoYo phát triển tiếp nối
**Cửu Trại Câu**, (, tiếng Tây Tạng: _Sicadêgu_ có nghĩa là "Thung lũng chín làng") là khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia thuộc châu tự trị dân tộc Khương, dân tộc Tạng A