✨Kế hoạch Duhamel

thumb|Chân dung Dyugamél' Kế hoạch Duhamel là một kế hoạch xâm lược dự trù của Nga nhằm đưa quân vào Ấn Độ trong thời gian Chiến tranh Krym, cuộc chiến tranh mà Nga đánh với liên minh Anh, Pháp và đế quốc Ottoman. Kế hoạch này do Tướng Aleksándr Ósipovitch Dyugamél' vạch ra và đề xuất với Sa hoàng Nikolai I vào năm 1854. Dyugamél' đề xuất 5 tuyến đường hành quân nhưng ưu tiên của ông là tuyến hành quân qua Ba Tư và Afghanistan băng qua đèo Khyber để xâm lược Ấn Độ thuộc Anh. Kế hoạch này sẽ phải cần sự hỗ trợ từ người Afghanistan và người Ba Tư.

Dyugamél' hy vọng rằng các bộ tộc Afghanistan sẽ tham gia lực lượng của ông, với hy vọng cho họ giành được chiến lợi phẩm và lãnh thổ, còn người Ba Tư thì có thể tấn công người Ottoman. Ông cũng hy vọng rằng đế quốc Sikh vốn bị Anh đánh bại vào năm 1849 có thể tấn công người Anh và lực lượng Ấn Độ thân Anh khác, đặc biệt là cộng đồng Hồi giáo qua một cuộc nổi dậy. Do yêu cầu quân sự lớn của Chiến tranh Krym, cuộc xâm lược này đã không bao giờ được tiến hành. Đối với người Anh họ cho rằng họ có thể đã đánh bại bất kỳ cuộc xâm lược tiềm tàng nào từ hướng Biên giới Tây Bắc.

Bối cảnh

Yêu sách của Nga muốn kiểm soát một số lãnh thổ của Đế quốc Ottoman dọc biên giới với Nga đã khiến đế chế này tuyên chiến vào tháng 10 năm 1853, bắt đầu Chiến tranh Krym. Anh và Pháp, cảnh giác với sự bành trướng của Nga nên cũng đã tuyên chiến vào tháng 3 năm 1854. Các lực lượng Đồng minh sẽ hội quân với quân Ottoman tại Varna, Bulgaria vào tháng 6 và bắt đầu xâm lược lãnh thổ Krym của Nga vào tháng 9. Trong năm này, Tướng Aleksándr Ósipovitch Dyugamél' đã đệ trình một kế hoạch lên Sa hoàng Nga Nicholas I về một cuộc xâm lược Ấn Độ thuộc Anh. Dyugamél' từng là phái viên của Nga tại Ba Tư từ năm 1838 đến năm 1841 và vào năm 1848 được Nicholas cử đến để trấn áp cuộc nổi dậy chống lại chính quyền Nga tại Wallachia vốn trên danh nghĩa thuộc Đế quốc Ottoman. Nước Anh duy trì một đội quân thường trực tương đối nhỏ so với các cường quốc khác trên thế giới và do yêu cầu lớn của chiến sự tại Chiến tranh Krym khiến nước Anh thậm chí phải triển khai dân quân tới mặt trận. Dyugamél' cho rằng việc đưa quân Nga tấn công Ấn Độ sẽ buộc Anh phải rút bớt các đơn vị chính quy đang chống lại lực lượng Nga ở Cận Đông về đây.

Kế hoạch

Trong đề xuất của mình, Dyugamél' coi Ấn Độ là "điểm yếu duy nhất" của Anh. Ông lưu ý rằng trong thời đại Napoléon, Sa hoàng Nga Paul I đã đóng quân gần biên giới phía nam của nước Nga khiến Ấn Độ thuộc Anh rơi vào tình trạng báo động và kể từ đó tình báo Anh đã phải thường xuyên bận tâm đến nguy cơ xảy ra một cuộc xâm lược qua Trung Á. Dyugamél' cũng lưu ý những trường hợp tương tự khác đã được thực hiện bởi Alexander Đại đế, Thành Cát Tư Hãn, Tamerlane, Babur và Nader Shah.

Dyugamél' cho rằng chỉ cần một lực lượng nhỏ của Nga thôi thì ông có thể hy vọng sẽ thu hút được sự hỗ trợ từ các dân tộc ở Afghanistan, Ba Tư và có lẽ là cả Đế chế Sikh trước đây. Một khi đoàn quân Nga di chuyển đến Ấn Độ, ông hy vọng rằng việc di chuyển quân đồn trú của Anh đến biên giới phía tây bắc sẽ kích hoạt một cuộc nổi dậy lan rộng chống lại sự thống trị của Anh. Dyugamél' đưa ra lộ trình của chuyến hành binh của mình dựa trên các kế hoạch trước đó của Nga. Dyugamél' cho rằng người Ba Tư "không có bất kỳ khả năng kháng cự đáng kể nào" có thể chống lại lực lượng Nga và họ sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cho phép quân Nga đi qua. Dyugamél' có hai lựa chọn thay thế cho tuyến đường Kandahar: hoặc chạy qua Quetta, Dadu và Shikarpur hoặc qua Ghazna và Dera Ismail Khan. Dyugamél' cũng lưu ý tuyến đường Kandahar sẽ giống như việc di chuyển qua tuyến đường được thực hiện bởi cuộc xâm lược Afghanistan của người Anh vào năm 1839.

Dyugamél' đã xem xét khả năng quân Anh thực hiện một chiến dịch phản công thông qua Vịnh Ba Tư nhưng cho rằng Anh không có thời gian để thực hiện kế hoạch này. Ông cho rằng lãnh đạo Ba Tư khó có khả năng liên minh với Anh nếu Nga đảm bảo giữ vững ngai vàng Ba Tư. Dyugamél' nghĩ rằng lãnh đạo Ba Tư thậm chí có thể tấn công đế quốc Ottoman nếu Nga đảm bảo khôi phục Baghdad, Kerseldi và một phần của Kurdistan hiện đang do Ottoman nắm giữ qua bất kỳ hiệp ước hòa bình nào có thể sau đó.

Tác động

thumb|Quân đội Nga chiếm đóng Tashkent, Kokand vào năm 1865

Do yêu cầu lớn của chiến sự tại Krym, không có đạo quân Nga nào có thể chuyển cho chiến dịch và do đó kế hoạch đã không bao giờ được tiến hành. Trong những năm tiếp theo, Nga củng cố quyền lực của mình ở Trung Á: sáp nhập Bukhara vào năm 1868, Khiva vào năm 1873 và Kokand vào năm 1876.