✨HMS Proteus (N29)

HMS Proteus (N29) là một được Hải quân Hoàng gia Anh chế tạo vào cuối thập niên 1920. Nó là chiếc tàu chiến thứ hai của Hải quân Anh được đặt cái tên này, theo tên Proteus, một vị thần trong thần thoại Hy Lạp. Nhập biên chế năm 1930, nó được phái sang phục vụ tại Viễn Đông cho đến khi Chiến tranh Thế giới thứ hai bùng nổ, và được điều về tăng cường cho lực lượng tại Địa Trung Hải khi Ý tuyên chiến với Pháp. Chiếc tàu ngầm đã hoạt động thuần túy tại khu vực Địa Trung Hải, sống sót qua cuộc xung đột và đánh chìm được mười lăm tàu đối phương. Sau chiến tranh Proteus ngừng hoạt động và bị tháo dỡ tại Troon, Scotland vào tháng 2, 1946.

Thiết kế và chế tạo

Thiết kế

được chế tạo với một thiết kế cải tiến hơn so với ; có mũi tàu dốc nghiêng và tăng cường tấm chắn cho khẩu hải pháo trên boong. Nó có trọng lượng choán nước khi nổi và khi lặn. cùng hai động cơ điện công suất , mỗi chiếc dẫn động một trục chân vịt. cùng tám ống phóng ngư lôi , gồm sáu ống trước mũi và hai ống phía đuôi, và mang theo tổng cộng 24 ngư lôi. Parthian là lớp tàu ngầm Anh đầu tiên được trang bị ngư lôi Mark VIII.

Chế tạo

Proteus được đặt hàng vào ngày 7 tháng 2, 1928, và được đặt lườn tại xưởng tàu của hãng Vickers-Armstrongs tại Barrow-in-Furness vào ngày 18 tháng 7, 1928. Nó được hạ thủy vào ngày 23 tháng 7, 1929 và nhập biên chế cùng Hải quân Hoàng gia Anh vào ngày 17 tháng 6, 1930.

Lịch sử hoạt động

1930 - 1939

Sau khi nhập biên chế, Proteus được phái sang Viễn Đông và đã phục vụ tại Trạm Trung Hoa trong thành phần Chi hạm đội tàu ngầm 4 từ năm 1931 đến năm 1940, hoạt động từ các căn cứ Hong Kong và Singapore.

Trong biển Aegean vào đêm 6-7 tháng 12, Proteus tìm cách tiếp cận để tấn công tàu buôn Đức Bellona , nhưng bị tàu khu trục Ý Turbine phát hiện và tấn công bằng mìn sâu, nên phải lặn sâu và thoát đi. Đến ngày 8 tháng 12, nó phá hủy chiếc thuyền buồm Hy Lạp Giorgio bằng chất nổ trong eo biển Kythira. Đến ngày 30 tháng 12, chiếc tàu ngầm phóng ngư lôi tấn công và gây hư hại cho chiếc tàu buôn Ý Citta di Marsala , vốn được tàu khu trục Turbine hộ tống, ở vị trí về phía Tây Nam Argostoli, tại tọa độ .

1942

Vào ngày 5 tháng 1, 1942, Proteus phóng ngư lôi đánh chìm tàu buôn tuần dương vũ trang Ý Citta di Palermo ở vị trí ngoài khơi đảo Lefkada, Hy Lạp, tại tọa độ . Đến ngày 8 tháng 2, ở vị trí về phía Tây đảo Lefkada, nó phóng ngư lôi tấn công một mục tiêu được cho là một tàu ngầm tại tọa độ , nhưng mục tiêu lại là tàu phóng lôi Ý Sagittario. Tàu đối phương tìm cách húc chiếc tàu ngầm, và khi hai con tàu va chạm, bánh lái mũi bên mạn trái của Proteus đâm trúng Sagittario tạo ra một lổ thủng lớn phía mũi tàu trước khi gảy rời; chiếc tàu ngầm buộc phải quay trở về Alexandria và được sửa chữa tại Port Said, Ai Cập.

Vào ngày 27 tháng 2, Proteus tấn công chiếc tàu chiến phụ trợ Ý Monfalcone ở vị trí về phía Bắc Corfu, nhưng không trúng đích. Sang ngày hôm sau 28 tháng 2, Proteus phóng ngư lôi đánh chìm tàu chở quân Ý Galilea ở vị trí cách về phía Tây Nam đảo Antipaxos, Hy Lạp, tại tọa độ . Đến ngày 30 tháng 2, nó lại phóng ngư lôi đánh chìm tàu buôn Ý Bosforo ở vị trí ngoài khơi đảo Sapientza, Hy Lạp, tại tọa độ .

Vào ngày 2 tháng 5, Proteus phóng ngư lôi tấn công và gây hư hại cho chiếc tàu buôn Đức Otto Leonhardt (nguyên là chiếc Arethusa của Hy Lạp), ở vị trí về phía Tây Lefkada, Hy Lạp, tại tọa độ . Sang ngày 5 tháng 5, nó đánh chìm thuyền buồm Hy Lạp Evangelistria bằng hải pháo ở vị trí khoảng về phía Tây Bắc đảo Navarino, Hy Lạp, tại tọa độ . Đến ngày 30 tháng 5, chiếc tàu ngầm lại phóng ngư lôi đánh chìm chiếc tàu buôn Ý Bravo (nguyên là chiếc Junak của Nam Tư) ở vị trí về phía Tây Benghazi, Libya, tại tọa độ . Sang ngày hôm sau 31 tháng 5, Proteus phóng ngư lôi tấn công và gây hư hại cho chiếc tàu buôn Ý Gino Allegri ở vị trí về phía Tây Benghazi, tại tọa độ ; con tàu Ý bị hư hại cuối cùng bị máy bay Anh ném bom đánh chìm.

Vào đầu tháng 6, Proteus hoạt động tuần tra tại khu vực Trung tâm Địa Trung Hải để bảo vệ cho đoàn tàu vận chuyển tiếp liệu đến Malta trong khuôn khổ Chiến dịch Vigorous. Vào ngày 3 tháng 8, chiếc tàu ngầm đi đến vịnh Laconia, Peloponnese để cho đổ bộ bốn sĩ quan cùng năm binh lính Hy Lạp nhằm xây dựng lực lượng kháng chiến tại Hy Lạp. Sang ngày hôm sau 4 tháng 8, nó đánh chìm các thuyền buồm Hy Lạp Marigula và Panagia Kounistra bằng hải pháo trong vịnh Nauplion, rồi thêm một chiếc khác ngoài khơi Rhodes vào ngày 6 tháng 8. Đến ngày 7 tháng 8, nó đánh chìm thuyền buồm Hy Lạp Agios Georgios bằng hải pháo ở vị trí về phía Tây Serifos, rồi phóng ngư lôi đánh chìm chiếc tàu buôn Đức Wachtfels ở vị trí khoảng về phía Tây Bắc đảo Milos, tại tọa độ . Sang ngày 8 tháng 8, nó đánh chìm thêm thuyền buồm Hy Lạp Firesia bằng hải pháo ở vị trí phía Nam đảo Naxos, tại tọa độ . Sau đó chiếc tàu ngầm gặp trục trặn động cơ, nên phải kết thúc sớm chuyến tuần tra và về đến Beirut, Liban vào ngày 14 tháng 8.

1943 -1944

Proteus được lệnh quay trở về Anh để sửa chữa, nên rời Beirut vào ngày 13 tháng 9, 1942, đi ngang qua Malta và Gibraltar trước khi đi đến Plymouth vào ngày 19 tháng 10. Nó đi vào Xưởng tàu Devonport để sửa chữa, và công việc kéo dài cho đến tháng 5, 1943.

Sau khi hoàn tất, Proteus được rút về làm nhiệm vụ huấn luyện, chủ yếu tại khu vực sông Clyde, cho đến khi nó xuất biên chế vào ngày 30 tháng 6, 1944. Proteus trở thành tàu ngầm có thời gian hoạt động dài nhất, và là chiếc duy nhất trong lớp sống sót cho đến hết Thế Chiến II. Con tàu được tháo dỡ tại Troon, Scotland vào tháng 2, 1946.