✨Help!
Help! là album phòng thu thứ năm của ban nhạc rock người Anh The Beatles, được thu âm và sản xuất bởi George Martin. Album được phát hành vào ngày 6 tháng 8 năm 1965 tại Anh, và 1 tuần sau tại Mỹ. Nó là nhạc phim cho bộ phim cùng tên năm 1965. Ban nhạc đã tiến hành thu âm trong khoảng thời gian xen kẽ giữa các buổi diễn của mình. Với Help!, The Beatles đã quan tâm nhiều hơn tới phòng thu, nhất là kỹ thuật ghi đè. Họ phát hiện ra nhiều nhạc cụ và hiệu ứng âm thanh mới, thứ mà họ sử dụng sau này trong album bước ngoặt của họ, Rubber Soul.
Với Help!, The Beatles đã đi sâu vào các khía cạnh của văn hóa nhạc pop. Phần mặt A là bản soundtrack của bộ phim, trong đó có một số ca khúc nổi tiếng như "You're Going to Lose That Girl", nhất là "Help!" và "Ticket to Ride" đều đã được phát hành dưới dạng đĩa đơn. Phần mặt A này cũng là phần đĩa than của album. Phần mặt B bao gồm 7 bài hát thu âm thêm xung quanh quá trình làm phim và ghi âm album, trong đó có một trong những bản nhạc nổi tiếng nhất lịch sử, "Yesterday", thu âm bởi Paul McCartney với guitar cùng dàn tứ tấu dây.
Help! nhận được rất nhiều đánh giá tích cực. Ngay ở tuần đầu tiên phát hành, album vươn lên đứng đầu tại UK Albums Chart và còn xuất hiện tại bảng xếp hạng suốt 41 tuần. Ở Mỹ, The Beatles chỉ phát hành album nhạc phim Help!. Trong số 7 bài hát còn lại, 2 bài hát được giới thiệu trong album tiếp theo của The Beatles, Rubber Soul, 2 được xuất hiện trong album Yesterday and Today, và 3 bài còn lại có trong Beatles VI. Tổng hợp lại, các ca khúc của Help! được chia làm 4 đĩa và đều đứng số 1 tại đây.
Năm 2012, tạp chí Rolling Stone xếp Help! ở vị trí số 331 trong danh sách "500 album xuất sắc nhất mọi thời đại".
Hoàn cảnh ra đời
Sau những thành công vang dội từ bộ phim đầu tay A Hard Day's Night, [The Beatles tiếp tục thực hiện bộ phim ca nhạc tiếp theo, lần này là phim màu, vào đầu năm 1965. Help là cái tên cuốn hút đạo diễn Richard Lester ngay từ đầu, song vì nó đã từng được sử dụng, nên toàn bộ ê-kíp buộc phải theo một lựa chọn khác. Beatles II là nhan đề được nghĩ tới, sau đó họ lại nghĩ tới Eight Arms to Hold You theo hình ảnh của thần Kâlî xuất hiện trong phim. Tuy nhiên, The Beatles đều phản đối tất cả những tên trên, vì họ thấy các ca khúc sử dụng đều không liên quan. Cuối cùng, họ quyết định lấy tên Help! với một dấu chấm than, nhằm đảm bảo vừa không vi phạm bản quyền, vừa giữ được ý tưởng gốc.
Vào thời kỳ này, The Beatles đã không còn muốn theo đuổi hình tượng từ Beatlemania nữa. Đôi khi, trong các buổi phỏng vấn, họ tỏ rõ sự mệt mỏi với người hâm mộ. Các chương trình đi tour ngày một thưa dần so với 2 năm trước đó: một vài buổi diễn ở London, một chương trình xuyên châu Âu qua Pháp, Ý và Tây Ban Nha cuối tháng 6 đầu tháng 7, trước khi có một chuyến lưu diễn tại Mỹ vào tháng 8 và cuối cùng họ quay trở lại Anh với buổi diễn vào tháng 12. John Lennon nói: "Hiện tượng về The Beatles đã tới giới hạn của nó. Tôi đã ăn và ngủ như một con heo. Tôi đang trong thời kỳ của "Elvis mập", tự thấy ghê tởm mình và trong thâm tâm, tôi đang muốn cầu cứu ai đó."
Ảnh chụp trailer tại Mỹ của phim Help! Các ca khúc mới của The Beatles mang nhiều sự suy tư và tình cảm dạt dào. Họ đã bỏ đi tính nông nổi trong những ca khúc trước kia của họ, một xu hướng mà họ cố thể hiện trong album trước đó, Beatles for Sale. Paul McCartney kể lại: _"Phần viết chính của các ca khúc hầu hết đều diễn ra ở nhà John ở Weybridge. Với A Hard Day's Night, John cứ về nhà là có được một đống thứ trong tay, nhưng với Help!, chúng tôi đã ngồi với nhau và cùng viết các ca khúc.". Ringo Starr kể lại: "Chúng tôi đã hút một lượng lớn chất kích thích suốt quá trình quay phim. Thực sự là rất tuyệt. Điều đó khiến mọi thứ trở nên vui hơn."_
Quãng thời gian thực hiện bộ phim cũng là lúc George Harrison khám phá và tìm tòi các nhạc cụ Ấn Độ. "Đó là lần đầu chúng tôi có những tiếp xúc với văn hóa Ấn Độ", John nói, "có một cảnh quay kỳ lạ với một người Ấn Độ sở hữu một chiếc nhẫn và các nghi thức; và ở một góc của khung hình có vài chiếc sitar và mấy thứ khác: đó là một dàn nhạc Ấn Độ đang chơi nhạc và George chăm chú nhìn họ.". Những đặc tính cơ bản của nhạc rock 'n' roll dần bị họ loại bỏ, thay vào đó là những tìm tòi và thử nghiệm mới: lần đầu tiên một dàn nhạc cổ điển (dàn tứ tấu dây) chơi nhạc nền trong một ca khúc của họ, "Yesterday". Hơn hết, các chàng trai của The Beatles cũng là ban nhạc đầu tiên ở châu Âu sở hữu công nghệ băng từ cassette, nhờ đó họ có thể sao chép một cách có hệ thống những bản thâu sau mỗi buổi thu âm để có thể nghe và chỉnh sửa lại, dĩ nhiên. Tới ngày 19, cả nhóm tập trung vào ca khúc "You're Going to Lose That Girl", một bản ballad của Lennon với đầy đủ giọng hòa âm của 3 người, thu âm trong 2 lần, với cảnh quay xuất hiện trong phim.
Mùa xuân 1965
Phòng thu Abbey Road "Fab Four" quay trở lại phòng thu vào ngày 13 tháng 4 năm 1965 để thu âm ca khúc của John, "Help!". 4 ngày sau, "Ticket to Ride" được phát hành dạng đĩa đơn và dễ dàng có được thành công trên toàn thế giới. Album nhanh chóng gây được chú ý trên các phương tiện thông tin đại chúng chính nhờ vào dấu "!" quan trọng đó. Ngày 10 tháng 5, tại phòng thu của mình, The Beatles chơi trực tiếp 2 ca khúc kinh điển của lịch sử rock 'n' roll, "Bad Boy" và "Dizzy Miss Lizzy" đều của Larry Williams. Ca khúc đầu tiên nhắm tới thị trường Mỹ và nằm trong album Beatles VI, còn ca khúc thứ 2 được thâu làm hai bản, và bản thứ 2 được ban nhạc chọn để phát hành chính thức.
Dấu ấn nghệ sĩ
Ảnh hưởng
Bob Dylan ảnh hưởng lớn tới chất nhạc đồng quê trong các ca khúc của album Help! được phát hành vào năm 1965 đánh dấu sự kết thúc giai đoạn đầu tiên của The Beatles với âm nhạc rock 'n' roll mang tính thị trường, trước khi họ tới với album bước ngoặt của sự nghiệp, Rubber Soul. Sự khác biệt đầu tiên tới từ việc album chỉ hoàn thành trong vỏn vẹn vài tháng, minh chứng cho tài năng và sự chuyên nghiệp của họ. Help! dù vẫn mang những dáng dấp của rock 'n' roll song cũng chấp nhận những thử nghiệp từ những thể loại âm nhạc mới.
Album được mở đầu bằng ca khúc thành công trên toàn thế giới: "Help!". Đây là một trong những ca khúc ưa thích nhất của Lennon. Tuy nhiên, Lennon thực tế khá e dè vì tính bốc đồng của ca khúc, vậy nên anh rất muốn ca khúc chơi chậm hơn so với bản thâu.
Phần lớn ca khúc dùng cho bộ phim, bao gồm "The Night Before", "I Need You" hay "Another Girl" đều chơi theo nhạc pop với mục đích ban đầu của ban nhạc: chuyên gia Mark Herstgaard miêu tả chúng là "những sản phẩm nhảm nhí song hiệu quả vì nó làm hài lòng thị yếu công chúng". Ca từ của các ca khúc này vẫn nói nhiều về tình yêu, nhưng bắt đầu xuất hiện, một cách vô thức, những trải nghiệm riêng của người viết. John Lennon giải thích: "Đó là điều hiển nhiên. Nếu nhìn vào mặt bằng chung, đó là điều dễ thấy. Sự oán giận, tình yêu hay sự căm hờn, tất cả đều có trong các ca khúc của chúng tôi."
Nhạc folk xuất hiện trong album qua các ca khúc "I've Just Seen a Face" của McCartney và "You've Got to Hide Your Love Away" của Lennon. Ca khúc thứ nhất là một sáng tác đặc biệt của McCartney: với nhịp nhanh và không có chút sâu lắng, ca khúc hướng người nghe tới những âm hưởng của hòa ca. Phần chơi guitar mở đầu và solo giữa bài là "một sự tinh tế hiếm có trong thể loại này". Trong ca khúc thứ hai, Lennon cho thấy rõ những ảnh hưởng từ Bob Dylan trong sáng tác của mình. Anh nói về tâm trạng chán nản, được miêu tả qua việc vò đầu, tâm sự với bức tường, mọi người xung quanh đang nhìn và chế giễu anh.
"Ticket to Ride" – một ca khúc quan trọng của album và cả của bộ phim, là một sáng tác của Lennon, song những ý tưởng đóng góp của McCartney lại đưa ca khúc lên một tầm khác. Với giai điệu pha pop và rock, tất cả đều là những ý tưởng của Paul: những đoạn luyến bass và cách chơi trống mạch lạc khiến John liên tưởng rằng ca khúc là một gợi ý rõ ràng cho heavy metal.
Truyền thống "ca khúc cho Ringo" duy trì với ca khúc "Act Naturally", một ca khúc mang giai điệu nhạc đồng quê. Đây là một trong những bản hát lại của The Beatles trong album, cùng với ca khúc "Dizzy Miss Lizzy". Tuy nhiên, kể từ Rubber Soul, ban nhạc chỉ thu âm các ca khúc do chính họ sáng tác.
Ca khúc trước khi kết thúc album chính là "Yesterday", bản nhạc không những trở thành một trong những ca khúc thành công nhất của The Beatles, mà còn của cả nền âm nhạc đại chúng thế kỷ XX. Tuy nhiên, họ lại khá chần chừ trong việc tung đĩa đơn ca khúc này khi cho rằng "nó không phù hợp với hình ảnh của ban nhạc". Theo McCartney, ca khúc là một giai điệu đến với anh rất hiển nhiên. "Yesterday" là ví dụ điển hình cho bước ngoặt của Fab Four: đây là ca khúc đầu tiên của The Beatles sử dụng những nhạc cụ cổ điển, với phần hòa âm được viết bởi George Martin cho dàn dây 4 người.
Bìa đĩa
Bìa album được định hình bằng ngôn ngữ semaphore, theo ý tưởng của nhiếp ảnh gia Robert Freeman, người cũng đã thực hiện album trước đó của The Beatles, Beatles for Sale: "Tôi muốn họ dùng những ký hiệu của ngôn ngữ này tạo nên chữ H-E-L-P. Tuy nhiên, khi lắp ghép vào khung hình thì kiểu cách và những cánh tay không tạo nên một bức ảnh đẹp và cân đối. Tôi buộc phải nghĩ tới giải pháp khác, sao cho ý tưởng đảm bảo tạo nên một bức ảnh hài hòa". Buổi chụp hình được thực hiện tại phòng thu Twickenham, London. Freeman giải thích: "Mọi việc đều rất đơn giản, rất dễ nhìn. Tôi nghĩ là kiểu bìa này sẽ rất hợp với The Beatles vì nó là một khoảng không trắng không có chữ gì cả". Ở mặt sau của tấm bìa, Freeman có để 4 tấm ảnh đơn sắc của ban nhạc để gợi tới phong cách kiểu bìa album nhạc jazz thịnh hành vào thời điểm đó.
Tại Anh, bìa album tạo nên bộ chữ N-U-J-V, trong khi tại Mỹ, đó là N-V-U-J. Ý tưởng thay đổi của Freeman được in ở mặt sau của album, với bộ chữ L-P-U-S, là 4 chữ cuối của cụm từ "Help Us".
Danh sách ca khúc
Tất cả các sáng tác đều do Lennon-McCartney, sáng tác khác được ghi chú bên cạnh.
Phát hành và đón nhận của công chúng
Help! được phát hành ở Anh vào ngày 6 tháng 8 năm 1985. Tại Mỹ, album ra mắt sau đó 1 tuần với những thay đổi khá lớn mà ban nhạc tỏ rõ sự không hài lòng qua các buổi họp báo. McCartney nói: "Thật là trâng tráo... Chúng tôi làm album theo một khối thống nhất và chúng tôi muốn nó được phát hành như vậy." Trong khi đó, Lennon khá bực tức: "Chúng tôi làm mọi thứ còn họ (Capitol Records) lại phá hủy chúng."
Các ca khúc trong album không phải hoàn toàn không có sửa đổi. Đĩa đơn "Ticket to Ride"/"Yes It Is" đã được phát hành từ ngày 9 tháng 4, còn "Help!"/"I'm Down" được phát hành sau đó vào ngày 23 tháng 7. Đĩa đơn thứ ba của album, "Yesterday"/"Act Naturally" chỉ được phát hành tại Mỹ vào ngày 13 tháng 9.
Help! nhận được chủ yếu các đánh giá tích cực. Hầu hết các nhà chuyên môn coi album là bước đệm giữa thứ rock thuần túy của những album đầu tay của The Beatles và thứ nhạc rock kiểu mới mà họ thể hiện không lâu sau đó với Rubber Soul. Richie Unterburger của Allmusic giành tặng album 5 sao tối đa và nói album đã cải thiện được rất nhiều khiếm khuyết từ album trước đó, Beatles for Sale, đặc biệt là với các bản hát lại khi ông cho rằng chúng rất hợp với khả năng của ban nhạc. Một số nhà báo khác, như Daniel Ichbiah và Tom Ewing, thì cho rằng ca khúc quan trọng của album, "Dizzy Miss Lizzy", thực sự lỗi thời và lại làm hỏng đi cảm xúc của "Yesterday". Tuy nhiên, họ vẫn đánh giá Help! rất tích cực.
Ở cả hai bên bờ Đại Tây Dương, Help! đều dễ dàng chiếm được vị trí số 1. Tại Anh, album đứng đầu UK Albums Chart trong 3 tuần, trong khi tại Mỹ, album đứng đầu Billboard trong tận 9 tuần. Hơn hết, các ca khúc của album đều được coi là thành công của The Beatles: John Lennon luôn coi "Help!" là một trong những sáng tác xuất sắc nhất của anh, trong khi "Ticket to Ride" là một trong những ca khúc thương hiệu của "Fab Four". "Yesterday" hiển nhiên là ca khúc đáng tự hào nhất của họ: trong vòng tận 8 năm tiếp theo, đây vẫn là ca khúc được phát nhiều nhất qua sóng phát thanh và là ca khúc được hành nghìn người thể hiện lại.
Phát hành tại Bắc Mỹ
Album phát hành tại Mỹ có nhiều sự thay đổi, ngoài những bài hát có trong phim, album còn có thêm những bản phối từ dàn nhạc của Ken Thorne hợp tác cùng George Martin. Đây là album pop ở phương Tây đầu tiên có sử dụng đàn sitar trong quá trình thu âm. "Ticket to Ride" là ca khúc duy nhất có sử dụng "fake stereo". Album này được xuất hiện trong box set The Capitol Albums, Volume 2.
Album đạt vị trí số 1 tại bảng xếp hạng Billboard trong vòng 9 tuần bắt đầu từ ngày 9 tháng 11 năm 1965.
Danh sách ca khúc
Tất cả được viết bởi Lennon-McCartney, sáng tác khác được ghi chú bên cạnh.
;Mặt A
"Help!" (có phần intro mộc) – 2:39
"The Night Before" – 2:36
"From Me to You Fantasy" (không lời) (Lennon-McCartney; chỉnh sửa bởi Thorne) – 2:08
"You've Got to Hide Your Love Away" – 2:12
"I Need You" (George Harrison) – 2:31
"In the Tyrol" (không lời) (Ken Thorne) – 2:26
;Mặt B
"Another Girl" – 2:08
"Another Hard Day's Night" (không lời) (Lennon-McCartney; chỉnh sửa bởi Thorne) – 2:31
"Ticket to Ride" – 3:07
Medley: "The Bitter End" (Ken Thorne)/"You Can't Do That" (không lời) (Lennon-McCartney; chỉnh sửa bởi Thorne) – 2:26
"You're Going to Lose That Girl" – 2:19
"The Chase" (không lời) (Ken Thorne) – 2:31
Phát hành
Xếp hạng và chứng nhận doanh số
Xếp hạng tuần
Chứng nhận doanh số
;Phát hành gốc
;Phát hành Bắc Mỹ
Thành phần tham gia sản xuất
Theo Mark Lewisohn và Alan W. Pollack.
;The Beatles
- John Lennon – hát chính, hát bè và hát nền; guitar acoustic, guitar điện; piano điện tử, Hammond organ, sắc-xô.
- Paul McCartney – hát chính, hát bè và hát nền; bass, guitar acoustic, guitar điện; piano điện tử, piano; güiro.
- George Harrison – hát chính, hát bè và hát nền; guitar acoustic, guitar điện; sắc-xô.
- Ringo Starr – trống, bộ gõ; hát chính trong "Act Naturally".
;Các nghệ sĩ được mời
- George Martin – piano.
- John Scott – flute bè trong "You've Got to Hide Your Love Away".
- Tony Gilbert, Sidney Sax, Francisco Gabarro và Kenneth Essex – violon trong "Yesterday".
;Ê-kíp sản xuất
- George Martin – sản xuất, chỉnh âm, hòa âm.
- Norman Smith – kỹ thuật viên, chỉnh âm.
- Jerry Boys, Malcolm Davies, Phil McDonald, Ron Pender, Ken Scott và Mike Stone – kỹ thuật viên.