✨FN Five-seven
FN Five-seven, được đăng ký với tên gọi Five-seveN, là loại súng ngắn bán tự động được thiết kế và sản xuất bởi công ty Fabrique Nationale d’Armes de Guerre-Herstal của Bỉ. Tên của súng có nguồn gốc từ loại đạn 5.7 mm (.224 in) và chữ viết hoa ở đầu tên là viết tắt của công ty sản chế tạo khẩu súng (FN Herstal).
Súng ngắn Five-seven được phát triển cùng với tiểu liên FN P90 và loại đạn 5,7x28mm. FN P90 được giới thiệu vào năm 1990, còn Five-seven được giới thiệu vào năm 1998 như một loại súng ngắn có thể dùng được loại đạn 5,7x28mm. Vì được phát triển cùng với FN P90 nên nó có nhiều tính năng tương đồng: trọng lượng nhẹ, làm bằng nhựa polymer tổng hợp và có lượng đạn khá lớn, có thể dùng bằng một tay, độ giật thấp và có khả năng xuyên giáp cao.
Doanh số của Five-seven ban đầu bị FN giới hạn cho những khách hàng thuộc quân đội và thực thi pháp luật, nhưng kể từ năm 2004, khẩu súng ngắn này cũng đã được cung cấp cho dân sự để bảo vệ cá nhân, bắn bia và những việc làm đại loại vậy. Mặc dù chỉ sử dụng đạn thể thao, Five-seven đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các tổ chức kiểm soát súng như Chiến dịch Brady, và khẩu súng ngắn này đã gây tranh cãi ở Hoa Kỳ.
Five-seven hiện đang phục vụ cho các lực lượng quân sự và cảnh sát tại hơn 40 quốc gia, trong đó có Canada, Pháp, Hy Lạp, Ấn Độ, Ba Lan, Tây Ban Nha và Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, Five-seven được sử dụng bởi nhiều cơ quan thực thi pháp luật, bao gồm cả Sở Mật vụ Hoa Kỳ. Trong những năm kể từ khi nó được giới thiệu vào thị trường dân sự ở Hoa Kỳ, nó cũng ngày càng trở nên phổ biến hơn trong những hoạt động dân sự.
Lịch sử
Quá trình phát triển
Súng ngắn Five-seven và đạn 5.7×28mm được FN Herstal phát triển nhằm đáp ứng yêu cầu của NATO về việc thay thế loại đạn 9×19mm Parabellum và súng ngắn, súng tiểu liên có liên quan. Cụ thể, NATO yêu cầu hai loại vũ khí sử dụng loại đạn mới, một loại là vũ khí bắn kề vào vai và loại còn lại là vũ khí cầm tay. Chúng được gọi với tên Vũ khí phòng vệ cá nhân (viết tắt là PDW) dùng để "cung cấp sự tự vệ cuối cùng trong các tình huống cá nhân đang bị đe dọa trực tiếp bởi kẻ thù". NATO công bố tài liệu D/296, đề xuất những thông số kỹ thuật ban đầu cho các loại vũ khí mới:
- Loại đạn mới có tầm bắn lớn hơn, chính xác và tin cậy hơn so với loại đạn 9x19mm Parabellum. Ngoài ra, nó còn có khả năng xuyên qua một số loại áo giáp cá nhân.
- Vũ khí kề vai phải nặng dưới 3 kg (6.6 lb), hộp tiếp đạn chứa ít nhất 20 viên.
- Súng ngắn phải nặng dưới 1 kg, phù hợp nhất là 700g. Hộp tiếp đạn có sức chứa không dưới 20 viên đạn.
- Cả hai loại vũ khí đều phải đủ nhỏ gọn để có thể sử dụng bằng một tay ở mọi lúc, mọi nơi, cho dù ở trong khoang xe hay buồng lái máy bay, và phải thật hiệu quả trong mọi môi trường và điều kiện thời tiết.
FN Herstal là nhà sản xuất vũ khí đầu tiên đáp ứng các yêu cầu của NATO. Họ sản xuất tiểu liên FN P90 sử dụng loại đạn cỡ nhỏ, sơ tốc lớn là 5,7x28mm. Loại đạn này ban đầu được gọi là SS90, được sản xuất với P90 vào năm 1990. Tuy nhiên, loại đạn SS90 bị ngưng sản xuất vào năm 1993, thay vào đó là loại đạn 5,7x28mm mới với tên gọi là SS190, sử dụng đầu đạn nặng và ngắn hơn một chút, với trọng lượng 2.0 g (31 grain). Đầu đạn ngắn của SS190 cho phép nó được sử dụng dễ dàng hơn bởi khẩu Five Seven đã được phát triển vào cùng thời điểm đó.
Vào năm đó 1993, Jean-Louis Gathoye đã nộp bằng sáng chế khẩu súng ngắn bán tự động FN Five Seven có cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn giữ chậm tại Mỹ. Năm 1995, FN Herstal công bố chính thức sự phát triển của Five Seven và một nguyên mẫu được công khai vào năm sau. Với vài cải tiến, một khẩu súng ngắn hai hành động được đưa vào sản xuất trong năm 1998. Một mẫu khác với tên gọi Five Seven Tactical được giới thiệu không lâu sau đó. Khẩu súng này được đưa vào phục vụ từ tháng 5/200 khi Cảnh vệ quốc gia đảo Síp mua 250 khẩu về trang bị cho lực lượng đặc nhiệm của họ.
[[Tập tin:FN5711.jpg|nhỏ|alt=Photo of an all-black Five-seven USG with an extended 30-round magazine |Five-seven được cấu tạo hầu hết bằng nhựa tổng hợp polymer; thậm chí thanh trượt cũng được làm từ polymer.]]
Đánh giá của NATO
Năm 2002 - 2003, NATO tiến hành hàng loạt thử nghiệm với mục đích chuẩn hóa một loại đạn duy nhất cho vũ khí phòng vệ cá nhân như một sự thay thế cho loại đạn 9x19mm Parabellum. Các cuộc thử nghiệm đã so sánh loại đạn FN 5,7x28mm (dùng trên FN P90 và Five seven) và H&K 4,6x30 mm - loại đạn xuyên giáp cạnh tranh chính với 5,7 x 28 mm, dùng trên tiểu liên Heckler & Koch MP7. Các kết quả thử nghiệm được phân tích kỹ lưỡng bởi nhiều chuyên gia đến từ Canada, Pháp, Anh và Mỹ. Họ kết luận rằng loại đạn 5,7x28mm hiệu quả hơn so với đối thủ đến từ nước Đức. Tuy nhiên, nước Đức lại không chấp nhận loại đạn mới này, dẫn tới tiến trình chuẩn hóa đạn bị hoãn lại vô thời hạn. Như vậy, cả hau loại đạn 5,7x28 mm và 4,6x30 mm đều được thông qua một cách độc lập bởi các quốc gia NATO khác nhau.
Hiện tại, Five-seven đang phục vụ trong các lực lượng quân sự và thực thi pháp luật của hơn 40 quốc gia trên toàn thế giới. Trong lịch sử, việc tiêu thụ Five-seven đã bị giới hạn bởi các lực lượng của nước Bỉ. Tuy nhiên, trong năm 2004, mẫu Five-seven IOM được giới thiệu cho thị trường dân sự, đi kèm với loại đạn thể thao 5,7x28mm. Phiên bản thể thao này được thiết kế với nhiều sửa đổi, nhưng mẫu súng dành cho thị trường dân sự này đã gặp phải nhiều phản ứng trái chiều từ các tổ chức kiểm soát vũ khí trên thế giới.
Tình trạng hiện tại
Trong lịch sử, doanh số của súng ngắn Five-seven bị FN giới hạn cho các khách hàng thực thi pháp luật và quân đội, Phiên bản IOM kết hợp một số sửa đổi đối với thiết kế của vũ khí, chẳng hạn như bổ sung thanh ray phụ kiện M1913, cơ chế an toàn cho hộp đạn và điểm ruồi hoàn toàn có thể điều chỉnh.
Cấu tạo
Five-seven là súng ngắn bán tự động sử dụng cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn giữ chậm rất đáng tin cậy.
Five-seven có chiều dài 208 mm, cao 137 mm và chiều rộng tối đa là 36 mm. Nó có góc cầm tương tự như súng ngắn Browning Hi-Power và M1911. Mặc dù sử dụng cỡ đạn tiểu liên dài tới 28 mm, Việc chế tạo ít rắc rối hơn, hoặc cho phép mang nhiều đạn hơn. Vì loại đạn 5,7×28mm cũng có đường kính tương đối nhỏ, nên có thể chứa được nhiều viên trong một băng đạn. Đạn 5,7mm có tiếng ồn lớn và tạo ra tia chớp rất lớn, nhưng nó có độ giật thấp hơn khoảng 30% so với 9x19mm, giúp tăng khả năng kiểm soát súng.
Một trong những ý định thiết kế cho loại đạn 5,7×28mm tiêu chuẩn, SS190, là nó có khả năng xuyên qua áo giáp Kevlar. Được bắn từ Five-seven, SS190 5,7×28mm có vận tốc mõm khoảng 650 m/s (2.130 ft/s) và có khả năng xuyên thủng áo giáp CRISAT ở phạm vi , hoặc 48 lớp vật liệu Kevlar (gần tương đương với hai áo giáp Kevlar Cấp II xếp chồng lên nhau) trong bán kính . Nó cũng có khả năng xuyên thủng áo giáp PASGT ở phạm vi hoặc mũ chống đạn PASGT ở phạm vi . FN tuyên bố tầm bắn hiệu quả là và tầm bắn tối đa cho loại đạn 5,7×28mm khi bắn từ khẩu súng ngắn Five-seven.
Hộp tiếp đạn
thumb|Five-seven có tia chớp đầu nòng rất lớn nhưng bù lại nó có độ giật ít hơn một khẩu súng ngắn dùng đạn [[9x19mm Parabellum khác.]]
Các biến thể
*Five Seven* Five Seven Tatical Five Seven IOM Five Seven USG Five Seven EDF Five Seven MK2**
Các nước sử dụng
Tổ chức quân sự đầu tiên sử dụng Five-seven là Vệ binh Quốc gia Síp (Hy Lạp: Εθνική Φρουρά), đã mua 250 khẩu súng lục vào tháng 5 năm 2000 cho lực lượng đặc biệt. Đến năm 2009, Five-seven đã phục vụ cho quân đội và lực lượng cảnh sát tại hơn 40 quốc gia trên toàn thế giới.
Tại Hoa Kỳ, Five-seven hiện đang được sử dụng bởi hơn 300 cơ quan thực thi pháp luật, bao gồm cả Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ. Các tổ chức thực thi pháp luật và quân sự sử dụng Five Seven bao gồm: