✨Epsilon Eridani b
Epsilon Eridani b, còn gọi là AEgir , là một ngoại hành tinh cách Trái Đất xấp xỉ 10,5 năm ánh sáng. Nó quay quanh sao Epsilon Eridani trong chòm sao Ba Giang ở khoảng cách 3,5 AU trong 7,6 năm và có khối lượng bằng 0,6 lần Sao Mộc.
Tên gọi
Hành tinh này và sao chủ của nó là một trong những hệ hành tinh được chọn bởi Liên đoàn Thiên văn Quốc tế cho dự án NameExoWorlds, một quá trình để công chúng chọn ra tên riêng cho các ngoại hành tinh và sao chủ (đối với những chủ thể chưa có tên riêng). Quá trình này bao gồm việc đề cử và bỏ phiếu công khai để chọn ra cái tên mới. Tháng 12 năm 2015, IAU thông báo những cái tên thắng cuộc là AEgir (phát âm là [Anh hóa] hoặc , gần giống với từ Bắc Âu cổ là Ægir) (cho hành tinh) và Ran (cho sao chủ của nó). James Ott, 14 tuổi, chính là người đề xuất những tên gọi này.
Vệ tinh Aegir của Sao Thổ cũng được đặt tên theo nhân vật thần thoại Ægir, và có cách đánh vần khác nhau chỉ bởi cách viết hoa.
Phát hiện
Một nhóm các nhà khoa học Canada đã nghi ngờ về sự tồn tại của Epsilon Eridani b vào đầu thập niên 1990, nhưng những quan sát của họ lại không đủ chắc chắn để khẳng định điều đó. Sau này, vào ngày 7 tháng 8 năm 2000, hành tinh chính thức được phát hiện bởi một nhóm các nhà khoa học do Artie Hatzes dẫn đầu. Họ cho rằng hành tinh này có khối lượng bằng 1,2 ± 0,33 lần Sao Mộc, với khoảng cách trung bình tới sao chủ là 3,4 AU.
Năm 2006, Kính viễn vọng không gian Hubble đã thực hiện các phép đo thiên văn và xác nhận sự tồn tại của hành tinh. Các quan sát này chỉ ra rằng AEgir có khối lượng gấp 1,5 lần Sao Mộc và nằm trên mặt phẳng của đĩa bụi xung quanh ngôi sao.
Trong khi đó, Kính viễn vọng không gian Spitzer đã phát hiện một vành đai tiểu hành tinh cách ngôi sao khoảng 3 AU. Năm 2009, một nhóm các nhà thiên văn học tuyên bố rằng độ lệch tâm được đề xuất của hành tinh và vành đai này không nhất quán: hành tinh có thể băng qua vành đai và nhanh chóng dọn dẹp các vật chất của nó. Epsilon Eridani b và vành đai bên trong có thể được điều hòa nếu vật chất của vành đai đó đến từ vành đai sao chổi bên ngoài (cũng được biết là có tồn tại).
Các nhà thiên văn học tiếp tục thu thập và phân tích dữ liệu vận tốc xuyên tâm, đồng thời tinh chỉnh các giới hạn trên có được từ non-detection (tạm dịch: phi phát hiện) thông qua phương pháp chụp ảnh trực tiếp, đối với Epsilon Eridani b. Một bài báo được công bố vào tháng 1 năm 2019 đã cho thấy giá trị độ lệch tâm quỹ đạo nhỏ hơn các ước tính trước đây, vào khoảng 0,07, phù hợp với quỹ đạo gần tròn và rất tương đồng với độ lệch tâm của quỹ đạo Sao Mộc là 0,05. Những phát hiện tương tự đã được công bố trong một bài báo vào tháng 7 năm 2021, xác định khối lượng tối thiểu của nó là 0,651 lần Sao Mộc, bán trục lớn của hành tinh là 3,5 AU với độ lệch tâm là 0,044. Một bài báo khác vào tháng 3 năm 2022 cho kết quả độ nghiêng là 45°, thấp hơn các ước tính trước đây, với khối lượng bằng 0,63 lần Sao Mộc và độ lệch tâm là 0,16.