✨Encanto: Vùng đất thần kỳ

Encanto: Vùng đất thần kỳ (tựa gốc tiếng Anh: Encanto) là bộ phim hoạt hình máy tính thể loại nhạc kịch-kỳ ảo ra mắt vào năm 2021, được sản xuất bởi Walt Disney Animation Studios và phân phối bởi Walt Disney Studios Motion Pictures, đây là bộ phim thứ 60 được sản xuất bởi hãng Walt Disney. Bộ phim được đạo diễn bởi Byron Howard và Jared Bush, cùng Charise Castro Smith trong vai trò đồng đạo diễn và đồng biên kịch, và được sản xuất bởi Yvett Merino và Clark Spence, với Lin-Manuel Miranda đảm nhận phần soạn nhạc phim. Bộ phim quy tụ nhiều diễn viên lồng tiếng như Stephanie Beatriz, John Leguizamo, María Cecilia Botero, Diane Guerrero, Jessica Darrow, Angie Cepeda và Wilmer Valderrama. Bối cảnh của Encanto xoay quanh một gia đình Colombia đa thế hệ, tên là Nhà Madrigal, được dẫn dắt bởi gia trưởng mẫu hệ Alma Madrigal (Botago). Mỗi thành viên trong nhà Madrigal được ban phép mầu khi lên 5 tuổi, trừ cô bé nhân vật chính Mirabel (Beatriz). Cốt truyện phim theo chân hành trình của Mirabel nhằm giải cứu phép mầu dường như sắp tan biến.

Encanto: Vùng đất thần kỳ khởi chiếu tại Rạp El Capitan ở Los Angeles vào ngày 3 tháng 11 năm 2021 và được phát hành tại Mỹ từ ngày 24 tháng 11 ở định dạng 2D, RealD 3D và Dolby Cinema trong thời hạn 30 ngày do dịch Covid đang diễn biến. Nó thu về hơn 256 triệu USD toàn cầu so với kinh phí 120–150 triệu USD và đạt được thành công thương mại rộng rãi hơn sau khi được phát hành trên Disney+ từ ngày 24 tháng 12 năm 2021. Nhạc phim của Encanto lan truyền rất nhanh, chiếm vị trí thứ nhất trên bảng xếp hạng Billboard 200 tại Hoa Kỳ và các Album tổng hợp tại Anh; hai ca khúc "We Don't Talk About Bruno" và "Surface Pressure" gặt hái nhiều thành công, với ca khúc "We Don't Talk About Bruno" chiếm vị trí đầu bảng Billboard Hot 100 tại Hoa Kỳ và UK Singles Chart qua nhiều tuần.

Sau khi phát hành, Encanto đã nhận nhiều lời khen từ giới phê bình về mảng xây dựng nhân vật, âm nhạc, hoạt hình, lồng tiếng, chiều sâu cảm xúc và sự trung thực về văn hóa. Nhiều nhận xét khẳng định rằng khái niệm cốt lõi của bộ phim là chủ nghĩa hiện thực huyền ảo và chấn thương xuyên thế hệ. Bộ phim đã giành về nhiều giải thưởng và chiến thắng hạng mục phim hoạt hình hay nhất của nhiều tổ chức danh tiếng như Viện hàn lâm Điện ảnh Hoa Kỳ, Quả cầu vàng, BAFTA, Hiệp hội các nhà sản xuất Hoa Kỳ và Hội đồng xét duyệt quốc gia Hoa Kỳ. Ngoài ra tại lễ trao giải Oscar lần thứ 94, ca khúc "Dos Oruguitas" thể hiện bởi Sebastián Yatra và nhạc nền phim lần lượt được đề cử giải ca khúc gốc hay nhất và nhạc phim hay nhất.

Nội dung

Một cuộc xung đột vũ trang buộc đôi vợ chồng trẻ Pedro và Alma Madrigal với những đứa con sinh ba (Julieta, Pepa và Bruno) phải chạy trốn khỏi ngôi làng quê hương của họ ở Colombia. Những kẻ tấn công giết Pedro, nhưng ngọn nến của Alma bỗng dưng trở nên mầu nhiệm thổi bay chúng và tạo ra ngôi nhà tri giác tên là Casita, rồi núi cao dâng lên bao quanh vùng đất Encanto thần kỳ.

50 năm sau, một ngôi làng mới đã phát triển trù phú dưới sự bảo vệ của cây nến. Phép thuật mà nó ban tặng cho mỗi hậu duệ nhà Madrigal lúc họ lên 5 tuổi được dùng để phục vụ lợi ích chung của cộng đồng. Trước đó 10 năm, Bruno Madrigal, người bị phỉ báng và ghẻ lảnh bởi phép thuật nhìn thấu tương lai của mình, trốn chạy khỏi Encanto và vào cùng thời điểm đó, cô bé Mirabel 5 tuổi bí ẩn thay lại không được cây nến ban phép mầu.

Vào sinh nhật lên 5 của Antonio Madrigal, cậu bé được ban khả năng nói chuyên với động vật. Trong lúc gia đình đang ăn mừng, Mirabel đột nhiên phát hiện những vết nứt xuất hiện tại Casita và ngọn lửa của cây nến trở nên lập lòe, song những lời cảnh báo của cô bị bỏ ngoài tai vì dường như đó chỉ là ảo giác. Sau khi nghe trộm được Alma cầu nguyện bên ô cửa sổ, Mirabel quyết tâm cứu lấy phép mầu. Ngày hôm sau, cô nói chuyện với người chị tráng sĩ Luisa, người mà thú nhận rằng có điều gì đó không ổn với phép mầu và thổ lộ hết nỗi lo âu mà chị ta đã đè nén bấy lâu. Luisa chỉ dẫn cho Mirabel đột nhập vào căn phòng Bruno ở tháp cấm của Casita, nơi có lẽ ẩn chứa câu trả lời. Ở đó, Mirabel tìm thấy những mảnh thủy tinh lục bảo chứa thị kiến tương lai của Bruno và sống sót thoát ra khỏi căn phòng dần sụp đổ. Sau khi nghe lời cảnh cáo của gia đình về người cậu Bruno, Mirabel vẫn cố chấp ghép lại những mảnh vỡ và thấy hình ảnh của chính mình đứng trước một Casita bị nứt mẻ.

Tối hôm đó, người chị ruột có khả năng khiến trăm hoa đua nở của Mirabel, Isabela, ra mắt trước người chồng đã được đính hôn là Mariano Guzmán. Giữa lời thỉnh hôn của Mariano dành cho Isabela, Dolores tiết lộ khám phá của Mirabel cho mọi người nhờ khả năng siêu thính giác của cô, khiến cho Casita lại rạn nứt, và phá hỏng bữa tối trịnh trọng sau khi Pepa vô tình gây ra một trận mưa như trút nước. Giữa cả thảy hỗn loạn đó, Mirabel bám theo một đàn chuột tha những mảnh vỡ lục bảo và phát hiện một lối bí mật đằng sau một bức chân dung, nơi cô tìm thấy Bruno đang ẩn náu. Bruno hóa ra chưa bao giờ rời khỏi ngôi nhà, anh tiết lộ rằng thị kiến về tương lai của Mirabel không hoàn toàn chắc chắn, khiến anh tin rằng cô bé chính là chìa khóa để giải cứu phép mầu; trước đây do không muốn làm tổn thương Mirabel, Bruno đã phá vỡ thị kiến của mình và từ bỏ gia đình. Trong phòng của Antonio, Bruno miễn cưỡng nhìn vào tương lai theo lời của Mirabel và chứng kiến cảnh cô bé ôm lấy người chị gái Isabela, điều mà có lẽ sẽ hồi sinh phép mầu.

Mirabel đành đi xin lỗi Isabela, người thú nhận rằng không muốn kết hôn với Mariano và bị gánh nặng bởi vẻ ngoài hoàn hảo của mình. Mirabel thông cảm với Isabela và cả hai ôm chầm lấy nhau làm cho ngọn nến bùng cháy. Tuy vậy, Alma buộc tội Mirabel gây ra bất hạnh cho gia đình bởi vì tủi thân do không có năng lực. Mirabel cãi vã với Alma rằng chính bà mới là nguyên nhân khiến phép thuật suy yếu. Mâu thuẫn giữa Mirabel và Alma khiến ngọn nến vụt tắt, chẻ đứt dãy núi bao quanh Encanto và hủy diệt Casita. Mirabel đau đớn chạy trốn khỏi gia đình.

Alma tìm thấy Mirabel đẫm lệ tại dòng sông nơi Pedro hi sinh thân mình để cứu đoàn dân tị nạn. Alma chia sẻ bi kịch của mình với người cháu gái và giải thích tại sao việc bảo tồn phép mầu lại quan trọng với bà đến nhường đó. Mù quáng vì thế nên Alma đã đặt kỳ vọng quá cao lên con cháu, mà chẳng hề hay biết gia đình mình đang rạn nứt dưới áp lực đó. Bà chịu trách nhiệm cho những gì đã xảy ra; Mirabel và Alma hòa giải và cả hai, hội ngộ với Bruno, tụ họp với các thành viên Madrigal khác. Với sự giúp đỡ của dân làng, họ tái xây dựng Casita. Mirabel được trao cho một tay nắm cửa và sau khi cô bé lắp nó lên cửa chính, phép thuật được hồi phục và Casita sống lại. Kết phim, cả gia đình Madrigal, bao gồm Mirabel và Bruno, cùng nhau chụp tấm hình kỷ niệm.

Lồng tiếng

• Stephanie Beatriz trong vai Mirabel Madrigal: cô bé nhân vật chính 15 tuổi, thành viên duy nhất trong gia đình Madrigal không được ban tài năng phép mầu. Đạo diễn Jared Bush miêu tả cô là người "không hoàn hảo và kỳ cục và lập dị, nhưng sống tràn đầy tình cảm và vô cùng đồng cảm".
• María Cecilia Botero trong vai Abuela Alma Madrigal: bà ngoại 75 tuổi của Mirabel và gia trưởng mẫu hệ của nhà Madrigal. Trong phiên bản tiếng Tây Ban Nha của bộ phim, Botero cũng lồng tiếng cho Alma, còn Yaneth Waldman lồng giọng hát. ** Nghệ sĩ Ngân Quỳnh lồng tiếng Alma bản tiếng Việt.
• John Leguizamo trong vai Bruno Madrigal: người cậu 50 tuổi của Mirabel, bị gia đình ghẻ lạnh vì khả năng nhìn thấu tương lai của anh chỉ mang lại toàn điều phiền toái. Hà Thanh Hiền lồng tiếng Bruno bản tiếng Việt. Đồng biên kịch Charise Castro Smith mô tả Luisa là người "[mang] mọi gánh nặng mà chẳng bao giờ [phàn nàn]". Cô được ban sức mạnh siêu phàm, song ẩn dưới vẻ ngoài tráng sĩ lại là cả một niềm lo lắng rằng mình sẽ làm gia đình thất vọng. Trong bản tiếng Việt, Liễu Thị Tuyết Thu lồng tiếng phần nói của Julieta còn Hồ Hoàng Ngọc góp lời hát. Anh thể hiện lại vai diễn trong bản tiếng Tây Ban Nha của bộ phim. và Jorge E. Ruize Cano lồng tiếng Tiple Maestro.

Sản xuất

Phát triển

thumb|upright|alt=Lin-Manuel Miranda speaking at the 2019 San Diego Comic Con International, for "His Dark Materials", at the San Diego Convention Center in San Diego, California.|Nhà soạn nhạc [[Lin-Manuel Miranda vào năm 2019]] Trong chuyến công du quảng bá Moana vào tháng 11 năm 2016, Lin-Manuel Miranda tiết lộ rằng John Lasseter, khi đó là giám đốc sáng tạo của Disney Animation, đã trình bày cho anh và Howard một dự án hoạt hình mới. Howard và Bush có nói rằng sau khi Zootopia (2016) được hoàn thiện, họ muốn dự án tiếp theo của mình phải là một bộ phim nhạc kịch—cụ thể là nhạc kịch Mỹ Latinh sau khi Miranda tham gia dự án. Howard và Bush đã có kinh nghiệm làm việc với thể loại buddy film "trong đó hai nhân vật đi ra ngoài thế giới và tìm hiểu về nhau" nhưng giờ thì họ muốn thử một điều gì đó "hoàn toàn khác." Ba người họ chia sẻ với nhau về từng đại gia đình của bản thân và quyết định xây dựng một bộ phim nhạc kịch với hàng tá nhân vật chính thuộc cùng một đại gia đình duy nhất.

Suốt 5 năm ròng thai nghén bộ phim, chủ đề đóng vai trò "kim chỉ bắc đích thực" của Howard và Bush vẫn luôn là cái quan điểm, tức "về cái cách mà bạn nhìn nhận những người khác trong gia đình mình và cách bạn được nhìn nhận." Ngay từ đầu, họ liệt kê được "3 khám phá quan trọng" về gia đình mà đã trở thành cơ sở cốt truyện của phim: "1) hầu hết chúng ta không cảm thấy thực sự được gia đình nhìn nhận, 2) hầu hết chúng ta đều mang những gánh nặng mà ta không cho gia đình thấy, và 3) hầu hết chúng ta đều không nhận ra rằng gần như tất cả chúng ta, đặc biệt trong gia đình của chính bản thân, đều có chung cảm nhận như vậy". Miranda là người nêu lên ý tưởng "phổ rộng, sắc màu" của âm nhạc Mỹ Latinh có khả năng "nắm bắt tốt nhất" sự phức tạp trong các mối quan hệ gia đình. Đoàn làm phim ngoài ra cũng tham khảo ý kiến ​​các thành viên trong gia đình và đội ngũ Disney Animation.

Năm 2018, Rendon và Osma cùng Howard, Bush và Miranda thực hiện một chuyến khảo cứu đất nước Colombia. Espinosa Uribe là nguồn cảm hứng trực tiếp của nhân vật chính Mirabel, bao gồm mái tóc đen xoăn, kính mắt lớn và cử chỉ hành động.

Từng tham gia sản xuất tác phẩm Moana, Miranda biết rằng nhân vật chính cùng tên Moana ban đầu có đến tận 8 người anh em trước khi họ bị loại bỏ để đơn giản hóa cốt truyện. Đội ngũ đã làm việc chăm chỉ để xây dựng Encanto dựa trên các nguyên mẫu gia đình có thể nhận dạng ngay lập tức. Họ tập trung vào việc bứt phá các nguyên mẫu đó và chứng minh rằng mỗi cá nhân trong gia đình đều phức tạp hơn những cái "mặt nạ" áp đặt lên họ. Bush giải thích rằng phương pháp này khiến mỗi khả năng không có cảm giác bị tùy tiện, mà được quy định rõ bởi cảm xúc và tính cách của từng nhân vật.

Mặc dù không có nhân vật rõ ràng nào cho Alan Tudyk nhập vai (anh được coi là "bùa may mắn" của Disney), do nhà Madrigal có quốc tịch Colombia và Mirabel chưa có một trợ thủ động vật nào, Tudyk nảy ra ý tưởng muốn thủ vai khách mời với chú chim toucan tên Pico. Ban đầu lúc đến phòng thu âm, Tudyk báo cho cả đội ngũ thu âm rằng scratch vocal của họ dành cho Pico không thuộc về loài chim toucan, mà chỉ là tiếng vẹt kêu. Anh bỏ thì giờ ra luyện tập kêu tiếng toucan. Theo các nhà làm phim, đội ngũ thu âm thường xuyên trao đổi với Tudyk bằng tiếng Anh nhưng anh ta rất láu lỉnh trả lời họ bằng tiếng toucan.

Thiết kế

Encanto là "bộ phim khó khăn nhất" cho đến nay đối với những người đứng đầu mảng hoạt hình Renato dos Anjos và Kira Lehtomaki, bởi lẽ họ được yêu cầu phải phát triển đầy đủ hàng chục nhân vật, trái ngược với những bộ phim hoạt hình khác chỉ có 2-3 nhân vật chính. Theo đó, các nhân vật đòi hỏi một mức độ phức tạp mà Disney Animation trước đây chưa từng đạt được. Nhà báo kiêm cố vấn Carbibe gốc Phi của bộ phim Edna Liliana Valencia Murillo đã đóng góp rất lớn cho thiết kế của các nhân vật Félix, Dolores và Antonio. Theo Howard, kiểu tóc Latinh gốc Phi của một số nhân vật rất cần thiết. Do đó, Encanto là bộ phim Disney Animation đầu tiên có sự tham gia của các biên đạo múa vào quá trình phát triển phim từ đầu đến cuối. Họ phối hợp chặt chẽ với đội ngũ sản xuất để xây dựng các bài hát, nhân vật và câu chuyện.

Âm nhạc

Vào tháng 6 năm 2020, Miranda công khai rằng anh đã bắt đầu chắp bút viết nhạc cho bộ phim, và sẽ bao gồm 8 ca khúc gốc bằng tiếng Anh lẫn tiếng Tây Ban Nha. Sau khi bộ phim ra mắt, Miranda tiết lộ rằng anh thực ra đã viết toàn bộ bài hát ngay từ đầu.

Encanto (Original Motion Picture Soundtrack) được phát hành vào ngày 19 tháng 11 năm 2021. Nhạc phim đạt được thành công lớn sánh ngang bộ phim và chiếm vị trí thứ nhất trên bảng Billboard 200 của Hoa Kỳ, trở thành nhạc phim Disney đầu tiên kể từ Frozen II (2019) đứng đầu bảng xếp hạng đó. Bài hát "We Don't Talk About Bruno" trở thành một cơn sốt âm nhạc lan truyền nhanh. Nó phá vỡ nhiều kỷ lục khác nhau và trở thành một trong những bài hát Disney thành công nhất mọi thời đại. Nó đứng đầu bảng xếp hạng Billboard Hot 100 tại Hoa Kỳ và Bảng xếp hạng đĩa đơn tại Vương quốc Anh, đồng thời cũng đánh dấu vị tri quán quân đầu tiên của Disney trên Billboard Hot 100 tại Hoa Kỳ trong thế kỷ 21 và bài hát Disney lần đầu xuất hiện trên Bảng xếp hạng đĩa đơn tại Vương quốc Anh. Encanto là bộ phim Disney đầu tiên sản xuất được đồng thời một ca khúc quán quân và một album nhạc quán quân.

Phát hành

Quảng bá

Ra mắt

Encanto: Vùng đất thần kỳ công chiếu toàn quốc lần đầu tại Rạp El Capitan ở Los Angeles vào ngày 3 tháng 11 năm 2021, và được dự kiến phát thành tại các rạp chiếu ở Hoa Kỳ vào ngày 24 tháng 11 năm 2021 với định dạng RealD 3D và Dolby 3D. Phim sẽ được chiếu độc quyền tại rạp 30 ngày đầu tiên để đối phó với Đại dịch COVID-19. Sau đó, vào ngày 24 tháng 12 năm 2021, phim sẽ được phát hành trên Disney+.

Đón nhận

Trên trang đánh giá tổng hợp Rotten Tomatoes, phim đã thành công nhận về được 92% cà chua tươi tương đương với mức điểm là 7.60/10 với 36 nhận xét. Những bài phê bình đều đồng thuận cho rằng "Bối cảnh và quan điểm văn hóa Encanto: Vùng đất thần kỳ là một điều mới đối với Disney, nhưng kết quả cuối cùng vẫn giống nhau -- hoạt hình thú vị hấp dẫn, đẹp mắt cho cả gia đình." Trên trang Metacritic, phim cũng nhận về được số điểm khá tích cực là 72 trên 100 với 19 bài nhận xét, cho thấy rằng "các bài đánh giá rất thuận lợi".