✨Driveways (phim)
Driveways (tạm dịch: Lối Nhỏ Đường Đời) là một bộ phim chính kịch năm 2019 của Hoa Kỳ do Andrew Ahn đạo diễn, cốt truyện được chấp bút bởi hai nhà biên kịch Hannah Bos và Paul Thureen cùng với sự góp mặt của Hồng Châu, Lucas Jaye và Brian Dennehy. Dự án đã có buổi ra mắt toàn cầu tại Liên hoan phim quốc tế Berlin vào ngày 10 tháng 2 và hai tháng sau tiếp tục công chiếu ở Liên hoan phim Tribeca. Do sự bùng nổ mất kiểm soát của đại dịch COVID-19, hãng FilmRise quyết định phát hành bộ phim dưới dạng video theo yêu cầu tại Mỹ thay cho phiên bản chiếu rạp. Tác phẩm lột tả câu chuyện tình người mộc mạc qua hình ảnh hai mẹ con đơn thân rời quê đến tiểu bang khác để dọn dẹp và bán đi căn nhà của người chị quá cố, tình cờ quen biết rồi kết thân với một cụ già góa vợ lớn tuổi sống kế bên.
Driveways được giới phê bình đánh giá rất tích cực, nhận về hai đề cử giải Tinh Thần Độc Lập ở hạng mục Kịch bản đầu tay hay nhất và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. - ông đã qua đời một tháng trước khi phim kịp phát hành. Giới chuyên gia cho rằng đây là những thước phim xuất sắc cuối cùng trong sự nghiệp của ông.
Với mong muốn khắc họa rõ nét hình ảnh một gia đình thân mật và sự trùng hợp thời niên thiếu cùng trưởng thành ở miền Trung Tây nước Mỹ, Andrew Ahn đã chọn kịch bản của Bos và Thureen. Dự án đánh dấu sự trở lại của vị đạo diễn người Mỹ gốc Hàn, người từng tạo tiếng vang với tác phẩm đầu tay Spa Night trước đó 3 năm. Cốt truyện thay đổi hai nhân vật chính từ dân bản địa da trắng sang người gốc Á vì lý do nghệ thuật. Quá trình quay phim diễn ra vào mùa hè năm 2018 tại vùng thung lũng Hudson của New York, chủ yếu thuộc khu vực xung quanh thành phố Poughkeepsie.
Cốt truyện
Vào đêm cuối hạ tại khu dân cư vùng ngoại ô New York, tiếng ồn phát ra từ chiếc ô tô chợt dừng trước ngôi nhà cũ. Tay cầm túi ngủ bước vào hiên và phát hiện căn hộ đã bị cắt điện, Kathy cùng con trai Cody di chuyển đến nhà nghỉ gần đó. Del - một cụ ông sống kế bên, quan sát động tĩnh hai mẹ con từ cửa sổ tầng trên.
Để tiện cho việc đóng gói đồ đạc và rao bán, sáng hôm sau Kathy liên hệ công ty điện lực nhờ họ cấp lại điện cho căn nhà của người chị gái quá cố April, đầu dây bên kia báo chủ hộ vẫn còn nợ doanh nghiệp tận 900 đô la sau khi qua đời. Mãi cho đến khi bước vào được ngôi nhà, Kathy mới vỡ lẽ không ngờ chị cô mắc chứng nghiện tích trữ khiến phòng ốc ngập tràn đủ thể loại đồ vật.
Bị mắc kẹt trong mớ đồ thừa kế lộn xộn, Kathy để con trai tự do khám phá thế giới mới xung quanh. Nhìn thấy Cody chật vật mở chiếc vòi nước cũ kĩ để uống ngoài hiên, Del - cựu chiến binh sống cô độc cạnh nhà, người có thói quen ngồi nơi thềm cửa trầm tư về một thời đã qua - bảo cậu bé vặn vòi theo hướng ngược lại. Khi thấy áo con mình ướt sũng, Kathy gặng hỏi Cody thì được biết có một ông già hàng xóm đang ngồi ngoài hiên, tưởng nhầm Cody đã làm phiền Del nên bị xịt nước vào người, Kathy đến hỏi chuyện rồi cộc lốc nói với Del rằng cô không muốn con trai mình tiếp xúc với người lạ. Tuy nhiên vài hôm sau đó, khi thấy chuyến xe chở Del đến trung tâm bảo trợ cựu chiến binh địa phương (VFW) vẫn chưa xuất hiện, hai mẹ con đề nghị đưa Del đi để ông tham gia buổi chơi bingo hàng tuần, rồi tình bạn giữa họ dần nảy nở. Cho đến khi trở lại căn hộ của April vài ngày sau, Kathy ngạc nhiên thấy trước cửa xuất hiện mớ dây cáp điện được câu từ nhà của cựu chiến binh, Del muốn hai mẹ con cô có điện để dùng.
Thời gian dần trôi, một vài nhân vật hàng xóm khác lần lượt lộ diện tô điểm thêm cho cuộc sống bình dị, đó là hai anh em cùng trang lứa bắt chuyện với Cody, là Linda - bà của hai đứa trẻ Brandon và Reese - tọc mạch với câu thoại ẩn hiện sự kỳ thị chủng tộc. Đêm cuối trọ trong nhà nghỉ, Cody hỏi mẹ về bà dì đã khuất nhưng Kathy cũng chẳng biết gì hơn về người chị gái hơn 12 tuổi của mình. Đến khi chính thức dọn về ở tạm ngôi nhà cũ, hai mẹ con mới quyết định xử lý thi thể khô của con mèo đã chết trong bồn tắm, Del giúp Cody tìm khu vực vắng vẻ để chôn xác gần đó. Vài hôm sau, sau khi trao đổi hoàn tất thương vụ chào bán, dù trong lòng không muốn nhưng Kathy vẫn đưa Charlene - nhà môi giới địa phương, đến tham quan một vòng quanh căn hộ. Cho đến khi bước chân vào trong và chứng kiến đống đồ chất thành núi, Charlene mới hiểu lý do tại sao bà mẹ đơn thân lại e dè. Nước mắt Kathy chợt rơi, trong đầu rối bời đủ thứ trăn trở, cô không hề biết chị mình đã sống như thế này suốt ngần ấy năm.
Ngày nọ, vì bận mua một số thứ lặt vặt nên Kathy đã nhờ bà hàng xóm trông hộ con trai. Vốn sở hữu tính cách nhạy cảm và trầm tư, Cody không hoà nhập được với bạn bè trạc tuổi và đã nôn mửa khi bị hai đứa cháu bà Linda ép chơi đấu vật. Thấy vẻ mặt hốt hoảng của Cody chạy về nhà, Del vội đến hỏi thăm thì biết được đây là chuyện thường xảy ra khi bị căng thẳng. Như cách mẹ cậu lý giải, “Thằng bé đôi khi thấy ngộp. Lớp học karate, tiệc sinh nhật bạn bè, những ngày cắm trại...". Del chia sẻ cùng cậu bé 8 tuổi ký ức về buổi leo núi cắm trại, nhớ lại khoảng thời gian ông cũng đã từng nôn rất nhiều lúc còn ở trên tàu chở đoàn quân trong cuộc chiến tranh Triều Tiên. Và Cody trở thành người bạn đọc truyện cho cựu chiến binh nghe, hỏi ông về người vợ đã khuất bằng những lời vô tư ẩn hiện nỗi chua xót.
Kathy - theo một góc nhìn khác, không vứt bỏ hoàn toàn tự do cá nhân của riêng mình. Cô có thói quen hút thuốc, uống rượu, lẻn vào quán bar ban đêm nhưng không dẫn người đàn ông lạ nào về nhà. Đôi khi cô gắt gỏng với con trai nhưng vẫn luôn yêu thương và quan tâm con hết lòng. Đến sinh nhật tuổi thứ 9, Cody mời Del và bọn trẻ hàng xóm đến dự tiệc tại một sân trượt patin địa phương. Tuy nhiên đến phút cuối chỉ có Del là người duy nhất xuất hiện, hai mẹ con cùng cựu binh quyết định đến VFW tổ chức tiệc ăn mừng với những thành viên trong hội.
Ngày tổng dọn xong ngôi nhà, Kathy tổ chức buổi trao đổi các đồ vật đã qua sử dụng. Thay vì rao bán, hai mẹ con dự tính sẽ chuyển đến sống luôn tại đây. Cùng lúc đó, con gái của Del - một thẩm phán ở Seattle, báo lại sẽ đưa ông đến ở viện dưỡng lão gần nơi cô cư trú để tiện chăm non cha mình. Hay tin, Cody tức giận bỏ chạy thật nhanh trên những lối mòn, Del từ phía sau đến ôm cậu bé vào lòng rồi an ủi.
Những thước phim cuối lướt nhanh trên bậc hiên nhà của cựu binh. Ngày dọn ra ngoài, ông và Cody cùng ngồi xuống trò chuyện, cậu bé vẫn có thể nhờ mẹ chở đến thăm ông khi rảnh rỗi. Rồi Del hồi tưởng lại ký ức của một thời đã qua, về những chuyến đi nhờ xe cùng người bạn sau khi rời quân ngũ, về thời gian ít ỏi dành cho gia đình vì đã làm việc quá nhiều, và về nỗi hối hận của những điều chưa nói khi vợ mình còn sống...
Diễn viên
- Hồng Châu trong vai Kathy
- Lucas Jaye trong vai Cody
- Brian Dennehy trong vai Del
- Christine Ebersole trong vai Linda
- Jerry Adler trong vai Rodger
- Stan Carp trong vai Lester
- Bill Buell trong vai Tom
- Robyn Payne trong vai Charlene
- Samantha Jones trong vai Lisa
- Sophia DeStefano trong vai Anna
- Jeter Rivera trong vai Miguel
- Jack Caleb trong vai Brandon
- James DiGiacomo trong vai Reese
- Joe Felece trong vai Người gọi Bingo
- Jennifer Delora trong vai Cheryl
- Laurent Rejto trong vai Thủ quỹ
Sản xuất
Sau thành công của bộ phim điện ảnh đầu tay Spa Night, đạo diễn Andrew Ahn muốn dự án tiếp theo của mình phải là một điều gì đó khác xa với trải nghiệm cá nhân. "Tôi cảm thấy thực sự phát ốm với bản thân": anh trả lời phỏng vấn tạp chí Filmmaker - "Tôi không muốn kể về người đồng tính và người Mỹ gốc Hàn nữa."
Theo Hồng Châu, nữ diễn viên đã liên hệ với Ahn bày tỏ mối quan tâm đến việc hợp tác, cô bắt đầu bị thu hút khi vị đạo diễn nói rằng anh đã trao đổi với nhà sản xuất định hướng tường thuật câu chuyện về mối thân mật gia đình cho bộ phim thứ hai của mình. Châu thấy đó là sự khác biệt so với tham vọng của hầu hết các đạo diễn sở hữu những bộ phim đầu tay được đánh giá cao. Theo kinh nghiệm của Châu, thường thì họ có xu hướng chuyển sang những dự án nhượng quyền kinh phí lớn, cô nói: "Thiết nghĩ, 'Mình phải đi cùng anh chàng này.'"
Nhà biên kịch Paul Thureen cho biết nguồn cảm hứng câu chuyện đến từ xuất thân cùng quê với Hannah Bos về những ngày còn làm việc trong cửa hàng đồ cổ của mẹ Bos lúc còn nhỏ. "Cô ấy thường phải vào nhà những người sau khi họ chết", Thureen nhớ lại. "Vậy nên cô hay quan tâm đến những câu chuyện mà các đồ vật kể về chủ của nó." Sợi dây liên kết giữa hai mẹ con Kathy và Cody trong Driveways được mô phỏng theo mối quan hệ của Bos với mẹ cô ấy.
Gần cuối phim, chi tiết chuyến đi nhờ xe cựu chiến binh (Del) kể lại khi còn là chàng trai trẻ sau khi thực hiện nghĩa vụ quân sự giống với chuyến đi mà cha của Thureen đã thực hiện ở giai đoạn tương tự trong cuộc đời ông. Đặc biệt anh ca ngợi nguồn kịch bản vì sự tôn trọng mà bộ đôi này dành cho nhân vật của mình. Anh tâm sự: "nó khai phá ý nghĩa của việc kết nối với người khác... bất chấp những rào cản, chúng ta có thể tìm thấy điều gì đó thực sự nhân văn và sâu lắng."
Driveways - tương tự như Spa Night - đều mang nhịp điệu chậm, sâu, có chủ đích. Điều này lại tương phản với mong muốn ban đầu của vị đạo diễn là tạo nên thước phim càng khác với tác phẩm đầu tiên của anh càng tốt. Ahn gợi ý hai mẹ con Kathy và Cody nên khắc họa là người châu Á thay vì dân da trắng nhằm nhấn mạnh sự khác biệt của họ trong cộng đồng sinh sống của người chị quá cố April. Chính sự thay đổi này đã mang lại thêm ý nghĩa cho một số đoạn hội thoại trong phim, chẳng hạn như cuộc gặp đầu tiên của Kathy và Linda. Ahn tìm thấy vài mặt hàng trông giống như các vật phẩm châu Á khác lạ cho kho đồ tích trữ của nhân vật April, nhưng anh không thực sự đề xuất bất kỳ thứ gì với nhà thiết kế sản xuất của bộ phim.
Câu chuyện ban đầu lấy bối cảnh ở miền tây Illinois, nơi hai nhà văn Hannah Bos và Paul Thureen lớn lên. Ahn thấy việc chuyển đến Thung lũng Hudson tại New York thật mỉa mai vì dẫn đến quá trình quay phim hầu hết diễn ra trong và xung quanh thành phố Poughkeepsie, nơi Bos và Thureen gặp nhau khi còn là sinh viên tại Cao đẳng Vassar. Nữ diễn viên Hồng Châu - khi xem Spa Night tại rạp chiếu, đã gửi email cho Ahn và nói sẽ sẵn lòng làm bất cứ điều gì anh muốn cô thực hiện ở bộ phim tiếp theo. nhưng chưa từng tham gia bất kỳ phim điện ảnh nào trước đó, cũng là diễn viên cuối cùng trong số ba vai chính được chọn; Nhà sản xuất đã thành lập văn phòng tại trung tâm hành chính Mid-Hudson ở thành phố Poughkeepsie thuộc tiểu bang New York (nay là trung tâm hội nghị Majed J. Nesheiwat) và dựng thêm một số bối cảnh cho các khung hình nội thất tại đó. Với những nơi khác trong quận Dutchess, vài địa điểm được sử dụng cạnh khu phố có hai ngôi nhà bao gồm quầy bán kem Hyde Park và sân trượt patin, đây đồng thời là nơi Hannah Bos (nhà biên kịch) đã vui chơi khi còn là sinh viên tại Cao Đẳng Vassar.
Ahn đã từng làm việc với diễn viên trẻ trước đây khi thực hiện tác phẩm ngắn đầu tay Andy, chính vì thế anh "không cảm thấy sợ hãi trước thử thách hoàn thành bộ phim truyện lấy diễn viên nhí làm trung tâm." Ahn đưa cha mẹ Jaye xem trước kịch bản, còn bản thân cậu chỉ được đọc những phân đoạn mình sẽ diễn từ 20 đến 30 phút trước khi bấm máy. “Tôi chỉ muốn cậu bé hiện diện và đúng lúc”: Ahn nói và cho biết Jaye đã làm rất tốt trong mọi cảnh quay. Hai tháng sau, Driveways tiếp tục là một trong năm tác phẩm đầu tiên được chọn để công chiếu và đánh giá tại Liên hoan phim Tribeca. Cuối năm đó, hãng FilmRise chính thức trở thành đối tác ủy quyền phân phối.
Với việc hầu hết các rạp chiếu đóng cửa do đại dịch COVID-19, FilmRise quyết định phát hành Driveways qua hình thức dịch vụ video theo yêu cầu vào ngày 7 tháng 5 năm 2020.
Đón nhận
Chuyên môn
Trên trang web tổng hợp đánh giá Rotten Tomatoes, bộ phim nhận về tỷ lệ tán dương đạt ngưỡng 99% gần mức tuyệt đối dựa trên 77 bài bình luận, với điểm trung bình là 7.9/10. Nhìn chung các nhà phê bình đều đồng thuận ở: "lối kể chuyện nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ, Driveways kiếm tìm tính cách gắn liền với nền tảng lễ nghi phép tắc — và cũng là lời tạm biệt sâu sắc đến Brian Dennehy." Trên Metacritic, bộ phim có số điểm trung bình 83/100 dựa trên 19 nhà phê bình, cho thấy "sự đồng lòng hoan nghênh". thumb|right|Brian Dennehy nhận về nhiều lời khen cho màn hóa thân cựu binh trong Driveways, nhiều nhà phê bình nhận định đây là vai diễn xuất sắc cuối cùng trong sự nghiệp của ông. Cây bút Michael Phillips của nhật báo Chicago Tribune gọi đây là "câu chuyện ngắn 83 phút nhỏ, rất yên tĩnh và mạnh mẽ của bộ phim." Khi Brian Dennehy qua đời trước đó vài tuần, Phillips đã nhìn nhận lại tổng thể sự nghiệp diễn xuất trên sân khấu và màn ảnh của nam diễn viên, cho biết màn nhập vai cựu chiến binh Del "thật tuyệt vời... Tôi rất vui vì đạo diễn Ahn và đoàn phim đã thu xếp để trao cho Dennehy một mỏ vàng hào phóng như thay cho lời tiễn biệt đến ông ấy."
Isabel Jones đến từ tạp chí InStyle nhận định chính đại dịch COVID-19 đã khiến cô xem xét lại đánh giá của mình về bộ phim.
Bên cạnh đó, Hồng Châu và Lucas Jaye cũng nhận được nhiều lời khen về màn trình diễn trong phim. "Bà mẹ đơn thân [Châu] mang đến cho bạn bức chân dung nhẫn nại về sự thận trọng và vẻ mệt mỏi": David Fear viết. "Có thể thấy tình yêu của cô ấy dành cho con trai mình cũng như sự thiếu kiên nhẫn đáng tin của cô đối với vài điều kỳ quặc đến từ đứa con": Alissa Wilkinson nhận định. Theo quan điểm của Fear, Jaye đã lấy đi "một trong những bước ngoặt sớm phát triển tối thiểu nhất từ trước đến nay đối với diễn viên nhí." Vào thời điểm công chiếu dự án ở Berlin, tạp chí Variety nhận định Jaye "luôn thuyết phục, không đáng yêu giả tạo".
Trong số những lời phê bình tiêu cực, Jude Dry của trang IndieWire - một trong những cây bút đánh giá bộ phim sớm nhất, đã dành lời lẽ khiêm tốn hơn cho tác phẩm. Ông chấm phim điểm B− và viết: "Mặc dù sự kiềm chế nói chung là phương cách tiếp cận khôn ngoan khi kể chuyện, nhưng nó có nguy cơ tường thuật lại vô cùng sơ sài khiến khán giả không thể kết nối được". Trong khi dàn diễn viên hoàn thành nhiệm vụ và Andrew Ahn đã chỉ đạo rất tốt, "vị đạo diễn cùng nhân vật nhí dễ thương lại không thể đẩy câu chuyện buồn ngủ ra khỏi vùng thoải mái quen thuộc của nó... Bằng cách chơi từng nốt nhạc thì thầm, Driveways vô tình phủ nhận các nhân vật được khắc họa một cách đằm thắm ở cao trào biểu cảm mà họ xứng đáng có được."