"Dirrty" (tạm dịch: "Dơ bẩn" hay "Đồi trụy") là một bài hát của nữ nghệ sĩ thu âm người Mỹ Christina Aguilera hợp tác với rapper Redman. Bài hát được viết bởi chính cô và Redman cùng với Rockwilder, Balewa Muhammad, Jasper Cameron và được sản xuất bởi cô cùng với Rockwilder. Aguilera muốn sản xuất bài hát một cách "cuồng nhiệt và đồi trụy" để cho công chúng thấy được hình ảnh mới của cô. Cô cũng định đặt tên cho bài hát với một cái tên sai chính tả như "Dirtee" hoặc "Dirrdy". "Dirrty" được phát hành dưới dạng đĩa đơn đầu tiên trích từ album phòng thu thứ hai của cô mang tên Stripped (2002).

"Dirrty" nhận được các ý kiến trái chiều từ giới phê bình âm nhạc. Một số nhà phê bình đánh giá bài hát là một bài hát tệ hại với giọng ca của Aguilera quá "khiêm tốn" trong ca khúc. Song, số khác lại ca ngợi "Dirrty" là ca khúc hay nhất trích từ Stripped. Về mặt thương mại, tại Mỹ, "Dirrty" là một thất bại khi chỉ xếp hạng 48 trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100. Song, tại những quốc gia khác, bài hát là một thành công thương mại, lọt vào tốp mười tại Úc, Áo, Bỉ, Canada, Đan Mạch, châu Âu, Đức, Hungary, Ý, Hà Lan, Na Uy, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ và đặc biệt thành công tại Ireland và Liên hiệp Anh khi đứng vị trí quán quân tại hai bảng xếp hạng này.

Video âm nhạc của "Dirrty" cho công chúng thấy hình ảnh mới mẻ của Christina Aguilera so với trước đó, giúp cô từ một hình tượng "Công chúa nhạc Pop" thành một "Biểu tượng sex". Video có nội dung không phù hợp với lứa tuổi vị thành niên khi liên quan đến sex và bạo lực. Hình ảnh mới của Aguilera trong "Dirrty" đã bị chỉ trích nặng nề tại Mỹ, và đặc biệt là video bị ngừng phát sóng tại thị trường Thái Lan. Mặc dù vậy, video này đã được đánh giá tích cực từ Kelly Clarkson, Miley Cyrus và Taylor Momsen. Đặc biệt, Miley còn ca ngợi đây là video vĩ đại nhất mọi thời đại. Aguilera đã biểu diễn bài hát tại nhiều nơi, trong đó có ba chuyến lưu diễn Justified/Stripped Tour, Stripped Live... on Tour, Back to Basics Tour, lễ trao giải MTV EMAs và tại lễ trao giải MTV VMAs năm 2003.

Thực hiện

Aguilera đã hợp tác cùng với nhà sản xuất nhạc hip hop Rockwilder trong đĩa đơn nổi tiếng trước là "Lady Marmalade" (2001) do cô trình diễn cùng với Mýa, Lil' Kim và Pink. Sau đó, năm 2002, Aguilera đã mời Rockwilder cùng thực hiện trong công việc sáng tác và sản xuất album Stripped. Aguilera đã nhờ anh sáng tác một ca khúc thật "cuồng nhiệt và đồi trụy" để cho công chúng thấy hình ảnh mới của cô trong sự trở lại sắp tới. Trong khi sáng tác, Aguilera đã gợi ý dùng nền nhạc của đĩa đơn "Let's Get Dirty (I Can't Get in da Club)" (2001) của rapper Redman, và "Dirrty" là một ca khúc được sáng tác lại từ đó, với sự hợp tác của chính Redman. Ban đầu, theo nhà sản xuất Linda Perry, đĩa đơn "Beautiful" mới là đĩa đơn đầu tiên trích từ Stripped chứ không phải là "Dirrty". Song, hãng đĩa thu âm RCA lại quyết định chọn ca khúc này làm đĩa đơn đầu để thu hút sự chú ý của công chúng. Về tựa đề của bài hát, Aguilera đã có gợi ý về việc dùng những tựa sai chính tả đề làm nổi bật bài hát, trong đó có "Dirrtee" và "Dirrdy". Tuy nhiên, sau khi thấy được video âm nhạc mà mình thực hiện, cô đã quyết định chọn tựa đề "Dirrty" chính thức.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ tạp chí Entertainment Weekly, Linda Perry đã thể hiện sự thất vọng khi Aguilera chọn "Dirrty" làm đĩa đơn đầu tiên:

"Christina thực sự rất tài năng, tôi rất hài lòng. Tôi thật sự không thể hiểu nổi tại sao cô ấy phải giấu đi nó [sự tài năng] và thay vào đó là một biểu tượng sex cơ chứ. Cô ta còn thậm chí mặc bộ đồ đó [trong video âm nhạc] vào phòng thu âm... Một cô gái như Christina không hề phù hợp với trang phục đó tí nào." Bài hát cũng mang đậm chất nhạc dance sôi động với nhịp đập nhanh. Phần ca từ trong bài hát đã chỉ rõ sự ham thú tình dục trong một hộp đêm: "Nó đã bộc phát rồi, đài phát đang rất to (oh) / Vẫn đang nhảy múa, mới sáu giờ sáng thôi / Nhảy nhót gợi dục, mặt kính vỡ mất thôi (oh) / Đừng hỏi nhiều, cứ làm việc đó đi / Nhiệt độ đang tăng rồi (bạn có cảm thấy không đấy?) / Sắp bùng nổ rồi / Kiếm mấy cô gái nào, kiếm mấy chàng trai đi / Chuẩn bị khuấy động nào." ("It's explosive, speakers are pumping (oh) / Still jumping, six in the morning / Table dancing, glasses are crashing (oh) / No question, time for some action / Temperature's up (can you feel it?) / About to erupt / Gonna get my girls, get your boys / Gonna make some noise.")

Đánh giá chuyên môn

"Dirrty" nhận được những đánh giá trái chiều từ các nhà phê bình. Trang mạng AllMusic đánh giá bài hát "dở tệ" và chê giọng hát của Aguilera trong bài hát quá "khiêm tốn". Tờ tạp chí Entertainment Weekly đánh giá bài hát với số điểm D-, nói rằng bài hát "yếu ớt và chói tai", và phê bình bài hát không đủ hấp dẫn để được biểu diễn ven đường. và tờ tạp chí Slant Magazine nói rằng đó là bài hát hay nhất được trích từ album Stripped.

Tờ tạp chí Stylus nói rằng ca khúc là đĩa đơn hay nhất của năm 2002, và ấn tượng với cách "nhịp đập đi đôi với bài hát một cách hoàn hảo theo tự nhiên", và hiệu ứng sử dụng kỹ thuật overdubbing cũng được khen ngợi rất nhiều. Bài hát đã được đề cử nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có một giải Grammy ở hạng mục "Hợp tác giọng pop xuất sắc nhất". "Dirrty" đã chiến thắng một giải MOBO ở hạng mục "Video của năm" và một giải Q Awards năm 2003 ở Liên hiệp Anh cho hạng mục "Ca khúc của năm".

Diễn biến trên các bảng xếp hạng

Christina Aguilera biểu diễn trong chuyến lưu diễn [[Back to Basics Tour tại Úc.]] Tại Mỹ, "Dirrty" là một thất bại thương mại khi chỉ đạt vị trí cao nhất là thứ 48 trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100. Mặc dù vậy, bài hát trụ lại trên bảng xếp hạng tới 40 tuần, khiến đây là bài hát có mặt trên bảng xếp hạng lâu nhất của Christina. Trên đài phát mainstream tại Mỹ, bài hát khá thành công khi đạt vị trí thứ 14 trên bảng xếp hạng Billboard Top 40 Mainstream và thứ 22 trên bảng xếp hạng Billboard Top 40 Tracks. Ngoài ra, bài hát cũng khá thành công khi phát thanh trên đài rhythmic, đạt vị trí thứ 20 trên bảng xếp hạng Billboard Rhythmic Top 40.

Tại thị trường âm nhạc châu Âu, bài hát là một thành công thương mại. Tại bảng xếp hạng UK Singles Chart của Liên hiệp Anh, "Dirrty" ra mắt tại vị trí quán quân ngay trong tuần đầu tiên và đứng quán quân hai tuần liên tiếp và trụ lại bảng xếp hạng trong 9 tuần. "Dirrty" là đĩa đơn bán chạy thứ 30 tại Liên hiệp Anh vào năm 2002. Ngoài ra, bài hát còn lọt vào tốp mười các bảng xếp hạng của Áo, Bỉ, Đan Mạch, Đức, Hungary, Ý, Hà Lan, Na Uy, Thụy Điển và Thụy Sĩ. Đặc biệt, bài hát cũng xếp hạng quán quân tại Ireland. Trên toàn châu Âu, bài hát đạt vị trí thứ ba trên bảng xếp hạng European Hot 100 Singles. Bài hát xếp có cao nhất tại vị trí thứ 4 trên bảng xếp hạng ARIA Singles Chart của Úc trong 3 tuần liên tiếp và trụ lại bảng xếp hạng trong 11 tuần. Cuối năm 2002, bài hát xếp hạng thứ 36 trên bảng xếp hạng ARIA Singles Chart và vị trí thứ 12 trên bảng xếp hạng ARIA Urban Singles Chart. Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Úc (ARIA) cấp chứng nhận bạch kim cho bài hát với doanh số là 70.000 bản tiêu thụ. "Dirrty" đạt vị trí thứ 8 trên bảng xếp hạng Italian Singles Chart của Ý và trụ lại bảng xếp hạng 13 tuần.

Tiếp nhận

Mặc dù bị chỉ trích, song một số nghệ sĩ vẫn bày tỏ sự yêu thích của mình tới video "Dirry", trong đó có [[Miley Cyrus. Sau hai tuần công chiếu, video đã bị phản đối bởi ngôi sao Sarah Michelle Gellar của bộ phim truyền hình Buffy the Vampire Slayer. Trên chương trình Saturday Night Live (SNL), Sarah đóng vai Christina và nói, "Khi công chúng thấy video này, họ sẽ ngay lập tức ngừng lại suy nghĩ về tôi là một cô gái tóc vàng hoe, hát bubblegum pop mà sẽ nghĩ tôi như một cô gái điếm thật sự." Sau đó, Aguilera đã phản kháng lại rằng "cái trò" đó của Sarah thật thảm hại và Christina "có thể làm tốt được hơn như thế." Tại Thái Lan, video đã bị phản đối kịch liệt và những áp phích tuyên truyền cho video bị dịch ra tiếng Thái là "du lịch tình dục tại Thái Lan" và "những cô gái vị thành niên." LaChapelle, đạo diễn của video, nói rằng ông chẳng hiểu nổi những áp phích đó nói gì, và hãng thu âm RCA đã cho các trạm phát thanh ngừng phát sóng video "Dirrty" tại quốc gia này.

Hình ảnh mới của cô trong video "Dirrty" đã bị công chúng từ chối và nó đã làm phai mờ đi âm nhạc của Aguilera. Tờ tạp chí Entertainment Weekly đã miêu tả cô là "người phụ nữ đê tiện kinh tởm nhất thế giới", Một vài đồng nghiệp của cô thời bấy giờ là Shakira và Avril Lavigne đã không tán thành hình ảnh của cô trong video. Tạp chí TIME bình luận về Aguilera, "Cô ấy xuất hiện chỉ để đóng một video nhạc có nội dung về gái mại dâm", và "cô ấy có thể đã có chuyện ấy." Phóng viên Emma Forrest còn nói thên, "những gì cô ấy đang làm là rác văn hóa với tình dục, và tôi phải nói rằng cô ấy quá trẻ để có thể đóng video như thế [...] Thậm chí Madonna còn chả làm như vậy."

Trao đổi với tạp chí People về video, Christina đã nói:

Mặc dù bị chỉ trích, song các nghệ sĩ như Kelly Clarkson, Taylor Momsen và Miley Cyrus bày tỏ sự yêu thích của họ tới video. Đặc biệt, Miley còn khen ngợi video là "một trong những video vĩ đại nhất mọi thời đại."

Video âm nhạc của "Dirrty" rất thành công trên các bảng xếp hạng video. Nó ra mắt tại vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng của kênh Total Request Live (TRL). Video trụ lại bảng xếp hạng trong 44 ngày, Khi Total Request Live của MTV kết thúc vào năm 2008, chương trình đã liệt kê video tại vị trí thứ 4 trong danh sách "100 video vĩ đại nhất mọi thời đại của MTV."

Tại Lễ trao giải Video âm nhạc của MTV, video được đề cử ở bốn hạng mục gồm "Video nữ xuất sắc nhất", "Video nhạc dance xuất sắc nhất", "Video nhạc pop xuất sắc nhất" và "Biên đạo múa xuất sắc nhất". Video trụ vững trên bảng xếp hạng đếm ngược của chương trình MuchMusic trong 8 tuần và đạt vị trí thứ 11. Tờ tạp chí Slant cũng xếp video tại vị trí thứ 100 trong danh sách "100 video vĩ đại nhất mọi thời đại." Năm 2012, video âm nhạc này đã được tạp chí The Sun tại Liên hiệp Anh xếp vị trí thứ nhất trong danh sách những video gợi dục nhất mọi thời đại.

Biểu diễn trực tiếp

Năm 2002, Aguilera biểu diễn "Dirrty" tại Giải Âm nhạc châu Âu của MTV, tái diễn cảnh quay trong video, với xe mô tô, sàn đấu boxing và các vũ công nhớp nhúa. Trong buổi trình diễn đó, Aguilera mặc bộ bikini và quần chap hở phần mông. Năm 2003, Christina Aguilera biểu diễn bài hát "Dirrty" trong chuyến lưu diễn Justified/Stripped Tour.

Sau đó, cô lại tiếp tục biểu diễn bài hát trong chuyến lưu diễn Stripped Live... On Tour. Màn trình diễn "Dirrty" đã được Aguilera đưa vào DVD đính kèm là Stripped Live in the U.K.. Tại Giải Video âm nhạc của MTV năm 2003, Aguilera biểu diễn ca khúc này cùng với "Fighter". Sau đó, năm 2007, Aguilera lại tiếp tục biểu diễn "Dirrty" trong chuyến lưu diễn Back to Basics Tour. Màn trình diễn này đã được đưa vào DVD đính kèm cho chuyến lưu diễn là Back to Basics: Live and Down Under.

Đại chúng

Rapper P. Diddy đã nhắc đến ca khúc "Dirrty" trong lời bài hát của anh, "Show Me Your Soul" (hợp tác cùng Lenny Kravitz, Loon & Pharrell Williams), nằm trong album Bad Boys II soundtrack.

Vào 2020, tạp chí Anh i-D đã xếp "Dirrty" đứng thứ tư trong danh sách Những sự trở lại xuất sắc nhất của thể loại Pop thế kỉ 21.

Ca khúc cũng được xuất hiện trong một tập của mùa 6 thuộc chương trình RuPaul's Drag Race All Stars, khi hai thí sinh Manila Luzon và Kylie Sonique Love phải hát nhép để giành được chiến thắng trong cuộc thi.

Danh sách ca khúc và định dạng

;Đĩa vinyl 12" tại Mỹ

"Dirrty" - 4:58

"Dirrty" (phiên bản không rap) - 4:01

"Dirrty" (phiên bản không lời) - 4:58

;Đĩa vinyl 12" tại châu Âu

"Dirrty" - 4:58

"Dirrty" (phiên bản không lời) - 4:58

"Dirrty" (phiên bản acapella) - 4:58

;Đĩa đơn CD tại Mỹ

"Dirry" - 5:01

"Make Over" - 4:12

;Đĩa đơn CD tại châu Âu

"Dirrty" (phiên bản không rap) - 4:01

"I Will Be" - 4:12

;Đĩa đơn CD tại Canada

"Dirrty" - 4:58

"I Will Be" - 4:12

;Đĩa đơn CD tại Úc

"Dirrty" (phiên bản không rap) - 4:01

"I Will Be" - 4:12

"Dirrty" - 4:58

Đội ngũ thực hiện

• Giọng hát: Christina Aguilera, Redman
• Sáng tác: Christina Aguilera, Redman, Rockwilder, Balewa Muhammad, Jasper Cameron
• Sản xuất: Christina Aguilera, Rockwilder
• Thu âm: Oscar Ramirez, Wassim Zreik, Dylan "3-D" Dresdow
• Hòa âm: Dave "Hard Drive" Pensado
• Phụ trách hòa âm: Ethan Willoughby Nguồn: Lấy từ ghi chú album Stripped.

Xếp hạng và chứng nhận doanh số

Xếp hạng

Xếp hạng cuối năm

Chứng nhận doanh số

Thành công trên bảng xếp hạng

Lịch sử phát hành