✨Đinh (họ)

Đinh là một họ của người châu Á. Họ này có mặt ở Việt Nam, Triều Tiên (Hangul: 정, Romaja quốc ngữ: Jeong) và Trung Quốc (chữ Hán: 丁, Bính âm: Ding). Đây là họ của các vua nhà Đinh, một trong các triều đại phong kiến của Việt Nam. Trong danh sách Bách gia tính họ này đứng thứ 177, về mức độ phổ biến họ này xếp thứ 48 ở Trung Quốc theo thống kê năm 2007. Samuel C. C. Ting, nhà vật lý học người Mỹ gốc Hoa, khi chứng minh được sự tồn tại của meson J/ψ (một loại hạt cơ bản) đã đề nghị đặt tên hạt là J, J là chữ cái tiếng Latinh gần giống nhất với Hán tự 丁 (Đinh).

Ở Việt Nam, người họ Đinh tập trung khá nhiều ở Ninh Bình, nơi được coi là Trung tâm liên lạc họ Đinh Việt Nam với danh nhân Đinh Tiên Hoàng trong lịch sử.

Nguồn gốc

Theo "Đinh tộc gia phả" ở Hàn Giang, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, họ Đinh có nguồn gốc sâu xa từ đời con thứ của Khương Tử Nha đời nhà Chu là Lã Cấp, thuỵ hiệu là Đinh Công. Con cháu đời sau mới lấy thuỵ hiệu của tổ tiên làm họ.

Thời Chiến quốc, họ Đinh sinh sống ở Giang Nam, Trung Quốc, đến khoảng niên hiệu Càn Phù thứ 2 đời Đường (năm 874), vì xảy ra cuộc biến loạn Hoàng Sào, họ Đinh mới vượt biển di cư sang Việt Nam, định cư ở Gia Viễn, Ninh Bình. Tuy nhiên, theo dã sử thì vào thời Hai Bà Trưng, ở động Hoa Lư (Ninh Bình) đã có ông Đinh Cần là cha của hai nữ tướng là Đinh Bạch Nương và Đinh Tĩnh Nương, theo Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, được thờ ở đình Đông Ba thuộc thôn Đông Ba, xã Thượng Cát, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.

Họ ghép Đinh Vũ có nguồn gốc ở Nam Định hình thành từ thời Hậu Lê do ông Tổ là người họ Vũ ( Mộ trạch - Hải Dương ) lưu lạc đến Nam Định sinh sống. Người này tự nguyện lấy họ Đinh ghép với chữ Vũ ( ý giữ nguồn gốc ) làm họ mới cho mình. Con cháu sau này lấy họ Đinh Vũ làm họ nhưng vẫn gây tranh cãi họ gốc là Đinh hay Vũ.

Người Việt Nam họ Đinh nổi tiếng

Phật Nguyệt (23-43), nữ tướng thời Hai Bà Trưng, tên thật là Đinh Phật Nguyệt Đinh Công Trứ (?-?), tướng dưới quyền Dương Đình Nghệ, là người sinh ra Vua Đinh Tiên Hoàng (924-979). Đinh Điền quê ở làng Đại Hữu, nay là xã Gia Phương, Gia Viễn, Ninh Bình, là một trong số những công thần khai quốc Đại Cồ Việt và là người tận trung với nhà Đinh. Hai vua nhà Đinh là Đinh Tiên Hoàng(924-979) và Đinh Phế Đế (974-1001)

• Đinh Liễn (940-979), con trai của Đinh Tiên Hoàng, hoàng tử nhà Đinh
• Các vị tướng nhà Đinh: Đinh Nga, Đinh Ngân, Đinh Thiết, Đinh Sài Bơi, Đinh Hùng Lực, Đinh Văn Lĩnh, Đinh Dưỡng Xá, Đinh Đức Đạt, Đinh Đức Thông tham gia dẹp 12 sứ quân.
• Hai anh em Đinh Lễ (?-1427), Đinh Liệt (?-1471), khai quốc công thần nhà Hậu Lê
• Chúa Thác Bờ tên thật là Đinh Thị Vân, người Mường sinh quán ở đất Hòa Bình dưới thời Nhà Trần
• Đinh Công Tráng (1842-1887), lãnh tụ khởi nghĩa Ba Đình thời nhà Nguyễn
• Đinh Nhu (1910-1945), nhạc sĩ Việt Nam
• Đinh Ngọc Liên (1912-1991), nhạc sĩ Việt Nam
• Đinh Gia Khánh (1924-2003), nhà nghiên cứu văn học Việt Nam
• Đinh Xuân Lâm (sinh năm 1924), nhà sử học, phó chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam
• Ma Văn Kháng, tên thật là Đinh Trọng Đoàn (sinh năm 1936), nhà văn Việt Nam
• Đinh Văn Cương (sinh năm 1952), Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam
• Đinh Thế Huynh (sinh năm 1953), Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng,nguyên thường trực ban bí thư nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân dân, nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam
• Đinh Văn Hùng (sinh năm 1953), Ủy viên BCH Trung ương Đảng khoá X, Bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh Ninh Bình.
• Đinh La Thăng (sinh năm 1960), nguyên bí thư thành ủy thành phố Hồ Chí Minh, nguyên Ủy viên bộ chính trị, nguyên ủy viên BCH TW Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam Petrovietnam.
• Đinh Tiến Dũng (sinh năm 1961), Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên nhiệm kỳ (2004-2009), nguyên là bí thư tỉnh Ninh Bình, nguyên Tổng Kiểm toán Nhà nước, hiện ông là Bộ trưởng Bộ Tài chính. *Đinh Trịnh Hải, Đại biểu quốc hội khóa XII và XIII. Ông hiện giữ chức Chủ nhiệm ủy ban ngân sách quốc hội.
• Viet D. Dinh (sinh năm 1968), tên thật là Đinh Đồng Phụng Việt, trợ lý Bộ trưởng Tư Pháp Mỹ, tác giả đạo luật chống khủng bố PATRIOT Act
• Đinh Tất Miễn, Bí thư đầu tiên của tỉnh Ninh Bình. Đinh Văn Điến, phó bí thư tỉnh ủy, chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình từ năm 2014-2020. Đinh Bạt Tụy, công thần khai quốc thời Lê trung hưng *Đinh Văn Nơi , Thiếu Tướng Công An Nhân Dân Việt Nam

Người Trung Quốc họ Đinh nổi tiếng

• Đinh Nguyên, thủ lĩnh cát cứ đầu thời Tam Quốc
• Đinh Phụng, đại tướng nhà Đông Ngô thời Tam Quốc
• Đinh Nhữ Xương, nhà quân sự thời nhà Thanh
• Đinh Trình Hâm, ca sĩ, diễn viên, thành viên nhóm nhạc Thời Đại Thiếu Niên Đoàn

Người Triều Tiên họ Đinh nổi tiếng

• Jung Il Woo (Hán Việt: Đinh Nhất Vũ)̣, nam diễn viên, người mẫu, ca sĩ Hàn Quốc
• Eunha (Tên thật: Jung Eun Bi, Hán Việt: Đinh Ân Phi), thành viên nhóm nhạc GFriend