Đào Duy Anh (25 tháng 4 năm 1904 – 1 tháng 4 năm 1988) là nhà sử học, địa lý, từ điển học, ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu văn hóa, tôn giáo, văn học dân gian người Việt Nam. Ông được xem là người mở đầu cho nhiều ngành khoa học xã hội Việt Nam.
Tiểu sử
Thời niên thiếu
Đào Duy Anh sinh ngày 25 tháng 4 năm 1904 tại Thanh Hóa, tuy nhiên dòng họ của ông vốn gốc ở làng Khúc Thủy, tổng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay là làng Khúc Thủy, xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội), đời ông nội của Đào Duy Anh chuyển cư vào xã Trung Chính, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Các em trai của ông là Đào Duy Kỳ, Đào Duy Dếnh, Đào Hùng, Đào Phan.
Sau khi đỗ Thành chung tại trường Quốc học Huế năm 1923, ông không làm công chức dưới chính quyền thực dân Pháp mà làm nghề dạy học ở Trường Tiểu học Đồng Hới tỉnh Quảng Bình. Ông chịu ảnh hưởng của các phong trào yêu nước đang dấy lên thời kỳ đó như phong trào đấu tranh đòi "ân xá" cho Phan Bội Châu năm 1925, đám tang Phan Chu Trinh năm 1926... Cuối năm 1925, ông tham gia sự kiện Hội Quảng Tri Đồng Hới đón tiếp Phan Bội Châu trên đường từ Hà Nội vào Huế.
Con đường đến với sử học
Năm 1926, ông từ chức giáo học, vào Đà Nẵng và có ý định đến Sài Gòn. Trên đường vào Đà Nẵng, ông đã gặp Phan Bội Châu đang bị giam lỏng ở chùa Phổ Quang, vào Quảng Nam gặp Huỳnh Thúc Kháng đang làm Viện trưởng Viện Dân biểu Trung Kỳ. Ông đã giúp Huỳnh Thúc Kháng sáng lập báo Tiếng dân và làm Thư ký tòa soạn. Đào Duy Anh tham gia Việt Nam Cách mạng Đảng năm 1926 và sau khi đảng này đổi tên thành Tân Việt Cách mạng Đảng (tháng 7 năm 1928), ông trở thành Tổng Bí thư.
Năm 1928, ông sáng lập Quan hải tùng thư, với sự cộng tác của những trí thức như Võ Liêm Sơn, Trần Đình Nam, Phan Đăng Lưu... xuất bản những tập sách phổ cập để người đọc làm quen với tư tưởng khoa học và duy vật lịch sử (như Lịch sử các học thuyết kinh tế, Phụ nữ vận động, Lịch sử nhân loại, Tôn giáo là gì? Xã hội là gì? Dân tộc là gì?). Trong thời gian này, ông lấy biệt hiệu là Vệ Thạch (chim tinh vệ).
Tháng 7 năm 1929, Đào Duy Anh bị chính quyền bắt giam cho đến đầu năm 1930. Từ đó ông chuyên tâm nghiên cứu văn hóa bắt đầu là từ điển học rồi văn hóa, văn học, sử học. Sau Cách mạng tháng Tám, Đào Duy Anh được mời giảng dạy môn Lịch sử tại Đại học Văn khoa Hà Nội. Ông là Ủy viên Ban vận động Đại hội văn hóa toàn quốc năm 1946. Trong kháng chiến chống Pháp, ông hoạt động trong Chi hội văn nghệ Liên khu IV.
Từ năm 1955 - 1960, ông là Chủ nhiệm khoa Sử Trường Đại học Sư phạm và Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, sau đó làm chuyên viên Viện Sử học thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam. Ông có công lao to lớn trong việc đào tạo cán bộ nghiên cứu Sử học Việt Nam.
Trong những năm từ 1960 đến 1970, ông dịch, hiệu đính chú giải nhiều bộ sách lớn về văn hoá, sử học như: Lịch triều hiến chương loại chí lục của Lê Quý Đôn, Ức Trai thi tập, Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi, Thơ chữ Hán của Nguyễn Du... Ngoài ra ông còn biên khảo chữ nôm - nguồn gốc, cấu tạo, diễn biến, dịch Khoá hư lục của Trần Thái Tông...
Các hoạt động chính (1950 đến 1988)
Năm 1950, ông được mời ra Việt Bắc làm Trưởng ban Sử - Địa thuộc Vụ Văn học Nghệ thuật, Bộ Giáo dục.
Năm 1952, Đào Duy Anh về Thanh Hóa giảng dạy tại trường Dự bị Đại học. Năm 1954, ông trở về Hà Nội giảng dạy tại trường Đại học Sư phạm và Đại học Văn khoa.
Năm 1956, khi trường Đại học Tổng hợp Hà Nội thành lập, ông được cử làm Chủ nhiệm Bộ môn Cổ sử Việt Nam cho đến năm 1958.
Năm 1956, ông có bài trả lời phỏng vấn về vấn đề mở rộng tự do, dân chủ đăng trên bán nguyệt san Nhân văn số 5 (ngày 20 tháng 11).
Năm 1958, Đào Duy Anh chuyển sang làm việc tại Bộ Giáo dục, năm 1960 chuyển sang Viện Sử học. Từ đây, ông thôi công tác giảng dạy đại học và tập trung vào nghiên cứu. Ông nghỉ hưu năm 1965 nhưng vẫn tiếp tục nghiên cứu cho đến năm 1988
Ngày 1 tháng 4 năm 1988, ông qua đời tại Hà Nội, thọ 84 tuổi.
Vinh danh
Ông là một trong số ít nhân vật Việt Nam được ghi tên vào bộ từ điển Larousse với tư cách là một nhà bách khoa toàn thư của thời hiện đại.
Đào Duy Anh được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học xã hội năm 2000.
Tên của ông được đặt cho các con đường tại quận Phú Nhuận (TP Hồ Chí Minh), quận Đống Đa (TP Hà Nội), thành phố Thanh Hóa, thành phố Hạ Long (từ đường Trần Phú tới đường Trần Thái Tông)...
Công trình nghiên cứu, biên soạn
Đào Duy Anh đã thực hiện trên 30 công trình về nghiên cứu và dịch thuật cổ văn được in thành khoảng hơn 60 tập sách bắt đầu từ năm 1927.
Từ điển
- Hán - Việt từ điển (1932)
- Pháp - Việt từ điển (1936)
- Từ điển Truyện Kiều (viết xong năm 1965, xuất bản năm 1974)
Giáo trình, công trình nghiên cứu
- Việt Nam văn hóa sử cương (1938)
- Khổng giáo phê bình tiểu luận (1938)
- Trung Hoa sử cương (1942)
- Khảo luận về Kim Vân Kiều (1943)
- Lịch sử Việt Nam (giáo trình đại học, 1956)
- Cổ sử Việt Nam (giáo trình đại học, 1956)
- Lịch sử cổ đại Việt Nam (1957) gồm 4 tập: "Nguồn gốc dân tộc Việt Nam", "Vấn đề An Dương Vương và nhà nước Âu Lạc", "Văn hóa đồ đồng và trống đồng Lạc Việt", "Giai đoạn quá độ sang chế độ phong kiến".
- Vấn đề hình thành của dân tộc Việt Nam (1957)
- Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến thế kỷ XIX (2 tập, 1958)
- Đất nước Việt Nam qua các đời (1964)
- Chữ Nôm, nguồn gốc, cấu tạo và diễn biến (1975)
Hiệu đính, biên dịch, chú giải
- Lịch triều hiến chương loại chí (1961 - 1962)
- Đại Nam thực lục (1962 - 1977)
- Phủ biên tạp lục (1964)
- Đại Việt sử ký toàn thư (1967 - 1968)
- Đại Nam nhất thống chí (1969 - 1971)
- Binh thư yếu lược (1970)
- Gia Định thành thông chí
- Nguyễn Trãi toàn tập (1969)
- Khóa hư lục (1974)
- Sở từ (1974)
- Truyện Hoa Tiên (1978)
- Thơ chữ Hán Nguyễn Du" (1988)
- Ngoài ra ông còn biên dịch và chú giải Kinh Thi, "Đạo Đức Kinh và học thuyết của Lão Tử" nhưng chưa xuất bản.
Khác
- Nhớ nghĩ chiều hôm (hồi ký, xuất bản năm 1989)
Những đóng góp lớn của ông
Lĩnh vực nghiên cứu
Là một trong những người có công xây dựng nền khoa học xã hội - nhân văn hiện đại của Việt Nam, Đào Duy Anh có nhiều đóng góp trong các lĩnh vực nghiên cứu. Ông là một nhà từ điển học đặt cơ sở cho nền từ điển học hiện đại Việt Nam. Trên lĩnh vực nghiên cứu văn hóa, văn học, tác phẩm Việt Nam văn hóa sử cương của Đào Duy Anh cùng với Văn minh An Nam (La Civilization Annamite, 1944) của Nguyễn Văn Huyên là những công trình khoa học đặt nền tảng cho sự hình thành nền văn hóa học hiện đại Việt Nam một cách khoa học.
Lĩnh vực sử học
Trên lĩnh vực sử học, với những tư liệu đã tích lũy từ nhiều năm và tham khảo những công trình khoa học liên quan của nước ngoài, ông đã tiến hành nhiều đề tài nghiên cứu rất cơ bản về lịch sử Việt Nam, nhất là về lịch sử cổ đại và trung đại như vấn đề phân kỳ lịch sử, nguồn gốc dân tộc, vấn đề chế độ chiếm hữu nô lệ, chế độ phong kiến, sự hình thành dân tộc Việt Nam...
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đào Duy Anh** (25 tháng 4 năm 1904 – 1 tháng 4 năm 1988) là nhà sử học, địa lý, từ điển học, ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu văn hóa, tôn giáo, văn học
**Đào Duy Anh**, tên tiếng Anh là **David Dao** (sinh 1948) là một ca sĩ, nhạc sĩ, bác sĩ người Mỹ gốc Việt. Ông sáng tác nhiều bài hát dựa trên nền tảng âm nhạc
nhỏ nhỏ|Bia tiểu sử Đào Duy Từ mặt sau tại đền thờ Đào Duy Từ, khu phố Cự Tài, [[Hoài Nhơn Tây|P. Hoài Nhơn Tây, tỉnh Gia Lai]] nhỏ|Đền thờ Đào Duy Từ (Kp. Cự
**Đào Duy Tùng** (20 tháng 5 năm 1924 – 13 tháng 6 năm 1998) nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Bộ Chính trị, Ban Bí thư và nguyên Trưởng Ban Tuyên
**Đảo Duy Mộng** (tiếng Anh: _Drummond Island_; , Hán-Việt: _Tấn Khanh đảo_) là một đảo san hô thuộc nhóm đảo Lưỡi Liềm của quần đảo Hoàng Sa. Đảo này nằm ở điểm cuối của một
**Đào Duy Dếnh** (1920 - 1996) là nhà nghiên cứu văn hóa, Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Phó Giám đốc Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc. Ông còn
Việt Nam văn hoá sử cương là một nỗ lực của học giả Đào Duy Anh nhằm giải quyết cuộc va chạm giữa văn hóa Việt Nam truyền thừa từ bao đời và văn hóa
GSVS. **Đào Thế Tuấn** Giáo sư, Viện sĩ **Đào Thế Tuấn** (1931-2011); nhà nghiên cứu đầu ngành về nông nghiệp, nông thôn Việt Nam; là một trong 50 cán bộ đầu tiên được cử đi
**Đào Duy Hoàng** (sinh ngày 16 tháng 9 năm 1991) là một vận động viên bóng bàn Việt Nam. Anh đang chơi cho đội bóng bàn Petrosetco và là thành viên của đội tuyển bóng
Kem Tan Mỡ Olic chính hãng - Kem quế tan mỡ OlicTHÔNG TIN CƠ BẢNXuất xứ: Việt Nam.Nhãn hiệu: ZA.Hạn sử dụng: 2023.Ngày sản xuất: 2020.Chi tiết sản phẩm: Đã có khi nào bạn thấy
Thành phần của kem face nano cao cấp Huyền PhiHầu hết các thành phần bên trong sản phẩm đều được chiết xuất tự thiên nhiên cùng với một số hoạt chất dưỡng da lành tính,
Thông tin sản phẩm Kem dưỡng chống lão hóa The therapy moisture blending formula cream - The Face Shop với 2 lớp độc đáo , lớp trên cùng được pha chế với tinh dầu nhẹ,
**Tạ Duy Anh** (sinh năm 1959) là một nhà văn Việt Nam. ## Tiểu sử Nguyên tên khai sinh của ông là Tạ Viết Đãng, sinh ngày 9 tháng 9 năm 1959. Quê ông ở
Kem Body Nano Huyền Phi dưỡng trắng chống nắngTHÔNG TIN CƠ BẢNNhãn hiệu:Công Ty Việt Hàn.Xuất xứ: Việt Nam.Trọng lượng: 120mlNgày sản xuất: 2020.Hạn sử dụng: 2022.CHI TIẾT SẢN PHẨMKem Body Nano Huyền Phi dưỡng
THANH KHIẾT HẦU plus (HỖ TRỢ ĐIỀU TRI VIÊM HỌNG, VIÊM AMIDAN) Thành phần: Cho 100ml Sinh địa…………………….….30g Xạ can……………………….….20g Bạch linh……………………….20g Kim ngân hoa………………..20g Ngọc trúc……………………….20g Đơn bì…………………………….20g Cát cành………………………….16g Trạch tả……………………….….16g Câu kỳ
NgỐ Decor: Chuyên cung cấp sỉ/lẻ đồ trang trí Za_lo/FB: 0938.60.63.95 Đ/chi: 51 Đào Duy Anh, P. 9, Q.Phú.Nhuận, TP H_C_M ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Đa năng - Thông minh - Tiện ích Tên sản phẩm: Gương Trang
Sách kể lại những hồi ức và kỷ niệm của cuộc đời Đặng Thai Mai - giáo sư, nhà giáo, nhà văn, nhà phê bình văn học Việt Nam và nguyên là Bộ trưởng Bộ
Lịch Sử Việt Nam Từ Nguồn Gốc Đến Thế Kỷ XIX Bìa Mềm Đào Duy Anh 2541904 - 141988 là nhà sử học, địa lý, từ điển học, ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu văn
Đào Duy Anh 2541904 - 141988 là nhà sử học, địa lý, từ điển học, ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu văn hóa, tôn giáo, văn học dân gian nổi tiếng của Việt Nam. Ông
- Dung tích: 7ml- Xuất xứ: Nội địa TrungKích thích sự tuần hoàn và bổ sung các dưỡng chất cần thiết, giúp mi giảm gãy rụng, khỏe mạnh hơn, mọc dài hơn và cong tự
DẦU DƯỠNG SPA PHỤC HỒI TÓC HƯ TỔN VÀ CHẺ NGỌN VE REPARING HAIR SPA 750MLKhi tóc sử dụng hóa chất Uốn - Duỗi - Nhuộm sẽ làm cho lớp vỏ tóc mở ra để
Thương hiệu:Dr.Jart+Trọng lượng: 50mlXuất xứ: Hàn QuốcKem dưỡng trắng tái tạo da V7 Toning Light Dr.Jart+ 50ml là xu hướng dưỡng trắng da của nhiều bán gái trẻ Việt Nam trong thời gian gần đây.
SON kem lì skyvii là một thỏi son cực kì sang chảnh quyến rũ thời thượng và nổi bật mà các chị em nên sở hữu ngay trong bộ sưu tập son của mình nhé!ENEEN
NƯỚC HOA HỒNG dưa leo Nước hoa hồng Dưa leo Toner giúp loại bỏ lớp trang điểm và bụi bẩn còn sót lại sau quá trình rửa mặt, đồng thời giúp làn da được cung
SON kem lì skyvii là một thỏi son cực kì sang chảnh quyến rũ thời thượng và nổi bật mà các chị em nên sở hữu ngay trong bộ sưu tập son của mình nhé!ENEEN
NƯỚC HOA HỒNG cindynal nước hoa hồng làm trắng da Cindynal Beauty nhẹ nhàng làm sạch bụi bẩn, bã nhờn và cặn trang điểm còn sót lại trên da, đồng thời se khít lỗ chân
@Aurané_Pháp DẦU GỘI PHỤC HỒI AURANE PROTEIN 750MLCông dụng:• Dầu gội Aurane protein với công thức chuyên nghiệp, dầu gội có thể làm sạch chất bẩn trên tóc một cách hiệu quả.• Dầu gội Aurane
NƯỚC HOA HỒNG mướp Nước hoa hồng Mướp Toner giúp loại bỏ lớp trang điểm và bụi bẩn còn sót lại sau quá trình rửa mặt, đồng thời giúp làn da được cung cấp độ
**Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland**, còn được biết đến với tên gọi **Vương quốc Liên hiệp Đại Anh và Bắc Ireland** hoặc **Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland** (), hay
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len", tiếng Anh: ; ; Ulster-Scots: ) là một hòn đảo tại Bắc Đại Tây Dương. Đảo này tách biệt với Đảo Anh ở phía đông qua Eo biển Bắc, Biển Ireland
**Quần đảo Pitcairn** (; tiếng Pitkern: **'), tên gọi chính thức: **Pitcairn, Henderson, Ducie và Oeno''', là một nhóm gồm bốn hòn đảo núi lửa ở phía Nam Thái Bình Dương tạo thành Lãnh thổ
**Đông Anh** là một huyện ngoại thành thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đông Anh nằm ở phía bắc của thủ đô Hà Nội, nằm cách trung tâm thành phố
**Victoria của Liên hiệp Anh** (Alexandrina Victoria; 24 tháng 5 năm 1819 – 22 tháng 1 năm 1901) là Nữ vương Vương quốc Liên hiệp Anh từ ngày 20 tháng 6 năm 1837 cho đến
**Duy Tân** (chữ Hán: 維新 19 tháng 9 năm 1900 – 26 tháng 12 năm 1945), tên khai sinh là **Nguyễn Phúc Vĩnh San** (阮福永珊), là vị hoàng đế thứ 11 của nhà Nguyễn, ở
**Đào** (chữ Hán: 陶) là một trong những họ của người Việt Nam, Triều Tiên, và Trung Quốc. Trong danh sách Bách gia tính, họ này đứng thứ 31, về mức độ phổ biến, họ
**Quần đảo Thế giới** (tiếng Ả Rập: **جزر العالم,** tên tiếng Anh: **The World Islands**) là một quần đảo nhân tạo được tạo ra từ 300 hòn đảo lớn nhỏ khác nhau được xây dựng
thumb|Bản đồ vệ tinh bán đảo Krym tháng 5 năm 2015 **Krym** là một bán đảo tại Đông Âu, trên bờ biển phía bắc biển Đen, bị bao quanh hầu như hoàn toàn bởi biển
**Tsushima** (対馬, Hán Việt: _Đối Mã_) là một hòn đảo trong quần đảo Nhật Bản nằm giữa eo biển Triều Tiên. Phần đất liền chính của Tsushima từng là một hòn đảo duy nhất, song
, tên thường gọi là , là một hòn đảo bị bỏ hoang cách thành phố Nagasaki ở phía nam Nhật Bản. Đây là một trong 505 hòn đảo không có người ở tại tỉnh
phải|Đảo Brownsea, nhìn từ thuyền **Đảo Brownsea** là đảo lớn nhất trong 8 đảo của Bến cảng Poole trong quận Dorset, Anh Quốc. Hội Ủy thác Quốc gia (_National Trust_) làm chủ hòn đảo này.
**Quần đảo Leeward** , nghĩa đen là **Quần đảo khuất gió** là một nhóm các đảo nằm ở Tây Ấn, kéo dài từ phía Đông Puerto Rico đến phía Nam Dominica, là các đảo phía
**Trung Quốc xây đảo nhân tạo ở Biển Đông** (_China building Artificial island in South China Sea_) là vụ việc Trung Quốc thực hiện các việc xây dựng và mở rộng diện tích sử dụng
thumb|Ảnh động miêu tả nguyên tắc của một máy đào thủy lực. nhỏ|phải|Kiểu máy đào CAT 325C. nhỏ|phải|Máy đào gầu nghịch thủy lực bánh xích đang làm việc. nhỏ|phải|Máy đào gầu thuận thủy lực bánh
**Khu bảo tồn Quần đảo Phoenix** (PIPA) là một khu bảo tồn nằm trên 8 đảo thuộc Quần đảo Phoenix thuộc Cộng hoà Kiribati, phía Nam Thái Bình Dương giữa Úc và Hawaii. Khu bảo
**Trần Duy Long** (sinh năm 1941 tại Nam Định) là một cựu cầu thủ bóng đá Việt Nam và là huấn luyện viên trưởng đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam giai đoạn 1994-1997.
**Đảo Slanica** () là hòn đảo lớn nhất của hồ chứa Orava (), nằm trong vùng đất Orava ở phía bắc Slovakia. Đây cũng là một trong những hồ chứa lớn nhất ở Slovakia. ##
trái|nhỏ|Không ảnh đảo Quang Hòa (lớn) và đảo Quang Hòa Tây (nhỏ) chụp vào tháng 12 năm 2012 **Đảo Quang Hòa** là một đảo san hô thuộc nhóm đảo Lưỡi Liềm của quần đảo Hoàng
phải|Thấu kính và giá của máy chụp hình khổ lớn **Nhiếp ảnh** là quá trình tạo ra hình ảnh bằng tác động của ánh sáng với phim hoặc thiết bị nhạy sáng. Nhiếp ảnh dùng
**Đảo Sơn Dương** hay **Hòn Sơn Dương** là là một hòn đảo nhỏ thuộc xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. ## Vị trí Đảo Sơn Dương có diện tích
nhỏ|Một người phụ nữ khỏa thân nhỏ|Ảnh chụp bằng Nikon D3 **Ảnh khoả thân**, còn gọi là **ảnh lõa thể**, **ảnh nuy** (từ _nuy_ bắt nguồn từ từ tiếng Pháp _nu_ /ny/), **ảnh nude** là