✨Củ sen là gì? Thành phần và công dụng của củ sen

Củ sen là thực phẩm chế biến món ăn vừa ngon lại mang nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.Cây sen là một loài cây sống ở dưới nước, sen là một loài cây khá nổi tiếng tại Việt Nam với hơn 100 loài. Là một loài thuộc hoa sen súng, nhưng ở Việt Nam sen trắng đơn hoa - với 24 cánh/ bông là một loài hoa sen phổ biến. Trong khi những bông sen màu hồng hoặc đỏ mỗi bông hoa có thể tới 100 cánh hoa nó thường là hoa sen kép.

Củ sen là phần rễ của cây sen có tên khoa học là Rhizoma Nelumbinis. Củ sen sau khi sơ chế và rửa sạch được làm nguyên liệu chế biến các món ăn ngon và bổ dưỡng như củ sen hầm, canh củ sen...củ sen được biết có chất chống oxy hóa, nó hỗ trợ giấc ngủ, điều hòa kinh mạch, tốt cho tim...

Sen là một loại cây mà các bộ phận đều mang lại nhiều lợi ích nổi bật như:

• Lá sen là bộ phận của cây sen (Nelumbonaceae), là cây sống dưới nước. Lá sen có màu xanh tươi sáng và các bộ phân của cây sen đều sử dụng được, vừa làm nguyên liệu nấu ăn vừa là dược liệu trị bệnh. 
• Trà hoa sen là một trong các loại trà mang âm hưởng truyền thống của miền Tây Nam Bộ. Sự kết hợp của lá và hoa sen tạo nên một loại trà thanh đạm, mộc mạc khiến cho những ai đã từng thưởng qua đều phải gật đầu tâm đắc
• Hạt sen có vị bùi, thơm và ngọt thanh thanh, ngoài chế biến món ăn ra, hạt sen còn được ăn sống, vì không có đường nên được rất nhiều người yêu thích. Đặc biệt, hạt sen còn là một loại dược liệu để bồi bổ sức khỏe, thần kinh suy nhược, giúp ngủ ngon, an thần, đầy bụng, mất nước, tiêu chảy, bổ tỳ, bổ thận...
• Ngó sen là nguyên liệu làm nhiều món ăn ngon và nó chứa nhiều chất điện giải, chất xơ, vitamin và khoáng chất, giúp ổn định lượng đường máu, cholesterol máu, giảm cân...
• Củ sen rất giàu dinh dưỡng giúp lưu thông khí huyết, làm mát máu, hỗ trợ giấc ngủ...Củ sen là một bộ phận bổ dưỡng trong cây sen, nó vừa ít calo lại không có cholesterol, nhiều chất xơ, khoáng chất và vitamin.

Trong 100g củ sen chứa những chất dinh dưỡng sau:

• Protein: 1,58g
• Chất xơ: 3,1g
• Năng lượng: 66 calo
• Carbohydrate: 16g
• Tổng chất béo: 0,07g

Còn trong củ sen luộc chín với 100g chứa:

• Folate: 8µg
• Vitamin C: 27,4mg
• Sắt: 0,9mg
• Thiamin: 0,127mg
• Choline: 25.4mg
• Niacin: 0,3mg
• Kali: 363 mg
• Vitamin B6: 0,218mg
• Riboflavin: 0,01mg
• Canxi: 26mg
• Axit pantothenic: 0,302mg.Củ sen có nhiều công dụng như chống viêm nhiễm, hỗ trợ hạ đường huyết, tốt cho dạ dày, giúp giải độc gan, chữa xuất huyết, tốt cho trí não, hỗ trợ trị chứng rối loạn hô hấp... Dưới đây là 10 công dụng nổi bật của củ sen.Được biết trong củ sen có hàm lượng vitamin C và folate, giúp tạo độ bền thành mạch và tạo máu trong cơ thể.

Củ sen tươi có lượng kali dồi dào hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tim mạch. Ngoài ra kali còn giúp điều hòa huyết áp, tăng độ lọc cầu thận GFR, giãn mạch.Trong củ sen có hàm lượng chất xơ cao vì vậy rất tốt cho hệ tiêu hóa. Chất xơ có công dụng:

• Ngừa táo bón, giúp điều hòa nhu động ruột
• Hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu. 
• Giảm cholesterol và ngừa bệnh tim mạch...Củ sen có hàm lượng calo thấp, nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất, mà lại còn nhiều chất xơ, sẽ giúp bạn có cảm giác no lâu, hạn chế thèm ăn, cũng như nạp thêm thức ăn vào cơ thể, từ đó giúp bạn giảm cân an toàn.Củ sen có chứa nhiều vitamin C - là một chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa các gốc tự do, giúp nâng cao sức đề kháng, chống căng thẳng. Vì vậy, nếu muốn cải thiện chức năng miễn dịch thì nên bổ sung vào thực đơn của gia đình mình nhé.Củ sen có hàm lượng chất dinh dưỡng phong phú, đặc biệt là nguồn vitamin nhóm B phức hợp như folate, thiamin, axit pantothenic, riboflavin, niacin, pyridoxine

Đặc biệt vitamin B6 - chất pyridoxine nếu sử dụng đúng cách và liều lượng phù hợp sẽ cải thiện vấn đề như đau đầu, stress, giảm nguy cơ đau tim hay khó chịu thần kinh. Vì vậy vitamin B rất quan trọng đối với sức khỏe và cải thiện chức năng thần kinh.Trong củ sen có củ sen có hoạt chất Polyphenol, có công dụng giúp da khỏe đẹp và củ sen còn có khả năng chống viêm.

Trong 100g củ sen hỗ trợ cung cấp tới 73% như cầu vitamin C cần thiết cho cơ thể trong một ngày. Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, nó có vai trò quan trọng hình thành collagen, duy trì và giúp các cơ quan, da và mạch khỏe mạnh. Nó còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, và vitamin C còn chống lại các gốc tự do.Với hàm lượng vitamin B6 dồi dào, giúp lưu thông máu và bảo vệ tim mạch. Còn theo y học cổ truyền, củ sen hỗ trợ cầm máu. Có thể dùng trong vấn đề tiểu tiện ra máu, chảy máu cam.Trong Đông y, củ sen nấu nước uống hỗ trợ làm mát cơ thể và thanh nhiệt.

Củ sen hỗ trợ bảo vệ tế bào gan nhờ hợp chất polyphenolic. Theo thí nghiệm trên động vật thì bột củ sen còn giúp ngừa gan nhiễm mỡ( không do bia rượu).Các nhà khoa học cho rằng củ sen có hoạt tính chống viêm, giảm phù nề. Vì vậy nếu sử dụng củ sen hàng ngày sẽ hỗ trợ ngừa viêm nhiễm.

Ngoài ra, củ sen lên men hỗ trợ giảm loét dạ dày ở chuột.Dưới đây là một số món ăn ngon từ củ sen:Nguyên liệu:

• 1 củ sen
• 150g thịt bò
• 1 miếng gừng
• 1 trái ớt
• 2 thìa dầu ăn
• 1 thìa nước tương
• 1/2 thìa tiêu
• 2 thìa muối
• 1 thìa nước mắm
• 2 củ hành tím băm

Cách làm:

• Củ sen gọt sạch vỏ, mang ngâm với nước cho pha 1 ít muối và giấm 10 phút, sau đó cắt khoanh, nhớ rửa thật sạch bụi bẩn

• Thịt bò rửa sạch, cắt miếng mỏng vừa ăn. Cho thịt bò vào ướt cùng 1/2 thìa tiêu, 1 thìa nước mắm, 1/2 thìa đường, 1 củ hành tím băm, trộn đều và ướp 10 phút

• Ớt và gừng rửa sạch, ớt thì băm nhuyễn, gừng gọt vỏ thái sợi

• Cho chảo lên bếp, cho dầu ăn phi thơm với 1 củ hành tím băm, cho thịt bò xào qua 2 phút rồi cho thịt bò ra đĩa

• Chảo vừa xào thịt bò tiếp tục cho củ sen xào, thêm gừng sợi và ớt băm vào cùng, khi củ sen gần chín thì cho thịt bò vào xào chung

• Nêm muối, hạt nêm vào nêm nêm sao cho vừa ăn

• Khi toàn bộ nguyên liệu chín thì tắt bếp

• Cho củ sen thịt bò ra đĩa và thưởng thức.Nguyên liệu:

• 200g củ sen

• 1/2 trái dưa leo

• 100g hạt sen

• 1/2 củ cà rốt

• 1/4 củ hành tây

• 1 trái táo tây xanh

• 1 bó cần tây nhỏ

• 1 miếng đậu hũ

• 2 thìa mè rang

• 2 củ hành tím

• 1 thìa giấm táo

• 1 thìa nước cốt chanh hoặc 1 thìa giấm

• 2 thìa dầu ăn

• 1 thìa mạch nha

• 1/2 thìa tiêu

• 2 thìa muối

Cách làm:

• Hành tây gọt vỏ, rửa sạch, cắt múi cau

• Cà rốt và dưa leo gọt vỏ thái sợi ( dưa leo nhớ bỏ phần ruột)

• Rau cần rửa sạch và cắt khúc

• Hạt sen bỏ tâm sen, rửa sạch với nước

• Củ sen gọt vỏ, ngâm củ sen vào nước có pha một ít nước cốt chanh, sau đó cắt khoanh

• Cho nồi đổ nước lọc vào đun sôi, cho củ sen nấu 5 phút, sau đó ủ củ sen 30 phút

• Cho hạt sen vào hầm chín sau đó vớt ra

• Đậu hũ rửa sạch, để ráo và cắt khoanh sau đó chiên vàng

• Táo gọt vỏ, rửa sạch sau đó cắt lát mỏng cho vào máy xay sinh tố, thêm 1 thìa giấm táo, 1 thìa mạch nha, hành tím băm, 1/4 thìa muối và 200ml nước và xay nhuyễn 

• Cho hành tây, cần tây, cà rốt, củ sen, hạt sen và đậu hũ chiên vào tô lớn cho nước sốt lên và trộn đều, nêm nêm cho vừa ăn

• Cho nôm ra đĩa rắc mè rang lên và thưởng thức.Nguyên liệu:

• 200g củ sen

• 100g nấm đông cô tươi

• 100g trái đậu Hà Lan 

• 100g nấm linh chi nâu tươi

• 3 trái bắp non

• 1 miếng đậu hũ

• 1 nhánh hành boaro

• 1 nhánh gừng

• 1,5 thìa hạt nêm

• 1 ít giấm

• 1 thìa muối

Cách làm:

• Hành boaro cắt rễ, rửa sạch cắt nhỏ, phần đầy trắng cắt để riêng

• Bắp non rửa sạch, gừng gọt vỏ rửa sạch cắt lát

• Củ sen mang đi gọt sạch vỏ, sau đó cắt thành khoanh, cho củ sen ngâm với nước có pha 1 ít dấm và 1 ít muối trong 10-15 phút. Sau đó vớt ra rửa thật sạch, đảm bảo không còn dính bụi bẩn bùn đất ở các lỗ trên củ sen

• Đậu hũ cắt thành ô vuông

• Đậu Hà Lan tước xơ, rửa sạch

• Nấm đông cô và nấm linh chi mang rửa sạch loại bỏ bụi bẩn, mang nấm ngâm 5 phút với nước pha muối loãng, sau đó vớt nấm ra

• Cho dầu ăn vào nồi phi thơm đầu trắng hành, cho nước vào đun sôi

• Nước sôi thì cho nấm linh chi, nấm đông cô, bắp non, hầm cho nguyên liệu chín, nêm muối và hạt nêm vào

• Tiếp tục cho đậu hũ và đậu Hà Lan cùng gừng lát vào, hầm nhỏ lửa cho nguyên liệu chín thì nêm nếm lại cho vừa ăn

• Múc canh ra tô, rắc hành lá lên và thưởng thức.Dưới đây là cách sơ chế củ sen đúng cách:

• Chọn mua: Chọn những củ sen tươi, ngon, không bị hư thối hay dập

• Gọt củ sen: Dùng dao gọt sạch hết vỏ ngoài của củ sen

• Rửa sạch: Sau khi gọt vỏ xong, mang củ sen rửa sạch với nước

• Giữ màu của củ sen: Bạn nên mang ngâm củ sen trong nước có pha một ít muối và giấm, để củ sen trắng, không bị thâm.

• Chế biến: Sau đó tùy các món ăn bạn chế biến mà cắt gọt củ sen tùy ý.Củ sen rất tốt và bổ dưỡng, tuy nhiên bạn cần lưu ý một số điểm sau:

• Không ăn sống củ sen, cần đảm bảo củ sen được nấu chín, vì củ mọc ở nơi bùn đất nên dễ bị nhiễm ký sinh trùng

• Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe hay đang điều trị bệnh thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng củ sen

• Trong củ sen có lượng tinh bột cao vì vậy người bị tiểu đường hạn chế ăn

•  Người bị dạ dày và đại tràng hạn chế ăn củ sen vì dễ bị khó tiêu.