thumb|Tranh vẽ Cô Đôi Thượng Ngàn trong dự án Thánh Nhan của Four Palaces - Tứ Phủ.
phải|Cổng đền Cô Đôi Thượng Ngàn
phải|Đường vào đền Bồng Lai
phải|Phong cảnh quê hương Cô Đôi Thượng Ngàn nhìn từ dốc Sườn Bò
Cô Đôi Thượng Ngàn (Hán-Nôm: 姑對上𡶨) là một vị thần trong Đạo Mẫu Việt Nam. Cô Đôi Thượng Ngàn được thờ ở nhiều di tích đền và phủ ở phía Bắc Việt Nam và được ca ngợi trong những ca khúc hát văn nổi tiếng mang tên "Cô Đôi Thượng Ngàn".
Truyền thuyết
Cô Đôi Thượng Ngàn vốn là Sơn Tinh công chúa con Đế Thích trên Thiên Cung. Sau cô giáng sinh xuống đất Ninh Bình làm con gái một quan lang họ Hà, chúa đất người Mường ở vùng rừng núi Cúc Phương Nho Quan. Khi hạ sinh, Cô Đôi rất xinh đẹp: da trắng, tóc đen óng ả mượt mà, mặt tròn, lưng ong thon thả. Năm cô lên bốn tuổi, gia đình vị quan lang chuyển tới làm quan ở huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình. Sau này cô được Mẫu Thượng Ngàn cho học đạo phép để giúp dân. Rồi khi về thiên, cô được Mẫu Thượng Ngàn truyền cho vạn phép, giao cho cô dạy người rừng biết thống nhất về ngôn ngữ. Lúc thanh nhàn cô về ngự cảnh sơn lâm núi rừng ở đất Ninh Bình quê nhà, trong ba gian đền mát, cô cùng các bạn tiên nữ ca hát vui thú trên dốc Sườn Bò (nay thuộc xã Văn Phương, Nho Quan). Có khi cô biến hiện ra người thiếu nữ xinh đẹp, luận đàm văn thơ cùng các bậc danh sĩ, tương truyền cô cũng rất giỏi văn thơ, làm biết bao kẻ phải mến phục. Cô Đôi cũng là tiên cô cai quản kho lộc Sơn Lâm Sơn Trang, người trần gian ai nhất tâm thì thường được Cô Đôi ban thưởng, nhược bằng có nợ mà không mau trả lễ cô lại bắt đền nặng hơn.
Cô Đôi Thượng rất hay ngự về đồng, vì danh tiếng cô lừng lẫy ai ai cũng biết đến, đệ tử cô đông vô số và cô cũng hay bắt đồng. Trong đại lễ khai đàn mở phủ người ta thường dâng lễ vàng cây lên 4 vi tiên cô là Cô Đôi, Cô Bơ, Cô Chín và Cô Bé, trong đó Cô Đôi thường là giá cô ngự về đầu tiên (mở khăn cho hàng cô) để chứng lễ. Khi cô về ngự thường mặc áo lá xanh hoặc quầy đen và áo xanh (ngắn đến hông), trên đầu có dùng khăn (khăn von hoặc khăn vấn) kết thành hình đóa hoa, cũng có một số nơi dâng cô áo xanh, đội khăn đóng (khăn vành dây) và thắt lét xanh, hai bên có cài hai đóa hoa. Cô về đồng thường khai cuông rồi múa mồi, múa tay tiên hái tài hái lộc cho đồng tử.
Đền chính thờ Cô Đôi Thượng Ngàn tại thôn Bồng Lai, xã Văn Phương, Nho Quan, Ninh Bình, ngay trên đường vào rừng quốc gia Cúc Phương. Khi cô về ngự, đoạn hát văn đầu thường thỉnh:
::"Bồng Lai là cảnh Thiên Thai
::Tấu Cô Đôi Thượng đại tài ai qua
::Hầu Vua hầu Mẫu bơ tòa
::Tiếng tăm lừng lẫy Vua Bà yêu thương
::Về đồng đánh phấn soi gương
::Lược ngà chải chuốt, vành dây vấn đầu"
Thờ phụng
Cô Đôi Thượng Ngàn được lập đền thờ ở nhiều nơi nhưng quan trọng nhất là 2 nơi gắn với sự tích sinh và hóa của cô là Đền Thượng Bồng Lai ở Ninh Bình và Đền Bồng Lai Thượng ở Hòa Bình.
Đền Cô Đôi Thượng Ngàn nằm ở thôn Bồng Lai, xã Văn Phương, Nho Quan, Ninh Bình. Đền được xây dựng từ thời Trần và được trùng tu nhiều lần, đến nay có kiến trúc theo kiểu chữ Nhất gồm 3 gian mái phẳng lợp ngói vảy. Đền thờ Cô Đôi còn có tên gọi là Miếu Thượng hay Đền thờ Mẫu Thượng Cô Đôi Bồng Lai. Tương truyền, gia đình Cô Đôi có công lao giúp Vua đánh quân giặc Tống. Phía trước tiền bái có ban thờ Quan Giám Sát, tiền bái thờ Hội đồng Tứ Phủ, hai bên thờ Đức Thánh Trần Triều, Chúa Sơn Trang. Gian thượng bái thờ Cô Bản Đền và Chúa Thượng Ngàn. Trong cung cấm thờ tượng Cô Đôi Thượng Ngàn và thờ Nàng Ân, Nàng Ái là hai hầu cận của Cô. Phía sau cô là Tam Tòa Thánh Mẫu và Chầu Quỳnh, Chầu Quế hầu cận của các Thánh Mẫu, gian bên Tả thờ Bà chúa Sơn Trang và thập nhị tiên nàng (12 tiên cô). Đền còn giữ sắc phong của Vua Khải Định phong cho Cô Đôi Thượng Ngàn là Thượng đẳng thần.
Đền Bồng Lai ở trong động Thiên Thai, khu vực núi Đầu Rồng, thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình. Vùng đất mà vị quan họ Hà sau này đã di chuyển từ Nho Quan - Ninh Bình đến để lập nghiệp. Đền Bồng Lai Cao Phong cổ đã có từ lâu đời, trải qua thăng trầm của thời gian chỉ còn phế tích tại khu đất nơi xưa. Đây là ngôi đền mới được xây dựng lại năm 2013 - 2014. Tương truyền đây cũng chính là nơi hóa của Cô Đôi Thượng Ngàn. Đền còn giữ được hai đạo sắc phong của các đời vua. Đây là ngôi đền được tỉnh Hòa Bình quan tâm đặc biệt.
Phủ Châu Sơn: nằm ở xã Phú Sơn, Nho Quan, Ninh Bình. Lễ hội phủ Châu Sơn diễn ra vào ngày 12 tháng 11 âm lịch hàng năm tại xã Phú Sơn, huyện Nho Quan. Lễ hội được tổ chức nhằm tôn thờ, tưởng nhớ Sơn Tinh công chúa. Tương truyền, Sơn Tinh công chúa là con vua Đế Thích trên thiên cung. Bà giáng sinh xuống trần gian, vùng đất Ninh Bình ngày nay, làm con gái một chúa đất chốn sơn lâm, sau này bà theo hầu Lê Mại Đại Vương (chính là mẫu Thượng Ngàn) học đạo phép để giúp dân.
Phủ Kim Đôi, xã Gia Lâm, huyện Nho Quan, Ninh Bình. Tại di tích còn lưu giữ được một số hiện vật có giá trị lịch sử - văn hóa. Di tích Phủ Kim Đôi tiêu biểu cho tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt trên địa bàn huyện Nho Quan nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung.
Đình Mỹ Hạ ở Gia Thủy, Nho Quan vốn là nơi thờ Đinh Tiên Hoàng và Dương Vân Nga cũng có phủ thờ Cô Đôi Thượng Ngàn.
Đền thờ Cô Đôi ở gần đền Đông Cuông, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, Yên Bái.
Đền Đôi Cô, phường Nông Tiến, thành phố Tuyên Quang thờ phụng và ngưỡng vọng cô đôi Thượng Ngàn và cô bơ Thoải Cung.
Đền Đôi Cô - Cầu Má nằm trên Km15 quốc lộ 2A, thuộc xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên, Hà Giang thờ cô đôi Thượng Ngàn và cô bơ Thoải Cung.
*Đền thờ Cô Đôi Thượng Ngàn ở Sa Pa đang xây dựng mở rộng thêm, miền thượng ngàn từ Lào Cai đến Sa Pa có rất nhiều đền thờ các Cô (Cô bé Tả Van, cô Đôi Thượng Ngàn...)
Một số tác phẩm hát văn
Văn Cô Đôi Thượng Ngàn
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Tranh vẽ Cô Đôi Thượng Ngàn trong dự án Thánh Nhan của Four Palaces - Tứ Phủ. phải|Cổng đền Cô Đôi Thượng Ngàn phải|Đường vào đền Bồng Lai phải|Phong cảnh quê hương Cô Đôi Thượng
Hộp 20 chiếc băng vết thương cá nhân hình trái cây, hóa lá siêu dễ thương đáng yêu1 Mô tả sản phẩm Băng vết thương cá nhânNhắc đến băng vết thương cá nhân chắc mọi
Nghệ đỏ cao nguyên M’drak có tác dụng làm lành vết sẹo, ức chế tác nhân gây mụn nhọt trên da. Sữa dê Pháp được nuôi ở Măng Đen có những dưỡng chất quý giá.
Áo thun croptop nữ FMSTYLE cổ vuông tay ngắn thêu nơ vải siêu mịn form dáng dễ thương nhẹ nhàng Freesize ------------------------------------ I. MÔ TẢ SẢN PHẨM - Màu: Trắng, be, hồng - Chất liệu:
Đầm babydoll chính là item đang được lòng các quý cô Hàn tuần này. Mẫu áo xinh đẹp này thường có một đường viền để ngăn áo thành hai phần, với đặc điểm dễ thấy
Bộ đôi tinh chất củng cố cốt lõi ngăn lão hóa OHUI Prime Advancer Ampoule Serum 70mlBộ sản phẩm gồm:- Tinh chất củng cố cốt lõi ngăn lão hóa OHUI Prime Advancer Ampoule Serum 50ml-
COMBO 3 ĐÔI Tất ngắn nam Vớ thấp cổ 3 màu trơn chống hôi chân-TAT004 ⛔THÔNG TIN SẢN PHẨM: Tất vớ trơn cổ ngắn Nam Nữ • Kiểu cách: Kiểu vớ cổ ngắn . •
là một tuyển tập manga lãng mạn lịch sử của Nhật Bản do Kaoru Mori sáng tác và minh họa. Truyện được đăng dài kỳ lần đầu trên _Harta_ (trước đây là _Fellows!_), một tạp
Bộ đôi tinh chất củng cố cốt lõi ngăn lão hóa OHUI Prime Advancer Ampoule SerumBộ sản phẩm gồm:- Tinh chất củng cố cốt lõi ngăn lão hóa OHUI Prime Advancer Ampoule Serum 50ml +
Váy suông nữ FMSTYLE thun cổ tròn tay ngắn in hình gấu MORE thời trang nữ basic Freesize ------------------------------------ I. MÔ TẢ SẢN PHẨM - Màu: Đen, đỏ, kem, be - Chất liệu: thun cotton
**Đời thường** _(hay lát cắt cuộc sống, slice of life)_ là cách mô tả những trải nghiệm trần tục trong nghệ thuật và giải trí. Trong nhà hát, nó đề cập đến chủ nghĩa tự
Công Ty Cổ Phần Thương Mại Lan Anh Bãi Trường kinh doanh bất động sản, khách sạn, biệt thự, căn hộ kinh doanh, dv lưu trú ngắn ngày, nhà hàng, điều hành tour… Địa chỉ:
Công Ty Cổ Phần Thương Mại Lan Anh Bãi Trường kinh doanh bất động sản, khách sạn, biệt thự, căn hộ kinh doanh, dv lưu trú ngắn ngày, nhà hàng, điều hành tour…Long Beach Group:
Công Ty Cổ Phần Thương Mại Lan Anh Bãi Trường kinh doanh bất động sản, khách sạn, biệt thự, căn hộ kinh doanh, dv lưu trú ngắn ngày, nhà hàng, điều hành tour…Long Beach Group:
Thư Giãn Trong Nhịp Sống Đời Thường là quyển sách được biên soạn với mục đích giúp bạn đọc tự mình xây dựng thói quen thư giãn phù hợp với nhịp sống trong xã hội
Dầu lăn thảo dược Thái Lan Được chiết xuất từ tinh dầu của cây sâm, đinh hương, bạc hà, hạt tiêu và nhiều loại thảo dược khác,…có hương thơm và mùi hương dễ chịu.- Thích
Váy suông nữ FMSTYLE dáng xòe cổ bẻ tay ngắn 3 nút tôn dáng tone màu basic dễ mặc Freesize ------------------------------------ I. MÔ TẢ SẢN PHẨM - Màu: Đen, kem, nâu, xám - Chất liệu:
Váy Chữ A phối nơ cổ FMSTYLE tay ngắn in hình nơ có đệm vai thanh lịch sang trọng Full size 25010755 ------------------------------------ I. MÔ TẢ SẢN PHẨM - Màu: Xanh đen, trắng - Size:
Áo sơ mi nữ FM STYLE cổ vest tay ngắn phối 3 nút bọc chất lụa thời trang mùa hè 206070087 ✅ Chi tiết sản phẩm - Độ tuổi: > 16 tuổi - Phù hợp:
Áo sơ mi nữ croptop FM Style cổ vest tay ngắn chất vải jean giấy mềm phong cách thời trang mùa hè - Áo sơ mi nữ croptop với thiết kế cổ vest phối túi
🌟THÔNG TIN SẢN PHẨM - Tên sản phẩm: Áo kiểu nữ FM Style cổ tròn tay ngắn basic chất xốp xịn mang đi làm đi chơi siêu xinh thời trang 220401404 - Độ tuổi: >
Áo khoác gió FMSTYLE nữ vải dù nhăn thoáng mát tay dài có mũ dáng ngắn bo chun Freesize ------------------------------------ I. MÔ TẢ SẢN PHẨM - Màu: Hồng, xanh, rêu, kem, trắng - Chất liệu:
Dầu lăn thảo dược Thái Lan Được chiết xuất từ tinh dầu của cây sâm, đinh hương, bạc hà, hạt tiêu và nhiều loại thảo dược khác,…có hương thơm và mùi hương dễ chịu.- Thích
Công Ty Cổ Phần Thương Mại Lan Anh Bãi Trường kinh doanh dịch vụ lưu trú ngắn ngày,nhà hàng và các dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động,kinh doanh bất động sản,quyền sử dụng
(Từ trái qua phải) [[Iosif Vissarionovich Stalin|Iosif Stalin, Franklin D. Roosevelt và Winston Churchill tại hội nghị Tehran năm 1943]] **Chiến tranh** là tình trạng xung đột vũ trang có tổ chức giữa các quốc
Tiền thân là Công ty TNHH 1 Thành viên Du lịch – Thương Mại Kiên Giang có 100% vốn Nhà Nước, vào tháng 7/2017, theo Quyết Định số 1555/QĐ-UBND của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh
ÁO THUN CỔ TIM NỮ NGẮN TAY- Áo thun nữ cổ tim được thiết kế đơn giản thường có màu sắc tươitắn mang lại cảm giác trẻ trung, năng động và hiện đại cho người
MÔ TẢ SẢN PHẨMChuốt mi Urban Decay được như phù thủy hóa phép kéo mi của bạn trông dài, cong hơn. Đây sẽ là công cụ hợp tác hiệu quả với những bạn có đôi
ÁO THUN CỔ TIM NỮ NGẮN TAY- Áo thun nữ cổ tim được thiết kế đơn giản thường có màu sắc tươitắn mang lại cảm giác trẻ trung, năng động và hiện đại cho người
ÁO THUN CỔ TIM NỮ NGẮN TAY- Áo thun nữ cổ tim được thiết kế đơn giản thường có màu sắc tươitắn mang lại cảm giác trẻ trung, năng động và hiện đại cho người
ÁO THUN CỔ TIM NỮ NGẮN TAY- Áo thun nữ cổ tim được thiết kế đơn giản thường có màu sắc tươitắn mang lại cảm giác trẻ trung, năng động và hiện đại cho người
Xin giới thiệu■ Sản phẩm: (PC) ÁO NỮ#ÁO THUN NỮ# ÁO KIỂU DÁNG CROPTOP# ÁO KIỂU CỔ BẺ, TAY NGẮN# ÁO HOẠ TIẾT HÌNH GẤU, FORM TỪ 38KG ĐẾN 46KG■ Thương hiệu No Brand■ Hình
Xin giới thiệu■ Sản phẩm: ÁO NỮ#ÁO THUN NỮ# ÁO KIỂU DÁNG CROPTOP# ÁO KIỂU CỔ BẺ, TAY NGẮN# ÁO HOẠ TIẾT HÌNH GẤU, FORM TỪ 38KG ĐẾN 46KG■ Thương hiệu No Brand■ Hình ảnh
thumb | 220x124px | right | [[Ngân hàng Nhà nước Việt Nam|Ngân Hàng Nhà nước Việt Nam]] **Ngân hàng** hay **nhà băng** (Tiếng Anh: _bank_) là một tổ chức tài chính chấp nhận tiền gửi
**Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam** (tên giao dịch Tiếng Anh: _Joint Stock Commercial Bank for Investment and Development of Vietnam_ ) tên gọi tắt: "**BIDV",** là ngân hàng thương mại
**Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm Hữu hạn Một thành viên Ngoại thương Công nghệ số** (tên gọi tắt: **Ngân hàng Ngoại thương Công nghệ số**, tên tiếng Anh: **Vietcombank Neo Bank Limited**, tên viết
**Vốn tư nhân** ( **PE** ) là cổ phần trong một công ty tư nhân không chào bán cổ phiếu cho công chúng. Trong lĩnh vực tài chính, vốn cổ phần tư nhân được cung
nhỏ|"Quy tắc của danh dự - Một trận đấu tay đôi tại The Bois De Boulogne, gần Paris, tranh khắc trên gỗ của Godefroy Durand tháng 1, 1875) **Đấu tay đôi** là một trận đấu
**Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật** là 1 trong 2 lĩnh vực của Giải thưởng Nhà nước, do Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định, tặng thưởng cho những tác giả
**Thủy ngân** (**水銀**, dịch nghĩa Hán-Việt là "nước bạc") là nguyên tố hóa học có ký hiệu **Hg** (từ tên tiếng Latinh là **_H**ydrar**g**yrum_ ( hy-Drar-jər-əm)) và số hiệu nguyên tử 80. Nó có nhiều
**Ngân hàng thương mại** đã hình thành tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với sự phát triển của kinh tế hàng hoá. Sự phát triển hệ thống Ngân hàng Thương mại
nhỏ|Hình ảnh những người đang chào theo kiểu Quốc xã, trong khi một người không xác định danh tính tên August Landmesser từ chối làm như vậy. **Phong trào chống đối Hitler** gồm những hoạt
**Thượng viện Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Senate_) là một trong hai viện của Quốc hội Hoa Kỳ. Thượng viện Hoa Kỳ, cùng với Hạ viện Hoa Kỳ, tạo thành cơ quan lập pháp
**Trận Thượng Hải** (ở Nhật gọi là **Sự kiện Thượng Hải lần thứ 2** (tiếng Nhật: 第二次上海事變) trong khi ở Trung Quốc gọi là **Chiến dịch 813** (tiếng Trung: 八一三戰役) hoặc **Hội chiến Tùng Hộ**
**Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội** (tên giao dịch tiếng Anh là **_Military Commercial Joint Stock Bank_**), gọi tắt là **Ngân hàng Quân đội**, viết tắt là **MB**, là một ngân hàng thương
**Các cuộc xâm lược của Mông Cổ** đã được tiến hành trong suốt thế kỷ 13, kết quả là tạo ra một Đế quốc Mông Cổ vô cùng rộng lớn bao phủ phần lớn châu
**Âm nhạc thời Trung cổ** là những tác phẩm âm nhạc phương Tây được viết vào thời kỳ Trung cổ (khoảng 500–1400). Thời kỳ này bắt đầu với sự sụp đổ của Đế chế La
**Hải âu cổ rụt Đại Tây Dương** (danh pháp khoa học: **_Fratercula arctica_**) là một loài chim biển trong họ Alcidae. Đây là loài hải âu cổ rụt bản địa duy nhất của Đại Tây
**Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam** (tên giao dịch quốc tế: _Vietnam Joint Stock Commercial Bank For Industry And Trade_) tên viết tắt: "**VietinBank"**, là một ngân hàng thương mại lớn của Việt Nam.
**Ngộ độc thủy ngân** hay **Nhiễm độc thủy ngân** là một dạng ngộ độc kim loại do tiếp xúc với thủy ngân. Các triệu chứng phụ thuộc vào loại, liều lượng, phương pháp và thời