✨Bóng bầu dục Mỹ

Bóng bầu dục Mỹ

Bóng bầu dục Mỹ (gọi đơn giản là football ở Hoa Kỳ và Canada), còn được gọi là gridiron football (bóng bầu dục Bắc Mỹ), tiếng lóng tiếng Việt là banh cà na, là môn thể thao đồng đội bao gồm hai đội tham gia, mỗi đội gồm 11 cầu thủ trên một sân bóng hình chữ nhật có cột gôn ở mỗi đầu sân. Đội tấn công là đội cầm bóng (quả bóng có hình bầu dục), tịnh tiến vào phần sân đối phương bằng cách chạy với bóng hoặc chuyền bóng, trong khi đội phòng thủ là đội không cầm bóng, phải ngăn chặn bước tiến của đội tấn công và giành lại quyền kiểm soát bóng. Đội tấn công phải tịnh tiến được ít nhất 10 yard trong 4 lượt (down). Nếu thất bại, đội phòng ngự khi đó sẽ giành quyền cầm bóng, nhưng nếu thành công, đội tấn công sẽ nhận được 4 lượt down mới để tiếp tục tiến bóng. Có 2 cách ghi điểm chủ yếu, đó là đưa bóng vào vùng cấm địa (end zone) của đội đối phương để ghi được touchdown hoặc sút bóng qua cột gôn của đối phương để ghi bàn. Đội có nhiều điểm nhất khi kết thúc trận đấu sẽ chiến thắng.

Bóng bầu dục Mỹ được phát triển tại Hoa Kỳ, bắt nguồn từ bóng đá và bóng bầu dục rugby. Trận đấu bóng bầu dục Mỹ đầu tiên được diễn ra vào ngày 6 tháng 11 năm 1869 giữa hai đội đại học Rutgers và Princeton, sử dụng luật chơi dựa trên luật bóng đá vào thời điểm đó. Walter Camp - Cha đẻ của bóng đá Mỹ - đã đưa ra một loạt các thay đổi về luật chơi từ năm 1880 trở đi bởi, trong đó có giao bóng (snap), vạch khởi đầu (line of scrimmage), 11 cầu thủ mỗi đội, khái niệm của lượt (down). Những thay đổi về luật sau đó là cho phép chuyền bóng về phía trước, vùng trung gian (neutral zone) và quy định kích thước, hình dạng của quả bóng bầu dục. Môn thể thao này có liên quan chặt chẽ và phát triển song song với bóng bầu dục Canada mặc dù luật chơi của môn này được phát triển độc lập. Hầu hết các đặc điểm phân biệt bóng bầu dục Mỹ với bóng bầu dục rugby và bóng đá cũng có trong bóng bầu dục Canada. Hai môn thể thao này được coi là biến thể chính của bóng bầu dục Bắc Mỹ.

Bóng bầu dục Mỹ là môn thể thao phổ biến nhất ở Hoa Kỳ xét về lượng khán giả truyền hình. Các hình thức phổ biến nhất của bộ môn này là bóng bầu dục chuyên nghiệp và bóng bầu dục đại học cùng các cấp độ chính khác là bóng bầu dục trung học và bóng bầu dục trẻ. Tính đến năm 2022, có gần 1,04 triệu cầu thủ bóng bầu dục trung học tại Hoa Kỳ, cùng với 81.000 cầu thủ đại học khác ở cấp độ NCAA và NAIA. Giải Bóng bầu dục Quốc gia National Football League (NFL) có lượng khán giả tại sân trung bình cao nhất so với bất kỳ giải đấu thể thao chuyên nghiệp nào trên thế giới. Trận đấu tranh ngôi vô địch mang tên Super Bowl là một trong số các sự kiện thể thao cấp câu lạc bộ được theo dõi nhiều nhất trên toàn cầu. Vào năm 2022, giải đấu có doanh thu hàng năm khoảng 18,6 tỷ USD, trở thành giải đấu thể thao có giá trị nhất thế giới. Các giải đấu bóng bầu dục Mỹ chuyên nghiệp và nghiệp dư khác được tổ chức trên toàn thế giới, nhưng môn thể thao này không có mức độ phổ biến quốc tế cao như các môn thể thao khác của Mỹ như bóng chày hoặc bóng rổ. Bóng bầu dục Mỹ vẫn có được lượng người theo dõi ngày càng tăng ở phần còn lại của Bắc Mỹ, Châu Âu, Brazil và Nhật Bản.

Thuật ngữ và tên gọi

Ở Hoa Kỳ, bóng bầu dục Mỹ được gọi là "football". Thuật ngữ "football" chính thức được sử dụng trong sách luật mùa giải bóng bầu dục đại học năm 1876 khi môn thể thao này lần đầu tiên chuyển dần từ luật kiểu bóng đá sang luật kiểu bóng bầu dục rugby. Mặc dù có thể được gọi là "rugby" vào thời điểm này nhưng Harvard, một trong những trường đề xuất môn này theo hướng rugby, đã thỏa thuận và yêu cầu không đổi tên môn thể thao này thành "rugby". Thuật ngữ "gridiron" hoặc "American football" được ưa chuộng ở các quốc gia nói tiếng Anh nơi các loại hình football khác phổ biến, chẳng hạn như Vương quốc Anh, Ireland, New Zealand và Úc.

Lịch sử

Lịch sử sơ khai

Sự tiến hóa của trò chơi

Kỷ nguyên chuyên nghiệp

Dụng cụ thi đấu

trái|220x220px|Thành phần một sân bóng bầu dục Mỹ.|thế=|nhỏ

Sân chơi

Sân chơi của môn bóng bầu dục dài 100 yards (91,44 mét), chia làm 20 phần mỗi phần 5 yards (4,57 mét), được đánh dấu bằng 19 vạch dài màu trắng theo chiều ngang của sân. Giữa những vạch dài là bốn hàng vạch ngắn, mỗi hàng 4 vạch cách nhau 1 yard. Phần cuối cùng ở mỗi cuối sân được gọi là end-zone (vùng cấm địa), có chiều dài 10 yards (9,14 mét), thường thì được sọc chéo màu đỏ và được ngăn cách bởi một vạch trắng dài gọi là đường cấm địa (goal line). Cuối vùng cấm địa (end-zone) là vạch cuối (end line), sau đó là cột gôn (goal posts). Cột gôn được trồng chính giữa chiều ngang của sân,  cao 10 feet (3,05 mét), trên bắc một  thanh ngang dài 18 feet 6 inches (5,64 mét), hai đầu thanh ngang là hai thanh dọc cao 30 feet (9,14 mét). Tổng cộng, toàn sân chơi của môn football dài 120 yards (360 feet hay 109,73 mét) và ngang là 53 1/3  yards (160 feet hay 48,77 mét). Kể từ đường cấm địa (goal line), cứ mỗi 10 yards, sân sẽ được đánh dấu bằng số 10, 20, 30, 40 cho tới giữa sân là 50. Sau mức này, sân được đánh dấu ngược lại 40, 30, 20 và 10 cho đến vùng cấm địa của bên kia.nhỏ|Bóng bầu dục Wilson da.

Bóng

Bóng làm bằng da hình bầu dục được bơm hơi nặng từ 400 gram đến 430 gram. Bóng thi đấu thường được đánh sáp dưỡng và phun chống ẩm nhằm tăng độ bám dính.

Mũ bảo hiểm

Mũ bảo hiểm được người chơi đội để bảo về vùng đầu khỏi va đập mạnh trong trận đấu. Mũ bảo hiểm bao gồm vỏ nhựa tổng hợp nhẹ, bên trong có lót lớp đệm xốp hoặc đệm bơm hơi để bảo vệ đầu, mặt nạ thép để bảo vệ mặt, 2 ốp hàm ở mỗi bên để bảo vệ hàm, lỗ thông tai, dây quai cằm và kính ốp polycarbonate chống chói. Mũ bảo hiềm thường được điểm xuyết với logo đội bóng, các loại họa tiết, sọc hay số thi đấu để dễ phân biệt từ xa. trái|nhỏ|Mũ bảo hiểm Schutt AirXP, được đội bởi cầu thủ Brian Hartline. nhỏ|216x216px|Cầu thủ hai đội Carolina và Washington với trang phục thi đấu và đồ bảo hộ.

Giáp bảo hộ và trang phục thi đấu

Giáp bảo hộ thường được mặc bên ngoài lớp đồ lót hút ẩm và bên dưới trang phục thi đấu giúp bảo vệ người chơi khỏi chấn thương. Giống như mũ bảo hiểm, giáp bảo hộ được cầu tạo gôm lớp nhựa cứng bên ngoài và đệm dầy thoáng khí bên trong. Các miếng giáp bao bọc quanh phần vai, ngực và lưng của người chơi được thiết chặt bằng một dây đai nhựa bao vòng quanh xương sườn.

Trang phục thi đấu bóng bầu dục được mặc sát lớp bảo hộ. Bộ trang phục thi đấu bao gồm 1 áo đấu và 1 quần. Áo đấu có số áo trên vùng ngực, lưng và cầu vai; tên gọi của đội bóng hay tên thành phố thường được ghi trên ngực áo, phần vai được đính logo đội hay sọc màu và tên cầu thủ được in ở vùng lưng trên. Quần đấu được làm từ chất liều bền dai, mặc sát người, với túi trong để nhét mút bảo hộ đùi và hông.

Đội hình và vị trí

giữa|nhỏ|319x319px|Các vị trí trên sân bóng bầu dục, màu đỏ là đội tấn công, màu xanh là đội phòng thủ. Một trận đấu bao gồm 2 đội tham gia, mỗi đội gồm 11 cầu thủ. Chơi nhiều hơn 11 người sẽ phải nhận án phạt penalty. Các đội có thể thay người không giới hạn trong thời gian bóng chết giữa các down, trước đây, luật thay người gặp phải nhiều hạn chế và việc này đã tối ưu hóa các tiểu đội tấn công, phòng thủ và đặc biệt. Số lượng cầu thủ được đăng ký vào đội hình chính thức tùy thuộc vào từng giải đấu, chẳng hạn như NFL được phép đăng kí 53 cầu thủ, trong khi đó NCAA Division I cho phép đăng ký 63 cầu thủ dạng học bổng tại FCS 85 cầu thủ dạng học bổng tại FBS.

Mỗi cầu thủ sẽ chọn số áo từ 1 đến 99 ngoại trừ những số áo được treo vĩnh viễn để tôn vinh cựu cầu thủ tùy vào mỗi đội. Cầu thủ của NFL phải chọn số áo dựa theo hệ thống đã được ban hành bởi giải đấu, bất cứ ngoại lệ nào phải được thông qua bởi Ủy viên. Các đội NCAA và NFHS được "khuyến khích" đánh số cầu thủ tấn công của họ theo sơ đồ đánh số do giải đấu đề xuất.

Mặc dù môn thể thao này hầu như chỉ được chơi bởi nam giới nhưng phụ nữ vẫn đủ điều kiện chơi ở trường trung học, đại học và bóng bầu dục chuyên nghiệp. Chưa có phụ nữ nào từng chơi ở NFL, nhưng phụ nữ đã chơi trong các trận bóng bầu dục ở trường trung học và đại học. Năm 2018, 1.100 trong số 225.000 cầu thủ trong đội bóng bầu dục trẻ Pop Warner Little Scholars là nữ và khoảng 11% trong số 5,5 triệu người Mỹ cho biết chơi bóng đá là nữ theo Hiệp hội Công nghiệp Thể thao và Thể hình.

Tiểu đội tấn công

thumb|upright=1|Một tiền vệ chính của [[Kiel Baltic Hurricanes ở dưới trung phong, sẵn sàng nhận cú giao bóng]] Nhiệm vụ của tiểu đội tấn công là tịnh tiến bóng lên phần sân của đối phương để có thể ghi được một touchdown.

Đội tấn công phải dàn thành đội hình hợp lệ trước khi giao bóng (snap). Đội hình tấn công được coi là hợp lệ nếu có nhiều hơn 4 cầu thủ ở hàng sau hoặc có ít hơn 5 cầu thủ có số áo từ 50 đến 79 tại hàng tấn công trên. Cầu thủ có thể chọn vị trí tạm thời khác với vị trí mà số áo quy định miễn là họ lập tức báo cáo với trọng tài, sau đó trọng tài sẽ trao đổi lại với đội đang phòng ngự. Không một cầu thủ nào ngoại trừ trung phong được phép tiến vào vùng trung gian (neutral zone) cho tới khi bóng được giao. Cầu thủ hàng trên không được phép di chuyển trước khi giao bóng.

Các vị trí chính của hàng sau là tiền vệ chính (Quarterback - QB), trung vệ chạy (halfback/tailback - HB/TB) và hậu vệ chạy (fullback - FB). Tiền vệ chính là linh hồn của hàng tấn công. Tiền vệ chính hoặc huấn luyện viên sẽ đưa ra chiến thuật cho lượt tấn công. Thông thường, tiền vệ chính sẽ đưa ra chiến thuật cho những cầu thủ tấn công còn lại thông qua họp đội nhanh trước khi xếp đội hình. Tiền vệ chính sẽ đứng sau trung phong để nhận bóng được giao và có 3 lựa chọn chính: đưa bóng, ném bóng hoặc cầm bóng chạy. hiếm khi bắt bóng.

Hàng tấn công trên (offensive line - OL) bao gồm các cầu thủ có nhiệm vụ ngăn chặn cầu thủ đội phòng ngự khỏi các cầu thủ cầm bóng trong tình huống chạy với bóng hoặc vật ngã tiền vệ chính (sack) trong tình huống chuyền. Tiền đạo bắt bóng có vị trí ngay tại vạch giao bóng, tách ra so với hàng trên. Nhiệm vụ chính của tiền đạo bắt bóng là nhận đường chuyền từ tiền vệ chính,

Các hậu vệ phòng ngự (defensive backfield) bao gồm hậu vệ góc (cornerbacks - CB) và hậu vệ sâu (safeties - S). Hậu vệ sâu lại chia thành 2 loại là Hậu vệ sâu cắm (free safety - FS) và Hậu vệ sâu lùi (strong safeties - SS).

Các vị trí đặc thù cho sút bóng dài là cầu thủ sút phá bóng (punter - P), cầu thủ Giao bóng dài (long snapper), trung vệ càn (upback), và trung vệ chặn (gunner). Cầu thủ giao bóng dài đưa bóng cho cầu thủ sút dài, thả bóng xuống và sút trước khi bóng chạm đất. Trung vệ chặn đứng ở ngoài hàng, di chuyển dọc sân nhằm chặn cầu thủ Trả phá bóng (punt returner - PR)—cầu thủ bắt bóng được phá. Trung vệ càn đứng dưới vạch khởi đầu một quãng ngắn, bảo vệ cho cầu thủ sút dài.

Luật chơi và thời gian thi đấu

Ghi điểm

thumb|upright=1|alt=A player pursued by an opponent dives into the end zone in front of an official to score a touchdown.|Một cầu thủ của đội [[Đội bóng bầu dục Navy Midshipmen|Navy Midshipmen (áo đen) ghi điểm touchdown khi một cầu thủ phòng ngự đội Tulsa Golden Hurricane (áo trắng) đang nhìn. Vạch ghi điểm được đánh dấu bằng cột nhỏ màu cam.]] Trong bóng bầu dục, đội chiến thắng là đội ghi được nhiều điểm hơn khi kết thúc trận đấu. Có nhiều cách để ghi điểm trong một trận bóng đá. Cú touchdown (TD), trị giá sáu điểm, là pha ghi bàn có giá trị nhất trong bóng bầu dục Mỹ. Một cú touchdown được ghi khi một quả bóng sống được đưa vào, bắt hoặc lấy lại ở khu vực cuối sân của đội đối phương.

Một cú sút phạt (field goal - FG), có giá trị ba điểm, được ghi khi đặt bóng rồi sút bóng hoặc thả bóng rồi sút vào giữa 2 cột gôn và ở trên thanh ngang. Trong thực tế, hầu hết tất cả các lần sút phạt đều được thực hiện thông qua đặt bóng rồi sút. Mặc dù những cú thả bóng rồi sút đã phổ biến trong những ngày đầu của môn thể thao này, nhưng bóng bầu dục hiện đại khiến việc thả bóng trở nên khó khăn. Lần ghi bàn thành công cuối cùng bằng cú sút thả bóng ở NFL được thực hiện vào năm 2006; trước đó, cú đá rơi thành công cuối cùng được thực hiện vào năm 1941. Sau nỗ lực PAT hoặc ghi bàn thành công, đội ghi bàn phải sút trả bóng (kick off) cho đội kia.

Điểm safety được ghi khi người cầm bóng bị vật ngã trong vùng cấm địa của đội mình. Điểm safety có giá trị hai điểm, được trao cho đội phòng thủ.

Sân thi đấu và trang bị

Thời gian và các khoảng dừng thời gian

Các trận bóng bầu dục kéo dài tổng cộng 60 phút trong các trận đấu chuyên nghiệp và đại học và được chia thành hai nửa, mỗi nửa 30 phút và bốn hiệp, mỗi hiệp 15 phút. Các trận bóng đá ở trường trung học có thời lượng 48 phút với hai nửa 24 phút và bốn hiệp 12 phút. Hai hiệp cách nhau một khoảng thời gian giữa giờ, còn sau khi kết thúc hiệp một và hiệp ba là thời gian nghỉ ngắn. Trước khi trận đấu bắt đầu, trọng tài và đội trưởng của mỗi đội gặp nhau ở giữa sân để tung đồng xu. Đội khách có thể chọn "ngửa" hoặc "sấp"; Người chiến thắng trong lượt ném bóng chọn nhận hay phát bóng hoặc họ muốn bảo vệ cột gôn nào. Họ có thể trì hoãn sự lựa chọn của mình cho đến hiệp hai. Trừ khi đội thắng quyết định hoãn lại, đội thua sẽ chọn phương án mà đội thắng không chọn — nhận, đá hoặc chọn cột gôn để phòng ngự để bắt đầu hiệp hai. Hầu hết các đội chọn nhận hoặc trì hoãn, vì việc chọn đá bóng để bắt đầu trận đấu cho phép đội kia chọn cột gôn nào để bảo vệ. Các đội chuyển đổi cột gôn sau hiệp một và hiệp ba. Nếu 1 lần down đang diễn ra khi hiệp đấu kết thúc, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi hoàn tất lượt down. Nếu phạm một số lỗi nhất định trong khi thi đấu đã hết thời gian, hiệp đấu có thể được kéo dài thông qua thời gian tạm dừng không tính thời gian.

Các trận đấu kéo dài hơn thời lượng xác định do có thời gian dừng—trung bình một trận NFL kéo dài hơn ba giờ một chút. Thời gian trong một trận bóng đá được tính bằng đồng hồ thi đấu. Người điều khiển có trách nhiệm bắt đầu, dừng và vận hành đồng hồ thi đấu dựa trên sự chỉ đạo của trọng tài thích hợp. Một đồng hồ thi đấu riêng biệt được sử dụng để hiển thị khoảng thời gian mà đội tấn công phải bắt đầu một lượt đấu. Đồng hồ thi đấu được đặt thành 25 giây sau một số lần dừng nhất định trong trận đấu và thành 40 giây khi trận đấu đang tiếp tục mà không có những lần dừng như vậy. Nếu đội tấn công không bắt đầu trận đấu trước khi đồng hồ thi đấu ghi "00", lỗi làm hoãn trận đấu sẽ bị gọi đối với đội tấn công.

Tịnh tiến bóng và các lượt (downs)

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Delhomme_goes_deep.jpg|thế=A quarterback is shown in the process of throwing a forward pass. His offensive linemen are in front of him.|nhỏ|Tiền vệ chính [[:en:Jake_Delhomme|Jake Delhomme (số 17) của Carolina Panthers đang thực hiện tình huống ném bóng về phía trước]] Có hai cách chính để đội tấn công có thể tịnh tiến bóng: cầm bóng chạy và chuyền bóng. Trong một pha bóng điển hình, trung phong chuyền bóng ngược ra sau và giữa hai chân của họ cho tiền vệ chính bằng một động tác được gọi là "snap" (giao bóng). Sau đó, tiền vệ chính có thể đưa bóng cho một trung vệ chạy, ném bóng hoặc tự mình chạy. Pha bóng kết thúc khi cầu thủ cầm bóng bị vật ngã hoặc đi ra ngoài sân hoặc có đường chuyền bóng chạm đất mà không có cầu thủ nào bắt được. Một đường chuyền tịnh tiến chỉ có thể được thực hiện nếu người chuyền bóng đứng ở phía sau vạch xuất phát. Trong mỗi lượt, chỉ được chuyền bóng về phía trước một lần duy nhất. Giống như rugby, cầu thủ cũng có thể chuyền bóng ngược trở lại bất kỳ lúc nào trong mỗi pha bóng. Trong NFL, một lượt sẽ kết thúc ngay lập tức nếu mũ bảo hiểm của cầu thủ cầm bóng bị rơi ra.

Đội tấn công được trao một loạt bốn pha bóng, được gọi là "downs" (lượt). Nếu đội tấn công tiến được mười yard trở lên trong bốn lượt, họ sẽ được thưởng một loạt bốn lượt mới. Nếu bên tấn công không tiến được mười yard, quyền cầm bóng sẽ được chuyển cho bên phòng ngự. Trong hầu hết các tình huống, nếu đội tấn công cần đến lượt thứ tư, họ sẽ sút bóng dài (punt) cho đội kia, buộc đội kia phải bắt đầu đợt tấn công từ xa hơn trên sân. Nếu đội tấn công tiến đến trong phạm vi có thể sút phạt được, đội tấn công sẽ có thể ghi điểm bằng một quả sút phạt. Trên truyền hình, một đường thẳng màu vàng được chồng lên sân thi đấu bằng điện tử để hiển thị đường lượt một cho khán giả dễ hình dung.

Sút bóng

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Connor_Barth_attempts_field_goal_8_November_2015_151108-F-ID984-017.jpg|thế=A placekicker attempts a field goal by kicking the ball from the hands of a holder.|nhỏ|Cầu thủ sút phạt [[:en:Connor_Barth|Connor Barth của Tampa Bay Buccaneers thực hiện tình huống sút bóng ghi điểm bằng cách sút quả bóng từ tay cầu thủ giữ bóng. Đây là cách chủ yếu được dùng để sút phạt ghi điểm hoặc ghi thêm điểm.]] Trong bóng bầu dục Mỹ, có hai tình huông sử dụng những cú sút bóng: sút bóng từ vạch giao bóng (scrimmage kicks), có thể được đội tấn công thực hiện ở bất kỳ lượt nào từ phía sau hoặc trên vạch giao bóng và sút tự do (free kicks). Sút tự do bao gồm sút giao bóng (kickoff), bắt đầu hiệp 1, hiệp 3 và hiệp phụ hoặc sau 1 pha ghi điểm, 1 pha sút phạt thành công; sút bóng an toàn (safety kick) sau một pha ghi điểm an toàn (safety).

Trong một cú sút giao bóng, bóng được đặt ở vạch 35 yard của đội thực hiện sú sút trong các trận đấu ở cấp độ chuyên nghiệp, đại học và ở vạch 40 yard trong các trận đấu ở cấp trung học. Bóng có thể được đá bằng cách thả bóng sút (drop kicked) hoặc đặt bóng sút (place kicked). Nếu chọn cách đặt bóng sút, bóng có thể được đặt trên mặt đất hoặc trên đế, trong cả hai trường hợp đều có thể sử dụng cầu thủ đặt bóng (holder). Trong tình huống sút bóng an toàn, đội sút bóng sẽ thực hiện cú sút trên vạch 20 yard ở phần sân của mình. Một đội muốn sút bóng có thể sút phá bóng (punt), thả bóng sút hoặc đặt bóng sút, nhưng không được sử dụng đế giữ bóng tại các trận đấu cấp chuyên nghiệp. Bất kỳ cầu thủ nào của đội nhận bóng đều có thể bắt hoặc đưa bóng lên phía trước. Bóng có thể được bên sút bóng bắt lại sau khi bóng đã đi được ít nhất 10 yard và đã chạm đất hoặc đã chạm vào cầu thủ của bên nhận bóng.

Ba loại sút bóng từ vạch giao bóng là sút đặt bóng, sút thả bóng và sút phá bóng. Chỉ có sút đặt bóng và sút thả bóng mới có thể ghi điểm. Sút đặt bóng là cách được sử dụng chủ yếu để ghi điểm, bởi vì hình dạng nhọn của quả bóng đá khiến việc sút thả bóng khó hơn. Một khí quả bóng đã được sút từ tình huống giao bóng, đội sút chỉ có thể cầm bóng tịnh tiến nếu bắt hoặc thu hồi bóng phía sau vạch giao bóng. Nếu đội nhận bóng chạm bóng hoặc thu hồi bóng vượt quá vạch này, bóng sẽ được coi là bóng chết tại vị trí chạm bóng. Đội sút bóng không được can thiệp vào cơ hội bắt bóng của cầu thủ bên nhận bóng. Đội nhận bóng có quyền ra hiệu bắt bóng an toàn (fair catch), khi đó đội phòng ngự không được chặn hoặc cản phá cầu thủ nhận bóng đã ra tín hiệu. Pha bóng sẽ kết thúc ngay khi bóng được bắt và bóng không được tịnh tiến.

Trọng tài và các lỗi khi thi đấu

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:American_football_referees.jpg|thế=Seven officials are pictured meeting at the infield. Officials meeting at midfield|nhỏ|Các trọng tài họp ở giữa sân liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:First_down_measurement_at_EWU_at_Cal_2009-09-12.JPG|thế=Officials are using a chain to measure for a first down.|nhỏ|Trọng tài dùng dây xích để xác định vị trí lượt 1. Ở đây, bóng chết ngay trước cọc, do đó chưa đủ để có lượt 1 liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:First_down_marker.png|thế=Photograph of a down indicator box on a pole|nhỏ|Hộp báo số lượt hiện đại được gắn trên cọc và dùng để đánh dấu vị trí vạch giao bóng. Con số trên cọc báo được thay đổi bằng nút xoay. Các trọng tài chịu trách nhiệm thực thi luật thi đấu và giám sát thời gian trận đấu. Tất cả các trọng tài đều mang theo còi, mặc áo sọc đen trắng và đội mũ đen ngoại trừ trọng tài chính đội mũ trắng. Mỗi trọng tài sẽ mang một lá cờ vàng (gắn túi nhỏ chứa bi) được ném xuống đất để báo hiệu thổi lỗi. Trọng tài nếu phát hiện nhiều lỗi một lúc thì sẽ ném mũ của mình như một tín hiệu phụ. Phụ nữ cũng có thể làm trọng tài, với việc Sarah Thomas trở thành nữ trọng tài đầu tiên của NFL vào năm 2015. Bảy trọng tài (với tiêu chuẩn một đội ngũ gồm 7 người, các cấp độ thấp hơn đến cấp độ đại học sử dụng ít trọng tài hơn) được giao nhiệm vụ khác nhau: Để giảm nguy cơ chấn thương, các cầu thủ bắt buộc phải mang trang bị bảo hộ. Yêu cầu tối thiểu bao gồm mũ bảo hiểm và giáp vai, nhưng tùy theo quy định của từng giải đấu, có thể yêu cầu thêm các loại dụng cụ bảo vệ khác như đệm đùi, miếng bảo vệ đầu gối, giáp ngực và dụng cụ bảo vệ miệng. Phần lớn các chấn thương xảy ra ở phần thân dưới, đặc biệt là đầu gối, nhưng cũng có nhiều chấn thương ảnh hưởng đến thân trên. Các loại chấn thương phổ biến nhất bao gồm căng cơ, bong gân, bầm dập, gãy xương, trật khớp và chấn động não.) có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như CTE (bệnh não chấn thương mạn tính), mất trí nhớ, bệnh Parkinson và trầm cảm sau này. Chấn động não thường xảy ra do va chạm mũ bảo hiểm vào nhau hoặc va chạm vào phần trên với cơ thể đối thủ, mặc dù mũ bảo hiểm đã giúp ngăn ngừa các chấn thương nghiêm trọng hơn như vỡ hộp sọ. Nhiều chương trình đã được triển khai nhằm giảm thiểu tình trạng chấn động não bằng cách hạn chế va chạm mũ bảo hiểm. Chương trình "Heads Up Football" của Liên đoàn bóng bầu dục Hoa Kỳ hướng đến việc giảm chấn động não trong bóng bầu dục trẻ em bằng cách hướng dẫn huấn luyện viên và cầu thủ nhận biết dấu hiệu chấn động não, sử dụng trang bị bảo hộ đúng cách và thực hiện kỹ thuật tắc bóng an toàn để tránh va chạm mũ bảo hiểm. Tuy nhiên, một nghiên cứu trên Orthopaedic Journal of Sports Medicine cho thấy chương trình này không hiệu quả, trong khi các cải cách toàn diện hơn của Pop Warner Little Scholars và các đội thành viên đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ chấn động não.

Một nghiên cứu năm 2018 do Hệ thống Chăm sóc Sức khỏe VA Boston và Trường Đại học Y Boston thực hiện cho thấy việc chơi bóng bầu dục có va chạm (tackle football) trước 12 tuổi có liên quan đến việc xuất hiện sớm các triệu chứng của CTE nhưng không ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh. Cụ thể, trước năm 12 tuổi, với mỗi năm chơi bóng bầu dục va chạm, các cầu thủ có thể gặp vấn đề về nhận thức, hành vi và tâm trạng xuất hiện sớm hơn trung bình khoảng 2,5 năm.

NFL và Super Bowl

Super Bowl (tạm dịch: Siêu cúp Bóng bầu dục Mỹ) là trận tranh chức vô địch thường niên của Giải Bóng bầu dục Quốc gia (NFL - National Football League), hiệp hội hàng đầu của bóng bầu dục Mỹ, kể từ năm 1967 và thường được tổ chức vào Chủ nhật thứ hai của tháng Hai dương lịch, gọi là Super Bowl Sunday (Chủ nhật Siêu Cúp). nhỏ|Cuối lễ khai mạc [[Super Bowl 50]] Đội thắng cuộc nhận được cúp Vince Lombardi Trophy, được đặt tên theo huấn luyện viên của đội Green Bay Packers, đội đã giành được chiến thắng hai trận Super Bowl đầu tiên và ba trong số năm giải vô địch NFL trước đó (năm 1961, 1962, và 1965). Cúp này được thực hiện độc quyền bởi hãng Tiffany & Co. với giá 25.000 USD. Cuối trận đấu, cầu thủ xuất sắc nhất (Most Valuable Player - viết tắt: MVP) sẽ được chọn và trao Cúp Pete-Rozelle, được đặt tên theo cựu ủy viên NFL Pete Rozelle. Các thành viên của đội chiến thắng sẽ được nhận những chiếc nhẫn làm bằng vàng và kim cương, được gọi là Super Bowl ring.

Trong hầu hết các năm qua, Super Bowl là chương trình được theo dõi nhiều nhất trong các chương trình phát sóng của truyền hình Mỹ. Ngày Chủ nhật Siêu Cúp của giải Super Bowl không chỉ là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất mà bây giờ được xem de facto như là ngày lễ quốc gia của Hoa Kỳ.

Sự phổ biến và ảnh hưởng văn hóa

Hoa Kỳ

thumb|Đội bóng bầu dục đại học [[Boise State Broncos, đội bóng đầu tiên có sân đấu màu xanh dương]] Tại Hoa Kỳ, bóng bầu dục Mỹ vẫn là môn thể thao phổ biến nhất, theo phóng viên ESPN Sean McAdam. Tại một cuộc khảo sát ý kiến của người dân Mỹ thì bóng bầu dục vẫn là môn phổ biến nhất, và bóng bầu dục đại học chỉ xếp sau bóng bầu dục và bóng chày chuyên nghiệp. Bóng bầu dục chuyên nghiệp lần đầu trở thành môn thể thao phổ biến nhất, vượt qua bóng chày chuyên nghiệp kể từ cuộc khảo sát năm 1985. Bóng bầu dục chuyên nghiệp phổ biến nhất với người dân miền đông Hoa Kỳ vùng nông thôn, và bóng bầu dục đại học nổi tiếng nhất tại miền nam Hoa Kỳ và với những người có bằng cử nhân và có bằng cao học.

Super Bowl là sự kiện thể thao 1 ngày phổ biến nhất tại Hoa Kỳ, và là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất cả thế giới theo lượt xem. NFL có doanh thu khoảng 12 tỉ đô la vào năm 2022.

Các nước khác

Các biến thể và các môn liên quan

👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Bóng bầu dục Mỹ** (gọi đơn giản là **football** ở Hoa Kỳ và Canada), còn được gọi là **gridiron football** (bóng bầu dục Bắc Mỹ), tiếng lóng tiếng Việt là **banh cà na**, là môn
**Bóng bầu dục liên hiệp** (), **bóng bầu dục 15 người** (), hay chỉ đơn giản là **bóng bầu dục** (_rugby_), là một môn thể thao đồng đội cho phép va chạm có nguồn gốc
**Bóng bầu dục đại học** ám chỉ đến môn bóng bầu dục Bắc Mỹ mà người chơi là các sinh viên. Bóng bầu dục đại học được cho là nền tảng giúp bóng bầu dục
nhỏ|phải|Một trận đấu bóng bầu dục liên hiệp thể nội dung nữ nhỏ|phải|Một vận động viên đội tuyển bóng bầu dục nữ Anh **Bóng bầu dục liên hiệp nữ** (_Women's rugby union_, viết tắt là
**Bóng bầu dục bảy người tại Thế vận hội Mùa hè 2016** được diễn ra trong tháng Tám tại Rio de Janeiro. Mỗi nội dung sẽ diễn ra trong ba ngày. Thế vận hội Mùa
nhỏ|Shaun Ainscough lao xuống vạch vôi để ghi bàn trong 2009 Challenge Cup cho Wigan trong chiến thắng của họ trước Barrow Raiders. **Bóng bầu dục liên minh** () là một môn thể thao đồng
**_Ballers_** (tựa Việt: _Cầu thủ bóng bầu dục_) là loạt phim truyền hình hài của HBO do Stephen Levinson sáng tạo; với sự góp mặt của Dwayne Johnson trong vai Spencer Strasmore, một cầu thủ
**Trận chung kết Cúp bóng đá Nam Mỹ 2024** là trận đấu cuối cùng Cúp bóng đá Nam Mỹ 2024, kỳ thứ 48 của giải đấu do CONMEBOL tổ chức dành cho các đội tuyển
**Sân vận động Australia** (), hiện được gọi là **Sân vận động Accor** vì lý do tài trợ, là một sân vận động đa năng nằm trong Công viên Olympic Sydney, Sydney, Úc. Sân đôi
nhỏ |Lễ trao Cúp Vince Lombardi tại [[Super Bowl LII (2018) ]] **Siêu cúp Bóng bầu dục Mỹ** (tiếng Anh: **_Super Bowl_**) là trận đấu loại trực tiếp cuối cùng và là trận tranh chức
**Sân vận động Wembley** (), được đặt tên là **Sân vận động Wembley được kết nối bởi EE** vì lý do tài trợ, là một sân vận động bóng đá ở Wembley, Luân Đôn, được
**Sân vận động Olympic** (; ) là một sân vận động thể thao nằm ở Công viên Olympic Berlin, Berlin, Đức. Sân được xây dựng ban đầu bởi Werner March cho Thế vận hội Mùa
**Sân vận động Aviva** (cũng được gọi là **Lansdowne Road** hoặc **Ireland's stadium**, ), là một sân vận động thể thao nằm ở Dublin, Cộng hòa Ireland, có sức chứa là 51.700 khán giả (tất
thumb **PGE Narodowy** (tên chính thức kể từ năm 2015) hoặc **Sân vận động Quốc gia** (, ) là một sân vận động bóng đá có mái che có thể thu vào ở thủ đô
**Soldier Field** là một sân vận động bóng đá và bóng bầu dục Mỹ nằm ở Near South Side của Chicago, Illinois, gần Trung tâm thành phố Chicago. Sân được khánh thành vào năm 1924
nhỏ| **Super Bowl 50** là một trận đấu bóng bầu dục Mỹ để xác định nhà vô địch của National Football League (NFL) cho mùa giải năm 2015. Nhà vô địch Liên đoàn bóng bầu
**Legion Field** là một sân vận động ngoài trời ở Birmingham, Alabama, thuộc Đông Nam Hoa Kỳ. Sân được thiết kế chủ yếu để làm địa điểm cho bóng bầu dục Mỹ, nhưng đôi khi
là một sân vận động trong nhà ở Bunkyō, Tokyo, Nhật Bản. Sân được xây dựng như một sân vận động bóng chày để thay thế cho Sân vận động Korakuen. Công việc xây dựng
**Oracle Park** là một sân vận động bóng chày nằm ở khu phố SoMa của San Francisco, California. Đây là sân nhà của San Francisco Giants thuộc Major League Baseball kể từ năm 2000. Trước
**Hampden Park** (thường được gọi là **Hampden**) là một sân vận động bóng đá ở khu vực Mount Florida của thành phố Glasgow, Scotland. Địa điểm có sức chứa 51.866 chỗ ngồi Hampden Park đầu
**Lincoln Financial Field** là một sân vận động bóng bầu dục Mỹ nằm ở Philadelphia, Pennsylvania, Hoa Kỳ. Sân được phục vụ như sân nhà của Philadelphia Eagles của National Football League (NFL) và đội
**Sân vận động Ernst Happel** () _()_ (được gọi là **Sân vận động Prater** đến năm 1992, thỉnh thoảng cũng được gọi là **Sân vận động Wiener**), là một sân vận động bóng đá nằm
**Ford Field** là một sân vận động bóng bầu dục Mỹ dạng vòm nằm ở Trung tâm thành phố Detroit. Sân chủ yếu đóng vai trò là sân nhà của Detroit Lions của National Football
**Sân vận động Azteca** (; ) là một sân vận động bóng đá nằm ở Thành phố México, México. Đây là sân nhà của câu lạc bộ bóng đá Club América, Cruz Azul, và đội
Giới Thiệu Về Nước Hoa 212 VIP Men Wins :- Nước Hoa 212 VIP Men Wins được ra mắt năm 2021. Là một hương thơm mới hương thơm Fougere thơm dành cho nam giới. Được
**Sân vận động Everbank** là một sân vận động bóng bầu dục Mỹ nằm ở Jacksonville, Florida, chủ yếu đóng vai trò là sân nhà của Jacksonville Jaguars của National Football League (NFL). Sân vận
, có tên gọi là trong các trận đấu J. League của bóng đá, các trận đấu Top League của bóng bầu dục và các trận đấu X-League của bóng bầu dục Mỹ từ năm
**Sân vận động Hard Rock** () là một sân vận động bóng bầu dục Mỹ nằm ở Miami Gardens, Florida, một thành phố ở phía bắc Miami. Đây là sân nhà của Miami Dolphins của
thumb|Sân vận động nhìn từ trên không (2017) thumb|Quang cảnh bên trong Waldstadion trong một trận đấu [[Giải bóng đá vô địch quốc gia Đức|Bundesliga]] thumb|_Waldstadion_ cũ trước khi được xây dựng lại **Waldstadion** (),
**Volksparkstadion** () là một sân vận động bóng đá nằm ở Hamburg, Đức. Đây là sân nhà của Hamburger SV. Vào năm 2001, công ty AOL (Hoa Kỳ) đã mua quyền đổi tên sân vận
**Sân vận động Thomas Robinson** () là một sân vận động đa năng ở Nassau, Bahamas. Sân hiện được sử dụng chủ yếu cho các trận đấu bóng đá. Sân vận động hiện có sức
**Empower Field tại Mile High** (, trước đây được gọi là **Sân vận động Broncos tại Mile High**, **Invesco Field tại Mile High** và **Sports Authority Field tại Mile High**, và thường được gọi là
**Sân vận động Cleveland Browns** () là một sân vận động đa năng nằm ở Cleveland, Ohio, Hoa Kỳ, chủ yếu được sử dụng cho bóng bầu dục Mỹ. Đây là sân nhà của Cleveland
**Sân vận động Levi's** () là một sân vận động bóng bầu dục Mỹ nằm ở Santa Clara, California, trong Khu vực vịnh San Francisco. Sân là sân nhà của San Francisco 49ers của National
**Atlanta Falcons** là một đội bóng bầu dục Mỹ chuyên nghiệp có trụ sở tại Atlanta. Falcons tham gia National Football League (NFL) với tư cách là một câu lạc bộ thành viên của liên
**Sân vận động Twickenham** (, ; thường được gọi là **Twickenham**) là một sân vận động dành riêng cho rugby union nằm ở Twickenham, phía tây nam Luân Đôn ở Anh. Rugby Football Union (RFU),
**Stamford Bridge** () là một sân vận động bóng đá ở Fulham, tiếp giáp với quận Chelsea ở Tây Nam Luân Đôn. Sân thường được gọi là **The Bridge**. Đây là sân nhà của Chelsea
**Sân vận động Sugathadasa** là một sân vận động đa năng ở Colombo, Sri Lanka. Sân hiện đang được sử dụng cho bóng đá, rugby union và điền kinh. Sân vận động có sức chứa
, hay còn được gọi là **Sân vận động điền kinh Todoroki**, là một sân vận động đa năng nằm trong Todoroki Ryokuchi ở Kawasaki, tỉnh Kanagawa, Nhật Bản. Sân hiện được sử dụng chủ
**Liên đoàn bóng đá Hoa Kỳ** (; viết tắt: _USSF_), thường được gọi là **U.S. Soccer**, là cơ quan điều hành của môn bóng đá tại Hoa Kỳ. Với trụ sở đặt ở tại Chicago,
**Bóng đá** là tên gọi chung của một nhóm bao gồm nhiều môn thể thao đồng đội khác nhau nhưng đều có liên quan tới việc đá một trái banh vào khung thành để ghi
**Kansas City Chiefs** là một đội bóng bầu dục chuyên nghiệp của Mỹ có trụ sở tại Thành phố Kansas, Missouri. Chiefs thi đấu tại Giải Bóng bầu dục Quốc gia (NFL) với tư cách
**Sân vận động MetLife** () là một sân vận động tại Khu liên hợp thể thao Meadowlands ở East Rutherford, New Jersey, cách Thành phố New York 5 dặm (8 km) về phía Tây. Được khánh
**Caesars Superdome**, thường được gọi đơn giản là **Superdome**, là một sân vận động thể thao và triển lãm dạng vòm nằm ở Khu Thương mại Trung tâm của New Orleans, Louisiana, Hoa Kỳ. Sân
**Sân vận động Drake** () là một sân vận động trong khuôn viên của Đại học Drake ở Des Moines, Iowa, Hoa Kỳ. Thường được biết đến là nơi tổ chức giải đấu Drake Relays,
**Trung tâm Rogers** (, ban đầu có tên gọi là **SkyDome**) là một sân vận động đa năng có mái che có thể thu vào ở Trung tâm thành phố Toronto, Ontario, Canada. Sân nằm
**James Francis Thorpe** (Sac và Fox (Sauk): _Wa-Tho-Huk_, nghĩa là "Con đường Sáng"; 22 hoặc 28 tháng 5, là một vận động viên đoạt huy chương vàng Olympic người Mỹ. Là một thành viên của
thumb|Logo của sân vận động (2017–2020) **Sân vận động San Diego** () là một sân vận động đa năng ở San Diego, California. Sân vận động được khánh thành vào năm 1967 với tên gọi
**Lumen Field** là một sân vận động đa năng ở Seattle, Washington, Hoa Kỳ. Nằm trong khu phố SoDo của thành phố, đây là sân nhà của Seattle Seahawks của National Football League (NFL) và
thumb|Trận đấu bóng bầu dục cổ điển giữa [[Đại học Meiji và Đại học Waseda tại Giải vô địch bóng bầu dục Đại học toàn Nhật Bản lần thứ 56 - Chung kết]] của Nhật