✨Arsenolit

Arsenolit là một khoáng vật asen với công thức hóa học As₄O₆. Nó được tạo thành như là một sản phẩm oxy hóa của các asen sulfide. Trong tự nhiên, thường được tìm thấy như là các khối hình bát diện nhỏ và nó có màu trắng, nhưng khi có lẫn các tạp chất như hùng hoàng hay thư hoàng thì nó có thể có sắc hồng, đỏ hay vàng nhạt. Nó cũng có thể gắn liền với dị hình claudetit (dạng đơn tà của As₂O₃) cũng như với hùng hoàng (As₄S₄), thư hoàng (As₂S₃), chu sa và erythrit (Co₃(AsO₄)₂·8H₂O)..

Cấu trúc tinh thể

nhỏ|phải|Cấu trúc tinh thể của arsenolit Arsenolit kết tinh giống như senarmontit trong hệ tinh thể lập phương trong nhóm không gian _Fd_m (nhóm không gian số 227) với kích thước lưới a = 11,07 Å và 16 đơn vị công thức trên một ô đơn vị

Cấu trúc tinh thể của arsenolit bao gồm 4 chóp tam diện phẳng AsO₃ với nguyên tử asen ở đỉnh. Các hình chóp này được liên kết nhờ các nguyên tử oxy chia sẻ chung để tạo thành các phân tử As₄O₆, được giữ cùng nhau bởi lực Van der Waals.

Thạch tín

Sách Đại Nam quấc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Paulus Của giải thích:

• [http://www.vietnamtudien.org/dnqatv/pic/bd2/b2s356.png 石信 Thạch tín]: Loài kim rất độc, cũng gọi là nhơn ngôn (人言);
• [http://www.vietnamtudien.org/dnqatv/pic/bd2/b2s137.png 人 Nhơn] ngôn. Thạch tín;
• và [http://www.vietnamtudien.org/dnqatv/pic/bd2/b2s432.png 砒 Tì] c. Loại thạch tín. Tì sương. Phấn thạch tín. Tì hoàng. Loại thạch tín.

Hán Việt tự điển của Thiều Chửu Nguyễn Hữu Kha giải thích:

• 信 Tín. Tên thứ đá độc, thạch tín 石信 tức thứ đá ăn chết người, sản ở Tín châu, ta thường gọi là nhân ngôn;
• 砒 Tì. Một thứ đá có chất rất độc, lọc sạch gọi là tì sương 砒霜, cũng gọi là tín thạch 信石 (arsenic, As) uống chết người.

Như vậy, có thể thấy thạch tín, nhân ngôn (nhơn ngôn), tín thạch, tì, tì thạch là các tên gọi khác nhau của một thứ đá có độc, sản vật của Tín châu. Do đó, không nên cho rằng thạch tín là tên gọi khác của asen mà phải hiểu rằng nó là tên gọi của một loại đá chứa khoáng vật asen.

Xét sách Khai Bảo bản thảo viết khoảng niên hiệu Khai Bảo (968-976) thời Tống thì người Trung Quốc nguyên ban đầu gọi nó là 砒石 (tì thạch), sau này do có nhiều ở Tín Châu (nay thuộc tỉnh Hồ Nam) nên gọi nó là 信石 (tín thạch). Khoáng vật chủ yếu trong tì thạch/tín thạch gọi là 砷華 (thân hoa, tức asen trioxit). Chế phẩm sau gia công được gọi là 砒霜 (tì sương, tức asen trioxit có độ tinh khiết cao) được sử dụng trong Trung y để điều trị một số bệnh như 梅毒 (mai độc, tức là bệnh giang mai).

Do vậy, thạch tín nên được hiểu là tên gọi của một loại đá chứa chủ yếu là khoáng vật arsenolit.