✨Arii Matamoe

Arii Matamoe, còn có tên khác là Sự chấm dứt của hoàng gia () là một bức tranh sơn dầu trên vải do họa sĩ người Pháp Paul Gauguin vẽ năm 1892 trong chuyến thăm đầu tiên của ông đến Tahiti. Bức tranh mô tả cái đầu bị cắt đứt của một người đàn ông đặt trên gối, trưng bày trước những người đưa tang. Mặc dù nó không mô tả một nghi thức tang lễ phổ biến hoặc đương đại của người Tahiti, bức tranh này dường như được lấy cảm hứng từ cái chết của Pōmare V vào năm 1891 ngay sau khi Gauguin đến quốc đảo này. Một người phụ trách bảo tàng J. Paul Getty cho rằng Gauguin có khả năng là muốn tạo ra một tác phẩm có tính "gây sốc cho người Paris" khi ông quay trở lại Paris sau chuyến thám hiểm của mình.

Nguồn gốc và mô tả

phải|nhỏ|255x255px| Paul Gauguin, khoảng năm 1891 Vào năm 1891, Gauguin đi thuyền đến Tahiti trong chuyến đi kéo dài hai tháng để mong được trải nghiệm một thiên đường hoang dã, khác xa với châu Âu phù phiếm nơi ông đang sống. Tuy nhiên, khi đến nơi, vị họa sĩ thất vọng tràn trề khi nhận hiện ra rằng Pape'ete, thủ phủ của Tahiti, đã bị những người châu Âu tây hóa nặng nề và đầy những phiền nhiễu xa hoa. Không thấy được sức sáng tạo nơi một thành phố như vậy, Gauguin quyết định chuyển đến ngôi làng Mataiea khuất bóng con người, một nơi gần Papeari. Chính tại đây, cảm hứng trác tuyệt từ mảnh đất Tahiti trỗi dậy trong ông, thôi thúc người họa sĩ tài ba nắm lấy chiếc cọ và cho ra đời hàng tá bức tranh.

Vào tháng 6 năm 1892, trong bức thư gửi cho bạn mình, Daniel de Monfreid, Gauguin thổ lộ: "Tôi vừa hoàn thành một tác phẩm với cái đầu của một người Kanak [trên Đảo Thái Bình Dương] bị cắt đứt, bố trí nó độc đáo trên một chiếc đệm trắng, trong một cung điện do tôi phát minh và được bảo vệ bởi những người phụ nữ xuất phát từ óc tưởng tượng của tôi". Cảm hứng của ông đến từ cái chết của Pōmare V không lâu sau khi Gauguin đặt chân tới đây, cũng như từ lần chứng kiến một vụ hành quyết công khai bằng máy chém vài năm trước đó, cả hai ký ức ghép nối với nhau để cho ra tuyệt tác để đời. Những nghi thức như vậy vốn không phổ biến trong dòng chảy lịch sử, văn hóa ngàn đời ở Tahiti. Với sự pha trộn độc đáo giữa chất phương Đông với chất phương Tây, Gauguin đã kết hợp một cách tài tình các hình tượng của Tahiti, Java với văn hóa Pháp và Peru, tạo thành một hỗn hợp đầy thi vị phong phú, như cái cách mà học giả Gauguin Elizabeth Childs đã nhận xét về Gauguin, rằng vị họa sĩ "đặc biệt thích thú với việc khẳng định mình trên thị trường nghệ thuật Paris". và sau đó để lại cho vợ ông vào năm 1929. Sau đó, nó được nhà văn, người ủng hộ chế độ Đức và nhà sưu tập nghệ thuật Émile Roche sở hữu một thời gian ngắn trước khi đem bán ngay "thềm thế chiến" cho , một luật sư nổi tiếng người Pháp gốc Do Thái, giám đốc tạm quyền của Alliance Israélite Universelle cho đến khi ông qua đời năm 1941. Từ năm 1941 đến năm 1945, bức tranh được những người thừa kế của Leven giao cho một phòng trưng bày bí ẩn ở Geneva, Thụy Sĩ.

Mặc dù nổi tiếng trong giới sử gia lẫn học giả nghệ thuật, từ sau chiến tranh thế giới thứ hai nó thuộc sở hữu của một nhà sưu tập người Thụy Sĩ. Bức tranh chỉ được cho mượn một lần trong buổi triển lãm ít người biết đến trong nước. Sau một khoảng thời gian vệ sinh, làm sáng, bức tranh được trưng bày công khai trong viện bảo tàng và được vài lần đem cho mượn để triển lãm.