✨Agatha Christie

Dame Agatha Mary Clarissa Christie, Lady Mallowan, (; 15 tháng 9 năm 1890 – 12 tháng 1 năm 1976) là một nữ văn sĩ người Anh nổi tiếng với 66 tiểu thuyết trinh thám cùng 14 bộ sưu tập truyện ngắn, xoay quanh các nhân vật thám tử là Hercule Poirot và bà Marple. Bà cũng là người biên soạn vở kịch The Mousetrap, vở kịch được trình diễn lâu dài nhất thế giới tính từ lần đầu công diễn tại West End năm 1952. Là một nhà văn của "thời kỳ hoàng kim của truyện trinh thám viễn tưởng", Agatha Christie được coi là "nữ hoàng trinh thám". Ngoài ra, bà cũng sáng tác tiểu thuyết dưới bút danh Mary Westmacott. Vào năm 1971, Agatha Christie được Nữ vương Elizabeth II phong tước Dame (DBE) vì những cống hiến của bà trong lĩnh vực văn chương. Sách kỷ lục Guinness cũng công nhận Agatha Christie là nhà văn bán chạy nhất mọi thời đại, với hơn 2 tỉ bản các tác phẩm bán ra trên toàn cầu.

Agatha Christie sinh ra trong một gia đình giàu có thuộc tầng lớp thượng trung lưu ở Torquay, Devon. Phần lớn thời gian thời niên thiếu bà được giáo dục tại nhà. Ban đầu, việc sáng tác của bà không mấy tốt đẹp khi có đến sáu lần liên tiếp nhận về những cái lắc đầu từ các nhà xuất bản, nhưng mọi chuyện đã thay đổi vào năm 1920 khi cuốn tiểu thuyết Vụ án bí ẩn ở Styles ra mắt, với nhân vật chính là Hercule Poirot. Người chồng đầu tiên của Agatha Christine là Archibald Christie. Họ kết hôn vào năm 1914, có với nhau một đứa con chung trước khi cả hai ly dị vào năm 1928. Năm 1926, Christine mất tích 11 ngày, sau một khoảng thời gian vật lộn với cuộc hôn nhân tan vỡ và phải đối mặt với cái chết của mẹ mình. Vụ mất tích nhanh chóng trở thành chủ đề gây sốt trên trang nhất các phương tiện truyền thông quốc tế. Trong hai cuộc chiến tranh thế giới, bà phục vụ trong các phòng phát thuốc ở bệnh viện. Tại đó, Christie tích lũy được kiến thức sâu rộng về các độc chất. Những kiến thức đó sau này đã đi vào trong các trang sách của nhiều cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn và nhiều vở kịch khác nhau của bà. Năm 1930, bà tái hôn với nhà khảo cổ học Max Mallowan. Kể từ đó, Christine đã dành vài tháng mỗi năm tham gia các hoạt động nghiên cứu, khai quật khảo cổ ở vùng Trung Đông và dùng những kiến thức đã tích lũy từ các hoạt động đó vào quá trình sáng tác của mình.

Theo cơ sở dữ liệu Index Translationum của UNESCO, Agatha Christine hiện vẫn là nhà văn cá nhân có số lượng tác phẩm dịch ở ngôn ngữ khác nhiều nhất. Trong đó, tác phẩm Mười người da đen nhỏ của bà nằm trong danh sách những tác phẩm bán chạy nhất mọi thời đại, với xấp xỉ 100 triệu bản được bán ra. Vở kịch The Mousetrap do bà biên soạn cũng giữ kỷ lục thế giới cho vở kịch có thời gian công diễn lâu nhất trong lịch sử, ra mắt lần đầu tại rạp Ambassadors Theatre tại West End ngày 25 tháng 11 năm 1952 và vẫn tiếp tục được công diễn cho đến ngày nay. Tính đến năm 2018, vở kịch này đã có hơn 27.500 buổi diễn. Năm 2020, dưới tác động của lệnh phong tỏa do đại dịch COVID-19, việc công diễn tại Luân Đôn tạm thời phải hoãn lại cho đến năm 2021.

Vào năm 1955, Agatha Christie trở thành người đầu tiên nhận giải Grand Master của Hội nhà văn trinh thám Hoa Kỳ. Cuối năm đó, tác phẩm Witness for the Prosecution cũng đã nhận giải Edgar cho tác phẩm kịch xuất sắc nhất. Năm 2013, 600 nhà văn chuyên nghiệp thuộc Hiệp hội Nhà văn Tội phạm Anh đã bầu chọn Agatha Christie là nhà văn tội phạm xuất sắc nhất và cuốn tiểu thuyết Vụ ám sát ông Roger Ackroyd của bà cũng được xướng danh là tác phẩm viết về đề tài tội phạm xuất sắc nhất. Đến năm 2015, trong một cuộc bình chọn trên trang web đại diện của Agatha Christie, tác phẩm Mười người da đen nhỏ được bình chọn là "World's Favourite Christie" (tác phẩm của bà được yêu thích nhất). Phần lớn các tiểu thuyết và truyện ngắn của bà đều đã được chuyển thể thành phim truyền hình, truyền thanh trên radio, trò chơi điện tử và cả truyện tranh. Ngoài ra, hơn 30 tác phẩm của bà cũng được chuyển thể thành phim điện ảnh.

Cuộc đời và sự nghiệp

1890–1907: Thời thơ ấu và niên thiếu

thumb|left|upright|Bức tranh với tiêu đề Lost in Reverie, do Douglas John Connah vẽ vào năm 1894, mô tả chân dung của Agatha Christie. Agatha Mary Clarissa Miller sinh ngày 15 tháng 9 năm 1890 trong một gia đình thượng trung lưu giàu có ở Torquay, Devon. Bà là con út trong gia đình có ba anh chị em. Cha của bà là Frederick Alvah Miller, "một quý ông giàu có", còn mẹ bà là Clarissa Margaret "Clara" Miller (nhũ danh Boehmer).

Clara, mẹ của Agatha Christie sinh năm 1854 tại Dublin, là con gái của sĩ quan quân đội Anh Frederick Boehmer và vợ là Mary Ann Boehmer (nhũ danh West). Frederick Boehmer qua đời ở Jersey vào năm 1863, để lại người vợ phải một mình gồng gánh nuôi các con bằng nguồn thu nhập eo hẹp. Để hỗ trợ tài chính cho Mary, vợ chồng Nathaniel đồng ý nhận nuôi Clara, lúc bấy giờ mới 9 tuổi. Cả gia đình quyết định đến sống ở Timperley, Cheshire. Hai người không có con chung, nhưng Nathaniel có một cậu con trai 17 tuổi tên Fred Miller, là kết quả từ cuộc hôn nhân trước đó của ông. Fred sinh ra tại New York, từng học tại một trường trung học nội trú ở Thụy Sĩ và du lịch ở nhiều nơi. Một năm sau, đứa con thứ hai là Louis Montant ("Monty") cũng chào đời ở Morristown, New Jersey trong thời gian mà cả gia đình đang có một chuyến du lịch dài ở Mỹ.

Khi bố của Fred qua đời vào năm 1869, ông để lại cho vợ chồng Clara 2.000 bảng Anh (tương đương 200 nghìn bảng Anh thời giá năm 2021). Năm 1881, họ sử dụng số tiền này để thuê một căn biệt thự tại Torquay có tên là Ashfield. Tại nơi này, đứa con thứ ba và cũng là đứa con út của họ (Agatha) chào đời.

Năm 1901, sức khỏe của cha Agatha Christie suy yếu vì một số vấn đề về tim mạch, theo suy đoán của ông. Sau này, Christie cho biết rằng cái chết của cha khi bà mới 11 tuổi đã đặt dấu chấm hết do những năm tháng tuổi thơ của bà. Christie tiếp tục sáng tác một số tác phẩm khác. Hầu hết các tác phẩm này đều thể hiện sự quan tâm của bà đối với thế giới tâm linh và những điều dị thường. Trong số này có thể kể đến "The Call of Wings" và "The Little Lonely God". Christie đã gửi các bản thảo ban đầu của mình đến nhiều tạp chí khác nhau, dưới một vài bút danh như Mac Miller, Nathaniel Miller hay Sydney West, nhưng tất cả đều bị từ chối. Mặc dù vậy, sau này, nhiều bản thảo của bà đã được tái xét duyệt và phát hành bằng nhiều tiêu đề mới dưới tên thật của bà. Nhận thấy điều đó, Clara đã đề nghị con gái mình nên tham khảo ý kiến từ Eden Phillpotts, một nhà văn thành công và cũng vừa là bạn, vừa là hàng xóm của gia đình. Đáp lại yêu cầu đó, Phillpotts đã khuyến khích Christie viết lách, đồng thời giới thiệu cô đến với đại lý văn chương của mình là Hughes Massie. Mặc dù từng từ chối tác phẩm Snow Upon the Desert, nhưng Masie đã đề xuất cho bà viết cuốn tiểu thuyết thứ hai. Cả hai người nhanh chóng yêu nhau. Sau ba tháng kể từ cuộc gặp gỡ đầu tiên, Archie ngỏ lời cầu hôn và nhận được cái gật đầu đồng ý từ Agatha. Trong thời gian chiến tranh, Archie nhiều lần được thăng quân hàm và trở về Anh vào tháng 9 năm 1918 với tư cách là Đại tá Bộ Không quân Anh. Trong khi đó, Agatha tham gia vào chiến trường với vai trò thành viên của Đội Cứu trợ tình nguyện của Hội Chữ thập đỏ Anh Quốc. Từ tháng 10 năm 1914 đến tháng 5 năm 1915, rồi sau đó là từ tháng 6 năm 1916 đến tháng 9 năm 1918, bà đã dành tổng cộng 3.000 giờ làm việc tại Bệnh viện Chữ thập đỏ Torquay. Ban đầu, bà làm việc như một y tá không lương. Đến năm 1917, sau khi đủ tiêu chuẩn trở thành trợ lý cấp phát thuốc, bà trở thành nhân viên phát thuốc tại bệnh viện với mức lương 16 bảng Anh/năm. Tháng 9 năm 1918, bà dừng phục vụ trong cuộc chiến sau khi Archie quay trở lại Luân Đôn. Họ thuê một căn hộ ở St. John's Wood và sống ở đó. sống lưu vong ở Anh sau khi Đức xâm lược Bỉ. Đây là nhân vật mà Christie lấy cảm hứng từ chính những người tị nạn Bỉ sống tại Torquay và các binh sĩ Bỉ mà bà giúp đỡ trong thời gian làm y tá tình nguyện trong chiến tranh thế giới thứ nhất. Không may, hai nhà xuất bản là Hodder & Stoughton và Methuen đã từ chối bản thảo của bà. Sau khi giữ bản thảo trong vài tháng, John Lane từ nhà xuất bản The Bodley Head hứa hẹn sẽ chấp nhận xuất bản, với điều kiện Christie phải thay đổi cách mà những bí ẩn trong cuốn tiểu thuyết được làm sáng tỏ. Bà chấp thuận với đề nghị này, đồng thời ký một bản hợp đồng với điều khoản cho phép nhà xuất bản này chịu trách nhiệm phát hành năm quyển tiểu thuyết tiếp theo. Tuy nhiên sau này, Christie cảm thấy dường như bà đã bị lợi dụng. Ở Nam Phi, họ học lướt sóng bằng cách nằm sấp, nhưng khi đến Waikiki, họ đã có thể vừa đứng vừa lướt sóng, qua đó trở thành những người Anh đầu tiên có thể làm được điều này. Vì vậy họ quyết định dành thêm ba tháng tiếp theo ở đó để học lướt sóng. Bảo tàng Lướt sóng Anh Quốc đã ghi lại cảm nhận của bà khi nhắc đến bộ môn này như sau: "Ôi đúng là thiên đường! Không có gì tuyệt vời hơn việc lao vút qua dòng nước như thể [bạn đang di chuyển] với vận tốc hai trăm dặm một giờ. Đó là một trong những thú vui thể chất tuyệt vời nhất mà tôi từng biết."

Khi quay trở về Anh, Archie tiếp tục công việc của mình trong thành phố, còn Christie chăm chỉ sáng tác. Sau một thời gian sống trong nhiều căn hộ khác nhau ở Luân Đôn, cuối cùng đôi vợ chồng cũng có thể mua một căn nhà ở Sunningdale, Berkshire. Họ quyết định đổi tên căn nhà thành "Styles", theo tên của căn biệt thự trong tiểu thuyết đầu tiên của Christie.

1926: Mất tích

thumb|upright|Ảnh chụp một trang của tờ báo [[Daily Herald (UK newspaper)|Daily Herald phát hành ngày 15 tháng 12 năm 1926, đưa tin về việc Christie đã được tìm thấy. Sau khi mất tích 11 ngày, người ta đã tìm thấy bà ở khách sạn Swan Hydropathic, Harrogate, Yorkshire.|alt=Newspaper article with portraits of Agatha and Archie Christie]]

Tháng 8 năm 1926, Archie đòi ly hôn với Agatha sau khi có tình cảm với Nancy Neele, một người bạn của Đại tá Belcher. Người ta lo sợ rằng bà có thể đã trầm mình xuống hồ Silent Pool, một địa điểm tham quan gần đó.

Vụ mất tích nhanh chóng trở thành câu chuyện nổi bật trên khắp các mặt báo. Báo chí như vớ được vàng, nhanh chóng tìm cách làm hài lòng những độc giả vốn đang "thèm khát những tin giật gân, tin về thảm họa và các vụ bê bối". Phải đến 10 ngày sau đó thì Christie mới được tìm thấy, mặc cho nhiều nỗ lực tìm kiếm quy mô lớn. Sau này, người ta mới biết, vào ngày 4 tháng 12, một ngày sau khi Christie mất tích, bà đã đến Luân Đôn uống trà và ghé thăm cửa hàng bách hóa Harrods, để rồi chiêm ngưỡng cảnh trang trí Giáng Sinh ở đó. Ngày 14 tháng 12 năm 1926, người ta phát hiện Christie đang đăng ký nhận phòng ở khách sạn Swan Hydropathic, Harrogate, Yorkshire, cách Sunningdale về phía bắc. Bà đăng ký với tên "Mrs Tressa Neele", quê quán ở " S.A." (Nam Phi). Trong đó, Neele là họ của người phụ nữ mà chồng bà đang ngoại tình. Ngày hôm sau, Christie rời khách sạn và đến tá túc tại nhà chị gái ở Abney Hall, Cheadle, nơi bà sống cô lập "trong một căn phòng được bảo vệ nghiêm ngặt, cổng đóng kín, mọi liên lạc bị cắt đứt và bất cứ bất cứ ai đến thăm đều bị từ chối".

Trong cuốn tự truyện của mình, Christie không hề đề cập gì đến vụ mất tích bí ẩn đó. thế nhưng nguyên nhân đằng sau sự biến mất này vẫn còn là chủ đề gây tranh cãi. Một vài ý kiến, bao gồm nhà viết tiểu sử Morgan thì tin rằng bà mất tích trong trạng thái quên phân ly. Trong khi đó, tác giả Jared Cade thì lại có quan điểm rằng Christie đã cố tình lên kế hoạch này nhằm mục đích khiến chồng xấu hổ nhưng không lường trước được phản ứng quá cường điệu từ công chúng. Còn nhà viết tiểu sử Laura Thompson thì có cái nhìn khác hơn, cho rằng Christie biến mất trong tình trạng suy nhược thần kinh, nên tuy bà nhận thức được hành động của mình nhưng lại không thể kiềm chế được cảm xúc.

1927–1976: Tái hôn và những năm tháng cuối đời

thumb|Căn phòng Christie từng ở tại [[khách sạn Pera Palace, Istanbul, nơi mà nhân viên khách sạn một mực khẳng định rằng bà đã sáng tác cuốn tiểu thuyết Án mạng trên chuyến tàu tốc hành Phương Đông|alt=Colour photograph of a hotel room with Christie memorabilia on the walls]]

Tháng 1 năm 1927, Christie trong bộ dạng "vô cùng tiều tụy", đã lên thuyền cùng con gái và thư ký riêng của mình đến Las Palmas, Quần đảo Canaria để "hoàn thành quá trình dưỡng bệnh" và quay trở về sau ba tháng. Christie đệ đơn li hôn và nhận được sự chấp thuận tạm thời từ tòa án vào tháng 4 năm 1928. Quyết định ly hôn chính thức có hiệu lực vào tháng 10 cùng năm. Một tuần sau, Archie chính thức kết hôn với nhân tình Nancy Neele. Christie duy trì quyền nuôi con gái và giữ lại họ chồng cũ là Christie cho mục đích sáng tác sau này. Trong cuốn hồi ký của mình, khi nhớ về giai đoạn đó, Christie tâm sự: "Vậy là, sau cơn đau ốm, thứ còn lại chỉ là nỗi buồn, tuyệt vọng và cảm giác đổ vỡ. Không cần phải nhắc thêm gì về nó nữa." Christie tái hôn với Mallowan tại Edinburgh vào tháng 9 năm 1930 và ông trở thành người bạn đời cuối cùng của Christie cho đến khi bà qua đời vào năm 1976. Việc thường xuyên tham gia cùng Mallowan trong các cuộc thám hiểm khảo cổ đã góp phần giúp Christie có được nguồn cảm hứng, khơi mào cho một số tác phẩm lấy bối cảnh ở vùng Trung Đông, thumb|upright|left|Cresswell Place, [[Chelsea, London|Chelsea|alt=Colour photograph of the front of a three-storey house]]

Thời gian đầu, Christie và Mallowan sống tại Cresswell Place, Chelsea, sau đó chuyển đến Sheffield Terrace, Holland Park, Kensington. Hiện cả hai ngôi nhà này đều được đánh dấu bằng một tấm biển màu xanh lam, thể hiện rằng đó là những địa điểm lịch sử. Năm 1934, hai vợ chồng mua căn nhà Winterbrook House ở Winterbrook (một ngôi làng nhỏ gần Wallingford). Đây là nơi cư trú cuối cùng của họ suốt quãng đời còn lại và cũng là nơi mà Christie sáng tác phần lớn tác phẩm của mình.

Năm 1938, vợ chồng Christie mua khu đất Greenway Estate ở Devon làm nơi nghỉ dưỡng vào mùa hè. Christie cũng thường xuyên đến ở tại Abney Hall, Cheshire, thuộc sở hữu của anh rể bà là James Watts. Bà đã lấy cảm hứng từ nơi này để xây dựng nên ít nhất hai tác phẩm, bao gồm một truyện ngắn "The Adventure of the Christmas Pudding", nằm trong tập truyện ngắn cùng tên và một tiểu thuyết mang tên Sau tang lễ.

thumb|upright=0.8|Tấm bảng màu xanh lam đặt tại căn nhà số 58, Sheffield Terrace, [[Holland Park, Luân Đôn|alt=Colour photograph of a wall plaque stating Christie "lived here 1934–1941"]] thumb|upright=0.8|Căn nhà Winterbrook House, tọa lạc ở [[Winterbrook, Oxfordshire, căn nhà cuối cùng mà vợ chồng Christie sinh sống từ năm 1934 đến khi bà qua đời vào năm 1976.]]

Trong chiến tranh thế giới thứ hai, Christie chuyển đến Luân Đôn và sống trong một căn hộ ở Isokon, Hampstead. Bà làm việc tại khoa dược của bệnh viện University College Luân Đôn. Tại đây, bà có thêm nhiều hiểu biết hơn về các chất độc. Bà đã viết cuốn tiểu thuyết Tình yêu phù thủy dựa trên gợi ý của dược sĩ trưởng Harold Davis. Năm 1977, một nhóm các nhân viên y tế Anh đã xử lý thành công một vụ ngộ độc thali sau khi đọc tiểu thuyết của Christie và nhận ra những triệu chứng tương đồng mà bà mô tả.

Cũng trong thời gian diễn ra cuộc chiến, cơ quan tình báo Anh MI5 đã mở một cuộc điều tra nhằm vào Agatha Christie sau khi một nhân vật tên Thiếu tá Bletchley xuất hiện trong tiểu thuyết Người đàn bà hoang dã xuất bản năm 1941. Tác phẩm xoay quanh cuộc truy lùng bộ đôi điệp viên phản cách mạng nguy hiểm ở nước Anh trong cuộc chiến. MI5 lo ngại rằng có ai đó thuộc Bletchley Park, trung tâm giải mã tối mật của Anh Quốc đã tuồn tin tức ra cho bà. Tuy nhiên, nỗi lo lắng nhanh chóng lắng xuống khi Christie giải thích với bạn của mình, nhà giải mã Dilly Knox rằng: "Tôi bị kẹt ở nơi đó trên chuyến tàu từ Oxford đến London vì vậy tôi quyết định trả thù bằng cách dùng cái tên đó đặt cho một trong những nhân vật ít thiện cảm nhất của mình." Từ năm 1958 cho đến khi qua đời vào năm 1976, bà là đồng chủ tịch của Câu lạc bộ Truyện trinh thám Anh. ba năm sau khi chồng bà được phong tước hiệp sĩ vì những đóng góp của ông trong lĩnh vực khảo cổ học. Sau khi chồng trở thành hiệp sĩ, Christie còn được xưng hô là Lady Mallowan (Quý bà Mallowan).

Tính cách cá nhân

thumb|upright|Christie tại [[Sân bay Amsterdam Schiphol|Sân bay Schiphol, ngày 17 tháng 9 năm 1964|alt=Black-and-white portrait photograph of Christie in later life]]

Năm 1946, Christie từng mô tả về bản thân như sau: "Điều khiến tôi khó chịu nhất là đám đông, tiếng ồn ầm ĩ, máy hát đĩa và rạp chiếu phim. Tôi không thích mùi rượu và không hút thuốc. Trái lại, tôi thích ánh nắng, đại dương, hoa cỏ, du lịch, ẩm thực mới lạ, thể thao, hòa nhạc, sân khấu, piano và thêu thùa."

Christie là một thành viên "mộ đạo nhưng kín tiếng" Ngay sau khi Christie qua đời, một quỹ từ thiện tưởng nhớ bà cũng được thành lập với mục đích "hỗ trợ hai nhóm đối tượng mà bà yêu mến: người già và trẻ em".

Lời cáo phó của Christie viết trên tờ The Times có đoạn: "Bà không mấy mặn mà với điện ảnh, đài không dây hay truyền hình." Ngoài ra,

Qua đời và tài sản

Qua đời

thumb|upright|Phần mộ của Agatha Christie tại Nghĩa trang St Mary's, [[Cholsey, Oxfordshire|alt=Colour photograph of a sandstone headstone]]

Christie qua đời một cách thanh thản vì tuổi già tại nhà riêng của bà ở Winterbrook House vào ngày 12 tháng 1 năm 1976, thọ 85 tuổi. Sau khi bà qua đời, hai nhà hát ở West Endgồm nhà hát St. Martin's, nơi đang biểu diễn vở The Mousetrap và nhà hát the Savoy, nơi người ta đang diễn lại vở _Murder at the Vicarage_đã tắt hết đèn bên ngoài như một sự tưởng nhớ đến bà.

Sau khi Christie qua đời, chồng bà Mallowan tái hôn vào năm 1977 nhưng qua đời một năm sau đó. Ông được chôn cất bên cạnh người vợ cũ của mình.

Tài sản và quyền sở hữu các tác phẩm về sau

Christie không hài lòng về việc trở thành "một nô lệ hưởng lương", Năm 1968, khi Christie gần 80 tuổi, bà đã bán 51% cổ phần của công ty Agatha Christie Limited (kèm theo các tác phẩm thuộc sở hữu của nó) cho Booker Books (nổi tiếng hơn với tên gọi Booker Author's Division). Đến năm 1977 thì số cổ phần mà họ sở hữu đã tăng lên 64%. Agatha Christie Limited hiện vẫn là công ty sở hữu bản quyền trên phạm vi toàn cầu cho hơn 80 tiểu thuyết và truyện ngắn, 19 vở kịch cùng gần 40 phim truyền hình khác của Christie. Tính đến thời điểm qua đời năm 1976, "bà là tiểu thuyết gia bán chạy nhất trong lịch sử." Ước tính, tổng thu nhập của bà trong hơn nửa thế kỷ viết lách là 20 triệu USD (tương đương với khoảng 102,9 triệu USD thời giá năm 2022). Do kết quả từ việc lên kế hoạch về thuế, bản di chúc của bà chỉ để lại 106.683 bảng Anh tài sản ròng (tương đương với khoảng 817.000 bảng Anh thời giá năm 2021). Phần lớn số tài sản này được bà dành cho chồng và con gái mình, ngoài ra bà còn dành một số khoản tiền nhỏ khác cho người làm vườn, thư ký và người quản lý khu vườn của bà. Sau khi thừa hưởng 36% cổ phần còn lại của mẹ mình trong công ty Agatha Christie Limited, Rosalind Hicks đã dồn cả tâm huyết bảo tồn các tác phẩm, hình ảnh cùng với di sản của mẹ mình trong suốt 28 năm cho đến khi bà qua đời.

thumb|right|Căn biệt thự [[Greenway Estate|Greenway ở Devon, nơi Christie dùng làm nơi nghỉ dưỡng vào mùa hè kể từ năm 1938. Căn biệt thự này cũng là bối cảnh của nhiều tác phẩm như Ngôi đền của người chết. Đây cũng là phim trường quay tập cuối cùng của bộ phim Agatha Christie's Poirot vào năm 2013.]]

Năm 2004, Rosalind Hicks qua đời. Cáo phó đăng trên tờ The Telegraph khẳng định rằng bà "kiên quyết trung thành với tầm nhìn của mẹ mình và bảo vệ tính toàn vẹn trong các sáng tác của mẹ bà", đồng thời không chấp thuận các hoạt động nhằm "thương mại hóa" các tác phẩm.

Gia đình cùng với các quỹ tín thác của Christie, bao gồm người chắt là James Prichard vẫn nắm giữ 36% cổ phần của Agatha Christie Limited và gắn bó với công ty. Đến năm 2020, James Prichard trở thành chủ tịch của công ty. Mathew Prichard cũng nắm giữ bản quyền đối với một số tác phẩm văn học sau này của bà ngoại mình, bao gồm vở kịch The Mousetrap nổi tiếng.

Vào năm 1998, công ty Booker Books bán cổ phần của Agatha Christie Limited với giá 10.000.000 bảng Anh (tương đương 18.700.000 bảng Anh năm 2021) cho công ty Chorion. Đây là công ty sở hữu nhiều tác phẩm của các nhà văn nổi tiếng như Enid Blyton và Dennis Wheatley. Vào năm 2014, RLJ Entertainment Inc. (RLJE) thâu tóm Acorn Media UK và đổi tên thành Acorn Media Enterprises, đồng thời hợp nhất công ty này thành chi nhánh phát triển của RLJE tại Anh.

Vào cuối tháng 2 năm 2014, các phương tiện truyền thông loan tin đài BBC đã mua độc quyền phát sóng các tác phẩm của Agatha Christie trên truyền hình Anh (trước đó bản quyền thuộc về ITV), đồng thời hợp tác với Acorn lên kế hoạch sản xuất các chương trình truyền hình nhân dịp kỷ niệm 125 năm ngày sinh của Christie vào năm 2015. Theo thỏa thuận đó, BBC đã phát sóng cả hai phim Partners in Crime và And Then There Were None vào năm 2015. Các phim tiếp theo bao gồm The Witness for the Prosecution và Ordeal by Innocence. Tuy nhiên, Ordeal by Innocence vốn được lên kế hoạch phát sóng vào dịp Giáng Sinh 2017 nhưng kế hoạch buộc phải hoãn lại do những tranh cãi xoanh quanh một trong những diễn viên của đoàn làm phim. Đến tháng 4 năm 2018 thì bộ phim ba phần này chính thức lên sóng. Tháng 6 cùng năm, bộ phim chuyển thể dài ba phần của tác phẩm Chuỗi án mạng A.B.C do John Malkovich và Rupert Grint thủ vai chính thức bấm máy. Bộ phim này lên sóng khán giả vào tháng 12 cùng năm. Đến tháng 2 năm 2020, kênh BBC1 trình làng khán giả phiên bản chuyển thể của tiểu thuyết Tình yêu phù thủy. Ngoài ra, tác phẩm Tận cùng là cái chết sẽ là cuốn tiểu thuyết tiếp theo mà đài BBC chuyển thể thành phim.

Kể từ năm 2020, nhà xuất bản HarperCollins đã loại bỏ "những đoạn văn chứa mô tả, xúc phạm hoặc đề cập đến vấn đề sắc tộc" khỏi các phiên bản tiểu thuyết tái bản về bà Marple và Hercule Poirot của Agatha Christie.

Tác phẩm

Tác phẩm viễn tưởng

Hercule Poirot và Bà Marple

thumb|upright|alt=Drawing of a gentleman in a dinner suit twirling his large moustache, illustrating the Christie story "13 for Dinner"|Phác họa đầu tiên về chân dung của thám tử Hercule Poirot, đăng trên tạp chí [[The American Magazine, tháng 3 năm 1933]]

Tác phẩm đầu tiên được xuất bản của Christie là Vụ án bí ẩn ở Styles, ra mắt năm 1920, giới thiệu đến công chúng nhân vật thám tử Hercule Poirot. Đây là nhân vật xuất hiện trong 33 tiểu thuyết và hơn 50 truyện ngắn của bà.

Qua nhiều năm, Agatha Christie cũng bắt đầu chán nản với Hercule Poirot, tương tự như Arthur Conan Doyle chán nản với Sherlock Holmes. Thompson tin rằng cảm giác không mấy thiện cảm của bà đối với nhân vật này chỉ là sự phóng đại quá mức, đồng thời chỉ ra rằng "sau này bà đã nỗ lực bảo vệ ông ta (Poirot) khỏi sự hiểu lầm theo cách mạnh mẽ đến mức như thể ông ta máu mủ ruột rà của mình vậy". Ngoài ra, cả bà Marple và bà Miller "luôn mong chờ điều tồi tệ nhất từ mọi người và mọi việc, và bằng một cách thần kỳ nào đó, họ đều chính xác".

Ngoài ra, ngay trước khi tác phẩm Thám tử rời sân khấu ra mắt, Hercule Poirot đã trở thành nhân vật hư cấu đầu tiên có cáo phó trên tờ The New York Times. Cáo phó này xuất hiện trên trang nhất của tờ báo vào ngày 6 tháng 8 năm 1975.

Một điểm đáng lưu ý là các tiểu thuyết hay truyện ngắn của Agatha Christie chưa bao giờ có sự xuất hiện đồng thời của cả thám tử Poirot và bà Marple. Sau đó, Hannah tiếp tục sáng tác thêm ba tác phẩm bí ẩn khác với nhân vật chính là Poirot, bao gồm Closed Casket vào năm 2016, The Mystery of Three Quarters vào năm 2018 và The Killings at Kingfisher Hill vào năm 2020.

Mô típ và thủ pháp sáng tác

Agatha Christie được mệnh danh là "nữ công tước tử thần", "bà hoàng thần bí" hoặc "nữ hoàng trinh thám". Một dấu ấn đặc trưng của Christie là ở phần kết, thám tử thường tập hợp những nghi phạm còn sống sót vào một căn phòng, giải thích những suy diễn và suy luận của họ rồi sau đó vạch trần thủ phạm thực sự. Tuy nhiên, cũng có một vài ngoại lệ. Ví dụ, trong tác phẩm Mười người da đen nhỏ và Đêm vô tận, hung thủ tự thú nhận mọi tội lỗi của mình.

Agatha Christie không chỉ bó hẹp sáng tác của mình trong những ngôi làng cổ kính ở nước Anh, mà còn mở rộng bối cảnh truyện ra nhiều nơi khác: ngay trên hòn đảo nhỏ (Mười người da đen nhỏ), trên máy bay (Cái chết giữa thinh không), trên tàu hỏa (Án mạng trên chuyến tàu tốc hành Phương Đông), trên tàu hơi nước (Án mạng trên sông Nile), hay trong một căn hộ sang trọng ở nước Anh (Những quân bài trên mặt bàn), hoặc ở một khu nghỉ dưỡng ở Tây Ấn (Bí ẩn ở Ca-ri-bê), hay thậm chí trong một cuộc khai quật khảo cổ (Vụ án mạng ở vùng Mesopotamie) đều có bóng dáng của án mạng. Tuy nhiên, khoanh vùng lại các nghi phạm tiềm năng thì thông thường chỉ có những người kín đáo và thân cận: thành viên gia đình, bạn bè, người hầu, đối tác kinh doanh, bạn đồng hành. Luôn luôn có một động cơ cho các vụ án, nhưng thường xuyên nhất là tiền bạc: "Có rất ít kẻ sát nhân trong tác phẩm của Christie thích thú với việc giết chóc vì thỏa mãn cá nhân." Theo John Curran, tác giả kiêm cố vấn văn học cho tổ chức quản lý và bảo tồn các tác phẩm của Christie thì súng, dao, dây thòng lọng, dây bẫy, công cụ thô sơ, thậm chí cả rìu cũng trở thành vật dụng gây án, nhưng "Christie không bao giờ dựa vào những phương pháp cơ học hoặc khoa học phức tạp để giải thích cho sự khéo léo của mình" Nhiều manh mối trong các tác phẩm của bà vốn chỉ là những vật dụng bình thường trong cuộc sống hàng ngày như một quyển lịch, tách cà phê, hoa sáp, một chai bia hay chiếc lò sưởi dùng trong thời tiết nắng nóng. Ngay chính bản thân Christie cũng từng chế nhạo lối suy luận này trong lời đề tựa của tác phẩm Những quân bài trên mặt bàn: "Khi bạn xác định người ít có khả năng nhất là kẻ gây án thì chín trên mười trường hợp bạn đã chính xác. Tuy nhiên, tôi không muốn những độc giả trung thành vứt bỏ cuốn sách này trong thất vọng, nên tôi muốn báo trước rằng đây không phải là kiểu sách như vậy."

Trong chương trình Desert Island Discs phát trên đài BBC Radio 4 vào năm 2007, Brian Aldiss tiết lộ Christie từng kể với ông rằng khi viết đến chương cuối cùng, bà mới quyết định ai là nghi phạm ít ngờ tới nhất. Tiếp theo, bà quay lại và thực hiện những thay đổi cần thiết nhằm "đổ tội" cho nhân vật đó.

Bằng việc nghiên cứu sổ tay làm việc của Agatha Christie, John Curran cho biết rằng bà tạo dựng dàn nhân vật trước, rồi chọn bối cảnh, sau đó lập danh sách các cảnh trí nơi mà manh mối cụ thể sẽ được tiết lộ. Trong quá trình phát triển cốt truyện, bà sẽ sửa đổi thứ tự các cảnh trí sẽ xuất hiện. Vì vậy mà như một lẽ dĩ nhiên, Christie phải biết rõ ai là hung thủ trước khi hoàn thành trình tự các phân cảnh và trước khi bà bắt tay vào đánh máy và đọc bản thảo đầu tiên của tác phẩm. Nhà văn Julian Symons cho rằng: "Về mặt hình thức, tác phẩm tuân theo các quy ước của thể loại trinh thám... Bối cảnh nằm ở một ngôi làng nằm sâu trong vùng nông thôn nước Anh, Roger Ackroyd chết trong phòng làm việc; có một người hầu hành xử đáng ngờ... Mọi tác phẩm trinh thám thành công trong thời kỳ này đều có yếu tố đánh lừa người đọc, và mánh khóe vô cùng độc đáo ở tác phẩm này là biến kẻ sát nhân thành bác sĩ trong vùng, vừa là người kể chuyện, vừa đóng vai trò như [trợ lý] Watson của thám tử Poirot." Đồng quan điểm, nhà phê bình Sutherland Scott khẳng định: "Ngay cả khi Agatha Christie không có bất cứ đóng góp nào khác cho thể loại văn học trinh thám, thì bà vẫn xứng đáng với lòng biết ơn của chúng ta" vì đã viết nên tác phẩm này.

Vào tháng 9 năm 2015, nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 125 của Agatha Christie, trong một cuộc bình chọn trên trang web đại diện cho Agatha Christie, tác phẩm Mười người da đen nhỏ được chọn thành "World's Favourite Christie" (tác phẩm của bà được yêu thích nhất). Đây là tác phẩm thể hiện rõ nét công thức quen thuộc của Christie, nhưng cũng cho thấy tinh thần phá cách vượt lên trên những khuôn mẫu thông thường. Theo nhà văn Charles Osborne "Mười người da đen nhỏ đã đưa thể loại trinh thám "xã hội kín" lên một tầm cao mới."

Năm 2023, tờ Telegraph cho biết rằng một số tiểu thuyết của Agatha Christie đã trải qua quá trình kiểm duyệt sửa đổi nhằm loại bỏ những ngôn từ có khả năng gây xúc phạm, gồm những từ ngữ lăng mạ và ám chỉ đến sắc tộc. Trong các ấn bản mới tái bản, nhà xuất bản HarperCollins cũng tiến hành kiểm duyệt, cắt bỏ các đoạn văn mô tả về hai nhân vật thám tử Poirot và bà Marple trong các sáng tác của Christie ra đời trong giai đoạn từ năm 1920 đến năm 1976. Mục đích là loại bỏ những từ ngữ và mô tả mà độc giả hiện đại cảm thấy xúc phạm, đặc biệt là những mô tả về những người mà nhân vật chính trong các tác phẩm của Christie gặp gỡ bên ngoài Vương quốc Anh. Theo đó, những sửa đổi do "độc giả nhạy cảm" tiến hành đã thể hiện rõ ràng trong các phiên bản kỹ thuật số của các ấn bản mới, bao gồm toàn bộ loạt truyện về bà Marple và các tiểu thuyết có sự xuất hiện của thám tử Poirot ra mắt kể từ năm 2020 trở về sau.

Những nhân vật thám tử khác

Bên cạnh hai cái tên quen thuộc là Hercule Poirot và bà Marple, Christie còn tạo ra cặp đôi thám tử nghiệp dư Thomas Beresford (Tommy) và vợ, Prudence "Tuppence" (nhũ danh Cowley). Họ góp mặt trong 4 tiểu thuyết và 1 tập truyện ngắn xuất bản trong giai đoạn từ năm 1922 đến năm 1974. Không giống như các nhân vật thám tử khác, vợ chồng Beresford mới chỉ độ 20 tuổi khi xuất hiện lần đầu trong tác phẩm Địch thủ bí mật, cho phép hai nhân vật này già đi cùng với bà trong suốt quá trình sáng tác. Chồng bà, Mallowan, mô tả những tác phẩm này là "tác phẩm trinh thám theo khuynh hướng kỳ khôi, mang dáng dấp của truyện cổ tích, một sản phẩm tự nhiên xuất phát từ trí tưởng tượng riêng biệt của Agatha". Tiếp nối thành công của Black Coffee, Christie tiếp tục chuyển thể các tiểu thuyết trinh thám khác của mình lên sân khấu, bao gồm And Then There Were None vào năm 1943, Appointment with Death vào năm 1945 và The Hollow vào năm 1951. Bà đã chuyển thể vở kịch ngắn trên sóng radio của mình thành vở The Mousetrap. Vở kịch có lần công diễn đầu tiên tại West End vào năm 1952, do Peter Saunders chịu trách nhiệm sản xuất. Vai diễn Trung sĩ điều tra Trotter ban đầu do tài tử Richard Attenborough đảm nhiệm. Việc công diễn tạm thời ngừng lại vào tháng 3 năm 2020, khi nước Anh đối mặt với làn sóng đại dịch COVID-19 và kéo dài cho đến ngày 17 tháng 5 năm 2021.

Tiếp nối thành công của The Mousetrap, năm 1953, Christie tiếp tục cho ra đời vở Witness for the Prosecution, Phiên bản trình diễn trên sân khấu ở Broadway của vở kịch này đã xuất sắc giành giải "vở kịch nước ngoài xuất sắc nhất năm 1954" do Hiệp hội Phê bình Sân khấu trao tặng, đồng thời giúp Christie đoạt giải Edgar của Hiệp hội Nhà văn trinh thám Hoa Kỳ. Theo bà, "soạn kịch dễ hơn nhiều so với việc sáng tác tiểu thuyết, bởi vì bạn có thể hình dung chúng ngay trong tâm trí, không bị cản trở bởi những mô tả vốn khiến cho bạn trở nên bế tắc trong tiểu thuyết để rồi không thể tiếp tục với diễn biến câu chuyện." Ngay từ đầu, người ta đã công bố rằng "Mary Westmacott" là bút danh của một tác giả nổi tiếng. Tuy nhiên, danh tính đằng sau bút danh này vẫn được giữ kín. Bìa ngoài của cuốn sách Giant's Bread cũng từng tiết lộ rằng tác giả của tác phẩm này, "dưới danh tính thực của mình...có sáu tác phẩm có số lượng bán ra hơn 30 nghìn bản." Sau khi danh tính của Christie là tác giả của bốn tiểu thuyết đầu tiên dưới bút danh Westmacott bị một nhà báo tiết lộ vào năm 1949, bà đã viết thêm hai tác phẩm nữa dưới bút danh này, trong đó tác phẩm cuối cùng ra mắt bạn đọc vào năm 1956.

Nhan đề

Kể từ năm 1940 trở đi, nhiều tác phẩm của Christie có nhan đề đề lấy cảm hứng từ các tác phẩm văn học khác. Thông thường, ngữ cảnh ban đầu của nhan đề sẽ xuất hiện ở phần mở đầu cuốn sách dưới dạng một đoạn "đề từ".

Dưới đây là một số tác phẩm của Agatha Christie sử dụng nhan đề lấy ngữ liệu từ văn chương:

• Lấy cảm hứng từ các tác phẩm của William Shakespeare gồm có: Sad Cypress, By the Pricking of My Thumbs, There is a Tide..., Absent in the Spring và vở kịch The Mousetrap. Theo tác giả Charles Osborne, "Shakespeare là nhà văn được trích dẫn nhiều nhất trong các tác phẩm của Agatha Christie". One, Two, Buckle My Shoe (từ "One, Two, Buckle My Shoe"), Five Little Pigs (từ "This Little Piggy"), Crooked House (từ "There Was a Crooked Man"), A Pocket Full of Rye (từ "Sing a Song of Sixpence"), Hickory Dickory Dock (từ "Hickory Dickory Dock") và Three Blind Mice (từ "Three Blind Mice"). Năm 1955, Christie trở thành người đầu tiên nhận giải Grand Master của Hội nhà văn trinh thám Hoa Kỳ. Năm 2013, 600 nhà văn chuyên nghiệp thuộc Hiệp hội Nhà văn Tội phạm Anh đã bầu chọn Christie là "nhà văn tội phạm xuất sắc nhất". Còn nhà phê bình văn học Edmund Wilson thì cho rằng văn phong của bà vô vị trong khi cách xây dựng nhân vật thì hời hợt.

Năm 2011, kênh truyền hình chuyên về phim trinh thám tội phạm Alibi đã vinh danh Christie là nhà văn tội phạm thành công về mặt tài chính thứ nhì tại Vương quốc Anh, sau Ian Fleming, tác giả của James Bond, với tổng thu nhập khoảng 100 triệu bảng Anh. Năm 2012, Christie là một trong những nhân vật mà họa sĩ Peter Blake chọn lựa xuất hiện trong phiên bản mới nhất của bìa album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, nhằm "tôn vinh những nhân vật có ảnh hưởng đến văn hóa nước Anh mà ông ngưỡng mộ nhất". Bình luận về sự trường tồn vượt kỷ lục của vở kịch The Mousetrap nhân dịp kỷ niệm 60 năm công diễn vào năm 2012, Stephen Moss từ tờ The Guardian khẳng định: "vở kịch này và tác giả của nó chính là những vì sao".

Doanh số bán sách

Ở thời kỳ đỉnh cao sự nghiệp, cái tên Agatha Christie hiếm khi vắng bóng khỏi danh sách tác phẩm bán chạy nhất. Năm 1948, bà là nhà văn trinh thám đầu tiên có 100.000 bản in cho 10 đầu sách được nhà xuất bản Penguin phát hành trong cùng một ngày. , Sách Kỷ lục Guinness đã liệt Agatha Christie vào danh sách tiểu thuyết gia bán chạy nhất mọi thời đại. Trong đó, một nửa doanh số đến từ bản gốc tiếng Anh và một nửa còn lại đến từ các bản dịch. Dựa theo chỉ số Index Translationum, , Christie hiện là nhà văn cá nhân có số lượng tác phẩm dịch ở ngôn ngữ khác nhiều nhất.

Không chỉ là một tác gia ăn khách, Agatha Christie còn là gương mặt nổi bật tại các thư viện ở nước Anh với số lượng sách mượn nhiều nhất. Chưa kể, bà còn dẫn đầu trong danh sách tác giả sách nói bán chạy nhất nước này. Năm 2002, số lượng sách nói mà Christie bán ra đạt 117.696 bản, bỏ xa J. K. Rowling với 97,755 bản, Roald Dahl với 78,770 bản và J. R. R. Tolkien với 75,841 bản. Năm 2015, tổ chức đại diện của Christie tuyên bố Mười người da đen nhỏ là "tiểu thuyết trinh thám bán chạy nhất mọi thời đại" với khoảng 100 triệu bản, đồng thời cũng án ngữ trong danh sách sách bán chạy nhất. Chỉ riêng năm 2020, sách của bà đã bán được hơn 2 triệu bản ở ngôn ngữ tiếng Anh.

Di sản

thumb|Tấm biển kỉ niệm đặt tại West End nhằm vinh danh The Mousetrap, vở kịch có thời gian công diễn dài nhất thế giới. Vào năm 2016, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ra mắt tác phẩm trinh thám đầu tiên của Agatha Christie, Bưu điện Hoàng gia Anh (Royal Mail) đã cho phát hành bộ tem bưu chính hạng nhất mang hình ảnh 6 tác phẩm nổi tiếng của bà: Vụ án bí ẩn ở Styles, Vụ ám sát ông Roger Ackroyd, Án mạng trên chuyến tàu tốc hành Phương Đông, Mười người da đen nhỏ, The Body in the Library và Cái chết được báo trước. Ấn phẩm The Guardian bình luận rằng: "Mỗi mẫu thiết kế tem đều chứa các chữ in siêu nhỏ, mực UV và mực thermochromic. Những manh mối ẩn giấu này có thể được phát hiện thông qua kính lúp, đèn UV hoặc bằng nhiệt độ cơ thể, qua đó gợi ý những phương pháp giải quyết các bí ẩn trong tác phẩm."

Ngoài ra, hình ảnh của Agatha Christie và các nhân vật của bà cũng xuất hiện trên tem bưu chính của nhiều quốc gia như Dominica hay Cộng hòa Somalia. Năm 2020, để kỷ niệm 100 năm ra đời tiểu thuyết đầu tiên của bà, Vụ án bí ẩn ở Styles, Xưởng đúc tiền Hoàng gia Anh lần đầu tiên đã cho phát hành đồng 2 bảng có hình ảnh của Christie.

Vào năm 2023, tại Wallingford, người ta đã cho đúc một bức tượng đồng có kích thước thật, mô tả hình ảnh Agatha Christie đang ngồi trên ghế đá công viên, trên tay cầm một cuốn sách.

Tác phẩm chuyển thể

Các tác phẩm của Agatha Christie đã được chuyển thể thành nhiều phim điện ảnh và phim truyền hình khác nhau. Trong đó, tác phẩm chuyển thể đầu tiên là The Passing of Mr. Quin ra mắt năm 1928. Tác phẩm đầu tiên có sự xuất hiện của thám tử Poirot là bộ phim Alibi, với sự tham gia diễn xuất của Austin Trevor. Trong những năm 1960, Margaret Rutherford đảm nhiệm vai diễn bà Marple trong một loạt phim điện ảnh. Dù đánh giá cao diễn xuất của Rutherford, song Christie cho rằng bộ phim đầu tiên trong số này "quá tệ", trong khi những bộ phim kế tiếp lại chẳng khá khẩm hơn là bao. Sau tác phẩm này, Branagh tiếp tục bắt tay vào thực hiện hai bộ phim chuyển thể khác. Bộ phim đầu tiên là Án mạng trên sông Nile (2022), lấy cảm hứng từ tiểu thuyết nổi tiếng cùng tên và phần kế tiếp Án mạng ở Venice (2023), dựa trên tiểu thuyết Ngày hội quả bí xuất bản năm 1969.

Bộ phim truyền hình Agatha Christie's Poirot (1989–2013), với sự tham gia đóng chính của David Suchet đã trải qua 13 mùa với 70 tập phim. Tác phẩm nhận được chín đề cử giải BAFTA và giành chiến thắng bốn trong số chín đề cử trong giai đoạn 1990–1992. Ngoài ra, trọn bộ 12 tác phẩm về bà Marple cũng được chuyển thể thành loạt phim truyền hình Miss Marple (1984–1992) do Joan Hickson thủ vai chính, với lời nhận định là "bà Marple hoàn hảo của BBC".

Ngoài ra, sáng tác của Christie còn là đề tài cho các ấn phẩm truyền thanh trên BBC Radio, trò chơi điện tử và cả những tiểu thuyết đồ họa khác.

Sở thích và những ảnh hưởng đến sáng tác

Dược lý học

Trong thời gian diễn ra chiến tranh thế giới thứ nhất, Christie từng tạm dừng công việc y tá để tham gia khóa đào tạo làm dược sĩ (Apothecaries Hall Examination). Với kiến thức chuyên môn của mình, Christie không cần dùng đến những chất độc mà khoa học chưa biết đến, vốn là một nguyên tắc cấm trong "mười nguyên tắc dành cho tiểu thuyết trinh thám" của Ronald Knox.

Vào thời gian khai quật diễn ra vào năm 1931 tại Nineveh, Christie mua một chiếc bàn viết để tiếp tục công việc sáng tác của mình. Tiếp đó, vào đầu những năm 1950, bà tự bỏ tiền túi ra xây dựng thêm một căn phòng nhỏ tại ngôi nhà dành cho nhóm khảo cổ ở Nimrud, nhằm phục vụ việc viết lách. Bên cạnh đó, Christie còn tài trợ tiền cho các cuộc khai quật.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Christie đã thuật lại khoảng thời gian của mình ở Syria trong tác phẩm Come, Tell Me How You Live, tác phẩm mà bà mô tả là "một cuốn sách nhỏ, vặt vãnh tầm thường nhưng đầy ắp những hoạt động và sự kiện hàng ngày". Từ ngày 8tháng 11 năm 2001 đến tháng 3 năm 2002, Bảo tàng Anh đã tổ chức một cuộc "triển lãm đầy màu sắc và chia làm nhiều giai đoạn", với tên gọi Agatha Christie and Archaeology: Mystery in Mesopotamia, mô tả cách mà bà hoạt động với vai trò vừa là nhà văn, vừa là vợ của một nhà khảo cổ học.

Trong văn hóa đại chúng

Vụ mất tích của Agatha Christie năm 1926 là một trong những chủ đề đáng quan tâm của công chúng. Nhiều tác phẩm hư cấu viết về bà đã cố đưa ra những lời giải thích về sự mất tích này. Một trong số đó là bộ phim Agatha ra mắt năm 1979. Với sự tham gia của nữ minh tinh Vanessa Redgrave, bộ phim là hành trình bỏ trốn và lên kế hoạch trả thù chồng của Christie. Gia đình Christie đã cố gắng ngăn cản việc phát hành bộ phim thông qua việc đâm đơn kiện, nhưng họ đã không thành công. Trong tập phim "The Unicorn and the Wasp" trình chiếu ngày 17 tháng 5 năm 2008, nằm trong mùa thứ tư của loạt phim truyền hình đình đám Doctor Who, nữ diễn viên Fenella Woolgar với vai diễn Christie đã cố gắng kết nối sự mất tích của bà với người ngoài hành tinh. Trong khi đó, phim Agatha and the Truth of Murder (2018) lại kể về hành trình bà hóa thân thành gián điệp để điều tra vụ sát hại Florence Nightingale Shore, con gái đỡ đầu của Florence Nightingale. Sự biến mất của Christie cũng là chủ đề chính trong vở nhạc kịch Hàn Quốc Agatha. Năm 2022, tác giả Nina de Gramont cho phát hành một cuốn tiểu thuyết với tên The Christie Affair, một câu chuyện bí ẩn về tình yêu và trả thù mang đặc trưng phong cách của Christie, lấy chất liệu truyện chủ yếu từ vụ mất tích của bà.

Một số tác phẩm khác, chẳng hạn như bộ phim Kojak Budapesten của Hungary ra mắt năm 1980, đã sáng tạo ra các tình huống liên quan đến kỹ năng điều tra tội phạm của Christie. Trong vở kịch truyền hình Murder by the Book ra mắt năm 1986, Christie (do Dame Peggy Ashcroft thủ vai) đã sát hại một trong những nhân vật từ hư cấu bước ra đời thực của mình là thám tử Poirot. Christie cũng đóng vai trò là nhân vật trong tác phẩm Dorothy and Agatha của Gaylord Larsen và The London Blitz Murders của Max Allan Collins. Chương trình truyền hình Mỹ Unsolved Mysteries cũng đã dành thời lượng để điều tra về vụ mất tích nổi tiếng của bà, với vai Agatha do nữ diễn viên Tessa Pritchard đảm nhận. Trong khi đó, loạt phim truyền hình lịch sử Tây Ban Nha Gran Hotel (2011) lại đi sâu vào giai đoạn mà Christie còn là một thiếu nữ, tập trung vào việc bà tìm cảm hứng viết tiểu thuyết mới và hỗ trợ các thám tử địa phương. Bộ phim Agatha and the Curse of Ishtar ra mắt năm 2018 thì sử dụng đề tài lịch sử giả tưởng để giải thích cho việc Christie liên can đến một vụ án mạng tại một địa điểm khai quật khảo cổ ở Iraq. Năm 2019, Honeysuckle Weeks đã hóa thân vào vai Christie trong tập phim "No Friends Like Old Friends", thuộc loạt phim truyền hình Canada Frankie Drake Mysteries.

Vào năm 2020, Heather Terrell, dưới bút danh Marie Benedict, đã cho ra mắt tác phẩm The Mystery of Mrs. Christie, một tiểu thuyết hư cấu tái hiện sự biến mất của Agatha Christie vào tháng 12 năm 1926. Cuốn tiểu thuyết đã lọt vào danh sách bán chạy nhất của tờ USA Today và tờ The New York Times. Tác phẩm này đã giúp cho Terrell có tên trong Đại sảnh Danh vọng của Library Reads vào tháng 12 năm 2020. Ngoài Terrell, tác giả Andrew Wilson cũng sáng tác bốn tiểu thuyết mà ở đó Agatha Christie là nhân vật thám tử chính, bao gồm: A Talent For Murder (2017), A Different Kind of Evil (2018), Death In A Desert Land (2019) và I Saw Him Die (2020). Năm 2022, Shirley Henderson hóa thân vào vai Christie trong bộ phim hài kịch/bí ẩn mang tên See How They Run.