Zambales là một tỉnh của Philippines thuộc vùng Trung Luzon. Tỉnh lị là Iba. Zambales giáp với Pangasinan ở phía bắc, Tarlac và Pampanga ở phía đông và Bataan ở phía nam, phía tây là Biển Đông. Đây là tỉnh có diện tích lớn thứ hai trong số bảy tỉnh của vùng Trung Luzon, tỉnh nối tiếng bởi các loại quả xoài, chín nhiều từ tháng 1 đến tháng 4.
Zambales được phục vụ bởi Sân bay Quốc tế Vịnh Subic ở mũi Cubic, Subic Bay Freeport Zone tỉnh Bataan lân cận. Subic Bay Freeport Zone có nhiều điểm du lịch thú vị như các sòng bạc, các khu nghỉ dưỡng ven biển, công viên và các nhà ở và máy bay quân sự cũ.
Địa lý
Zambales nằm ở phía tây của hòn đảo Luzon, giữa Núi Zambales và Biển Đông. Bờ biển của tỉnh khá khúc khuỷu với đặc trưng là các vịnh và đảo nhỏ. Dãy núi phía đông của tỉnh chiếm 60% diện tích. Vịnh Subic ở cực nam của tỉnh, đây là một cảng tự nhiên và được lựa chọn làm căn cứ cho Hải quân Hoa Kỳ. Núi Pinatubo nằm ở nơi giao cắt giữa 3 tỉnh Zambales, Pampanga và Tarlac, núi lửa này đã phun trào vào năm 1991. Zambales được chia thành 2 mùa:mùa khô từ tháng 10 đến tháng 6 và mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 9.
Nhân khẩu
Người Aetas ở Núi Pinatubo là những người định cư sớm nhất tại vùng mà nay là tỉnh Zambales. Sau đó họ bị người Sambal thay thế, người Sambal đến từ hòn đảo cùng tên và thuộc nhóm người Nam Đảo. Nhiều người Sambal vẫn tin vào các điều mê tín dị đoan.
Người Sambal, người Tagalog, người Ilocano và người Kapampangan ngày nay tạo thành bốn nhóm dân tộc lớn nhất tại Zambales. Tuy nhiên cũng có nhiều cuộc hôn nhân hỗn chủng đã diễn ra. Hầu hết cư dân tại phần phía nam Zambales là người nhập cư từ nhiều vùng khác nhau của đất nước vốn đến đây để tìm cơ hội tại các Căn cứ Hải quân Subic của Hoa Kỳ (San Antonio và Subic) trong thời kỳ Hoa Kỳ cai trị Philippines. Nhiều người tìm được việc làm và định cư ở đây. Sự hiện diện của người Mỹ có ảnh hưởng rất lớn với người dân từ khẩu vị ăn uống, quần áo hay phong cách sống.
Tiếng Sambal, tiếng Tagalog và tiếng Ilocano là ba ngôn ngữ chính ở Zambales. Tiếng Ilocano là tiếng mẹ đẻ của 115.337 người, Tiếng Sambal là 114.637 và tiếng Tagalog là 114.637, 119.126 có ngôn ngữ mẹ để là các thứ tiếng khác như tiếng Kapampangan, tiếng Anh . Khoảng 75% cư dân có thể nói và hiểu tiếng Anh ở những mức độ khác nhau, các biển hiệu giao thông được viết bằng ngôn ngữ này.
Lịch sử
Người Tây Ban Nha khám phá ra khu vực năm 1572. Sau đó, một số đô thị đã được họ thành lập như Masinloc (1607), Iba (1611), và Santa Cruz (1612). Masinloc trở thành tỉnh lị đầu tiên. Tuy nhiên, tỉnh lị sau đó lại chuyển đến 3 thành phố khác trước khi đến Iba vì vị trí chiến lược của nó.
Hành chính
Ngoài thành phố tỉnh lị, Zambales có 13 đô thị tự trị. Bãi Panatag (Bãi cạn Scarborough) tranh chấp với Trung Quốc, được Philippines quản lý như một phần của tỉnh.
Botolan
Cabangan
Candelaria
Castillejos
Iba
Masinloc
*Palauig
*San Antonio
*San Felipe
*San Marcelino
*San Narciso
*Santa Cruz
*Subic
|
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của San Antonio **San Antonio** là một đô thị hạng 4 ở tỉnh Zambales in the Philippines. Thông tin điều tra dân số năm 2000 của Philipin, đô thị
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của Candelaria **Candelaria** là một đô thị hạng 4 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 23.399 người trong
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của San Felipe **San Felipe** là một đô thị hạng 4 ở tỉnh Zambales, Philippines. Thông tin điều tra dân số năm 2000 của Philipin, đô thị này có
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của Santa Cruz **Santa Cruz** là một đô thị hạng 2 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 49.269
**Subic** là một đô thị hạng 1 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 63.019 người trong 13.882 hộ. Đây từng là nơi đặt Căn
phải|nhỏ|Bản đồ Zambales với vị trí của San Narciso **San Narciso** đô thị hạng 4 ở Philippines. Khu vực này có các bãi biển phù hợp cho môn lướt sóng. ## Các đơn vị hành
**Zambales** là một tỉnh của Philippines thuộc vùng Trung Luzon. Tỉnh lị là Iba. Zambales giáp với Pangasinan ở phía bắc, Tarlac và Pampanga ở phía đông và Bataan ở phía nam, phía tây là
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của Castillejos. **Castillejos** là một đô thị ở tỉnh Zambales, Philippines. Thông tin điều tra dân số năm 2000 của Philipin, đô thị này có dân số 33.108 người
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của Iba **Iba** là một đô thị hạng 2 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 34.678 người trong
phải|Bản đồ Zambales với vị trí của Masinloc **Masinloc** là một đô thị hạng 1 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 39.724 người trong
**Thành phố Olongapo** (; Sambal: _Syodad nin Olongapo_) là một thành phố đô thị hóa cao ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2007, thành phố có dân số 227.270 người trong
**San Marcelino** là một đô thị hạng 2 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 25.440 người trong 5.866 hộ. ## Các đơn vị hành
**Palauig** là một đô thị hạng 3 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 29.983 người trong 5.945 hộ. ## Các đơn vị hành chính
**Cabangan** là một đô thị hạng 4 ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 18.848 người trong 4.032 hộ. ## Các đơn vị hành chính
**Botolan** là một đô thị ở tỉnh Zambales, Philippines. Theo điều tra dân số năm 2000, đô thị này có dân số 46.602 người trong 9.629 hộ. Botolan là đô thị có diện tích lớn
__NOTOC__ Vịnh **Subic** (trong quá khứ còn được viết là _Subig_) là một vịnh thuộc Biển Đông, nằm về phía tây tỉnh Zambales của Philippines và cách cửa vịnh Manila 55 kilômét về phía tây
**Trận tái chiếm Bataan** diễn ra từ ngày 31 tháng 1 đến 8 tháng 2-1945, giữa lực lượng Hoa Kỳ và quân du kích Philippines chống lại đế quốc Nhật Bản, là một phần trong
**Bão Chan-hom**, được biết đến ở Philippines với tên gọi là **bão Emong** hay **bão số 1 năm 2009** ở Việt Nam, là cơn bão thứ 2 và là cơn xoáy thuận nhiệt đới thứ
Không ảnh Trạm Hải quân Vịnh Subic (phải) và Trạm Không quân của Hải quân, Mũi Cubi (trái) phải|Không ảnh Mũi Cubi và Trạm Hải quân Vịnh Subic ở hậu cảnh **Căn cứ Hải Quân
**Pangasinan** là một tỉnh của Philippines thuộc vùng Ilocos. Pangasinan nằm ở phía tây của đảo Luzon dọc theo vịnh Lingayen. Cái tên Pangasinan có nghĩa là "vùng đất của muối" hoặc "nơi làm muối",
**Trung Luzon** là một vùng của Philippines. Vùng nằm trên một đồng bằng rộng lớn nhất nước ở trung tâm của đảo Luzon, đây là vùng sản xuất lúa gạo lớn nhất Philippines, vùng còn
**Viện dân biểu Philippines** (tiếng Filipino: _Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas_), tức Hạ viện của Quốc hội Philippines (viện còn lại là Thượng viện Philippines). Nó cũng thường được gọi là Quốc hội. Các thành
Iton **Candelaria** có thể đề cập đến: *Pentacalia candelaria, một loài thực vật có hoa trong họ Cúc. *Leptobasis candelaria, một loài chuồn chuồn trong họ Coenagrionidae. ## *Candelária, một đô thị thuộc bang Rio
**Xoài Carabao**', còn được gọi là **xoài Philippines** hay **xoài Manila**, là một loại xoài có nguồn gốc từ Philippines. Đây là một trong những giống xoài quan trọng nhất được trồng ở Philippines. Sự
**Quốc hội Philippines** (tiếng Filipino: _Kongreso ng Pilipinas_) là cơ quan lập pháp quốc gia của Cộng hòa Philippines. Quốc hội là cơ quan lưỡng viện gồm Thượng viện và Viện dân biểu (tức Hạ
**Talim** (tên tiếng Anh: **Severe Tropical Storm Talim** [tạm dịch là bão nhiệt đới dữ dội Talim], Việt Nam gọi là **bão số 1**) là một cơn bão mạnh trên biển Đông, ảnh hưởng đến
**USS _George A. Johnson_ (DE-583)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Rudderow_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy
**Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2005**, tên chính thức là **Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 23**, là một sự kiện thể thao đa môn khu vực Đông Nam Á
**Bataan** là một tỉnh của Philippines nằm trên toàn bộ bán đảo Bataan trên Luzon. Tỉnh này thuộc vùng Central Luzon. Tỉnh lỵ là Thành phố Balanga. Tỉnh giáp các tỉnh Zambales và Pampanga về
phải|nhỏ|Bản đồ Pampanga với vị trí của Porac **Porac** là một đô thị hạng 1 ở tỉnh Pampanga, Philippines. Đây là đô thị lớn nhất ở Pampanga. Porac giáp Mabalacat, Thành phố Angeles và Bamban,
**Floridablanca** là một đô thị hạng 1 ở tỉnh Pampanga, Philippines. Đô thị này nằm ở phía tây tỉnh Pampanga, dọc theo dãy núi Zambales và giáp các đô thị Porac về phía bắc, Lubao
**Pampanga** (PSGC: [http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/province.asp?provcode=035400000®Name=REGION%20III%20(Central%20Luzon) 035400000] ; **ISO**: PH-PAM) là một tỉnh của Philippines tọa lạc ở vùng Central Luzon. Tỉnh lỵ là Thành phố San Fernando. Pampanga giáp các tỉnh Bataan và Zambales về phía tây,
**Bãi cạn Scarborough** (tiếng Anh: _Scarborough Shoal_ hoặc _Scarborough Reef_; tiếng Filipino: _Panatag Shoal_, _Bajo de Masinlóc_, _Karburo_; ; Hán-Việt: _Hoàng Nham đảo_) thực chất là một đảo san hô vòng gồm nhiều đá ngầm
**Nhật thực 22 tháng 7 năm 2009** là nhật thực toàn phần dài nhất thế kỷ 21 với thời gian kéo dài tối đa lên đến 6 phút 39 giây Đây là lần thứ hai
**Luzon** (; ) là đảo lớn nhất và đông dân nhất của Philippines. Đây là đảo có diện tích lớn thứ 15 trên thế giới. Luzon nằm tại phía bắc của quần đảo Philippines, là
**Tỉnh** (tiếng Philippines: _lalawigan_ hoặc _probinsya_) là đơn vị hành chính địa phương cấp 1 trực thuộc quốc gia ở Philippines. Quốc gia này được chia ra 81 tỉnh (2013), các tỉnh được chia ra
**Đước** hay còn gọi **đước đôi** (danh pháp hai phần: **_Rhizophora apiculata_**) là loài thực vật thuộc họ Đước. Loài này phân bố ở Australia (Queensland và Northern Territory), Guam, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Micronesia,
**Mount Pinatubo** là một ngọn núi lửa tầng đang hoạt động nằm ở trên đảo Luzon, Philippines. Núi này tọa lạc ở giao cắt ranh giới của các tỉnh Philippines Zambales, Tarlac, và Pampanga. Nó
**Thông Sumatra** (danh pháp hai phần: **_Pinus merkusii_**) là một loài thông bản địa của khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, một số tác giả, như các phân loại học tại Việt Nam, lại
**Tarlac** là một tỉnh nội địa của Philippines trên đảo chính Luzon. Thủ phủ là thành phố Tarlac. Tarlac giáp với Pampanga ớ phía nam, Nueva Ecijia ở phía đông, Pangasinan ở phía bắc và
**Gerald Anderson** (tên khai sinh là **Gerald Randolph Opsima Anderson, Jr.**, sinh ngày 7 tháng 3 năm 1989, là một nam diễn viên người Mỹ gốc Philippines đã đóng vai người thuê nhà chung trong
**Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2019** (), tên chính thức là **Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 30** hay **SEA Games 30**, thường được gọi là **Philippines 2019**, là một
**Tranh chấp bãi cạn Scarborough** là một vụ xâm chiếm trái phép về bãi cạn Scarborough hay đảo Hoàng Nham giữa Trung Quốc và Philippines, đặt trong bối cảnh những tranh chấp quốc tế về
**Megan Young** (tên đầy đủ: **Megan Lynne Young**), sinh ngày 27 tháng 2 năm 1990 ở Alexandria), bang Virginia, Hoa Kỳ, cô là Hoa hậu Thế giới năm 2013; đồng thời là một diễn viên,
**BRF _Yakal**_ là tàu đổ bộ lớp Achelous thuộc biên chế của Hải quân Philippines. Tên gọi bắt nguồn từ Yakal đó là loài đặc hữu của Philippines. Tàu nguyên là **USS _Satyr_ (ARL-23)** được
__NOTOC__ **Grande** là một hòn đảo nằm trong cửa vịnh Subic ở phía tây nam đảo Luzon của Philippines. Đảo này chia đường vào vịnh thành hai luồng riêng biệt nhưng hiện nay chỉ có
**Bóng bàn tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á năm 2019** diễn ra từ ngày 6 đến 10 tháng 12 năm 2019 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Subic Bay (Subic Bay
**Canoeing tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á năm 2005** được tổ chức tại khu vực Malawaan Fishing Area thuộc Subic Bay Freeport Zone, Zambales, Philippines, từ ngày 2 đến 4 tháng 12. năm
**Thuyền buồm tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á năm 2005** diễn ra từ ngày 26 tháng 11 đến 2 tháng 12 năm 2005 tại Subic Bay Yacht Club, khu vực Subic Bay Freeport
Kể từ tháng 4 năm 2024, nhiệt độ ở một số quốc gia Đông Nam Á đã đạt mức kỉ lục khiến nhiều người thiệt mạng. Ở một số nước, nhiệt độ cao khiến nhu