✨Xích đạo thiên cầu
right|thumb|Xích đạo thiên cầu hiện nay nghiêng một góc khoảng 23.44° so với mặt phẳng [[hoàng đạo. Hình trên cho thấy liên hệ giữa độ nghiêng trục quay Trái Đất (obliquity), trục quay, và mặt phẳng quỹ đạo.]] Xích đạo thiên cầu là một đường tròn lớn trên một thiên cầu tưởng tượng, cùng mặt phẳng của xích đạo Trái Đất. Nói một cách khác, nó là sự phóng chiếu của xích đạo Trái Đất ra không gian. Đây là mặt phẳng tham chiếu của hệ tọa độ xích đạo. Do sự nghiêng của trục quay Trái Đất, xích đạo thiên cầu hiện nay nghiêng một góc 23,44° so với mặt phẳng quỹ đạo Trái Đất hay hoàng đạo, nhưng 5 triệu năm trở lại đây giá trị độ nghiêng đã thay đổi trong khoảng từ 22,0° đến 24,5° do sự nhiễu loạn đến từ các hành tinh khác.
Đối với một người quan sát đứng trên vùng xích đạo của Trái Đất, xích đạo thiên cầu là một nửa đường tròn tưởng tượng đi qua thiên đỉnh, hay điểm trên bầu trời trực tiếp trên đỉnh đầu. Khi người quan sát di chuyển về phía bắc (hoặc nam), xích đạo thiên cầu nghiêng dần về phía chân trời đối diện. Tại hai vùng cực, xích đạo thiên cầu trùng với đường chân trời lý tưởng. Tại mọi vĩ độ, xích đạo thiên cầu là một cung tròn hoặc vòng tròn đều đặn vì người quan sát chỉ ở một góc xa hữu hạn so với mặt phẳng của xích đạo thiên cầu, nhưng ở khoảng cách xa vô cực so với bản thân đường xích đạo thiên cầu.
Các thiên thể nằm gần đường xích đạo thiên cầu sẽ có thể thấy được phía trên đường chân trời tại hầu hết địa điểm trên Trái Đất, nhưng đỉnh điểm (đi qua đường kinh tuyến) cao nhất của chúng chỉ xảy ra ở gần vùng xích đạo. Xích đạo thiên cầu hiện nay đi qua các chòm sao sau:
Đây cũng là những chòm sao có thể được quan sát nhất trên toàn bộ Trái Đất.
Trong thời gian hàng nghìn năm, sự định hướng của xích đạo Trái Đất và do đó là các chòm sao mà xích đạo thiên cầu đi qua cũng sẽ thay đổi bởi sự tiến động trục quay Trái Đất.
Các thiên thể khác ngoài Trái Đất cũng có các xích đạo thiên cầu của chúng được định nghĩa tương tự.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ| Một [[Bản đồ sao|biểu đồ sao của toàn bộ bầu trời phương Bắc, tập trung vào cực thiên thể phía bắc ]] **Bầu trời bán cầu bắc**, còn được gọi là **Bầu trời
right|thumb|Xích đạo thiên cầu hiện nay nghiêng một góc khoảng 23.44° so với mặt phẳng [[hoàng đạo. Hình trên cho thấy liên hệ giữa độ nghiêng trục quay Trái Đất (_obliquity_), trục quay, và mặt
nhỏ|Hệ tọa độ xích đạo|257x257px **Hệ tọa độ xích đạo** là hệ tọa độ thiên văn được sử dụng nhiều cho các quan sát bầu trời từ Trái Đất. Nó là hệ tọa độ gắn
phải|nhỏ|Hình động mô phỏng Trái Đất đang xoay quanh trục với thiên cầu tưởng tượng bao quanh (đường kính thiên cầu là không cố định và có độ lớn tùy biến) phải|Thiên cầu được chia
**Cộng hòa Guinea Xích Đạo** (phiên âm tiếng Việt: **Ghi-nê Xích Đạo**; tiếng Tây Ban Nha: _República de Guinea Ecuatorial_) là một quốc gia nằm ở bờ biển phía tây của Trung Phi, với diện
**Thiên Ưng** (天鷹), còn gọi là **Đại Bàng** (tiếng Latinh: **Aquila**) là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại, nằm gần xích đạo thiên cầu. Sao
|} Mặt Trăng quay quanh Trái Đất theo hướng cùng chiều với chiều quay Trái Đất và hoàn thành một chu kỳ quỹ đạo khi so sánh với các ngôi sao cố định trong khoảng
**Hoàng đạo** hay **mặt phẳng hoàng đạo** là đường đi biểu kiến của Mặt Trời trên thiên cầu. Các nhà thiên văn cũng xét đến mặt phẳng chứa hoàng đạo, nó đồng phẳng với quỹ
[[Tập tin:Ra and dec demo animation small.gif|phải| Xích kinh và **xích vĩ** khi nhìn từ trong thiên cầu. Hướng quy chiếu của hệ chỉ theo điểm xuân phân, kinh độ của điểm nút lên của
thumb|Hệ **tọa độ hoàng đạo** với tâm đặt tại [[Trái Đất, được nhìn từ phía ngoài thiên cầu. Hoàng kinh (màu đỏ) được đo dọc theo hoàng đạo từ điểm xuân phân. Hoàng vĩ (màu
phải|Bản đồ Trái Đất có đường Xích đạo đi ngang|532x532px nhỏ|220 px|Xích Đạo là đường tưởng tượng vòng quanh Trái Đất, nằm trong mặt phẳng đi qua tâm và vuông góc với trục của Trái
[[Tập tin:Ra and dec demo animation small.gif|phải| **Xích kinh** và xích vĩ khi nhìn từ trong thiên cầu. Hướng quy chiếu của hệ chỉ theo điểm xuân phân, kinh độ của điểm nút lên của
nhỏ|360x360px| Mười hai cung Hoàng Đạo, hình thu nhỏ từ cuốn [[Sách Thời Đảo. (_Bầu trời: Trật tự và Hỗn loạn_ của Jean-Pierre Verdet, từ loạt 'Chân trời Mới') ]] Trong chiêm tinh học phương
nhỏ| Một [[Bản đồ sao|biểu đồ sao của toàn bộ bầu trời phương Bắc, tập trung vào cực thiên thể phía bắc ]] **Bầu trời bán cầu bắc**, còn được gọi là **Bầu trời
nhỏ|Kinh tuyến trên thiên cầu. **Kinh tuyến trên** của một người quan sát, một hình bán nguyệt, đi qua thiên đỉnh của họ và các điểm phía bắc và phía nam của đường chân trời
Trong thiên văn học, **hệ tọa độ thiên văn** là một hệ tọa độ mặt cầu dùng để xác định vị trí biểu kiến của thiên thể trên thiên cầu. Trong tọa độ Descartes, một
Trong thiên văn học, **xuân phân** là một trong hai vị trí trên thiên cầu mà tại đó hoàng đạo giao với đường xích đạo thiên thể. Mặc dù có hai giao điểm của hoàng
nhỏ| Một [[Bản đồ sao|biểu đồ sao của toàn bộ bầu trời phía Nam, tập trung vào cực thiên nam ]] **Bầu trời bán cầu nam**, còn gọi là **Bầu trời phía Nam**, là nửa
**Bướu xích đạo** là một sự khác biệt giữa đường kính tại xích đạo và tại vùng cực của một hành tinh, do lực ly tâm tác dụng bởi các vòng xoay xung quanh trục
nhỏ|350x350px| Trái đất trong [[Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời|quỹ đạo của nó quanh Mặt trời làm cho Mặt trời xuất hiện trên thiên cầu di chuyển dọc theo đường Hoàng Đạo (màu
nhỏ|Hệ tọa độ thiên hà lấy [[Mặt Trời làm điểm gốc. Kinh độ thiên hà () được đo với hướng cơ bản từ Mặt Trời tới trung tâm của Ngân Hà trên mặt phẳng Ngân
nhỏ|300x300px|Các đường thẳng kinh độ của [[hệ tọa độ thiên hà. Những trục vuông góc trong hình phân chia Ngân Hà thành bốn góc phần tư.]] Một **góc phần tư thiên hà** (tiếng Anh: _galactic
Trong thiên văn học và điều hướng thiên thể, **góc giờ** là một trong những tọa độ được sử dụng trong hệ tọa độ xích đạo để đưa ra hướng của một điểm trên thiên
nhỏ|Vệ tinh địa đồng bộ quay quanh Trái Đất. **Quỹ đạo địa đồng bộ** (tiếng Anh: **geosynchronous orbit**, viết tắt là **GSO**) là quỹ đạo lấy Trái Đất làm tâm với chu kỳ quỹ đạo
phải|nhỏ|301x301px|Cực quỹ đạo bắc của các hành tinh lớn trong [[hệ Mặt Trời đều nằm trong chòm sao Thiên Long. Điểm màu vàng ở trung tâm biểu diễn cực bắc Mặt Trời, còn lại là
_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử
nhỏ|174x174px|Sơ đồ mô tả định nghĩa góc giờ của một ngôi sao Trong thiên văn học, **vòng giờ** là đường tròn lớn đi qua thiên thể và hai thiên cực. Nó cùng với xích vĩ
nhỏ|320x320px|Video time-lapse về nhật động của các thiên thể trên bầu trời, quay tại [[Đài quan trắc La Silla.]] Trong thiên văn học, **nhật động** hay **chuyển động (hàng) ngày** là sự chuyển động biểu
**Sao Thiên Vương** (tiếng Anh: **Uranus**) hay **Thiên Vương Tinh** (chữ Hán: 天王星) là hành tinh thứ bảy tính từ Mặt Trời, là hành tinh có bán kính lớn thứ ba và có khối lượng
Khi Trái Đất chuyển động trên quỹ đạo quanh Mặt Trời, vị trí nam-bắc (xích vĩ) của Mặt Trời trên nền trời thay đổi trong năm do sự thay đổi hướng của trục tự quay
nhỏ|247x247px|Đỉnh điểm (_culmination_) của một ngôi sao là khi đường chuyển động biểu kiến hàng ngày của nó cắt đường kinh tuyến (_meridian_) nơi quan sát. Trong thiên văn học quan sát, **đỉnh điểm** hay
nhỏ|Hai vệ tinh của Sao Hỏa quay quanh nó.**Chu kỳ quỹ đạo** là thời gian mà một thiên thể hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh thiên thể trung tâm. Trong thiên văn học, nó
thumb|Hình động minh họa [[Polaris và các chòm sao quanh cực ở Bắc bán cầu.]] phải|nhỏ|Những [[vệt sao quanh cực được chụp với độ phơi sáng kéo dài.]] nhỏ|Hình động minh họa [[Hiện tượng tự
nhỏ|Video về các [[pha Mặt Trăng và sự bình động trong năm 2019 ở Bắc Bán Cầu theo các khoảng giờ, với nhạc nền, chú thích, và đồ họa bổ sung.]] Trong thiên văn học
nhỏ|Hỗn thiên nghi cùng với đồng hồ thiên văn, được chế tạo năm 1585 tại Kassel, hiện trưng bày ở bảo tàng Nordiska Museet ở Stockholm. **Hỗn thiên nghi (渾天儀), Hỗn thiên cầu (渾天球)** hoặc
nhỏ|217x217px|Các thiên hà và cụm thiên hà được vẽ trên mặt phẳng siêu thiên hà trong phạm vi < 50 triệu [[năm ánh sáng.]] Những năm 1950 nhà thiên văn Gérard de Vaucouleurs người Pháp
**Alpha Sextantis** (La tinh hóa từ **α Sextantis** theo định danh Bayer, tên rút gọn là **α Sex**) là tên của một ngôi sao sáng nhất nằm trong chòm sao ở vùng xích đạo tên
Bắc Bán cầu được tô màu vàng. nhỏ|Bản đồ Bắc Bán cầu với trung tâm là [[cực bắc ]] **Bắc Bán cầu** hay **nửa cầu Bắc** là một nửa của bề mặt Trái Đất (hay
Nam Bán cầu của Trái Đất được tô [[màu vàng.]] nhỏ|Nam Bán cầu nhỏ|Poster với truyền thuyết "Ushuaia, ngày tận thế". Ushuaia ở Argentina là thành phố cực nam trên thế giới. **Nam Bán cầu**
là vị Thiên hoàng thứ 122 của Nhật Bản theo Danh sách Thiên hoàng truyền thống, trị vì từ ngày 13 tháng 2 năm 1867 tới khi qua đời. Ông được đánh giá là một
phải|Biểu tượng của thần đạo được thế giới biết đến nhỏ|phải|Một thần xã nhỏ **Thần đạo** (tiếng Nhật: 神道 _Shintō_) là tín ngưỡng tôn giáo truyền thống chủ yếu của người Nhật Bản. ## Tín
thumb|Thiên cực Bắc, thiên cực Nam và mối tương quan với [[Quay|trục quay, mặt phẳng quỹ đạo và độ nghiêng trục quay.]] **Thiên cực**, bao gồm thiên cực Bắc và thiên cực Nam, là 2
phải|nhỏ|Sơ đồ cho thấy mối liên hệ giữa thiên đỉnh, [[thiên để và một số loại đường chân trời khác nhau. Chú ý rằng thiên đỉnh là điểm đối diện với thiên để.]] Trong thiên
**Alpha Centauri** (α Centauri / α Cen), còn được biết đến với tên gọi **Nam Môn Nhị** là một hệ gồm 3 ngôi sao nằm ở chòm sao phương Nam Bán Nhân Mã. Ba ngôi
**Sao Thiên Lang** hay **Thiên Lang tinh** là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với cấp sao biểu kiến là -1,46. Tên gọi theo định danh Bayer của sao Thiên Lang là **α
**Epsilon Eridani** (**ε Eridani**, viết tắt **Epsilon Eri**, **ε Eri**), cũng có tên là **Ran**, là một ngôi sao trong chòm sao phía nam Ba Giang, ở một góc nghiêng của 9,46 ° phía nam
upright=1.5|phải|nhỏ|Sao Thiên Vương và sáu vệ tinh lớn nhất của nó (_kích thước theo tỷ lệ, thứ tự khoảng cách đến hành tinh không theo tỷ lệ_). Từ trái sang phải: Puck, Miranda, Ariel, Umbriel,
Trong thiên văn học, **sao quanh cực** là một ngôi sao mà khi được quan sát từ một vĩ độ địa lý cho trước không bao giờ lặn xuống dưới đường chân trời do có
**Hoàng kinh** (hay **kinh độ hoàng đạo**, **hoàng kinh độ**, **kinh độ thái dương** hoặc **kinh độ thiên cầu**) là một trong hai tọa độ có thể được sử dụng để xác định vị trí
nhỏ|Bản đồ Tây Bán cầu **Tây Bán cầu** là một nửa bề mặt của Trái Đất nằm ở phía Tây kinh tuyến gốc. Trong ngữ cảnh địa chính trị, thuật ngữ này được dùng để
**Sao Barnard** là một sao lùn đỏ có khối lượng rất thấp, cách Trái Đất khoảng 6 năm ánh sáng trong chòm sao Xà Phu. Nó là ngôi sao riêng lẻ thứ tư được biết