Chòm sao Xà Phu (tiếng Hán: 蛇夫; tiếng Latinh: Ophiuchus, ) là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh người chăn rắn hay được gọi là "Xà Phu".
Chòm sao lớn này có diện tích 948 độ vuông, nằm trên cả hai nửa thiên cầu, xếp ở vị trí thứ 11 trong danh sách các chòm sao theo diện tích. Chòm sao này nằm trên hoàng đạo, giữa chòm sao Thiên Yết và Nhân Mã.
Chòm sao Xà Phu nằm kề các chòm sao khác là Vũ Tiên, Thiên Xứng, Cự Xà, Thiên Ưng. Ở Bắc Bán cầu, chòm sao này có thể quan sát được vào mùa hè. Xà Phu còn là chòm sao đặc biệt vì nó nằm giữa và chia chòm sao Cự Xà ra
thành hai phần riêng biệt: đuôi Cự Xà (tiếng Anh:Serpens Cauda) và đầu Cự Xà (tiếng Anh:Serpens Caput).
Hoàng đạo
Xà Phu là một trong mười ba chòm sao đi qua đường Hoàng đạo. Do đó, đôi khi nó cũng được cho là biểu tượng (dấu hiệu) thứ 13 của hoàng đạo. Tuy nhiên, điều này là do sự nhầm lẫn giữa một biểu tượng chiêm tinh học với một chòm sao. Các biểu tượng hoàng đạo là một nhóm gồm mười hai chòm sao nằm trên mặt phẳng hoàng đạo, vì vậy mỗi biểu tượng kéo dài 30° thiên kinh độ (kinh độ của thiên cầu), xấp xỉ độ dài quãng đường mà Mặt trời di chuyển được trong một tháng, và trong truyền thống phương Tây, đều phù hợp với các mùa để điểm phân tháng ba hằng năm luôn luôn rơi vào ranh giới giữa Song Ngư và Bạch Dương.
Mặt khác, một chòm sao không đồng đều về kích thước và ranh giới được dựa trên vị trí của các ngôi sao trong mỗi chòm sao hoàng đạo. Trong chiêm tinh học phương Tây, chòm sao Bảo Bình như một ví dụ, phần lớn tọa độ của nó tương ứng với vị trí của Song Ngư. Tương tự như vậy, chòm sao Xà Phu chiếm phần lớn (29 tháng 11 - 18 tháng 12) của Nhân Mã (23 tháng 11 - 21 tháng 12). Sự khác biệt này là do thực tế là thời điểm trong năm mà mặt trời đi qua vị trí của một chòm sao hoàng đạo đã dần dần thay đổi (vì tuế sai của điểm phân) qua nhiều thế kỷ từ khi người Hy Lạp hay người Babylon ban đầu đã phát hiện ra các chòm sao hoàng đạo.
Lịch sử
Không có bằng chứng nào cho thấy chòm sao được biết đến trước thời kỳ cổ đại Hy Lạp. Trong thiên văn Babylon, một chòm sao được gọi là Sitting God ("Thần Ngồi") dường như đã được xếp nằm trong khu vực chung mà sau này là chòm sao Xà Phu. Những quan sát và ghi nhận Xà Phu trong thực tế có thể đã bắt nguồn từ chòm sao cổ đại của Babylon này, biểu tượng đại diện cho Nirah, một con rắn thần hình dạng người, đôi khi được miêu tả với một nửa trên là con người và nửa còn lại là con rắn, thường là ở phần chân.
Thiên thể
Các thiên thể đáng quan tâm
- Sao Barnard, sao có chuyển động riêng lớn nhất Một số ngôi sao sáng khác thuộc chòm sao bao gồm β Ophiuchi, Cebalrai và λ Ophiuchi, hay còn gọi là Marfik ("Khuỷu tay").
- Tân tinh nhiều lần, RS Oph. Bùng sáng của RS Oph được ghi nhận trong các năm 1898, 1933, 1958, 1967, 1985 với cấp sao biểu kiến cực đại 4,3m
- Tân tinh 1604
- Tinh vân khuếch tán I.4604
- Sao đôi η Oph
- Cụm sao cầu M 9, M 10, M 12, M 14, M 19, M 62, M107
- Cụm sao mở NGC 6633, NGC I.4665
- Sao biến đổi χ Oph
Image:OphiuchusCC.jpg|Chòm sao Xà Phu nhìn bằng mắt thường
Image:Kepler Drawing of SN 1604.png|Bức vẽ của Johannes Kepler cho thấy chòm sao Xà Phu
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Chòm sao **Xà Phu** (tiếng Hán: 蛇夫; tiếng Latinh: **_Ophiuchus_**, ) là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh người chăn rắn hay
**Cự Xà** (tiếng Trung Quốc: 巨蛇; ) là một chòm sao trên bầu trời bán cầu bắc. Đây là một trong 48 chòm sao được nhà thiên văn học Ptolemy liệt kê vào thế kỷ
[[Lạp Hộ (Orion) là một chòm sao đáng chú ý, nó được nhìn thấy từ mọi nơi trên Trái Đất (nhưng không phải quanh năm).]] **Chòm sao** là một nhóm các ngôi sao được người
Chòm sao **Kim Ngưu** (金牛) (tiếng Latinh: **_Taurus_**, biểu tượng Tập tin:Taurus.svg) là một trong mười hai chòm sao hoàng đạo, nằm giữa chòm sao Bạch Dương kề phía tây và chòm sao Song Tử
**Song Tử** (双子) (tiếng Latinh: Gemini, biểu tượng: ♊︎) là một trong những chòm sao của Đai Hoàng Đạo và nằm ở bán cầu bắc. Nó là một trong 48 chòm sao được mô tả
Chòm sao **Vũ Tiên** 武仙, (tiếng La Tinh: **_Hercules_**) là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh lực sĩ Hercules trong thần thoại
**Sư Tử** ( 獅子) (tên Latinh **_Leo_**), biểu tượng Tập tin:Leo.svg là một chòm sao của hoàng đạo, là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại,
Trong thiên văn học đương đại, 88 chòm sao đã được Hiệp hội Thiên văn Quốc tế (IAU) công nhận. Mỗi chòm sao nằm ở một vùng trên bầu trời, được bao quanh bởi các
thumb|right|Bản đồ sao từ thế kỷ thứ 18 cho thấy chân của Ophiuchus vượt qua đường Hoàng đạo **Ophiuchus** (⛎) () đôi khi được sử dụng trong chiêm tinh học là dấu hiệu thứ mười
thumb|Hình động minh họa [[Polaris và các chòm sao quanh cực ở Bắc bán cầu.]] phải|nhỏ|Những [[vệt sao quanh cực được chụp với độ phơi sáng kéo dài.]] nhỏ|Hình động minh họa [[Hiện tượng tự
Chòm sao **Phượng Hoàng** 鳳凰, (tiếng La Tinh: **_Phoenix_**) là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh chim phượng hoàng. Chòm sao này có diện tích 469 độ vuông, nằm trên thiên
Theo NASA và những người khác, **bùng nổ siêu đám thiên hà Xà Phu** là vụ nổ lớn nhất được thấy trong vũ trụ quan sát được kể từ vụ nổ MS 0735 + 74.
**Sao Thiên Lang** hay **Thiên Lang tinh** là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với cấp sao biểu kiến là -1,46. Tên gọi theo định danh Bayer của sao Thiên Lang là **α
**Sao Lão Nhân** hay **Sao Thọ,** tên tiếng Anh là **Canopus,** là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thuyền Để ở Thiên cầu Nam. Nó là ngôi sao sáng thứ hai trên bầu trời
250 px|phải| **Chòm Sao Sâm Túc** **Sao Sâm** hay **Sâm Tú** hoặc **Sâm Thủy Viên** là tên gọi của một trong số 28 chòm sao Trung Quốc cổ đại (nhị thập bát tú), đồng thời
thumb|Bản đồ sao Tâm **Sao Tâm**, **Tâm tú** (心宿, bính âm: Xīn Xiù, Tâm Tú) hay **Tâm Nguyệt Hồ** (心月狐), còn gọi là **Sao Thương** (商宿, Shāng Xiù, Thương Tú) là một trong Nhị thập
**Sao Barnard** là một sao lùn đỏ có khối lượng rất thấp, cách Trái Đất khoảng 6 năm ánh sáng trong chòm sao Xà Phu. Nó là ngôi sao riêng lẻ thứ tư được biết
**Cụm sao Coma** (**Coma Star Cluster**) nằm trong chòm sao Hậu Phát, được định danh là **Melotte 111** sau khi nó được liệt kê trong danh mục các cụm sao của P.J. Melotte, là một
**Sao** (tiếng Anh: _star_), **Ngôi sao**, **Vì sao** hay **Hằng tinh** (chữ Hán: 恒星) là một thiên thể plasma sáng, có khối lượng lớn được giữ bởi lực hấp dẫn. Sao gần Trái Đất nhất
Trong thiên văn học, **phân loại sao** là phân loại của các sao ban đầu dựa trên nhiệt độ quang quyển và các đặc trưng quang phổ liên quan của nó, rồi sau đó chuyển
Chòm sao **Đại Khuyển** 大犬 (phiên âm /ˌkeɪnɪs ˈmeɪdʒɚ/, Tiếng La Tinh:**_Canis Major_** nghĩa là _con chó lớn_) là một trong 48 chòm sao cổ điển của Ptolemy và là một trong 88 chòm sao
phải|Quỹ đạo sao lùn nâu [[Gliese 229 trong chòm sao Thiên Thố cách Trái Đất 19 năm ánh sáng. Sao lùn nâu Gliese 229B, có khối lượng khoảng 20 đến 50 lần Sao Mộc.]] **Sao
**Messier 62** hay **M62** hoặc **NGC 6266** là một cụm sao cầu trong chòm sao xích đạo Xà Phu. Nó được Charles Messier phát hiện vào ngày 7 tháng 6 năm 1771, sau đó được
**HD 140283** (hay còn được gọi là **sao** **Methuselah**) là một ngôi sao gần mức khổng lồ nghèo kim loại nằm cách Trái Đất khoảng trong chòm sao Thiên Bình, gần chòm sao Xà Phu.
nhỏ|404x404px|Biểu đồ mô tả sự tiến hóa của các sao. Các sao có những khối lượng khác nhau tiến hóa theo các cách khác nhau. **Các giai đoạn của sao** là quá trình biến đổi
Percival Lowell, người đưa ra giả thuyết về **Hành tinh X** **Hành tinh X** là một hành tinh giả thuyết lớn vận động theo một quỹ đạo nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương.
**NGC 6284** là cụm sao cầu nằm trong chòm sao Xà Phu. Cụm sao này được nhà thiên văn học người Anh gốc Đức William Herschel phát hiện vào ngày 22 tháng 5 năm 1784
**NGC 6304** là cụm sao cầu trong chòm sao Xà Phu. William Herschel phát hiện ra cụm sao bằng cách sử dụng kính viễn vọng phản xạ f/13 vào năm 1786. Nó cách Trái Đất
**Sao Thiên Vương** (tiếng Anh: **Uranus**) hay **Thiên Vương Tinh** (chữ Hán: 天王星) là hành tinh thứ bảy tính từ Mặt Trời, là hành tinh có bán kính lớn thứ ba và có khối lượng
Cụm sao cầu [[Messier 80 trong chòm sao Thiên Yết cách Mặt Trời khoảng 28.000 năm ánh sáng và chứa hàng trăm nghìn sao.]] **Cụm sao cầu** (hay **quần tinh cầu** hoặc **đám sao cầu**)
thumb|Hình ảnh cụm sao cầu [[VVV CL001 chụp bởi VISTA của ESO. Bên phải là cụm sao hình cầu UKS 1 và bên trái là một khám phá mới khó thấy hơn nhiều, VVV CL001.]]
nhỏ|350x350px| Trái đất trong [[Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời|quỹ đạo của nó quanh Mặt trời làm cho Mặt trời xuất hiện trên thiên cầu di chuyển dọc theo đường Hoàng Đạo (màu
**Alpha Centauri** (α Centauri / α Cen), còn được biết đến với tên gọi **Nam Môn Nhị** là một hệ gồm 3 ngôi sao nằm ở chòm sao phương Nam Bán Nhân Mã. Ba ngôi
**Nhị thập bát tú** là một thuật ngữ trong thiên văn học phương Đông cổ đại, chỉ 28 chòm sao nằm gần hoàng đạo và xích đạo thiên cầu. Đây là một phần quan trọng
**_Lạp Hộ_** (獵戸), nguyên tên gốc là **Orion** (nhân vật giỏi săn bắn trong thần thoại Hy Lạp), được dịch sang tiếng Hán thành _Lạp Hộ_, nghĩa là _Thợ Săn_, là một chòm sao nổi
**Sơn Án** (chữ Hán: 山案; tiếng Latinh: _Mensa_, nghĩa là 'cái bàn') là một chòm sao mờ nằm gần thiên cực nam. Đây là một trong 18 chòm sao được nhà thiên văn học người
Chòm sao **Tức Đồng** 喞筒 hay **Máy Bơm** (tiếng Latinh: **Antlia** để chỉ _máy bơm_) là một tên gọi tương đối mới cho chòm sao do nó mới chỉ được đặt tên trong thế kỷ
**VV Cephei** (hay còn gọi là **HD 208816**) là sao cực siêu khổng lồ nằm trong chòm sao Tiên Vương (Cepheus) và là ngôi sao sáng nhất của chòm sao đó. Trong chòm sao Tiên
Vùng Sâu Hubble **Vùng Sâu Hubble** (**Hubble Deep Field**, **HDF**) là một hình ảnh của một khu vực nhỏ trong chòm sao Đại Hùng, được xây dựng từ một loạt các quan sát bởi kính
Chòm sao **Bắc Miện** 北冕), (tiếng La Tinh: **_Corona Borealis_**) là một trong 48 chòm sao Ptolemy và cũng là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh Mũ Miện [Phương] Bắc. Chòm
**Quadrantids** (viết tắt: **QUA**) là một trận mưa sao băng thường rơi vào tháng Giêng. Tốc độ hàng giờ (ZHR) của trận mưa này có thể cao bằng tốc độ của hai trận mưa sao
**Epsilon Ophiuchi** (**ε Ophiuchi**, viết tắt **Epsilon Oph**, **ε Oph**), cũng được đặt tên là **Yed Posterior**, là một ngôi sao khổng lồ đỏ trong chòm sao Xà Phu (Ophiuchus). Nằm dưới 5 độ về
**Gliese 710** hoặc **HIP 89825** là ngôi sao màu cam nằm ở phần đuôi của chòm sao Cự Xà. Trong phạm vi của các tham số của các mô hình hiện tại, nó được dự
**Delta Ophiuchi** (**δ** **Ophiuchi**, viết tắt **Delta Oph**, **δ Oph**), cũng được đặt tên là **Yed Prior**, là một ngôi sao trong chòm sao Xà Phu (Ophiuchus). Nó tạo thành một sao đôi quang học
**Alpha Persei** (được Latinh hóa từ **α Persei**, viết tắt là **Alpha Per**, **α Per**), được đặt tên chính thức là **Mirfak** (phát âm là /ˈmɜːrfæk/ hay /ˈmɪərfæk/), là ngôi sao sáng nhất trong chòm
**Thiên hà Tiên Nữ**, hay **tinh vân Tiên Nữ**, **thiên hà Andromeda** và các tên như **Messier 31**, **M31** hay **NGC 224**, là thiên hà xoắn ốc có vị trí biểu kiến thuộc chòm sao
**Messier 9** hay **M9** (còn gọi là **NGC 6333**) là một cụm sao cầu trong chòm sao Xà Phu (Ophiuchus). Nó nằm ở phần phía nam của chòm sao, phía tây nam của Eta Ophiuchi
**IK Pegasi** (hay **HR 8210**) là một hệ sao đôi có vị trí biểu kiến nằm trong chòm sao Phi Mã. Nó có độ sáng vừa đủ để có thể quan sát thấy bằng mắt
**Sao Thủy** (tiếng Anh: **Mercury**) hay **Thủy Tinh** (chữ Hán: 水星) là hành tinh nhỏ nhất và gần Mặt Trời nhất trong tám hành tinh thuộc hệ Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo bằng
**Cận Tinh** (tiếng Anh: **Proxima Centauri**, **V654 Centauri**) là một sao lùn đỏ biến quang nằm cách Hệ Mặt Trời xấp xỉ 4,2 năm ánh sáng (4,0 km) trong chòm sao Bán Nhân Mã. Nó