✨Xa lộ Khmer cổ đại

Xa lộ Khmer cổ đại

thumb|Bản đồ hệ thống đường xá Khmer cổ đại của [[Đế quốc Khmer]] Xa lộ Khmer cổ đại (tiếng Khmer: ផ្លូវបុរាណខ្មែរ) là một con đường dài hướng về phía tây bắc nối liền Angkor (ở Campuchia) và Phimai (Vimayapura) (nay thuộc Thái Lan). Dù đây không phải là con đường duy nhất được người Khmer xây nên nhưng lại đóng vai trò quan trọng nhất.

Phần lớn con đường này đều bị rừng rậm mọc che kín và ngày nay chỉ có thể nhìn thấy trên các bức ảnh chụp từ trên không. Rất ít dharmasala, chỗ trú chân hoặc dưỡng đường còn tồn tại (chỉ còn sót lại các đền thờ vì chúng là những công trình duy nhất được xây bằng đá sa thạch hoặc đá ong, và tất cả các công trình xây dựng bằng gỗ đều mục nát từ lâu). Phần duy nhất của con đường vẫn có thể tìm thấy nguồn gốc là từ lối vào thị trấn Phimai (quốc lộ 2163).

Con đường này từng được chứng minh là tồn tại vào thế kỷ 12 và 13, nhưng cũng có thể nó đã tồn tại từ trước rồi. Hầu hết công trình nằm dọc theo con đường này đều có từ thời vua Jayavarman VII.

Con đường đi xuyên đèo Ta Muen Thom băng qua dãy núi Dângrêk, và điểm dừng chân chính đầu tiên là ngôi đền Phanom Rung.

Năm 2004, quần thể bao gồm Phimai, xa lộ Khmer cổ Angkor Phimai và các ngôi đền ở Phanom Rung và Muang Tam đều được UNESCO đưa vào danh sách Di sản Thế giới.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Bản đồ hệ thống đường xá Khmer cổ đại của [[Đế quốc Khmer]] **Xa lộ Khmer cổ đại** (tiếng Khmer: ផ្លូវបុរាណខ្មែរ) là một con đường dài hướng về phía tây bắc nối liền Angkor (ở
**Kun Khmer** (tiếng Khmer: គុនខ្មែរ [kun kʰmae]) hay còn gọi là **Pradal Srey** (tiếng Khmer: ប្រដាល់សេរី [prɑɗal seːrəj]) là môn võ truyền thống của Campuchia có từ thời đại Angkor. Trong tiếng Khmer, từ _Kun_
**Khmer Đỏ** (tiếng Campuchia: ខ្មែរក្រហម, ) là tên gọi dành cho thế lực và tổ chức chính trị cực tả cầm quyền tại Campuchia từ 1975 đến 1979 dưới sự lãnh đạo công khai của
**Lực lượng đặc biệt Khmer** (tiếng Anh: _Khmer Special Forces_ (KSF) hoặc _Forces Speciales Khmères_ (FSK) trong tiếng Pháp) là đơn vị biệt kích tinh nhuệ của Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer (FANK)
**Khmer Lơ** hay **Khmer Loeu** (tiếng Khmer: ខ្មែរលើ, phát âm: [kʰmae lə], "Khmer vùng cao"), là _tên gọi chung cho nhóm các dân tộc bản địa khác nhau_ cư trú tại vùng cao nguyên của
thế=Ngọ Môn - Huế|nhỏ|Ngọ Môn, lối vào [[Hoàng thành Huế, nhìn từ phía điện Thái Hòa nhìn ra|317x317px]] **Quy thức kiến trúc cổ Việt Nam** là một trật tự hoặc những quy cách thống nhất
**Prasat Hin Phimai** hay **Công viên lịch sử Phimai** (; ; ; ) là một khu phức hợp di tích gồm nhiều đền và những bức tượng Phật nằm trong một diện tích lớn đang
**Ninh Hòa** là một thị xã ven biển thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Thị xã Ninh Hòa được biết đến với nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử như: bãi biển
**Bệnh viện Đại học Y Dược - Hoàng Anh Gia Lai** (_tên tiếng Anh: Hoang Anh Gia Lai - University Medical Center_) là một bệnh viện đại học trực thuộc Tập đoàn Hoàng Anh Gia
Xã Hòa Thuận trong những năm gần đây có nhiều khởi sắc nhất là lĩnh vực kinh tế tập thể, được xem là địa phương thành công với nhiều mô hình hợp tác xã làm
**Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer** hoặc **Quân lực Quốc gia Khmer** (tiếng Pháp: _Forces Armées Nationales Khmères_ - FANK), là lực lượng quốc phòng vũ trang chính thức của nước Cộng hòa Khmer,
**Trường Đại học Trà Vinh** (tiếng Anh: _Tra Vinh University - TVU_) là một trường đại học đa ngành tại tỉnh Trà Vinh thuộc nhóm trường có tốc độ phát triển bền vững nhanh nhất
Chôl Chnăm Thmây (hoặc Chol Chnam Thmay) là lễ hội mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer. "Chôl” nghĩa là “Vào” và “Chnăm Thmay” là “Năm Mới” Hằng năm, lễ hội
Chôl Chnăm Thmây có nghĩa là “vào năm mới”. Theo quan niệm của người Khmer, đây là thời điểm giao mùa, vạn vật sinh sôi, mang đến sự tươi mới và hy vọng cho một
Chôl Chnăm Thmây có nghĩa là “vào năm mới”. Theo quan niệm của người Khmer, đây là thời điểm giao mùa, vạn vật sinh sôi, mang đến sự tươi mới và hy vọng cho một
Chôl Chnăm Thmây có nghĩa là “vào năm mới”. Theo quan niệm của người Khmer, đây là thời điểm giao mùa, vạn vật sinh sôi, mang đến sự tươi mới và hy vọng cho một
|- | colspan="2" style="padding-bottom: 4px; font-size: 90%; text-align: center;" | Tập tin:EFEO Paris 1.jpg
Trụ sở chính của EFEO tại Paris |- | style="background: #C5D2AA;"|   | style="background: #DEE5D1;"|   |- |valign="top" style="text-align: left;"|****||École française
**Lịch sử thế giới hiện đại** theo mốc từng năm, từ năm 1910 đến nay. ## Thập niên 1910 * 1910: Bắt đầu cuộc cách mạng México. George V trở thành vua của Vương quốc
nhỏ|[[Kim quy]] **Sinh vật huyền thoại Việt Nam** gồm các loài vật trong các câu chuyện thần thoại Việt Nam, trong truyền thuyết, câu chuyện cổ tích cho đến những câu chuyện dân gian, những
**Tịnh Biên** là một thị xã miền núi biên giới thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. phải|Trên đỉnh [[núi Cấm thuộc xã An Hảo]] ## Địa lý ### Vị trí địa lý Thị xã Tịnh
**Nguyễn Cơ Thạch** (tên khai sinh là **Phạm Văn Cương**, 15 tháng 5 năm 1921 – 10 tháng 4 năm 1998) là một chính trị gia, nhà ngoại giao Việt Nam. Ông nguyên là Ủy
**Lễ bế mạc Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2021** được diễn ra vào tối thứ hai ngày 23 tháng 5 năm 2022 tại Cung điền kinh trong nhà Mỹ Đình ở thủ đô
**Sóc Trăng** là một tỉnh cũ ven biển nằm trong vùng hạ lưu Nam sông Hậu thuộc đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. ## Nguồn gốc tên gọi Tên gọi Sóc Trăng do từ
phải|Một nhà sư bước đi qua trước Vương cung Campuchia ở Phnôm Pênh **Phnôm Pênh** hay **Phnom Penh** (tiếng Khmer: ភ្ន៓ពេញ; chuyển tự: _Phnum Pénh_; IPA: ), trong tiếng Việt còn gọi là **Nam Vang**,
thumb|_Chân dung đức tăng hoàng **Chuon Nath** vào năm 1961 (Phật lịch 2505)_ thumb|_Tượng đài đức tăng hoàng **Chuon Nath** tại Phnom Penh (Đối diện Naga World 2)_ _Samdech Sangha Rājā Jhotañano_ **Chuon Nath** (
**Trà Vinh** là một tỉnh cũ ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp
**Bokator**, hay còn gọi là **L'Bokator** () hoặc **Kun L'Bokator** () là một môn võ thuật cổ truyền của người Khmer, những võ sĩ Bokator đã từng trở thành một thế lực cực kỳ hùng
**Con rắn** là một trong những biểu tượng thần thoại lâu đời nhất và phổ biến nhất của thế giới loài người. Loài rắn này đã được kết hợp với một số các nghi lễ
**An Phú** là một huyện cũ thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Vị trí địa lý *Phía Tây và Bắc giáp huyện Bourei Cholsar (tỉnh Takeo) và Kaoh Thum (tỉnh Kandal) của Campuchia, đường
**Mỹ Tho** (美湫) là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Tiền Giang cũ, Việt Nam. Thành phố Mỹ Tho hiện là đô thị loại I, thuộc Vùng kinh tế trọng điểm Nam bộ. Đây
Thống chế Điều bát **Nguyễn Văn Tồn** (Chữ Hán: 阮文存, 1763–1820) là một danh tướng và nhà khai hoang đầu thời nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. Ông là người có công lớn trong
**Sdok Kok Thom** (, _Sadok Kok Thom_, ; , ), hay **Sdok Kak Thom**, là một ngôi đền Khmer được xây vào thế kỷ 11, hiện nằm ở Thái Lan, 18 dặm về phía đông
**Jayavarman VII** (1181? - 1220?) là vua của Đế quốc Khmer (1181-1215?), ngày nay là Campuchia. Ông là con trai của Dharanindravarman II (trị vì 1150-1160) và Sri Jayarajacudamani. Ông đã cưới Jayarajadevi và sau
nhỏ|Ieng Thirith năm 2011|229x229px **Ieng Thirith** (nhũ danh là Khieu Thirith) sinh năm 1932 tại Battambang là Bộ trưởng các vấn đề xã hội Khmer Đỏ, ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, vợ
**Bến Tre** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Tính đến năm 2021, Bến Tre đứng thứ 28 về dân số trong các đơn vị hành chính Việt Nam,
phải|Đền sư tử Kampong Thom **Sambor Prei Kuk** (, _Prasat Sambor Prei Kuk_) là một địa điểm khảo cổ nằm ở Kompung Thom, Campuchia. Nó nằm cách thành phố thủ phủ Kampong Thom về phía
**Mặt trận Đoàn kết Dân tộc Khmer** (**KNUF**), còn gọi là **Phong trào Giải phóng Hổ** và **Phong trào Đầu Hổ**, là một nhóm khủng bố trong nước có trụ sở tại Campuchia với mục
**Nhà Lý** (chữ Nôm: 茹李, chữ Hán: 李朝, Hán Việt: _Lý triều_), đôi khi gọi là nhà **Hậu Lý** (để phân biệt với triều đại Tiền Lý do Lý Bí thành lập) là một triều
nhỏ|phải|Một con chó đang ăn thịt đồng loại của mình **Ăn thịt đồng loại** là hành động ăn thịt các thành viên cùng loài với mình. Chuyện động vật ăn thịt đồng loại tương đối
**Họ Cá tra** (danh pháp khoa học: _Pangasiidae_) là một họ cá nước ngọt đã biết thuộc bộ Cá da trơn (Siluriformes) chứa khoảng 28 loài. Các loài trong họ này được tìm thấy trong
**Bến Cát** là một thành phố cũ nằm ở trung tâm tỉnh Bình Dương, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Bến Cát nằm ở trung tâm tỉnh Bình Dương, nằm trong khu vực kinh
**Vĩnh Long** là một tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Vĩnh Long có diện tích: 6.296 km², xếp thứ 25; dân
phải|Sông Vàm Cỏ Đông, đoạn chảy qua [[Bến Lức]] **Sông Vàm Cỏ Đông** là một chi lưu của sông Vàm Cỏ, thuộc hệ thống sông Đồng Nai. Sông Vàm Cỏ Đông bắt nguồn từ vùng
**Avram Noam Chomsky** (sinh ngày 7 tháng 12 năm 1928) là một giáo sư và trí thức công chúng người Mỹ, nổi danh nhờ các nghiên cứu về ngôn ngữ học, phê bình xã hội
**Chế độ quân chủ Thái Lan** (với vua được gọi là **Quốc vương Thái Lan**, **vua Thái** hoặc **vua Xiêm** trong một số giai đoạn lịch sử) đề cập đến chế độ quân chủ lập
**Lê Duẩn** (7 tháng 4 năm 1907 – 10 tháng 7 năm 1986) là một chính trị gia người Việt Nam, Bí thư Thứ nhất Đảng Lao động Việt Nam từ năm 1960 đến năm
**Koh Ker** (, ) là một địa điểm khảo cổ xa xôi nằm ở phía Bắc Campuchia, cách Angkor và thành phố Siêm Riệp khoảng . Đó là một khu vực đầy rừng rậm và
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
thumb|upright|Biểu ngữ kêu gọi người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng đất nước **Hòa giải và hòa hợp dân tộc ở Việt Nam** là một khái niệm để chỉ sự hòa giải
Bài viết này trình bày chi tiết về **lịch sử của Lào kể từ sau năm 1945**. ## Thế chiến 2 Xứ ủy Ai Lao, phân bộ của Đảng Cộng sản Đông Dương được thành