✨Vụ chuyến bay "giải cứu" công dân trở về nước do đại dịch COVID-19

nhỏ|Các hành khách bước xuống một chuyến bay "giải cứu" được khai thác bởi [[Vietnam Airlines.]] Vụ chuyến bay "giải cứu" công dân trở về nước là bê bối nhận hối lộ để xét duyệt cấp phép cho các công ty thực hiện chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước trong bối cảnh đại dịch COVID-19 năm 2020 và 2021, xảy ra tại các cơ quan chính phủ Việt Nam. Các đơn vị có cán bộ đang bị tạm giam và khởi tố liên quan tới bê bối này bao gồm Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an (Việt Nam), Bộ Ngoại giao Việt Nam, Bộ Y tế Việt Nam, Bộ Giao thông - Vận tải (Việt Nam), Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội. Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an Việt Nam quyết định khởi tố vụ án hình sự "đưa hối lộ".

Từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Việt Nam đã tổ chức gần khoảng 2.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân

Truyền thông Việt Nam đưa tin ngày 4 tháng 4 năm 2023, Bộ Công an Việt Nam đã hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố 54 bị can, gồm nhiều quan chức cấp cao, đã trục lợi giai đoạn có dịch COVID-19. Trong số những người liên quan có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam là ông Tô Anh Dũng bị khởi tố và bắt tạm để điều tra về hành vi nhận hối lộ 21,5 tỉ đồng, Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam nhận 1,8 tỷ đồng, Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội Chử Xuân Dũng hơn 2 tỷ đồng. Nguyễn Quang Linh, cựu trợ lý nguyên Phó thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhận hối lộ hơn 4,2 tỉ đồng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân nhận 5 tỉ đồng và Phạm Trung Kiên, cựu thư ký thứ trưởng Bộ Y tế, Đỗ Xuân Tuyên, nhận nhiều nhất với 42,6 tỉ đồng. Chuyến bay đón công dân đầu tiên có liên quan đến việc đưa công dân từ vùng dịch về Việt Nam là chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines sử dụng chuyên cơ Airbus A321 mang số hiệu HVN68. Máy bay khởi hành lúc 21h55 ngày 9 tháng 2 năm 2020, đưa 30 công dân Việt Nam từ tâm dịch Vũ Hán, Trung Quốc về nước. Từ đó trở đi, một số hãng hàng không khác như Vietjet Air, Bamboo Airways cũng tham gia vào công tác đưa công dân về Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc là người yêu cầu tổ chức chuyến bay hồi hương theo tinh thần "không ai bị bỏ lại phía sau". Tổ công tác các chuyến bay giải cứu gồm 5 bộ: Ngoại giao, Công an, Quốc phòng, Y tế, Giao thông vận tải.

Chi phí

Đầu tháng 9 năm 2020, website chính thức của hãng Vietnam Airlines cho rằng chi phí cho mỗi chuyến bay giải cứu người Việt Nam về nước có thể lên đến 10 tỉ đồng/chuyến. Các chuyến bay giải cứu thường có chi phí khá đắt đỏ khi phải lắp đặt thêm nhiều thiết bị y tế hỗ trợ bệnh nhân như máy lọc không khí, máy thở, giường bệnh dã chiến,... Để kịp thời gian giải tỏa hành khách và đúng quy định của các nước như Mỹ, Canada, hãng phải thuê luật sư, đối tác tư vấn làm dịch vụ xin cấp phép bay, có chuyến hãng phải chi tới 700 triệu đồng (khoảng 30.000 USD). Một số lý do như mức phí phục vụ mặt đất, nạp nhiên liệu ở mức gấp nhiều lần thông thường, thường xuyên phải khử trùng và chuyến bay chiều đi không có hành khách, chỉ đón khách ở chiều về nên làm tăng giá vé. Lãnh đạo Vietnam Airlines Lê Hồng Hà cho biết các chuyến bay giải cứu của hãng thực hiện xuyên suốt từ tháng 4 đến nay (tháng 9 năm 2020) thể hiện vai trò, nhiệm vụ của hãng, vé bán thu từ chuyến bay "giải cứu" không đáng kể so với chi phí với một chuyến bay khai thác đưa công dân về nước an toàn. Trên nhiều diễn đàn, nhiều người Việt ở nước ngoài chia sẻ kinh nghiệm về nước bằng cách "lách" sang Campuchia. Hành khách bay từ châu Âu về Phnôm Penh chỉ với giá 630 euro, đi ô tô mất 100 euro lên cửa khẩu Mộc Bài, đưa hộ chiếu Việt Nam ra là có thể vào Việt Nam và sau đó, cách ly 1 tuần ở Tây Ninh. Có những đề xuất để ngăn chặn tình trạng trục lợi giá vé chuyến bay "giải cứu" này. Các chuyến bay combo do các công ty được cơ quan ngoại giao chỉ định thực hiện. Trường hợp này, các hãng hàng không được công ty tổ chức thuê vận chuyển, chi phí thu với khách bao nhiêu do các công ty này đưa ra, các hãng hàng không không nắm được chi phí.

Phàn nàn của người Việt ở nước ngoài về giá vé và thủ tục

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao cung cấp, đầu tháng 12 năm 2021, kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát, các cơ quan chức năng Việt Nam trong và ngoài nước đã tổ chức hơn 800 chuyến bay, đưa gần 200.000 công dân Việt Nam từ hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ về nước an toàn. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến phàn nàn giá vé các chuyến bay nhân đạo đưa công dân về nước cao so với bình thường. Trả lời về việc này, các hãng bay khẳng định không đặt nặng vấn đề lợi nhuận, giá vé cao là do phát sinh nhiều chi phí khác. Tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao ngày 20 tháng 1 năm 2022, báo chí cũng đặt câu hỏi việc công dân về nước theo các chuyến bay giải cứu phải trả số tiền lớn, thủ tục khó khăn và nghi vấn có trục lợi từ các chuyến bay "giải cứu".

Điều tra

Ngày 27 tháng 1 năm 2022, Bộ Ngoại giao đã ra quyết định đình chỉ công tác đối với 4 cán bộ Cục Lãnh sự (gồm: Cục trưởng Nguyễn Thị Hương Lan, Phó Cục trưởng Đỗ Hoàng Tùng, Chánh Văn phòng Cục Lê Tuấn Anh và Phó trưởng Phòng Bảo hộ công dân Lưu Tuấn Dũng) để phục vụ công tác điều tra. Cùng ngày, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam 4 cá nhân nêu trên về tội "Nhận hối lộ" để xét duyệt cấp phép cho các công ty thực hiện chuyến bay đưa Công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước nhằm trục lợi cá nhân theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự.

Đến tháng 3, bà Nguyễn Diệu Mơ (42 tuổi, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại du lịch và Dịch vụ hàng không An Bình) bị khởi tố, bắt tạm giam với cáo buộc Đưa hối lộ., và ông Vũ Anh Tuấn - nguyên cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an để điều tra về hành vi nhận hối lộ (hơn 27 tỷ đồng).

Ngày 25 tháng 7 năm 2022, Cơ quan an ninh điều tra đã khởi tố bị can, bắt tạm giam thêm 6 người.

Ngày 18 tháng 8 năm 2022, Cơ quan An ninh điều tra khởi tố, tạm giam Nguyễn Tiến Thân, Chuyên viên Vụ Quan hệ quốc tế, Văn phòng Chính phủ về tội "Nhận hối lộ" hơn 3,6 tỷ đồng. Ngày 20 tháng 9, Cơ quan an ninh điều tra cũng khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Thanh Hải, Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế, Văn phòng Chính phủ, nhận hối lộ của Đại diện Công ty Bluesky, Công ty Lữ Hành Việt, hơn 3,6 tỷ đồng. Ngày 27 tháng 9, ông Nguyễn Quang Linh - trợ lý của Phó thủ tướng Phạm Bình Minh - để điều tra về tội nhận hối lộ của Công ty Lữ Hành Việt và bị can Nguyễn Mai Anh (chuyên viên Vụ QHQT VPCP) với tổng số tiền 180.000 USD và 100 triệu (tương đương hơn 4,2 tỷ đồng) liên quan đến vụ án "chuyến bay giải cứu".

Ngày 27 tháng 10, ông Tào Đức Hiệp, 46 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH du lịch dịch vụ công đoàn Đường sắt Việt Nam, bị bắt về tội "Đưa hối lộ" quy định tại Điều 364 Bộ luật Hình sự. Cùng ngày, bà Lê Thị Ngọc Anh, 38 tuổi, hiện là chuyên viên Phòng nhà khách, Vụ Lễ tân, Ban đối ngoại Trung ương Đảng, bị bắt về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Ngày 28 tháng 10, Ông Trần Hồng Hà, Giám đốc Công ty TNHH Cung ứng Nhân lực và Thương Mại Quốc tế Sao Việt, bị khởi tố và bị bắt tạm giam với cáo buộc đưa hối lộ. Tối 30/10, bà Trần Thị Hoàng Anh, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ & Du lịch Nhi Anh bị Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an Thành phố Đà Nẵng bắt giữ, cáo buộc lợi dụng chủ trương tổ chức các chuyến bay 'giải cứu' để lừa đảo, chiếm đoạt nhiều tỷ đồng.

Ngày 4 tháng 12 năm 2022, có thêm 7 cá nhân bị khởi tố, bắt tạm giam vì các tội nhận hối lộ, đưa hối lộ và môi giới hối lộ.

Ngày 8 tháng 12 năm 2022, có 2 cá nhân bị bắt vì tội đưa hối lộ và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngày 22 tháng 12 năm 2022, có 3 bị can bị khởi tố, tạm giam, khám xét chỗ ở và nơi làm việc.

Ngày 31/12, Bộ Công an cho biết ông Trần Văn Tân, 43 tuổi, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Nam, bị khởi tố, tạm giam do nhận hối lộ 6 tỷ đồng trong vụ án "chuyến bay giải cứu". Trong hai năm 2021 - 2022, ông Trần Văn Tân đã ký công văn cho các công ty tổ chức đón công dân Việt Nam và người nước ngoài đến cách ly tại cơ sở lưu trú có thu phí tại Quảng Nam. Thống kê của Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, trong khoảng 2 năm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, tỉnh đã phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan đón khoảng 40.000 người trên các "chuyến bay giải cứu" về cách ly, trong đó có khoảng 30.000 người về cách ly tại các khách sạn, resort có thu phí.

Ngày 5 tháng 1 năm 2023, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam ông Trần Việt Thái, cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia với cáo buộc "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Ngoài ra, cơ quan An ninh cũng khởi tố, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, lệnh khám xét với ông Nguyễn Hoàng Linh, cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cùng tội danh.

Ngày 15-3-2023, cơ quan điều tra khởi tố thêm một nguyên cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia và tám người khác, trong đó có bảy giám đốc công ty.

Truyền thông Việt Nam đưa tin ngày 4/4/2023, Bộ Công an Việt Nam đã hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố 54 bị can.

Trách nhiệm của Bộ Giao thông Vận tải

Cơ quan điều tra Bộ Công an có văn bản đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cung cấp danh sách chi tiết chuyến bay "giải cứu" công dân về nước để phục vụ điều tra vụ án nhận hối lộ xảy ra tại Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao.

Bộ GTVT khẳng định không được giao trách nhiệm phê duyệt danh sách công dân, cấp phép cho doanh nghiệp tổ chức chuyến bay "combo", "giải cứu"... Tuy nhiên Bộ GTVT có vai trò là cơ quan phối hợp chịu trách nhiệm chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam cấp phép bay theo kế hoạch được Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao phê duyệt.

Ông Tô Anh Dũng với cương vị thứ trưởng, phụ trách Cục Lãnh sự, có nhiệm vụ chỉ đạo, phê duyệt kế hoạch tổ chức thực hiện "chuyến bay giải cứu" đưa công dân về nước khi xảy ra Covid-19. Ông trực tiếp tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ xét duyệt, cấp phép chuyến bay trên ý kiến thống nhất của Tổ công tác 5 Bộ (Ngoại giao, Y tế, Công an, Giao thông vận tải, Quốc phòng). Ông bị cáo buộc từ tháng 12/2020 đến tháng 1/2022 37 lần nhận hối lộ của 13 doanh nghiệp, tổng cộng 21,5 tỷ đồng để hỗ trợ họ, chỉ đạo cấp dưới tại Cục Lãnh sự làm thủ tục giúp cấp phép chuyến bay, tổ chức chuyến bay combo.

Kỷ luật

Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Bộ Chính trị xem xét, thi hành kỷ luật Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao các nhiệm kỳ 2016 - 2021, 2021 - 2026; ông Bùi Thanh Sơn - ủy viên Trung ương Đảng, bộ trưởng Ngoại giao và ông Vũ Hồng Nam - nguyên đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản.

Ngoài ra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật:

• Khiển trách Ban thường vụ Đảng ủy Bộ Ngoại giao.
• Cảnh cáo Đảng ủy Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao.
• Khai trừ ra khỏi Đảng ông Nguyễn Hồng Hà - tổng lãnh sự Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản; ông Lý Tiến Hùng - nguyên cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Nga; bà Nguyễn Lê Ngọc Anh - cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia; ông Vũ Ngọc Minh - nguyên cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Angola.
• Cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng nhiệm kỳ 2020 - 2025 đối với ông Trần Việt Thái - đại sứ Việt Nam tại Malaysia.
• Cảnh cáo ông Nguyễn Hoàng Linh - nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia.
• Khiển trách ông Phạm Sanh Châu - nguyên đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ; ông Vũ Bình - tổng lãnh sự Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản; bà Phạm Như Ý - cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ.
• Ngày 27/12, ông Bùi Thanh Sơn bị Bộ Chính trị "phê bình nghiêm khắc", ông Vũ Hồng Nam bị khai trừ ra khỏi Đảng.
• Ngày 12 tháng 1 năm 2023, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam quyết định kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, nguyên Phó giám đốc Công an thành phố Hà Nội do có vi phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và tiếp nhận công dân Việt Nam về nước.
• Ngày 13/1/2023, Ban Bí thư Bộ Chính trị quyết định kỷ luật cảnh cáo đối với ông Mai Tiến Dũng với cương vị Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ tổ chức các chuyến bay đưa công dân về nước trong đại dịch Covid-19, để một số cán bộ Văn phòng Chính phủ tham mưu, đề xuất không đúng kết luận của Thủ tướng, nhận hối lộ, bị khởi tố, bắt tạm giam. Ông Chử Xuân Dũng bị khai trừ ra khỏi Đảng do suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; nhận hối lộ; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Sai phạm tại Bộ Quốc phòng

Ngày 7-4-2023, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã quyết định tách hành vi và tài liệu liên quan có dấu hiệu nhận hối lộ xảy ra tại Bộ Quốc phòng sang Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Nhận xét

Tại cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 4 năm 2022, Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết, hoạt động của các đối tượng trong vụ án này rất tinh vi, số người tham gia đông, phạm vi rộng, cả trong nước và ngoài nước gồm một số cơ quan, ban, ngành trung ương, địa phương, xảy ra trong thời gian dài.

Theo báo BBC ngày ngày 25 tháng 7 năm 2022, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp cho rằng, "Đây chỉ mới điều tra những người đang ở Việt Nam, còn số cán bộ, nhà ngoại giao Việt Nam đang ở nước ngoài mà dính dáng vụ này thì chưa bị sờ đến. Vụ việc xảy ra ở hàng chục nước vậy các nhân viên của đại sứ quán cũng khó tránh việc liên quan,"

Phiên tòa

Phiên tòa kéo dài 30 ngày, bắt đầu từ 11 tháng 7 năm 2023, xét xử hơn 54 bị cáo. Nạn nhân, những người dân phải mua vé quá đắt, không được đề cập tới và vấn đề đền bù họ không được nêu ra.

Tội phạm các bị cáo và đề nghị án tù của Viện kiểm sát

Cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế

Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên, nhận nhiều tiền hối lộ nhiều nhất trong vụ án (253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng). Trong số này, ông Kiên nhận 198 lần chuyển khoản, 30 lần qua số tài khoản của mẹ vợ và con trai, bị VKS đề nghị án tử hình vì vì nhận hối lộ "trắng trợn nhất", nhiều nhất. Theo bản luận tội, Kiên gây khó khăn cho các đại diện tham gia chuyến bay combo và chuyến bay giải cứu để các doanh nghiệp phải đưa tiền theo yêu cầu là 150 triệu một chuyến bay.

Xem xét hành vi Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên là người được Bộ Y tế phân công xem xét, "phê duyệt hoặc không phê duyệt các chuyến bay giải cứu theo đề xuất của Bộ Ngoại giao". Ngày 17-7, viện kiểm sát cho rằng cần kiến nghị, điều tra làm rõ hành vi của Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên để xử lý trong giai đoạn hai của vụ án.

Cựu cục trưởng Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan

Bà Lan cùng các bị cáo thuộc Cục Lãnh sự bị cho là tạo thành nhóm lợi ích, gây khó khăn nhũng nhiễu, không minh bạch, buộc doanh nghiệp chi tiền để được giải quyết thủ tục. Với doanh nghiệp chưa thỏa thuận đưa hối lộ, họ sẽ gây khó dễ dưới nhiều hình thức. Bà Lan tuyên bố tại tòa, luôn coi công dân bị mắc kẹt ở nước ngoài như người thân, bị xác định nhận hối lộ 32 lần, tổng cộng 25 tỷ đồng, nhiều thứ ba trong 21 cựu quan chức bộ ngành địa phương bị xét xử cùng tội danh. Bà bị VKS đề nghị 18-19 năm tù về tội Nhận hối lộ, mới nộp lại 1,2 tỷ đồng trong con số 25 tỷ đồng nhận hối lộ. Các tài sản của bị cáo Hương Lan đang bị kê biên gồm: một căn chung cư tại Giảng Võ, quận Ba Đình, trị giá khoảng 15 tỷ đồng; một căn chung cư tại Golden Palace trị giá 4,4 tỷ đồng, một ôtô 3 tỷ, cổ phiếu trái phiếu 5 tỷ, tiền trong tài khoản ngân hàng 200 triệu đồng và tiền mặt bị cơ quan điều tra thu giữ 1,126 tỷ. Tổng giá trị tài sản bị kê biên thu giữ khoảng 29 tỷ.

Cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng

Ông Tô Anh Dũng bị VKS đề nghị 12-13 năm tù, cáo buộc 37 lần nhận tiền với tổng cộng 21,5 tỷ đồng từ 13 doanh nghiệp đưa hối lộ, khai nhận tiền do nể nang nên phạm tội", vì nhận thức đơn giản nên "không phân được ranh giới giữa nhận tiền cảm ơn và nhận hối lộ". Ông cũng "thành khẩn xin lỗi" Đảng, nhân dân, xin HĐXX giảm nhẹ, khoan hồng cho các bị cáo đồng nghiệp ở Bộ Ngoại giao, tổng 8 người (trong đó 4 cựu cán bộ Cục Lãnh sự, 2 cựu đại sứ và 2 cựu cán bộ đại sứ quán). Gia đình ông đã nộp lại toàn bộ số tiền hối lộ.

Cựu phó chủ tịch Hà Nội Chử Xuân Dũng

Ông Chử Xuân Dũng được phân làm Trưởng ban chỉ đạo công tác phòng chống dịch của Hà Nội, có trách nhiệm, quyền hạn duyệt, ký chủ trương cách ly trên địa bàn Thủ đô. Theo cáo buộc, ông được các công ty lữ hành nhờ cấp công văn với mức "lại quả" 1-2 triệu đồng/khách. Từ tháng 4 đến 12/2021, ông Dũng đã ký 66 văn bản đồng ý cho 16 công ty được đưa người từ nước ngoài về cách ly, 4 lần nhận tiền của bị cáo Lê Thị Ngọc Anh (cán bộ Vụ Lễ tân Ban đối ngoại Trung ương), 3 lần nhận tiền của Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty Thái Hòa), tổng cộng 2 tỷ đồng. Ngọc Anh được xác định là người móc nối, đưa tiền hối lộ của 3 công ty tới ông Dũng. Ông Dũng, bị VKS đề nghị 4-5 năm về tội Nhận hối lộ, khai đã không thể nhớ "nhận bao nhiêu tiền, nhận như thế nào".

Cựu phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn

Ông Nguyễn Anh Tuấn bị cáo buộc môi giới hối lộ hơn 2,6 triệu USD qua 13 lần từ Lê Hồng Sơn Tổng giám đốc và Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó tổng giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh để chaỵ án, và đưa 2,25 triệu USD cho Hoàng Văn Hưng, Trưởng phòng điều tra của Cục An ninh điều tra, Bộ Công an, còn giữ lại 400.000 USD. Ông Tuấn bị đề nghị 6-7 năm về tội Môi giới hối lộ, khai "Chỉ vì xuất phát từ việc thương người quá nên mới môi giới hối lộ. Tôi mong HĐXX xem xét để cho hưởng khoan hồng". Cơ quan ANĐT xác định chỉ đủ căn cứ kết luận Hưng đã nhận 800.000 USD từ Tuấn. Do đó, Tuấn phải chịu trách nhiệm đối với số tiền hơn 1,8 triệu USD.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền tại Malaysia Trần Việt Thái

Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tổ chức 21 chuyến bay đưa công dân về nước, trong đó có 8 chuyến bay đưa 1.891 người đã chấp hành xong án phạt tù về nước. Ông Trần Việt Thái khai mình và cấp dưới thu 44,6 tỉ đồng. Tuy nhiên các chi phí để tổ chức cho người mãn hạn tù về nước chỉ mất 33 tỉ. 5 tỉ được chia ra theo tỉ lệ chức vụ của các cán bộ. Ông Thái bị đề nghi 9-10 năm tù. cho là "Tôi xác định dù đây là tiền mình vô tình nhận hối lộ nhưng cũng là tôi "số đen", không may thì trả lại cho Nhà nước cũng được, không sao cả".

Những người đưa hối lộ

Giám đốc Công ty Masterlife

Trần Thị Mai Xa, 35 tuổi, Giám đốc Công ty Masterlife, chi hơn 8 tỷ đồng cho 8 quan chức bộ ngành, trong đó bị cáo Vũ Anh Tuấn và Vũ Sỹ Cường, hai cựu cán bộ Cục Xuất Nhập cảnh, nhận khoảng 2,6 tỷ đồng; cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận 30.000 USD; cựu cục trưởng Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan nhận 55.000 USD để Masterlife được bay 18 chuyến. Bà Xa cho biết các cán bộ nhận hối lộ đã ép bà và nhiều doanh nghiệp đưa tiền "theo thông lệ" thì mới cấp phép chuyến bay.

Tổng giám đốc Công ty Blue Sky

Ông Lê Hồng Sơn nói bản thân chỉ là "nạn nhân" của cơ chế xin cho. Ông Sơn bị đề nghị 11-12 năm tù, cao nhất trong nhóm này. Blue Sky cũng được xác định đưa hối lộ 38,5 tỷ đồng (nhiều nhất trong 19 doanh nghiệp), cũng là công ty tổ chức nhiều chuyến bay nhất (109 trong tổng 372 chuyến được cấp phép).

Phó tổng giám đốc Công ty Blue Sky

Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Hằng, nhận mức án đề nghị cao thứ hai, 10-11 năm tù. Nhắc đến gần 30.000 công dân được công ty hồi hương trên 109 chuyến bay, bà Hằng cũng cho rằng "càng đưa nhiều dân về nước, tội càng nặng" vì phải đưa hối lộ tương ứng.

Nhận xét

David Hutt, chuyên viết trong mục 'Đông Nam Á' của The Diplomat, bình luận rằng vụ việc cho thấy chiến dịch 'đốt lò' của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dường như chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn nạn tham nhũng. "Nó cho thấy sau bốn năm thực hiện chiến dịch 'đốt lò" chống tham nhũng, các quan chức cao cấp vẫn nghĩ rằng họ có thể an ổn khi tham nhũng một cách trắng trợn như thế".