✨Viện Nghiên cứu Chính trị Paris

Viện Nghiên cứu Chính trị Paris

Viện Nghiên cứu Chính trị Paris (), thường được gọi là Sciences Po, là một trường lớn (Grande École) và cơ sở nghiên cứu công lập quan trọng (Grand établissement) tại Pháp về khoa học xã hội.

Được thành lập vào năm 1872, Sciences Po đã đào tạo 6 tổng thống Pháp, 13 thủ tướng Pháp, 7 nguyên thủ quốc gia, nhiều đại biểu Quốc hội Pháp, cũng như giám đốc điều hành của nhiều công ty lớn tại Pháp như Hermes và một tổng thư ký Liên hiệp quốc là ngài Boutros Boutros-Ghali.

Theo QS, Sciences Po hiện là trường đại học tốt thứ 259 thế giới và thứ 6 tại Pháp. Riêng về ngành chính trị học, trường được xếp thứ 3. Times Higher Education (THE) đánh giá đây là đại học tốt thứ 15 tại Pháp. Sciences Po cũng là cơ sơ giảng dạy khoa học xã hội tốt thứ 2 tại Pháp chỉ sau Đại học PSL (Paris Sciences & Lettres).

Từ năm 1990, Sciences Po đã có những cải cách đáng kể với mục tiêu mở rộng trọng tâm đào tạo sinh viên để làm việc trong khu vực tư nhân. Trường cũng đã quốc tế hóa đội ngũ sinh viên và chương trình giảng dạy của trường bằng việc thành lập thêm các cơ sở ở Dijon, Le Havre, Menton, Nancy, Poitiers và Reims.

Chương trình giảng dạy của Sciences Po hiện kết hợp các khóa học cốt lõi trong các phân ngành của khoa học xã hội như luật, kinh tế, lịch sử, khoa học chính trị và xã hội học. Sciences Po là thành viên của Hiệp hội các trường chuyên nghiệp về các vấn đề quốc tế và Mạng lưới Chính sách Công Toàn cầu.

Lịch sử

Từ năm 1872 đến năm 1945

nhỏ|Emile Boutmy - Cha đẻ của Sciences Po Sciences Po được biết đầu tiên với tên gọi "Trường độc lập về Khoa học Chính trị" (tiếng Pháp: École libre des sciences politiques , viết tắt là ELSP), một cơ sở giáo dục tư nhân được thành lập vào năm 1872 bởi Émile Boutmy để đối phó với cuộc khủng hoảng chính trị ở Pháp sau chiến tranh Pháp Phổ. Vào những năm 1870, mục tiêu của trường là đào tạo ra giới tinh hoa chính trị cho một nước Pháp mới. Emile Boutmy mong muốn sinh viên của mình quan tâm đến các vấn đề đương đại và ông không hài lòng về một nền văn hóa cổ điển bị ngắt kết nối với thế giới hiện tại - "Điều ít nhất người ta có thể mong đợi ở một người đàn ông có văn hóa là anh ta hiểu biết thời đại của anh ấy" Việc thành lập Sciences Po bị phản ứng bởi khoa luật Đại học Paris - lúc đó là nơi đào tạo giới tinh hoa chính trị Pháp. Tư cách trường độc lập của ELSP cho phép trường nhận được sự tài trợ từ các quỹ tài trợ tư nhân quan trọng trong nước và quốc tế.

Sau giai đoạn hình thành, ELSP tập trung cho sinh viên chuẩn bị thi vào các [https://www.vie-publique.fr/fiches/20254-quels-sont-les-grands-corps-de-letat "Nhánh công chức của Nhà nước - Grand corps de l'État"] từ đó trường mở các ngành đào tạo khác nhau.

Năm 1879, trường nhận được tài trợ từ Nữ công tước xứ Galliera để mua lại Hôtel de Mortemart - số 27, rue Saint-Guillaume Paris và từ đó đến nay nơi đây trở thành trụ sở chính của trường.

Năm 1919, những nữ sinh đầu tiên được nhận vào Sciences Po. Không giống như nam sinh, họ bắt buộc phải có bằng tú tài. Năm 1920, trường có 6 sinh viên nữ (hai người là người Serbia, một người Đan Mạch, một người Palestine, một người Pháp và một người Canada). Cùng năm, Miriam Jaffé người Ba Lan trở thành nữ sinh viên đầu tiên tốt nghiệp Sciences Po. Cho đến trước chiến tranh thế giới thứ 2, số lượng sinh viên nữ tại đây vẫn bị duy trì ở mức dưới 10%.

Năm 1941, một cuộc cải cách sư phạm lớn đã đưa ra hình thức học ba năm tại Sciences Po, bao gồm một năm gọi là dự bị- Année préparatoire và hai năm còn lại gồm bốn học phần (Chính sách công, Ecofi, phần chung và phần quốc tế), và sau đó để có được tấm bằng Sciences Po danh giá, học viên phải trải qua các bài kiểm tra bao gồm cả bài thi “grand O” (bài thi miệng).

Từ năm 1945 đến nay

Năm 1945, Sciences Po được quốc hữu hóa một phần và tách thành Quỹ Quốc gia về Khoa học Chính trị (FNSP) và Viện Nghiên cứu Chính trị (IEP). Quyền tự chủ của Sciences Po tuy nhiên vẫn được bảo tồn. Quyền tự chủ này, liên tục được xác nhận bởi nhà nước Pháp, từ đó Sciences Po trở thành viện nghiên cứu về thể chế chính trị, giáo dục và khoa học sáng tạo. Mô hình này đã được củng cố bởi việc cải cách quy chế của trường vào tháng 1 năm 2016.

Là một trong những trường nhận được nhiều sự quan tâm của sinh viên nướcc ngoài tại Pháp, trường đổi mới chương trình học 5 năm vào năm 1999 để đáp ứng với tiêu chuẩn quốc tế, dựa trên mô hình Cử nhân-Thạc sĩ-Tiến sĩ. Các học viên ghi danh vào trường phải có một năm trao đổi tại nước ngoài.

Tổ chức hành chính

Tổ chức hành chính của trường nằm dưới sự giám sát của ban giám đốc :

  • Nhánh văn phòng ; bao gồm : phòng tài chính ; phòng nhân sự ; phòng công sở ; phòng hành chính; phòng hệ thống thông tin ; phòng pháp lý, mua bán và thị trường ;
  • Nhánh các vấn đề quốc tế (Thành lập năm 1996) ; Trung tâm nghiên cứu Châu âu; Trung tâm nghiên cứu Châu Mỹ; Trung tâm nghiên cứu Châu á-Thái Bình Dương ; Trung tâm nghiên cứu Châu Phi - trung cận đông ; ** Phòng trao đổi sinh viên ;
  • Nhánh chiến lược và phát triển ;
  • Nhánh nguồn lực và thông tin khoa học ;
  • Nhánh đào tạo ; Phòng tuyển chọn sinh viên ; Phòng đời sống sinh viên ;
  • Nhánh truyền thông ;
  • Nhánh nghiên cứu khoa học ;
  • Nhánh đào tạo cho người đi làm (Executive education).

Đào tạo và các trường trực thuộc

Các chuyên ngành của trường được đào tạo ở chu trình 2- theo hệ thống giáo dục Pháp - nghĩa là sinh viên khi tốt nghiệp sẽ nhận được văn bằng Master - Thạc sĩ. Chương trình master được dạy ở một trong 7 trường (khoa) trực thuộc Sciences Po với 27 chuyên ngành khác nhau, và kéo dài trong suốt 4 học kỳ. Ít nhất một học kỳ sẽ được dành để thực tập hoặc trao đổi tại nước ngoài.

nhỏ|Hội trường Emile Boutmy

Trường các vấn đề hành chính công

  • Master các vấn đề hành chính công ** Nhận song bằng với các trường : AgroParisTech, Columbia University, École du Louvre, HEC Paris - Corporate and Public Management, Hertie School of Governance, ISAE-Supaero, London School of Economics, University of Toronto, Saint-Cyr Coëtquidan, Université Bocconi, Université de Saint-Gall, Université de Tokyo
  • Master các vấn đề châu âu ** Nhận song bằng với các trường : AgroParisTech, Freie Universität, ISAE-Supaero, Université Nationale de Singapour, London School of Economics, Saint-Cyr Coëtquidan, Université Bocconi, Université de Fudan, Université de Saint-Gall

Trường các vấn đề quốc tế / Paris School of International Affairs (PSIA)

  • Master in International Public Management
  • Master in International Economic Policy
  • Master in International Development
  • Master in Human Rights and Humanitarian Action
  • Master in Environmental Policy
  • Master in International Energy
  • Joint Master in Journalism and International Affairs

Nhận song bằng với các trường : Columbia University, Georgetown University, King's College London, London School of Economics, Freie Universität, Bocconi University, MGIMO, Peking University, Stockholm School of Economics, University of St. Gallen, AgroParisTech, ISAE-Supaero, Sorbonne Université, Saint-Cyr Coëtquidan

Trường luật

Trường báo chí

  • Master Journalisme ** Nhận song bằng với trường: Columbia University
  • Master joint Journalisme et Affaires internationales

Trường quản lý và sáng tạo

  • Master Finance et stratégie ** Nhận song bằng với trường : Université Bocconi, University of St. Gallen, University of Pennsylvania, Fundação Getulio Varga-Escola de Administração de Empresas, AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master in International management and sustainability ** Nhận song bằng với trường : Université Bocconi, Stockholm School of Economics, University of Pennsylvania, Fundação Getulio Varga-Escola de Administração de Empresas, AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master Organisations et management des ressources humaines ** Nhận song bằng với trường : AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master Innovation & transformation numérique ** Nhận song bằng với trường : Strate, AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master Marketing ** Nhận song bằng với trường : AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master Communication, médias et industries créatives ** Nhận song bằng với trường : Fudan University, AgroParisTech, ISAE-Supaero
  • Master joint Droit et finance

Trường các vấn đề đô thị

Trường nghiên cứu

Bao gồm các chương trình đào tạo học thuât

  • Master về lịch sử
  • Master Khoa học chính trị. Các chuyên ngành : Quan hệ quốc tế Chính trị tương quan Lý thuyết về chính trị Chính sách công ** Khoa học chinh trị
  • Master xã hội học
  • Master Kinh tế

Nhận song bằng với trường : École du Louvre (histoire de l'art), Paris I Panthéon-Sorbonne (Économie Quantitative)

Trường tiến sĩ

Sciences Po đào tạo tiến sĩ trên 5 chuyên ngành:

  • Luật ;
  • Kinh tế;
  • Lịch sử ;
  • Khoa học chính trị ;
  • Xã hội học.

Trường hiện có 600 nghiên cứu sinh tiến sĩ, 200 trong đó là người nứoc ngoài.

Thư viện

nhỏ|Cổng vào thư viện Sciences Po Thư viện của Sciences Po bao gồm địa điểm ở Paris và 6 địa điểm khác tại các campus. Thư viện ước tính có hơn 12000 độc giả thường xuyên và với hơn 5.000 lượt truy cập mỗi ngày, chỉ riêng tại 11 phòng đọc trong campus Paris. Chiều dài của các kệ sách thư viện lên tới 25 km, lưu giữ 1.000.000 tài liệu, bao gồm 700.000 cuốn sách và cung cấp cho người đọc rất nhiều nguồn tài nguyên kỹ thuật số, bao gồm 14.400 sách điện tử và 38.000 bài đánh giá trực tuyến.

Tuyển sinh

Bậc Cử nhân

Để được nhận vào trường sau khi có bằng tú tài, ứng cử viên phải trải qua 2 vòng :

  • Vòng 1 (60 điểm) : Gồm xét điểm thi tú tài (20 điểm) + đánh giá quá trình học tập trong thời gian trước khi nộp hồ sơ (20 điểm) + điểm thi viết vào Sciences Po (20 điểm). Từ năm 2019, bài thi viết đã được đơn giản hóa đi nhiều để tập trung vào phần thi vấn đáp, đây là một trong những vấn đề gây tranh cãi trong dư luận, trước kia bài thi viết bao gồm các môn : văn học và triết học, toán, khoa học kinh tế và xã hội ( cơ số 2). Để qua được vòng này, thì sinh phải qua vượt qua được mức điểm chuẩn của Sciences Po đề ra.
  • Vòng 2 (20 điểm) : Tất cả những thí sinh vượt qua vòng 1 sẽ được thi vấn đáp trong vòng này trên thang điểm 20

Hiện nay trường đã bỏ kỳ thi tuyển sinh nhằm thu hút sinh viên thuộc mọi tầng lớp. Tuy nhiên, việc này đã gây ra dư luận trái chiều trong xã hội Pháp, khi một số ứng cử viên xuất thân từ tầng lớp tinh hoa trong xã hội có lợi thế hơn các ứng cử viên khác Vào năm 2019, 11.123 học sinh nộp vào trường, chỉ 1.904 được chấp nhận, và tỉ lệ trúng tuyển là 18%.

Sau Đại học

Năm 2021, trường chấp nhận hồ sơ ứng tuyển của 15.248 đối tượng dự thi trên toàn thế giới, chỉ có 793 ứng cử viên được nhận, tương đương với 6,93%

== Cựu sinh viên xâm hại tình dục và phân biệt chủng tộc. Vào năm 2021, trường cũng bị chỉ trích khi với hiệu trưởng trường Olivier Duhamel có hành vi tình dục không chuẩn mực nhưng Sciences Po đã không có các biện pháp xử lý.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Viện Nghiên cứu Chính trị Paris** (), thường được gọi là **Sciences Po**, là một trường lớn (_Grande École_) và cơ sở nghiên cứu công lập quan trọng (_Grand établissement_) tại Pháp về khoa học
**Đại học Paris-Saclay** () là một viện nghiên cứu công nghệ kết hợp và trường đại học công lập tại Paris, Pháp. Đại học Paris-Saclay được thành lập vào năm 2019 sau việc sáp nhập
**Agnès Pannier-Runacher** (sinh ngày 19 tháng 6 năm 1974; nhũ danh Agnès Runacher) là một nữ doanh nhân và chính trị gia người Pháp thuộc Đảng Phục hưng (LREM), bà từng giữ chức Bộ trưởng
**Jean Castex** (, sinh ngày 25 tháng 6 năm 1965 tại Vic-Fezensac) là chính trị gia người Pháp. Ông nhậm chức Thủ tướng Pháp vào ngày 3 tháng 7 năm 2020 thay thế Édouard Philippe
**Hội Nghiên cứu Xã hội Khoa học** viết tắt là **4S** (Society for Social Studies of Science) là một _tổ chức phi chính phủ quốc tế_ hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu các vấn
**Hiệp hội Khoa học Chính trị Quốc tế**, viết tắt là **IPSA** (theo tiếng Anh: International Political Science Association) hoặc AISP (theo tiếng Pháp: Association Internationale de Science Politique), là một _tổ chức phi chính
**Chính phủ Vichy**, hoặc **Phát xít Pháp** hay chỉ gọi đơn giản là **Vichy** là thuật ngữ thường dược dùng để miêu tả chính phủ Pháp hợp tác với phe Trục từ tháng 7 năm
**Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London** (tiếng Anh: _The London School of Economics and Political Science_, viết tắt **LSE**), là một cơ sở nghiên cứu và giáo dục công lập chuyên về
**_Le Livre noir du communisme: Crimes, terreur, répression_** (tạm dịch: _Quyển sách đen của chủ nghĩa cộng sản: Tội ác, khủng bố, đàn áp_) là một quyển sách liệt kê các tội ác của các
nhỏ|Nguyễn Ngọc Huy **Nguyễn Ngọc Huy** (1924-1990) là một chính khách Việt Nam Cộng hòa và một nhà thơ, nhà văn người Việt Nam. Ông là một trong những người sáng lập đảng Tân Đại
**Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh** là một trong những viện Pasteur nghiên cứu và thí nghiệm khoa học chuyên về các căn bệnh nhiệt đới cùng các dược phẩm ở Việt Nam được
Tại Việt Nam, **bất đồng chính kiến** từng xuất hiện trong nhiều giai đoạn lịch sử dưới nhiều loại hình khác nhau. ## Thời Pháp thuộc Trong thời Pháp thuộc, Nhiều người bất đồng chính
**Mounir Mahjoubi** (sinh ngày 1 tháng 3 năm 1984) là một doanh nhân người Pháp và chính khách của La République En Marche! (LREM), người đã từng là Bộ trưởng Ngoại giao về các vấn
**María Eugenia Estenssoro** là một chính trị gia, nhà báo và nhà hoạt động người Argentina vì quyền của phụ nữ. Bà đại diện cho thành phố Buenos Aires trong Thượng viện Argentina. Estenssoro được
**Charles Pierre de Frédy, Nam tước Coubertin** (; sinh ra là **Pierre de Frédy**; 1 tháng 5 năm 1863 – 2 tháng 9 năm 1937), cũng được biết đến với cái tên là **Pierre de
**Renaud Donnedieu de Vabres** (sinh ngày 13 tháng 3 năm 1954 tại Neuilly-sur-Seine), thường được gọi là **RDDV**, là một chính trị gia người Pháp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp từ năm 2004 đến
**Thư viện Quốc gia Pháp** (_Bibliothèque nationale de France_) là thư viện quan trọng nhất, đồng thời là cơ quan giữ chức năng lưu chiểu xuất bản phẩm của Pháp. Với vai trò thư viện
|- | colspan="2" style="padding-bottom: 4px; font-size: 90%; text-align: center;" | Tập tin:EFEO Paris 1.jpg
Trụ sở chính của EFEO tại Paris |- | style="background: #C5D2AA;"|   | style="background: #DEE5D1;"|   |- |valign="top" style="text-align: left;"|****||École française
**Trường Thương mại Paris** (tiếng Pháp: _École des hautes études commerciales_) hay **HEC Paris** là một trong những trường kinh doanh danh tiếng, được xem là một trường lớn (_grande école_) danh giá nhất về
nhỏ|phải|Các sĩ quan của trường Polytechnique hướng ra mặt trận bảo vệ Paris chống ngoại xâm năm 1814. Bức tượng được đặt tại khu vực vinh danh của trường để kỉ niệm sự kiện này
**Đại học Columbia**, tên chính thức là **Đại học Columbia ở Thành phố New York** () là một viện đại học nghiên cứu tư thục ở quận Manhattan, Thành phố New York, Hoa Kỳ. Một
phải|nhỏ|Ségolène Royal (bên phải) tại một cuộc gặp ngày 6 tháng 2 năm 2007 với [[Dominique Strauss-Kahn (trái) và Bertrand Delanoë (giữa)]] **Marie-Ségolène Royal** (sinh ngày 22 tháng 9 năm 1953 tại Dakar, Senegal, Tây
**Hiệp hội các trường chuyên nghiệp về quan hệ quốc tế** (**APSIA**) là một tổ chức giáo dục phi lợi nhuận của các trường đại học giảng dạy các vấn đề quốc tế, với 40
**Hiệp định Paris về Việt Nam** (hay **hiệp định Paris 1973**, **Hiệp định Ba Lê**) là hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam do 4 bên tham chiến: Hoa
nhỏ|[[Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp nằm trong vườn bách thảo]] **Vườn bách thảo Paris** (tiếng Pháp: Jardin des plantes) là một khu vườn thực vật được mở cửa cho công chúng,
Lối vào chính của Collège de France **Collège de France** là một cơ sở giáo dục đặc biệt nằm ở khu phố La Tinh, Quận 5 thành phố Paris. Không phải một đại học, cũng
[[Tập tin:Bibliothèque de l'Assemblée Nationale (Lunon).jpg|thumb|upright=1.15|Một Thư viện của Palais Bourbon tại Paris, Pháp]] upright=1.15|thumb|Một thư viện ở [[Oxford, Anh]] Một **thư viện** là một kho sưu tập các nguồn thông tin, được chọn lựa
**Chính tả tiếng Việt** là sự chuẩn hóa hình thức chữ viết của ngôn ngữ tiếng Việt. Đây là một hệ thống quy tắc về cách viết các âm vị, âm tiết, từ, cách dùng
**Phạm Minh Chính** (sinh ngày 10 tháng 12 năm 1958) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Phó
**Nguyễn Khắc Viện** (5 tháng 2 năm 1913 - 10 tháng 5 năm 1997) là một bác sĩ nhi khoa, Đảng viên Đảng Cộng sản Pháp và Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông được Nhà
nhỏ|350x350px| Khách hàng học bài và đọc sách tại Thư viện công cộng chi nhánh chính New York **Thư viện công cộng** là thư viện mà công chúng có thể truy cập và thường được
**Émile Boutmy** (sinh ngày 13 tháng 4 năm 1835 - mất ngày 25 tháng 1 năm 1906) là nhà văn, nhà chính trị học và xã hội học người Pháp. phải|nhỏ|Émile Boutmy (1835-1906) Ông học
**Trường Đại học Trí tuệ nhân tạo Mohamed bin Zayed** (tiếng Anh: _Mohamed Bin Zayed University of Artificial Intelligence_), viết tắt **MBZUAI**, là trường đại học có trụ sở tại Abu Dhabi, Các Tiểu vương
**Mário Silva** (sinh ngày 11 tháng 6 năm 1966) là một học giả pháp lý người Canada và cựu chính khách. Silva từng là Nghị sĩ Canada từ năm 2004 đến năm 2011. Ông bắt
**Thư viện Hoàng gia Hà Lan** (tiếng Hà Lan: **Koninklijke Bibliotheek** hoặc **KB**; _Thư viện Hoàng gia,_ tiếng Anh: **Royal Library of the Netherlands**) có trụ sở tại The Hague và được thành lập vào
**Trường Phổ quát học Columbia** (tiếng anh: _Columbia University School of General Studies_, viết tắt là **GS**) là trường giáo dục thường xuyên của Viện Đại học Columbia. Khác với các chương trình chính quy
**Fanny Marguerite Judith Ardant** (sinh ngày 22 tháng 3 năm 1949 tại Saumur, Maine-et-Loire) là nữ diễn viên người Pháp. cô đã xuất hiện trên hơn 50 phim điện ảnh từ năm 1976, và đã
**Hannah Arendt** (; tên khai sinh: **Johanna Arendt**; 14 tháng 10 năm 1906 – 4 tháng 12 năm 1975) là một nhà triết học và sử học người Mỹ gốc Đức. Bà được đánh giá là
**Louis Pasteur** (, ; có tên phiên âm là **Lu-i Pa-xtơ**) sinh ngày 27 tháng 12 năm 1822 - 28 tháng 9 năm 1895) là một nhà sinh học, nhà vi sinh vật học, nhà
**Đại học Paris-Sud** () hoặc **Đại học Paris XI** là một trường đại học nghiên cứu công lập cũ ở Paris, Pháp, hoạt động từ năm 1971 đến năm 2019. Trường đại học này có
**Paris** () là thủ đô và là thành phố đông dân nhất nước Pháp, cũng là một trong ba thành phố phát triển kinh tế nhanh nhất thế giới cùng Luân Đôn với New York
**Ngô Bảo Châu** (sinh ngày 28 tháng 6 năm 1972), giáo sư tại Khoa Toán, Đại học Chicago, là một nhà toán học Pháp-Việt nổi tiếng với chứng minh bổ đề cơ bản cho các
**Bảo Đại** (chữ Hán: , 22 tháng 10 năm 1913 – 31 tháng 7 năm 1997), tên khai sinh là **Nguyễn Phúc (Phước) Vĩnh Thụy** (), là vị hoàng đế thứ 13 và là vị
thumb|Bản đồ thế giới các nước tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất. Khối Hiệp ước màu xanh, [[Liên minh Trung tâm màu cam, và các nước trung lập màu xám.]] **Hội nghị Hòa
**Nguyễn Đức Khương** là một chuyên gia tài chính người Việt. Ông là người Việt đầu tiên được lọt vào top 10 (xếp ở vị trí thứ 7 ) chuyên gia kinh tế trẻ hàng
**Thỏa thuận Paris về khí hậu** là một điều ước quốc tế về biến đổi khí hậu được ký kết vào năm 2016, quy định về việc giảm thiểu biến đổi khí hậu, thích ứng
**Hồ Chí Minh** (chữ Nho: ; 19 tháng 5 năm 1890 – 2 tháng 9 năm 1969), tên khai sinh là **Nguyễn Sinh Cung** (chữ Nho: ), còn được gọi phổ biến tại Việt Nam
**Alexandre del Valle** (sinh ngày 06 Tháng 9 năm 1969, tại Marseille, Pháp) là nhà báo, nhà địa chính trị học nổi tiếng người Pháp, được biết tới nhiều qua những chỉ trích Hồi giáo
**Chandrika Bandaranaike Kumaratunga** (, ; sinh ngày 29 tháng 6 năm 1945) là một chính trị gia Sri Lanka, từng là Tổng thống thứ năm của Sri Lanka, từ ngày 12 tháng 11 năm 1994
**Nguyên tắc Paris** là bộ nguyên tắc về Thiết chế Nhân quyền Quốc gia, được thông qua tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc năm 1993. Thiết chế nhân quyền quốc gia có thể tồn