Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức (tên tiếng Anh: Thủ Đức Polytechnic University, gọi tắt là Thủ Đức Poly) là một viện đại học công lập có khuôn viên chính nằm ở Thủ Đức, tỉnh Gia Định được thành lập vào năm 1973 và đi vào hoạt động vào năm 1974 dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa.
Sau năm 1975, dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức bị giải thể và chia thành nhiều cơ sở đơn lẻ theo mô hình phân tán ngành học của Liên Xô, trong đó có Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, và Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh.
Bối cảnh ra đời
Trong hai thập niên 1960 và 1970, lúc hội nghị hòa bình đang diễn ra ở Paris, chính phủ Việt Nam Cộng hòa ráo riết lên kế hoạch tái thiết sau chiến tranh, với viễn cảnh là hòa bình sẽ lập lại ở Việt Nam, một chính phủ liên hiệp sẽ được thành lập, người lính từ các bên trở về cần được đào tạo để tái hòa nhập vào xã hội. Trong khuôn khổ kế hoạch đó, có hai mô hình cơ sở giáo dục đại học mới và mang tính thực tiễn được hình thành, đó là trường đại học cộng đồng (tiếng Anh: community college) và viện đại học bách khoa (tiếng Anh: polytechnic university).
Viện đại học bách khoa là một cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực, và chú trọng đến các ngành thực tiễn (như kỹ thuật, nông nghiệp, lâm nghiệp, thú y) - đây là điểm khác biệt giữa mô hình "viện đại học bách khoa" và mô hình "viện đại học". Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức được thành lập dựa theo mô hình các polytechnic university ở tiểu bang California, Hoa Kỳ, thời đó như: California Polytechnic State University ở San Luis Obispo và California State Polytechnic University ở Pomona.
Lịch sử
phải|Sơ đồ Làng Đại học thuộc Viện Đại học Sài Gòn dự kiến xây dựng ở [[Thủ Đức. Dự án này sau đó chỉ thực hiện một phần để lập ra Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức với khuôn viên chính rộng 600 héc-ta nằm ở quận Thủ Đức, cạnh xa lộ Biên Hòa và Xa lộ Đại Hàn.]]
Viện Đại học Bách Khoa Thủ Đức được thành lập bởi Sắc Lệnh số 264-TT/SL do Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu ký ngày 29/3/1973. Tiến sĩ Đỗ Bá Khê Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Giáo dục và Thanh Niên được cử làm Viện trưởng Viện Đại học Bách Khoa Thủ Đức.
Sang năm sau Học viện Quốc gia Kỹ thuật được biến cải thành Trường Đại học Kỹ thuật và sáp nhập vào Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức bởi Sắc lệnh số 010-SL/VHGDTN do Thủ tướng Trần Thiện Khiêm ký ngày 11 Tháng Giêng năm 1974. Tiến sĩ Nguyễn Thanh Toàn được cử làm Khoa trưởng Trường Đại học Kỹ thuật.
Trong thời gian đầu, Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức có các trường đại học chuyên về Nông nghiệp, Kỹ thuật, Giáo dục Kỹ thuật, Khoa học, Kinh tế-Quản trị, và Thiết kế Đô thị; ngoài ra còn có trường đào tạo sau đại học. Theo dự kiến, các cơ sở giáo dục đều gom chung lại trong một khuôn viên rộng lớn, tạo một môi trường gợi hứng cho trí thức suy luận, với một cảnh trí được thiết kế nhằm nâng cao óc sáng tạo; quản lý hành chính tập trung để tăng hiệu năng và giảm chi phí. Vì tình hình chiến tranh, dự án này bị đình trệ và sau đó chỉ thực hiện một phần để lập ra Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức.
Các trường thành viên
Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức gồm có 7 trường đại học thành viên, trong đó có 3 trường đã tồn tại và hoạt động riêng rẽ trước đó và 4 trường mới:
Trường Đại học Kỹ thuật: Tiền thân là Trung tâm Quốc gia Kỹ thuật Phú Thọ (1957), bao gồm Trường Cao đẳng Công chánh, Trường Cao đẳng Điện lực, Trường Kỹ sư Công nghệ, và Trường Việt Nam Hàng hải. Năm 1972, Trung tâm này trở thành Học viện Quốc gia Kỹ thuật. Năm 1974, Học viện Quốc gia Kỹ thuật đổi tên thành Trường Đại học Kỹ thuật và sáp nhập vào Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức. Dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Trường Đại học Kỹ thuật trở thành Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh.
Trường Đại học Nông nghiệp: Tiền thân là Trung tâm Quốc gia Nông-Lâm-Súc, rồi Học viện Quốc gia Nông nghiệp (1972). Dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Trường Đại học Nông nghiệp trở thành Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh.
Trường Đại học Giáo dục: Tiền thân là Trung tâm Huấn luyện Sư phạm Kỹ thuật. Dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Trường Đại học Giáo dục trở thành Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thủ Đức (1976) rồi Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (1984).
Trường Đại học Kinh Thương ("Kinh Thương" là viết tắt của "Kinh tế và Thương mại").
Trường Đại học Khoa học Cơ bản.
Trường Đại học Thiết kế Thị Thôn ("Thị Thôn" là viết tắt của "Thành thị và Nông thôn").
Trường Sau Đại học (tiếng Anh: College of Graduate Studies), điều phối các chương trình đào tạo bậc cao học và tiến sĩ.
Những nhân vật liên quan
*Đỗ Bá Khê: sinh năm 1922 tại Mỹ Tho, mất năm 2005 tại Hoa Kỳ; tiến sĩ giáo dục (Viện Đại học Southern California); Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Giáo dục, và Thanh niên thời Đệ Nhị Cộng hòa. Ông là viện trưởng sáng lập và là người đích thân hướng dẫn việc thiết kế và xây dựng Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức. Ông còn là người đã thiết lập hệ thống các trường đại học cộng đồng ở miền Nam Việt Nam và được xem là "cha đẻ của các trường đại học cộng đồng Việt Nam".
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Viện Đại học Bách khoa Thủ Đức** (tên tiếng Anh: _Thủ Đức Polytechnic University_, gọi tắt là _Thủ Đức Poly_) là một viện đại học công lập có khuôn viên chính nằm ở Thủ Đức,
**Đại học Bách khoa Hà Nội** (, **HUST**) là đại học theo lĩnh vực kỹ thuật và công nghệ có trụ sở tại Hà Nội, Việt Nam. Đại học Bách khoa Hà Nội được xem
**Trường Đại học Bách khoa** (, **HCMUT**) là trường đại học đầu ngành về lĩnh vực kỹ thuật ở miền Nam Việt Nam, thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
**Viện Đại học Bách khoa Virginia** (tên đầy đủ tiếng Anh: _Virginia Polytechnic Institute and State University_, "Viện Bách khoa và Viện Đại học Tiểu bang Virginia", thường đọc ngắn gọn là **Virginia Tech**) là
phải|Không ảnh định vị hai tòa nhà Norris và West Ambler Johnston. **Thảm sát Đại học Bách khoa Virginia**, còn gọi là **Thảm sát Virginia Tech**, là một vụ bắn giết trong trường học gồm
thumb|Khuôn viên Đại học Bách khoa Hồng Kông, nhìn từ đường Hong Chong. thumb|Cổng vào đường Cheong Wan **Đại học Bách khoa Hồng Kông** (viết tắt tiếng Anh: **PolyU**) là một trường đại học nghiên
phải|nhỏ|Lớp học Trường Quốc gia Nông lâm mục ở Bảo Lộc **Học viện Quốc gia Nông nghiệp** là một cơ sở giáo dục cấp cao đẳng đại học của Việt Nam Cộng hòa. Trường này
nhỏ|phải|Văn phòng Viện Đại học Sài Gòn tại [[Công trường Quốc tế, nay là Cơ quan đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo tại Thành phố Hồ Chí Minh]] **Viện Đại học Sài Gòn**
right|thumb|Một góc khuôn viên [[Viện Đại học Cambridge ở Cambridge, Anh Quốc.]] thumb|Tòa nhà chính hiện tại của [[Đại học Tartu (được thành lập vào thế kỷ 17) được xây dựng vào thế kỷ 19.
**Đại học Bách khoa Ivanovo** (, viết tắt **ИВГПУ**, chuyển tự **IVGPU**) là cơ sở giáo dục đại học nằm ở thành phố Ivanovo, được thành lập theo quyết định số 995 ngày 28 tháng
nhỏ|273x273px **Trường Đại học Bách khoa** (**BKĐN**; tiếng Anh: _Da Nang University of Science and Technology_ – **DUT**) là trường đại học đầu ngành về lĩnh vực kỹ thuật ở miền Trung Việt Nam, có
Đại học Quốc gia Bách khoa Lviv tại [[Lviv, Ukraina]] **Đại học Quốc gia Bách khoa Lviv** (tiếng Ukraina: Національний університет «Львівська політехніка»; tiếng Nga: Национальный университет «Львовская политехника»; tiếng Ba Lan: _Politechnika Lwowska_) là
**Đại học Bách khoa Wrocław** (tiếng Ba Lan: Politechnika Wrocławska, thành lập với tên băng iếng Đức: Technische Hochschule Breslau) là một trường đại học kỹ thuật tự trị ở Wrocław, Ba Lan. Với các
**Đại học**, còn được gọi là **đại học đa thành viên** hay **hệ thống đại học**, là một loại hình cơ sở giáo dục tại Việt Nam, cung cấp giáo dục bậc đại học, sau
**Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh** (tiếng Anh: _Ho Chi Minh City University of Technology and Education_) là một trường đại học đa ngành tại Việt Nam, với thế
**Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh** là một trường đại học đa ngành tại Việt Nam, chuyên đào tạo và nghiên cứu nhóm ngành nông – lâm – ngư nghiệp. Trường
**Viện Đại học Hòa Hảo** là viện đại học tư thục ở Long Xuyên, An Giang, hoạt động từ năm 1970 đến năm 1975 dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa. Viện đại học này
right|thumb|Một góc khuôn viên [[Đại học Princeton|Viện Đại học Princeton ở tiểu bang New Jersey, Hoa Kỳ, một trong những cơ sở giáo dục đại học danh tiếng thế giới.]]**Giáo dục bậc cao** (tiếng Anh:
thumb|Sinh viên [[École Polytechnique, Paris, Pháp, trong đồng phục của trường.]] **Viện Công nghệ** (tiếng Anh: _institute of technology_) hay **trường bách khoa** (_polytechnic_) là một loại cơ sở giáo dục trao nhiều bằng cấp
**Trường Đại học Công nghệ Thông tin** ( – **UIT**) là một trung tâm hàng đầu về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ về công nghệ thông tin – truyền thông, được
thumb|36|Khuôn viên [[Học viện Hải quân Hoa Kỳ.]] :_Mục từ "Viện hàn lâm" dẫn đến bài viết này. Để tìm hiểu về cơ quan cùng tên thuộc về nhà nước phong kiến Á Đông thời
Mặt tiền tòa nhà hành chính của [[Viện Đại học Sài Gòn, cơ sở giáo dục đại học lớn nhất tại Việt Nam Cộng hòa, hình chụp năm 1961.]] **Nền giáo dục Việt Nam Cộng
**Đại học Đà Nẵng** ( – **UDN**) là một trong ba hệ thống đại học vùng của Việt Nam, có trụ sở chính được đặt tại Đà Nẵng, được thành lập vào ngày 4 tháng
**Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh** (, viết tắt là **VNUHCM**), mã đại học **QS**, là một trong hai hệ thống đại học quốc gia của Việt Nam bên cạnh Đại học
**Trường Đại học Xây dựng Hà Nội** (tiếng Anh: _Hanoi University of Civil Engineering_, viết tắt là **HUCE**) là một trong những trường đại học kỹ thuật hàng đầu tại Việt Nam, đồng thời đứng
Đại học nghiên cứu tổng hợp kỹ thuật quốc gia Irkutsk, (Tiếng nga: Иркутский национальный исследовательский технический университет, viết tắt tiếng Nga: ИpНИТУ, viết tắt tiếng Anh: IrNITU) - một trong những trường đại học
**Đại học Westminster** nằm ở trung tâm thủ đô Luân Đôn, Anh Quốc. Trường được nâng cấp từ **Trường Bách khoa Trung tâm Luân Đôn** (_Polytechnic of Central London_, gọi tắt là PCL) lên thành
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
nhỏ|Năm 1605, Oxford vẫn là một thành phố có tường bao quanh, nhưng một số trường cao đẳng đã được xây dựng bên ngoài tường thành (phía bắc nằm ở cuối bản đồ này). **Viện
nhỏ|[[Peterhouse , trường cao đẳng đầu tiên của Cambridge, được thành lập vào năm 1284]] **Viện Đại học Cambridge** (tiếng Anh: _University of Cambridge_), còn gọi là **Đại học Cambridge**, là một viện đại học
Tại Hoa Kỳ, các trường cao đẳng và viện đại học tiểu bang là các cơ sở giáo dục bậc đại học và cao đẳng công lập được tài trợ hoặc liên kết với chính
**Đại học Greenwich** là một trường đại học công lập tại Luân Đôn và Kent, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, được thành lập vào năm 1890. Trường có hơn 250.000 sinh viên
**Trường Trung học phổ thông chuyên, Đại học Sư phạm Hà Nội** (), tiền thân là Khối Trung học phổ thông chuyên Toán–Tin của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, thường gọi là **Chuyên
**Đại học Khoa học Môi trường và Đời sống Wrocław** (tên cũ: Trường Đại học Nông nghiệp _,_ Đại học Nông nghiệp Wrocław _)_ - một tổ chức giáo dục đại học công lập được
**Trần Đại Nghĩa** (13 tháng 9 năm 1913 – 9 tháng 8 năm 1997) là một Giáo sư, Viện sĩ, kỹ sư quân sự, nhà bác học, Tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam,
**Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh** (UMP; tiếng Anh: _University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh City_) một trường đại học đầu ngành y khoa tại Việt Nam, có sứ
**Trường Đại học Kinh tế** (tiếng Anh: _Da Nang University of Economics_ – **DUE**) là trường đại học đứng đầu về đào tạo khối ngành kinh tế tại miền Trung Việt Nam, trực thuộc hệ
NCU logo (not GFDL, trademark of NCU) :_Đại học quốc lập Trung ương cũng là tên cũ của Đại học Nam Kinh._ Đại học Quốc lập **Trung ương** , gọi tắt là **NCU**, là một
**Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc** (tên tiếng Anh: **National University of Defense Technology** (**NUDT**; ) trực thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc, là một trường đại học trọng điểm quốc gia
**Đại học Trường An** (tiếng Trung: **长安大学** ; tiếng Anh: **Chang'an University)** nằm ở thành phố Tây An tỉnh Thiểm Tây, trực thuộc Bộ Giáo dục Quốc gia, là Bộ Giáo dục và Bộ Giao
**Đại học Leeds** là một viện đại học ở Leeds, Tây Yorkshire, Anh, thành lập vào năm 1831. Ban đầu nó có tên là Cao đẳng Khoa học Yorkshire và sau đó là Cao đẳng
**Viện Đại học Georgetown** (tiếng anh: _Georgetown University_) là một viện đại học nghiên cứu tư thục tại thủ đô Washington, D.C. (Hoa Kỳ) được thành lập năm 1789 dưới hiến chương liên bang của
**Đại học Liverpool John Moores** (viết tắt là **LJMU**) là một trường đại học nghiên cứu công lập ở thành phố Liverpool, Anh. Trường này có nguồn gốc từ Trường Nghệ thuật Cơ học Liverpool
**Trường Đại học Công nghiệp Việt Trì** (Tên tiếng anh: Viet Tri University Of Industry, VUI) là một trong những trường đại học có thương hiệu lâu đời về đào tạo và nghiên cứu nhóm
**Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội** (_, thường được gọi tắt là **HAU**)_ là một trường đại học chuyên ngành, thuộc nhóm hàng đầu trong đào tạo nhóm ngành xây dựng và thiết kế
**Trường Đại học Công đoàn** (**ĐHCĐ)** - tên tiếng Anh: **Trade Union University (TUU)** là một Trường Đại học Công lập lâu đời, định hướng nghiên cứu, đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực và
**Trường Đại học Sao Đỏ** (tên tiếng Anh: Red Star University) là trường Đại học công lập được thành lập năm 2010 trên cơ sở nâng cấp Trường Cao đẳng Công nghiệp Sao Đỏ, có
thumb|Bút pháp chữ "Đại học Thanh Hoa" của [[Mao Trạch Đông. Góc dưới bên phải bị khuyết của tờ giấy đã được dùng để làm phông chữ chính thức biểu hiện tên trường.]] nhỏ|Cổng trường
**Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng** (tiếng Anh: _University of Science and Education, the University of Da Nang_ – **UDN-UEd**) là trường thành viên Đại học Đà Nẵng, chuyên đào tạo
**Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt - Hàn **(tiếng Anh: _Vietnam–Korea University of Information and Communication Technology_ – **VKU**) là trường công lập trực thuộc Đại học Đà Nẵng, đào