Vân Nam đẳng xử Thừa Tuyên bố chính sứ ty (phồn thể: 雲南等處承宣布政使司; giản thể: 云南等處承宣布政使司), gọi tắt là Vân Nam Bố chính sứ ty, là một trong 13 khu vực hành chính cấp tỉnh dưới triều Minh (1368 – 1644), quản hạt 25 phủ, 5 trực lệ châu và 30 huyện. Phạm vi ngày nay thuộc trải dài trên toàn bộ tỉnh Vân Nam ngày nay, phía nam tỉnh Tứ Xuyên, phía tây tỉnh Quý Châu, 2 bang Kachin và Shan của Myanmar và một phần nhỏ lãnh thổ của Lào và Việt Nam. Nha môn Bố chính sứ ty đặt tại Vân Nam phủ (nay là thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam).
Lịch sử hình thành và phát triển
Năm Hồng Vũ thứ 13 (1380), nhà Minh cử Phó Hữu Đức, Lam Ngọc và Mộc Anh tấn công vào tàn dư nhà Nguyên tại khu vực Tây Nam do Lương Vương Ba Táp Lạt Ngõa Nhĩ Mật (Basalawarmi) và thế lực Đoàn Thị thống trị.
Năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), quân Minh công phá được Vân Nam, Lương Vương tự sát, gia tộc Đoàn Thị bị Phó Hữu Đức và Lan Ngọc bắt giải về Nam Kinh, chính thức giải phóng toàn bộ Vân Nam hành tỉnh. Trên cơ sở kế tục chế độ thổ ty dưới thời Nguyên, nhà Minh tiếp tục duy trì thế lực thổ ty, đồng thời tiến hành đưa quân vào đồn trú, thiết lập lưu quan, thi hành chính sách cải thổ quy lưu.
Năm Vĩnh Lạc thứ 11 (1413), một phần Vân Nam được tách ra, cùng với một phần đông nam Tứ Xuyên và phía nam Hồ Quảng thành lập tỉnh Quý Châu.
Các phủ, châu trực thuộc
Vân Nam phủ (雲南府)
Dưới thời Nguyên là Trung Khánh lộ. Hồng Vũ năm thứ 14 (1381), nhà Minh chiếm Vân Nam đổi thành Vân Nam phủ. Nha môn đặt tại Côn Minh huyện. Quản lý các châu Tấn Ninh, An Bình Côn Dương và Tung Minh. Đến thời Vĩnh Lịch thì đổi tên Vân Nam phủ thành Côn Minh phủ, Côn Minh huyện đổi thành Côn Hải huyện.
Khúc Tĩnh phủ (曲靖府)
Dưới thời Nguyên là Khúc Tĩnh lộ. Hồng Vũ năm thứ 15 (1382), nhà Minh đổi thành phủ, đặt nha môn đặt tại Nam Ninh huyện. Địa bàn ngày nay thuộc Khúc Tĩnh thị, tỉnh Vân Nam. Quản lý các châu Triêm Ích, Lục Lương, Mã Long và La Bình.
Tầm Điện phủ (尋甸府)
Nay thuộc Huyện tự trị dân tộc Hồi và dân tộc Di Tầm Điện.
Lâm An phủ (臨安府)
Quản lý các châu Kiến Thủy, Thạch Bình, A Mê, Ninh, Tân Hóa và Ninh Viễn.
Trừng Giang phủ (澂江府)
Dưới thời Nguyên là Trừng Giang lộ. Hồng Vũ năm thứ 15 (1382), nhà Minh đổi thành phủ, đặt nha môn đặt tại Hà Dương huyện. Quản lý hai châu Tân Hưng và Lộ Nam.
Quảng Tây phủ (廣西府)
Dưới thời Nguyên là Quảng Tây lộ. Hồng Vũ năm thứ 15 (1382), nhà Minh đổi thành phủ, đặt nha môn ngày nay tại Lô Tây huyện. Quản lý các châu Sư Tông, Di Lặc và Duy Ma.
Quảng Nam phủ (廣南府)
Quản lý Phú châu.
Nguyên Giang phủ (雲南府)
Tên đầy đủ là Nguyên Giang quân dân phủ. Được thiết lập năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), quản lý hai châu Phụng Hóa (nay là Huyện tự trị dân tộc Cáp Nê-Di-Thái Nguyên Giang) và Cung Thuận (nay là Huyện tự trị dân tộc Cáp Nê Mặc Giang). Nha môn đặt tại Phụng Hóa.
Sở Hùng phủ (楚雄府)
Thiết lập năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), nha môn đặt tại Sở Hùng huyện, Quản lý 2 châu và 5 huyện Sở Hùng, Quảng Thông, Định Viễn, Định Biên và Ngạc Gia.
Diêu An phủ (姚安府)
Tên đầy đủ là Diêu An quân dân phủ. Nha môn đặt tại Diêu châu.
Vũ Định phủ (武定府)
Thời nhà Nguyên là Vũ Định lộ. Năm Hồng Vũ thứ 15 (1382) thì thiết lập phủ.
Cảnh Đông phủ (景東府)
Thành lập năm Chí Thuận thứ 2 (1331) thời Nguyên. Năm Hồng Vũ thứ 15 (1382) thì hạ cấp thành châu, đến năm thứ 17 (1384) thì thăng thành phủ. Nay thuộc huyện tự trị dân tộc Di Cảnh Đông.
Trấn Nguyên phủ (鎮沅府)
Ban đầu là Trấn Nguyên châu, năm Vĩnh Lạc thứ 4 (1406) thăng cấp thành phủ. Nay thuộc huyện tự trị Trấn Nguyên, tỉnh Vân Nam.
Đại Lý phủ (大理府)
Thời nhà Nguyên là Đại Lý lộ. Tháng 3 năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), triều đình thiết lập Đại Lý phủ, đặt nha môn tại Thái Hòa huyện, quản lý các châu Triệu, Đặng Xuyên, Tân Xuyên và Vân Long. Địa bàn ngày nay thuộc khu tự trị Đại Lý.
Hạc Khánh phủ (鶴慶府)
Tên đầy đủ là Hạc Khánh quân dân phủ. Hồng Vũ năm thứ 15 (1382), thiết lập Hạc Khánh châu, đến năm Vĩnh Lạc thứ 4 (1406) thì thăng cấp thành phủ. Địa bàn ngày nay thuộc thành phố Hạc Khánh và huyện Nhĩ Nguyên.
Lệ Giang phủ (麗江府)
Tên đầy đủ là Lệ Giang quân dân phủ, quản lý các châu Thông An, Bảo Sơn, Lan và Cự Tân, do thổ ty Mộc thị quản lý.
Vĩnh Ninh phủ (永寧府)
Năm Vĩnh Lạc thứ 4 (1406) thiết lập Vĩnh Ninh châu, sau thăng thành phủ, do thổ ty cai quản. Địa bàn thuộc hai huyện tự trị Ninh Lạng và Mộc Lý.
Bắc Thắng châu (北勝州)
Thời nhà Nguyên thuộc Lệ Giang lộ, năm Chí Nguyên thứ 24 (1287) thăng cấp thành phủ. Tháng 3 năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), triều đình hạ cấp thành châu, thuộc Hạc Khánh quân dân phủ, năm Hồng Vũ thứ 29 (1396) thì thuộc Lan Thương vệ. Tháng 9 năm Chính Thống thứ 7 (1442) thì thành trực lệ châu. Thời kỳ Thiên Khải thì phế bỏ.
Vĩnh Xương phủ (永昌府)
Tên đầy đủ là Vĩnh Xương quân dân phủ. Thời nhà Nguyên là Vĩnh Xương phủ thuộc Vân Nam Hành Trung thư tỉnh. Tháng 3 năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), nhà Minh đổi thành quân dân phủ, đến tháng chạp năm Hồng Vũ thứ 23 (1390) đổi thành Kim Xỉ quân dân chỉ huy sứ ty. Thủ phủ đặt tại Bảo Sơn huyện, quản lý Đằng Việt châu.
Mông Hóa phủ (蒙化府)
Thời nhà Nguyên là Nam huyện thuộc Đại Lí lộ, sau thiết lập Mông Hóa lộ, rồi bị hạ cấp thành châu. Năm Chính Thống thứ 13 (1448) thì thăng cấp thành phủ.
Thuận Ninh phủ (順寧府)
Địa bàn ngày nay thuộc các huyện Phụng Khánh, Xương Ninh, Vân, tỉnh Vân Nam. Thời nhà Nguyên là Thuận Ninh phủ, năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), nhà Minh hạ cấp Thuận Ninh phủ thành châu, đến năm thứ 17 (1384) thì khôi phục lại phủ.
Vân Châu (雲州)
Thời nhà Nguyên thuộc Thuận Ninh phủ, Vân Nam Hành Trung thư tỉnh. Tuyên Đức năm thứ 3 (1428), nhà Minh thiết lập Đại Hậu ngự di châu. Đến năm Vạn Lịch thứ 25 (1597), sửa thành Vân Châu.
Mạnh Định phủ (孟定府)
Tên đầy đủ là Mạnh Định ngự di phủ, địa bàn ngày nay thuộc trấn Mạnh Định, Huyện tự trị người Thái, người Ngõa Cảnh Mã. Thời nhà Nguyên là Mạnh Định lộ. Tháng 3 năm Hồng Vũ thứ 15 (1382), nhà Minh thiết lập Mạnh Định phủ, giao do thổ ty Đao tộc quản lý.
Mạnh Cấn phủ (孟艮府)
Tên đầy đủ là Mạnh Cấn ngự di phủ, do thổ ty người Shan cai quản. Địa bàn ngày nay thuộc bang Shan, Myanmar.
Uy Viễn châu (威遠御)
Tên đầy đủ là Uy Viễn ngự di châu, địa bàn ngày nay thuộc Huyện tự trị dân tộc Di-Thái Cảnh Cốc.
Loan Điện châu (灣甸御)
Tên đầy đủ là Loan Điện ngự di châu. Thời nhà Nguyên thuộc Trấn Khang lộ. Vĩnh Lạc năm thứ 5 (1407) thiết lập Loan Điện trường quan ty, nha môn đặt tại Xương Ninh huyện, do thổ ty người Thái quản lý, do Vân Nam Bố Chính sứ trực tiếp quản lý.
Trấn Khang châu (鎮康御)
Tên đầy đủ là Trấn Khang ngự di châu. Địa bàn ngày nay thuộc huyện Vĩnh Đức, tỉnh Vân Nam. Thời nhà Nguyên là Trấn Khang lộ. Hồng Vũ năm thứ 15 (1382), nhà Minh thiết lập Trấn Khang phủ. Hồng Vũ năm thứ 17 (1384) hạ cấp từ phủ thành châu, sau đó sát nhập vào Loan Điện ngự di châu. Đến năm Vĩnh Lạc thứ 7 (1409), Trấn Khang châu được khôi phục và thiết lập thổ ty, giao cho Đao Muộn Quang (刀悶光) làm thổ tri châu đời đời thế tập cai quản.
Quảng Ấp châu (廣邑州)
Được thiết lập năm Tuyên Đức thứ 5 (1430). Tháng 11 năm Tuyên Đức thứ 8 (1433), thăng làm trực lệ châu. Tháng 3 Chính Thống nguyên niên (1436) được di dời đến Thuận Ninh phủ.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Vân Nam đẳng xử Thừa Tuyên bố chính sứ ty** (phồn thể: 雲南等處承宣布政使司; giản thể: 云南等處承宣布政使司), gọi tắt là **Vân Nam Bố chính sứ ty**, là một trong 13 khu vực hành chính cấp tỉnh
**Sơn Đông đẳng xử Thừa Tuyên bố chính sứ ty** (phồn thể: 山東等處承宣布政使司; giản thể: 山东等處承宣布政使司), gọi tắt là **Sơn Đông Bố chính sứ ty**, là một trong 13 khu vực hành chính cấp tỉnh
**Sơn Tây đẳng xử Thừa Tuyên bố chính sứ ty** (chữ Hán: 山西等處承宣布政使司), gọi tắt là **Sơn Tây Bố chính sứ ty**, là một trong 13 khu vực hành chính cấp tỉnh dưới triều Minh
**Giao Chỉ đẳng xứ Thừa tuyên Bố chính sứ ty** (chữ Hán: 交趾等處承宣布政使司), gọi tắt là **Giao Chỉ Bố chính sứ** (交趾布政司), là cơ quan hành chính cấp tỉnh mà nhà Minh thiết lập tại
**Bắc Trực Lệ** (phồn thể: 北直隸; giản thể: 北直隶; Wade–Giles: Pei _Chih-li_) là một khu vực hành chính tại Trung Hoa dưới thời nhà Minh. Ban đầu khu vực này được gọi là Bắc Bình
**Nam Trực Lệ** (phồn thể: 南直隸; giản thể: 南直隶; Wade–Giles: Nan _Chih-li_) là một khu vực hành chính tại Trung Hoa từ thời nhà Minh, bao gồm 14 phủ và 4 trực lệ châu tại
**Thời kỳ Bắc thuộc lần thứ tư** hay còn gọi là **thời Minh thuộc** trong lịch sử Việt Nam bắt đầu từ năm 1407 khi đế quốc Minh đánh bại nhà Hồ-Đại Ngu và chấm
**Hà Nam** (), là một tỉnh ở miền trung của Trung Quốc. Tên gọi tắt là _Dự_ (豫), đặt tên theo Dự châu, một châu thời Hán. Tên gọi Hà Nam có nghĩa là _phía
**Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của Donald Trump** là chiến dịch tranh cử tổng thống cho cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2024 đang diễn ra của cựu tổng thống thứ
**Việt Nam Quốc Dân Đảng** (**VNQDĐ**; chữ Hán: ), gọi tắt là **Việt Quốc**, là một đảng chính trị dân tộc và xã hội chủ nghĩa dân chủ chủ trương tìm kiếm độc lập khỏi
**Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô** (), hay Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, gọi tắt **Trung ương Đảng Liên Xô** () là cơ quan quyền lực cao
**Lịch sử Ấn Độ độc lập** bắt đầu khi Ấn Độ trở thành quốc gia độc lập trong Khối Thịnh vượng chung Anh vào ngày 15 tháng 8 năm 1947. Kể từ năm 1858, người
Đàng Trong và [[Đàng Ngoài (1757).]] **Đàng Trong** (chữ Nôm: 唐冲), hay **Nam Hà** (chữ Hán: 南河) là tên gọi vùng lãnh thổ Đại Việt do chúa Nguyễn kiểm soát, xác định từ sông Gianh
**Đảng Cộng sản Trung Quốc** (; Hán-Việt: Trung Quốc Cộng sản Đảng), một số văn kiện tiếng Việt còn gọi là **Đảng Cộng sản Tàu**, là đảng chính trị thành lập và điều hành Cộng
**Ủy ban Vận động Đảng Dân chủ Thượng viện Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Democratic Senatorial Campaign Committee_, thường gọi với tên viết tắt là **DSCC**) là ủy ban Đồi của Đảng Dân chủ
**Trung Quốc** hiện là quốc gia có dân số đông thứ hai trên thế giới. Từ thời Chu Tuyên Vương, đã có điều tra nhân khẩu tại Trung Quốc, có thống kê nhân khẩu chi
**Nguyễn Văn Đài** (sinh năm 1969) là một luật sư và nhân vật bất đồng chính kiến người Việt Nam. Ông từng bảo vệ nhiều vụ án nhân quyền và tôn giáo như vụ xử
**Lũ lụt miền Trung năm 2020** (hay còn được gọi là **Lũ chồng lũ**, **Lũ lịch sử**) là 1 đợt bão, lũ lụt khắp miền Trung Việt Nam, bắt đầu từ đêm ngày 6 tháng
Trang này dành cho tin tức về các sự kiện xảy ra được báo chí thông tin trong **tháng 9 năm 2020**. Tháng này, sẽ bắt đầu vào thứ ba, và kết thúc vào thứ
Xem **Tháng 12 năm 2020** **Tháng 1 năm 2021** là tháng đầu tiên của năm hiện nay. Tháng bắt đầu vào Thứ Sáu, sẽ kết thúc vào Chủ Nhật sau 31 ngày. ## Thứ 6
Trang này dành cho tin tức về các sự kiện xảy ra được báo chí thông tin trong **tháng 10 năm 2020**. Tháng này, sẽ bắt đầu vào thứ năm, và kết thúc vào thứ
**Lê Công Vinh** (sinh ngày 10 tháng 12 năm 1985) là một cựu cầu thủ bóng đá người Việt Nam. Anh được xem là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng
**Kinh tế Việt Nam** là một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang phát triển, phụ thuộc lớn vào nông nghiệp, du lịch, xuất khẩu thô và đầu tư trực
**Xu hướng tính dục** là một loại hấp dẫn về mặt tình cảm hoặc tình dục (hoặc cả hai) một cách lâu dài đối với những người thuộc giới tính hoặc giới khác, thuộc cùng
**Chế độ Uông Tinh Vệ** là tên gọi của giới sử gia dành cho **Chính phủ Cải tổ Quốc dân Trung Hoa Dân Quốc** (Tiếng Trung Quốc**:** 中華民國國民政府; Bính âm : _Zhōnghuá mínguó guómín zhengfǔ),_
Biến động biên giới Việt - Trung, 1428 - 1895. **Vấn đề biên giới Việt-Trung thời Lê trung hưng** phản ánh những hoạt động quân sự - ngoại giao giữa nhà Lê trung hưng ở
**Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012** là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng
**Vụ phát tán video Senkaku năm 2010** (hoặc ) là một vụ phát tán các video ghi hình vụ va chạm tàu Senkaku năm 2010 trên mạng chia sẻ YouTube do một sĩ quan trưởng
**Vụ sai phạm tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á**, hay còn gọi ngắn gọn là **vụ Việt Á** hoặc **đại án Việt Á,** là một vụ án hình sự điển hình về
**Quan chế nhà Minh** liệt kê chức vụ chính thức trong triều đại nhà Minh, không đầy đủ. ## Tước hiệu ### Ngoại thích * Công * Hầu * Bá * Quận công * Quận
Lịch sử văn minh của Bangladesh bắt đầu từ hơn bốn thiên niên kỷ, từ Thời đại đồ đồng đá. Lịch sử được ghi chép lại ban đầu của đất nước thể hiện sự kế
**Bồ Đào Nha** (tiếng Bồ Đào Nha: _Portugal_, ), quốc hiệu là **Cộng hòa Bồ Đào Nha** (, ) là một quốc gia nằm ở phía Tây Nam của khu vực châu Âu, trên bán
**Tháng 3 năm 2021** là tháng thứ ba của năm hiện tại. Tháng bắt đầu vào Thứ Hai, sẽ kết thúc vào Thứ Tư sau 31 ngày. ## Thứ 2 ngày 1 * **Đảo chính
**Sự kiện 11 tháng 9**, còn được gọi là **vụ khủng bố ngày 11 tháng 9**, **cuộc tấn công ngày 11 tháng 9** hay đơn giản là **11/9** (; ở Hoa Kỳ thường được gọi
nhỏ|Một chiến sĩ [[Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đang đứng dưới cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam, tay cầm khẩu AK47.]] **Quân Giải phóng miền Nam Việt
**Việt Nam**, quốc hiệu đầy đủ là **Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam**, là một quốc gia nằm ở cực Đông của bán đảo Đông Dương thuộc khu vực Đông Nam Á, giáp
**Quốc gia Việt Nam** () là một chính phủ thuộc Liên bang Đông Dương thuộc Liên hiệp Pháp, tuyên bố chủ quyền toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, tồn tại trong giai đoạn từ giữa
nhỏ|300x300px| Bản đồ Madagascar (1616) **Lịch sử Madagascar** bắt đầu từ khi con người bắt đầu đặt chân đến Madagascar, một quốc đảo nằm trên Ấn Độ Dương ngoài khơi bờ biển phía đông nam
**Việt Nam Dân chủ Cộng hòa** (**VNDCCH**), cũng được gọi là **Bắc Việt** (), là một nhà nước ở Đông Nam Á tồn tại từ năm 1945 đến năm 1976. Là một thành viên Khối
**Cuộc biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn**, ở Trung Quốc được gọi là **Sự cố ngày 4 tháng 6** (), là các cuộc biểu tình do sinh viên lãnh đạo được tổ chức
**Phạm Văn Quyến** (sinh ngày 29 tháng 4 năm 1984) là một huấn luyện viên và cựu cầu thủ bóng đá người Việt Nam, hiện đang làm trợ lý huấn luyện viên của câu lạc
**Ngu Doãn Văn** (chữ Hán: 虞允文; ngày 14 tháng 12, 1110 – ngày 18 tháng 7, 1174), tự Bân Phủ (彬父), người Nhân Thọ, Long Châu , nhà văn hóa, nhà chính trị, tể tướng,
Trang này dành cho tin tức về các sự kiện xảy ra được báo chí thông tin trong **tháng 7 năm 2020**. Tháng này, sẽ bắt đầu vào thứ tư, và kết thúc vào thứ
**Đảng Việt Tân** hoặc **Việt Nam Canh tân Cách mạng Đảng** (tiếng Anh: _Vietnam Reform Revolutionary Party_, **VRRP**) là một tổ chức chính trị được thành lập bởi một nhóm người Mỹ gốc Việt tại
[[Phần cứng|Phần cứng máy tính là nền tảng cho xử lý thông tin (sơ đồ khối). ]] **Lịch sử phần cứng máy tính** bao quát lịch sử của phần cứng máy tính, kiến trúc của
**Tháng 4 năm 2021** là tháng thứ tư của năm hiện tại. Tháng bắt đầu vào Thứ Năm, sẽ kết thúc vào Thứ Sáu sau 30 ngày. Đây là tháng hiện tại. ## Thứ 5
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế
Tiến trình _Nam tiến_ của dân tộc Việt.|thế= **Nam tiến** (Chữ Nho: 南進) là quá trình mở rộng lãnh thổ của người Việt về phương nam trong lịch sử Việt Nam. _Nam tiến_ là một
Mối quan hệ giữa **sinh học và xu hướng tính dục** là một đối tượng trong công tác nghiên cứu. Mặc dù các nhà khoa học không biết được nguyên nhân cụ thể hình thành
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Thụy Sĩ** (; ; ; ), gọi tắt là "Nati", là đội tuyển của Liên đoàn bóng đá Thụy Sĩ và đại diện cho Thụy Sĩ trên bình diện