✨Văn hóa phản kháng của thập niên 1960

Văn hóa phản kháng của thập niên 1960

nhỏ|Dấu hiệu Hòa Bình, được thiết kế và dùng đầu tiên ở Vương quốc Anh bởi tổ chức [[Campaign for Nuclear Disarmament (Vận động từ bỏ vũ khí hạt nhân), sau này trở thành đồng nghĩa với chống đối chiến tranh Việt Nam.]]

Văn hoá phản kháng của thập niên 1960 đề cập đến một hiện tượng văn hoá chống lại giới thống trị được phát triển đầu tiên ở Vương quốc Anh và Hoa Kỳ và sau đó lan rộng ra khắp các nước phương Tây vào đầu những năm 1960 cho tới giữa những năm 1970, với Luân Đôn, New York, và San Francisco là những nơi sinh sôi nảy nở của hoạt động văn hoá phản kháng ban đầu. Toàn bộ phong trào đã tăng lên khi Phong trào Quyền của Công dân (1954–1968) tiếp tục phát triển, và sau đó trở thành cuộc cách mạng với việc mở rộng sự can thiệp quân sự rộng lớn của chính phủ Hoa Kỳ tại Việt Nam. Khi những năm 1960 tiến triển, căng thẳng xã hội lan rộng cũng được phát triển liên quan đến các vấn đề khác và có xu hướng chảy dọc theo các đường dây thế hệ về tình dục của con người, quyền của phụ nữ, các cách thức truyền thống về uy quyền, thử nghiệm các loại thuốc ảnh hưởng thần kinh, và các diễn giải khác nhau về Giấc mơ Mỹ. Nhiều phong trào quan trọng liên quan đến những vấn đề này đã được sinh ra hoặc tiến triển trong văn hoá phản kháng của những năm 1960.

Khi thời kỳ tiến triển, các hình thức văn hoá mới và một nền văn hóa ngoài lề năng động chào mừng những cuộc thử nghiệm, những hiện thân hiện đại của chủ nghĩa Bohemian, sự nổi lên của hippie và các lối sống khác xuất hiện. Sự sáng tạo này đặc biệt nổi bật trong các tác phẩm của các ban nhạc Anh xâm nhập vào Mỹ như The Beatles, và các nhà làm phim có các tác phẩm ít bị hạn chế bởi kiểm duyệt. Ngoài phong trào Beatles, nhiều nghệ sĩ sáng tạo khác, các tác giả và nhà tư tưởng, trong và xuyên qua nhiều lĩnh vực, giúp xác định phong trào phản kháng.

Một số yếu tố phân biệt văn hoá phản kháng của những năm 1960 từ những phong trào chống độc tài của các thời kỳ trước đó. Thế hệ "bùng nổ trẻ em" sau chiến tranh thế giới thứ hai đã tạo ra một số lượng lớn chưa từng thấy những người trẻ tuổi chưa từng bị ảnh hưởng như là những người tham gia tiềm năng trong việc xem xét lại hướng đi của xã hội ở Hoa Kỳ và các xã hội dân chủ khác. Sự giàu có sau chiến tranh đã cho phép nhiều người thuộc thế hệ văn hóa phản kháng phát triển vượt xa sự tập trung vào việc cung cấp những nhu cầu vật chất cần thiết cho sự sống mà đã làm cho những bậc cha mẹ bận tâm đến trong thời kỳ suy thoái của họ. Kỷ nguyên cũng đáng chú ý vì một phần đáng kể trong số các hành vi và nguyên nhân trong phạm vi một phong trào lớn hơn đã nhanh chóng được hòa nhập trong xã hội chủ đạo, đặc biệt ở Hoa Kỳ, mặc dù các đối tượng văn hóa phản kháng rõ ràng là chỉ chiếm thiểu số trong phạm vi dân số quốc gia của họ.

Kỷ nguyên văn hoá phản kháng chủ yếu bắt đầu một cách nghiêm túc với vụ ám sát John F. Kennedy vào tháng 11 năm 1963. Nó nhập vào nền văn hoá phổ biến với việc chấm dứt sự tham gia chiến đấu của Mỹ ở Đông Nam Á và chấm dứt bắt lính vào năm 1973 và cuối cùng là việc từ chức của Tổng thống Richard Nixon vào tháng 8 năm 1974.

Theo nghĩa rộng nhất, văn hoá phản kháng trong thập niên 1960 tăng trưởng từ sự hợp lưu của con người, ý tưởng, sự kiện, các vấn đề, hoàn cảnh và những phát triển công nghệ mà đóng vai trò như các chất xúc tác xã hội và trí tuệ cho sự thay đổi đặc biệt nhanh chóng trong kỷ nguyên đó.

Bối cảnh

Địa chính trị hậu chiến

nhỏ|Thử bom hạt nhân dưới nước [[Operation Crossroads|"Baker", Bikini Atoll, Thái Bình Dương, năm 1946]]

Chiến tranh Lạnh giữa các quốc gia cộng sản và các quốc gia tư bản liên quan đến gián điệp và chuẩn bị cho cuộc chiến giữa các quốc gia quyền lực, cùng với sự can thiệp chính trị và quân sự của các quốc gia quyền lực trong các vấn đề nội bộ của các quốc gia kém phát triển hơn. Các kết quả thảm hại từ một số hoạt động này đã tạo ra khung cảnh cho sự vỡ mộng với và không tin tưởng vào các chính phủ sau chiến tranh. Các ví dụ bao gồm phản ứng Liên Xô (USSR) khắc nghiệt đối với những cuộc nổi dậy chống cộng, như Cuộc Cách mạng Hungary năm 1956 và mùa xuân Praha của Tiệp Khắc năm 1968, và Sự kiện Vịnh Con Lợn vào năm 1961. Tại Hoa Kỳ, Sự lừa dối ban đầu của Tổng thống Dwight D. Eisenhower về bản chất của sự cố U-2 năm 1960 đã dẫn đến việc chính phủ bị bắt gặp nói dối trắng trợn ở mức cao nhất và đóng góp vào bối cảnh ngày càng không tin tưởng vào quyền lực của nhiều người đến tuổi thành niên trong thời kỳ này. Hiệp ước cấm thử nghiệm một phần chia rẽ giới thống trị ở nước Mỹ trong cả giới chính trị và quân sự. Những bất đồng chính trị nội bộ liên quan đến các nghĩa vụ của hiệp định trong khu vực Đông Nam Á (SEATO), đặc biệt ở Việt Nam, và cuộc tranh luận về cách mà các cuộc nổi dậy cộng sản khác cần phải được đáp ứng, cũng tạo ra sự khác biệt về bất đồng chính kiến ​​trong cơ sở.. Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, đã đưa thế giới đến bờ vực thẳm của cuộc chiến tranh hạt nhân vào tháng 10 năm 1962, phần lớn là do sự phát ngôn và hành động mờ nhạt của Liên bang Xô viết . Vụ ám sát Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy vào tháng 11 năm 1963, và các lý thuyết liên quan đến sự kiện này, đã làm giảm lòng tin vào chính phủ, trong số những người trẻ tuổi hơn.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Dấu hiệu Hòa Bình, được thiết kế và dùng đầu tiên ở Vương quốc Anh bởi tổ chức [[Campaign for Nuclear Disarmament (Vận động từ bỏ vũ khí hạt nhân), sau này trở thành đồng
nhỏ|_[[Rainbow Gathering_, Nga, tháng 8 năm 2005]] nhỏ|Một chiếc xe [[VW Käfer tô vẽ theo trường phái hippie]] **Hippy** hay **hippie** là những người có liên hệ với văn hóa phản kháng của thập niên
**Bạo loạn Stonewall** là một chuỗi những cuộc bạo động mang tính tự phát nhằm chống lại một cuộc vây bắt của cảnh sát Mỹ diễn ra vào sáng sớm ngày 28 tháng 6 năm
**John Winston Ono Lennon** (tên khai sinh: **John Winston Lennon**; 9 tháng 10 năm 19408 tháng 12 năm 1980) là nam ca sĩ, nhạc sĩ, nhạc công và nhà hoạt động hòa bình người Anh,
** Biểu tình của sinh viên Nhật Bản 1968–1969** (, _daigaku funsō,_ Hán-Việt_: đại học phân tranh_ hoặc , _daigaku tōsō,_ Hán-Việt: _đại học đấu tranh_) là một loạt các cuộc biểu tình diễn ra
nhỏ|Biểu tình vì hòa bình ở [[Tel Aviv năm 2014]] nhỏ|Bìa của _Die Friedens-Warte_, một tạp chí của phong trào hòa bình ở Đức, số 11, 1913 **Phong trào hòa bình** là một phong trào
**Robert Dylan** (tên khai sinh **Robert Allen Zimmerman**; sinh ngày 24 tháng 5 năm 1941) là một nam ca sĩ kiêm sáng tác nhạc người Mỹ. Được tạp chí _Rolling Stone_ đánh giá là một
**Lysergic acid diethylamide** (**LSD**), còn được gọi là **acid** (tên lóng tiếng Anh), là một hoạt chất gây ảo giác. Các hiệu ứng thường bao gồm thay đổi suy nghĩ, cảm xúc và nhận thức
**Mùa xuân Praha** (, ) là một giai đoạn phi Xô Viết (tự do hóa) nền chính trị tại Tiệp Khắc trong thời kỳ nước này chịu ảnh hưởng từ Liên bang Xô viết sau
**James Marshall** "**Jimi**" **Hendrix** (tên khai sinh **Johnny Allen Hendrix**; 27 tháng 11 năm 1942 - 18 tháng 9 năm 1970) là một nhạc công, ca sĩ và nhạc sĩ người Mỹ. Mặc dù sự
Ban nhạc rock người Anh The Beatles thường được coi là ban nhạc quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử âm nhạc đại chúng. Với đội hình bao gồm John Lennon, Paul
**Thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh** (tiếng Anh: **baby boomer**) là nhóm nhân khẩu học theo sau nhóm thế hệ im lặng và thế hệ X. Thế hệ này thường được định nghĩa là
**Đại Cách mạng Văn hóa Giai cấp Vô sản** (; thường gọi tắt là **Cách mạng Văn hóa** 文化革命, hay **Văn cách** 文革, _wéngé_) là một phong trào chính trị xã hội tại Cộng hòa
**Chủ nghĩa vô trị** hay **chủ nghĩa vô chính phủ** là một trường phái triết học và phong trào chính trị chủ trương hoài nghi bất cứ sự hợp thức hóa nào về chính quyền,
Tranh tường [[Ai Cập cổ đại về việc cày cấy và bắt chim, khoảng 2700 năm trước Công nguyên, hiện lưu giữ ở bảo tàng Ai Cập, Cairo, Ai Cập.]] **Văn hóa** (chữ Hán: 文化,
**George Denis Patrick Carlin** (12 tháng 5 1937 - 22 tháng 6 2008) là một diễn viên hài stand-up, nhà phê bình xã hội và nhà văn người Mỹ, người đã giành được năm giải
**Văn hóa** của **Hoa Kỳ** chủ yếu có nguồn gốc và hình thành từ văn hóa phương Tây (văn hóa châu Âu), nhưng lại bị ảnh hưởng bởi một nền đa văn hóa hơn bao
**_Bắt trẻ đồng xanh_** (tiếng Anh: _The Catcher in the Rye_) là tiểu thuyết đầu tay của nhà văn Mỹ J. D. Salinger. Tác phẩm dùng cách tường thuật ở ngôi thứ nhất, cũng là
**Timothy Francis Leary** (22 tháng 10 năm 1920 – 31 tháng 5 năm 1996) là một nhà tâm lý học và tác giả người Mỹ nổi tiếng vì sự ủng hộ mạnh mẽ của ông
**_Rolling Stone_** là một tạp chí của Mỹ chuyên về âm nhạc, chính trị và văn hóa đại chúng, xuất bản định kì hai tuần một lần. _Rolling Stone_ được thành lập tại San Francisco
thumb|Tổ chức The Call diễu hành 2008, [[Washington, D.C.. United States Capitol nằm ở đằng sau.]] Tại Hoa Kỳ, **chủ nghĩa phúc âm** là tên gọi chung cho những người Cơ Đốc giáo Kháng Cách
**Kurt Vonnegut Jr.** (; 11 tháng 11 năm 1922 – 11 tháng 4 năm 2007) là một nhà văn người Mỹ nổi tiếng nhờ các tiểu thuyết châm biếm và hài hước đen tối. Trong
thumb|Sân khấu chính của Lễ hội Isle of Wight năm 2015 **Lễ hội Isle of Wight** là một lễ hội âm nhạc Anh diễn ra ở Isle of Wight tại Newport, Anh. Nó ban đầu
**Serge Gainsbourg** (tên thật là **Lucien Ginsburg**, sinh ngày 2 tháng 4 năm 1928, mất ngày 2 tháng 3 năm 1991) là nhạc sĩ, ca sĩ, nghệ sĩ dương cầm, đạo diễn, nhà biên kịch
**Pier Paolo Pasolini** (; 5 tháng 3 năm 1922 - ngày 2 tháng 11 năm 1975) là một đạo diễn phim, nhà thơ, nhà văn và nhà trí thức người Ý. Pasolini nổi bật là
**British Invasion** (_Cuộc xâm lăng của nước Anh_) là khái niệm để chỉ sự xuất hiện và trở nên phổ biến trong âm nhạc Mỹ của các nghệ sĩ tới từ nước Anh vào nửa
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**_Blow-Up_** là một bộ phim Ý nói tiếng Anh được sản xuất năm 1966 do Michelangelo Antonioni đạo diễn. Đây cũng là lần đầu tiên ông làm giám đốc sản xuất một bộ phim bằng
**Mặt trận Giải phóng Đồng tính** (tiếng Anh: Gay Liberation Front, viết tắt **GLF**) là tên gọi chung cho một số nhóm giải phóng người đồng tính. Nhóm đầu tiên của mặt trận được thành
**_A Clockwork Orange_** là tên tiểu thuyết dystopia ngắn xuất bản năm 1962 của Anthony Burgess. Sống trong xã hội mà giới trẻ ưa sử dụng bạo lực và tiếng lóng, nhân vật chính của
**Quần đảo GULAG** (, _Arkhipelag GULAG_; tạm dịch tiếng việt :Quần đảo ngục tù), là tác phẩm văn học của nhà văn người Nga Aleksandr Solzhenitsyn, người từng đoạt giải Nobel Văn học năm 1970.
**Bed-ins for Peace** là chuỗi sự kiện biểu tình hòa bình trong 2 tuần tại các khách sạn Hilton tại Amsterdam và khách sạn Queen Elizabeth tại Montreal, do John Lennon cùng vợ Yoko Ono
[[Tập tin:Soviet Union and China map including the three co-bordering countries.svg|thumb|upright=1.6| ]] **Chia rẽ Trung – Xô** là một cuộc xung đột chính trị và ý thức hệ chính trị giữa Cộng hòa Nhân dân
right|thumb|upright=1.2|Lính nhảy dù Mỹ thuộc Lữ đoàn dù 173 tuần tra vào tháng 3 năm 1966 **Hoa Kỳ can thiệp quân sự tại Việt Nam** trong giai đoạn 1948–1975 là quá trình diễn biến của
**Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư**, gọi tắt là **CHLBXHCN Nam Tư** là nhà nước Nam Tư được thành lập sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai và tồn tại
**Văn hóa Đông Sơn** là một nền văn hóa cổ đã xuất hiện vào khoảng năm 800 Trước Công Nguyên, từng tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và Bắc Trung bộ
nhỏ|phải|Tranh chú thích về _Gia đình Quốc tế_ hay còn gọi là _Thanh thiếu niên vì Chúa_ (_Teens for Christ_) **Gia đình Quốc tế** (_The Family International_, viết tắt **TFI**) là một phong trào tôn
nhỏ|phải|Văn hoá qua đêm trong giới sinh viên ở Mỹ **Văn hóa qua đêm** (_Hookup culture_) là một mối quan hệ chấp nhận làm tình ngẫu hứng (bao gồm tình một đêm và các hoạt
"**Chủ nghĩa Marx văn hóa**" () là một thuyết âm mưu chính trị cánh hữu bài Do Thái. Những người theo thuyết này cho rằng chủ nghĩa Marx phương Tây là nguồn cơn của các
**New Hollywood** (Hollywood mới) hay **American New Wave** (Làn sóng mới Mỹ) là một giai đoạn trong lịch sử điện ảnh Hoa Kỳ từ giữa thập niên 1960 đến đầu thập niên 1980 khi một
**Cô Ba Sài Gòn** () là một bộ phim điện ảnh thời đại giả tưởng Việt Nam do Trần Bửu Lộc và Kay Nguyễn đồng đạo diễn, xuất phẩm ngày 14 tháng 10 năm 2017
nhỏ|Những người biểu tình trong Chiến tranh Việt Nam tuần hành tại [[Lầu năm góc ở Washington, D.C. vào ngày 21 tháng 10 năm 1967.]] **Phong trào phản chiến trong Chiến tranh Việt Nam** là
**Người Hoa Indonesia** () hoặc (tại Indonesia) chỉ gọi đơn thuần là **Trung Hoa** () là sắc tộc có nguồn gốc từ những người nhập cư trực tiếp từ Trung Quốc hoặc gián tiếp từ
Đây là **biên niên sử Việt Nam thời kỳ 1945–1975**, thời kì gắn liền với Chiến tranh Việt Nam. ## Thập niên 1940 ### 1945 *Năm 1945: Nạn đói gây ra cái chết của 2
**_Mắt biếc_** (tựa tiếng Anh: **_Dreamy Eyes_**) là phim điện ảnh chính kịch lãng mạn của Việt Nam năm 2019 do Victor Vũ đạo diễn, kiêm đảm nhiệm phần kịch bản cùng với nhóm biên
**_Người đàm phán_** (tựa tiếng Anh: **_Bridge of Spies_**) là một bộ phim lịch sử năm 2015 do Steven Spielberg đạo diễn và đồng sản xuất, Matt Charman và anh em nhà Coen viết kịch
thumb|[[Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp nhau tại Hamburg, Đức tháng 7 năm 2017.]] thumb|Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốcthumb|Đại sứ quán
**Văn học Mỹ** trong bài viết này có ý nói đến những tác phẩm văn học được sáng tác trong lãnh thổ Hoa Kỳ và nước Mỹ thời thuộc địa. Để bàn luận chi tiết
**_Diệp Vấn 4: Hồi cuối_** (, tựa tiếng Anh: **_Ip Man 4: The Finale_**) là một bộ phim võ thuật Hồng Kông năm 2019 do Diệp Vĩ Tín làm đạo diễn kiêm sản xuất với