thumb|right|250 px|[[NGC 3169|Thiên hà NGC 3169 (trái) và thiên hà NGC 3166 (phải) đang quay quanh gần nhau, đủ gần để trường hấp dẫn gây va chạm giữa hai thiên hà. Quan sát tại Đài thiên văn La Silla]]
Tương tác thiên hà (va chạm thiên hà) là thuật ngữ gọi hiện tượng một cặp gồm hai (hay nhiều) thiên hà va chạm vào nhau do trường hấp dẫn. Ví dụ như một thiên hà vệ tinh đã va chạm vào một thiên hà xoắn ốc mẹ do trường hấp dẫn của thiên hà mẹ.
Phát hiện
Từ giữa thế kỷ 20, các nhà thiên văn học đã nghiên cứu hình dạng của những thiên hà yếu. Điều gây chú ý là một số thiên hà có hình dạng méo mó kì lạ. Ở một số trường hợp, có những thiên hà có đuôi dài tới hàng nghìn năm ánh sáng.
Do hình dạng quá phức tạp, nên các chuyển động quay tròn có thể ngừng quay sau một, hai vòng chuyển động. Người ta đánh giá nó khá trẻ, nhưng hầu hết các ngôi sao trong nó đều khá già.
Nhà thiên văn học người Liên Xô Boris Alexandrovik Rovontsop Veliaminop đã nghiên cứu và đặt tên hiện tượng này là "Các thiên hà tương tác". Ông đã đưa vào danh sách hàng nghìn loại tương tác, trong đó có nhiều loại rất hiếm gặp, cấu trúc khá phức tạp làm cho nhiều nhà thiên văn bất ngờ.
Tương tác giữa thiên hà vệ tinh và thiên hà mẹ
Một thiên hà lớn có thể tạo ra trường hấp dẫn khiến cho thiên hà nhỏ hơn quay quanh nó. Lực hấp dẫn của thiên hà lớn sẽ khiến thiên hà nhỏ va chạm vào mình. Các cuộc va chạm sẽ tạo ra việc sáp nhập giữa hai thiên hà và sáp nhập có thể tăng diện tích của thiên hà và có khả năng nhỏ tạo thành sao.
Va chạm thiên hà
thumb|right|250 px|Hai thiên hà đang va chạm vào nhau
thumb|right|250 px|Hình ảnh minh họa hai thiên hà hình đĩa va chạm vào nhau
Va chạm thiên hà thường gặp trong tiến hóa thiên hà. Việc sáp nhập giữa hai thiên hà mất từ vài trăm triệu năm đến 1,5 tỷ năm.
Một vụ va chạm có thể sẽ khiến hai thiên hà sáp nhập vào nhau. Va chạm thiên hà nay có thể mô phỏng trên máy tính, trong đó có các nguyên tắc vật lý thực tế như lực hấp dẫn, động năng hay hình thành sao và hệ quả.
Mô phỏng các giai đoạn tương tác thiên hà
Hình:Interacting Galaxies 1.png|Giai đoạn tiếp cận
Hình:Interacting Galaxies 2.png|Giai đoạn tác động
Hình:Interacting Galaxies 3.png|Sáp nhập
* **Giai đoạn tiếp cận (Pre-Collision):** Hai thiên hà tiếp cận nhau thường với vận tốc từ 100 km/giây đến 1000 km/giây. Trong một số trường hợp, vận tốc của một trong hai thiên hà lên đến 3000 km/giây.
* **Giai đoạn tác động (Impact vie):** Hai thiên hà tác động nhau khiến cho cả hai bị biến dạng. Tại thời điểm này, trường hấp dẫn của một _(hoặc hai)_ thiên hà sẽ khiến hai thiên hà lao vào nhau với vận tốc lớn.
* **Sáp nhập:** Các ngôi sao, hành tinh, tinh vân và các vật chất của các thiên hà nhỏ hơn sang thiên hà lớn hơn. Thiên hà lớn sẽ tăng diện tích.
Thiên hà vòng cực
nhỏ|trái|150 px|[[NGC 4650A|Thiên hà NGC 4650A một trong những thiên hà có vòng Cực thiên hà]]
Thiên hà vòng cực rất hiếm. Từ trước đến nay, người ta chỉ tìm được khoảng 100 chiếc. Đây là một dạng tương tác giữa thiên hà lớn và thiên hà nhỏ.
Người ta đang nghiên cứu thiên hà vòng cực NGC 4650A. Nó cách Trái Đất khoảng 150 triệu năm ánh sáng. Trong ảnh, những ngôi sao có màu xanh là những ngôi sao mới hình thành.
Vòng thiên hà
thumb|right|250 px|Vòng thiên hà Wagenradgalaxie
Các vòng thiên hà thường có hình vòng cung. Vòng thiên hà là một thiên hà đã bị thiên hà khác xuyên thủng. Các sóng xung kích thường bao quanh vòng thiên hà. Vòng thiên hà khác biệt so với vòng Cực thiên hà ở chỗ nó không cố định và quay quanh thiên hà chủ của nó.
Vòng thiên hà nổi tiếng nhất là vòng thiên hà Wagenradgalaxie nằm ở chòm sao Ngọc Phu, cách Trái Đất 500 triệu năm ánh sáng. Vòng thiên hà này có đường kính 150.000 năm ánh sáng. Nó quay quanh thiên hà chủ của nó với vận tốc 340.000 km/giờ (tức 94 km/giây).
Các vụ tương tác thiên hà gần đây
Có rất nhiều thiên hà nằm ở tận cùng vũ trụ. Trong đó có phần lớn thiên hà hình thành do các vụ tương tác.
Danh sách dưới đây là danh sách các vụ tương tác xếp theo các giai đoạn.
NGC 2207 và IC 2163 (giai đoạn tác động)
thumb|right|250 px|Hai thiên hà NGC 2207 và IC 2163
Thiên hà NGC 2207 (trái) và thiên hà IC 2163 (phải) là hai thiên hà xoắn ốc cách Trái Đất 144 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Đại Khuyển. Hiện nó đang trong thời kỳ tác động nhau bởi lực hấp dẫn. Dự kiến khoảng 1 tỷ năm sau, hai thiên hà này sẽ sáp nhập vào nhau.
NGC 2207 và IC 2163 được phát hiện vào năm 1835 bởi John Herschel. NGC 2207 chỉ có 2 tân tinh được tìm thấy.
NGC 4676 (giai doạn sáp nhập)
thumb|right|250 px|Cặp thiên hà NGC 4676
Cặp thiên hà NGC 4676 (hay còn gọi: Những con chuột) là một cặp thiên hà gồm hai thiên hà IC 820 (trái) và IC 819 (phải) nằm cách Trái Đất 300 triệu năm ánh sáng ở chòm sao Hậu Phát. Sở dĩ nó được gọi là "những con chuột" là do nó có một đuôi lớn giống đuôi của loài chuột. Những cái"đuôi"này sinh ra do trường hấp dẫn trong việc tương tác.
NGC 4676 đang trong giai đoạn sáp nhập. Hai thiên hà của NGC 4676 có một phần đã sáp nhập vào nhau.
Thiên hà Antennae (giai đoạn nhiệt hạch)
thumb|right|250 px|Thiên hà Antennae
Thiên hà Antennae là một thiên hà được tìm thấy vào ngày 7 tháng 2 năm 1785 bởi William Herschel. Nó nằm ở chòm sao Ô Nha, cách Trái Đất 68 triệu năm ánh sáng. Tên tiếng Anh của thiên hà này là "Antennae Galaxy" vì theo hiện trạng hiện nay, nó là một thiên hà chứ không phải hai. Nó còn có tên tiếng Việt là "Thiên hà Râu". Nó có tên như vậy là do"đuôi"của nó giống râu của một số loài côn trùng.
Việc sáp nhập khiến cho khí bị nén lại, kích thích sự hình thành sao. Trong như khu vực hình thành sao, có thể xuất hiện các liên tinh vân phát xạ như những nút sáng trong thiên hà.
Thiên hà Antennae bao gồm hai thiên hà NGC 4038 (nửa bên trái) và NGC 4039 (nửa bên phải). Hai thiên hà này sáp nhập vào nhau cách đây 900 triệu năm trước.
Thiên hà Starfish (đang ổn định)
thumb|right|250 px|Thiên hà Starfish
Thiên hà Starfish (bao gồm NGC 6240, IC 4625 và UGC 10.592) là một thiên hà cách Trái Đất 400 triệu năm ánh sáng nằm ở chòm sao Xà Phu.
Thiên hà này hình thành do một vụ va chạm giữa ba thiên hà nói trên. Việc sáp nhập của các thiên hà vẫn chưa hoàn thành. Ở giữa thiên hà có hai hố đen siêu lớn rất sáng cách nhau khoảng 3.000 năm ánh sáng. Hai hố đen phát ra lượng tia X rất lớn. Hai hố đen sẽ sáp nhập vào nhau sau vài trăm triệu năm nữa.
Thiên hà này được phát hiện vào ngày 29 tháng 7 năm 2001 bởi kính thiên văn hồng ngoại Chandra. Starfish là thiên hà đầu tiên phát hiện được hai hố đen siêu lớn ở trung tâm.
Các vụ tương tác thiên hà đáng chú ý
Va chạm tương lai của Ngân Hà và thiên hà Andromeda
Các nhà thiên văn đã ước tính Ngân Hà sẽ va chạm với thiên hà Tiên Nữ sau 4,5 tỷ năm sau. Có người cho rằng hai thiên hà xoắn ốc sáp nhập vào nhau như Ngân Hà và Tiên Nữ sẽ tạo ra một thiên hà elip hoặc thiên hà hình đĩa.
Hình ảnh
Hình: Interacting Galaxies Hubble.jpg|12 bức ảnh trong 59 bức ảnh của kính thiên văn Hubble về tương tác thiên hà
Hình:NGC 6052.jpg|Thiên hà NGC 6052 hình thành do vụ tương tác giữa hai thiên hà
Hình:Whirlpool (M51).jpg|Thiên hà Xoáy Nước đang tương tác với thiên hà vệ tinh của nó - NGC 5195
Hình:Colliding Galaxies Create Active Galactic Nuclei.OGG|Mô phỏng việc tương tác giữa hai thiên hà xoắn ốc
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|right|250 px|[[NGC 3169|Thiên hà NGC 3169 _(trái)_ và thiên hà NGC 3166 _(phải)_ đang quay quanh gần nhau, đủ gần để trường hấp dẫn gây va chạm giữa hai thiên hà. Quan sát tại Đài
thumb|[[Thiên hà Chong Chóng, một thiên hà xoắn ốc điển hình trong chòm sao Đại Hùng, có đường kính khoảng 170.000 năm ánh sáng và cách Trái Đất xấp xỉ 27 triệu năm ánh sáng.]]
nhỏ| Các [[NGC 4676|thiên hà Mice (NGC 4676 A & B) đang trong quá trình hợp nhất. ]] nhỏ|Video giả lập này mô phỏng sự hợp nhất giữa hai thiên hà dẫn đến sự hình
**Thiên hà Mắt** (**NGC 4435-NGC 4438**, hay **Arp 120**) là một cặp hai thiên hà NGC 4435 và NGC 4438 nằm cách chòm sao Thất Nữ 52 triệu năm ánh sáng. Tên thiên hà được
**Thiên hà Xoáy Nước** (còn gọi là **Messier 51a**, **M51a**, hay **NGC 5194**) là thiên hà xoắn ốc tương tác xoắn ốc hoàn mỹ nằm cách Ngân Hà xấp xỉ 31 triệu năm ánh sáng
thumb|upright=1.5|Mô phỏng vụ va chạm bằng [[kỹ xảo vi tính của NASA]] **Va chạm giữa thiên hà Tiên Nữ và Ngân Hà** là một sự va chạm thiên hà được dự đoán là sẽ xảy
**Thiên hà Râu** (tên gọi khác: **NGC 4038**/**NGC 4039**) là một cặp hai thiên hà tương tác: NGC 4038 và NGC 4039 nằm ở chòm sao Ô Nha. Chúng hiện đang trong giai đoạn starburst
thumb|300 px|Cặp thiên hà [[NGC 4676]] Một **thủy triều thiên hà** là một lực thủy triều tác động lên các vật thể chịu ảnh hưởng của trường hấp dẫn từ một thiên hà như Ngân
thumb|right|250 px|[[Thiên hà Andromeda với hai thiên hà vệ tinh gần nhất là M32 và M110]] thumb|right|250 px|[[Đám Mây Magellan Lớn|Large Magellanic Cloud, thiên hà vệ tinh lớn nhất của Ngân Hà]] Một **thiên hà
**NGC 5195** (còn được gọi là **Messier 51b** hoặc **M51b**) là một thiên hà elip đang tương tác với Thiên hà Xoáy Nước (còn được gọi là M51a hoặc NGC 5194). Cả hai thiên hà
**Võ Tắc Thiên** (chữ Hán: 武則天, 624 - 16 tháng 12, 705) hay **Vũ Tắc Thiên**, thường gọi **Võ hậu** (武后) hoặc **Thiên hậu** (天后), là một phi tần ở hậu cung của Đường Thái
**Thiên hà Xì Gà** (còn được gọi là **NGC 3034**, **Messier 82** hoặc **M82**) là một thiên hà bùng nổ sao cách đây khoảng 12 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Đại Hùng. Một
**UGC 6945** (còn được gọi là **Arp 194**) là bộ ba thiên hà tương tác. Thiên hà bị phá vỡ mạnh về phía tây bắc thực sự là hai thiên hà trong các giai đoạn
**NGC 5713** hay còn gọi bằng những cái tên khác là '''UGC 9451,. Điều đó làm cho nó trở thành một thiên hà loại Magellanic. Bên cạnh đó, NGC 5713 còn có sự tương tác
[[ESO 162-17]] **Thiên hà bất thường** là tên của một loại thiên hà có kích thước, hình dạng hoặc có cấu tạo, thành phần bất thường. Những thiên hà mà chúng ta đã biết thì
nhỏ|Hình ảnh của NGC 6621 (chính giữa) và NGC 6622 (bên trái) chụp bằng [[kính viễn vọng không gian Hubble]] **NGC 6621** là tên của một thiên hà xoắn ốc đang có sự tương tác
thumb|[[UGC 9128 là một thiên hà lùn vô định hình, có chứa khoảng 100 triệu ngôi sao.]] **Thiên hà lùn** là một thiên hà nhỏ bao gồm vài tỷ ngôi sao, một số lượng nhỏ
**NGC 4676**, **thiên hà Song Thử** hoặc **thiên hà Chuột** là cặp thiên hà xoắn ốc trong chòm sao Hậu Phát. Cách Trái Đất 290 triệu năm ánh sáng, hai thiên hà bắt đầu va
thumb|250 px|Một vòng cực nằm cách vật chủ là [[Vật thể Hoag khoảng 600 năm ánh sáng, Vật thể Hoag là một ví dụ cho thiên hà vòng cực]] **Thiên hà vòng cực** là một
right|thumb|Vật thể Hoag, một thiên hà vòng. Ngoài một đĩa khí bao quanh nó gọi là "vòng cực thiên hà", còn có một vòng màu đỏ được nhìn thấy sau nó gọi là "vòng thiên
**NGC 2798** là một thiên hà xoắn ốc có thanh chắn trong chòm sao Thiên Miêu. NGC 2798 và NGC 2799 được liệt kê trong Danh mục Arp là **Arp 283** và được ghi chú
**Thiên hà Chong Chóng** (còn gọi là **Messier 101**, **M101** hay **NGC 5457**) là một thiên hà xoắn ốc trung gian vì có thể thấy những nhánh xoắn ốc mở rộng ra ngoài. Thiên hà
**NGC 5613** là một thiên hà hình hạt đậu (loại S0a) trong chòm sao Mục Phu. Đây là một phần của tập hợp Arp 178 của các tương tác thiên hà, cùng với NGC 5615
nhỏ|300x300px| Thiên hà NGC 2207 đang kéo thiên hà IC 2163 dần về phía nó. **Tidal stripping** (tạm dịch: _tước thủy triều_) là hiện tượng một thiên hà hút các ngôi sao cùng những vật
nhỏ| [[Thiên hà Xì Gà|M82, một thiên hà bùng nổ sao thường được gọi là "Thiên hà Xì Gà", được cho là nơi tồn tại các cơn gió thiên hà siêu mạnh.]] **Gió thiên hà**,
nhỏ|Lực hấp dẫn làm các [[hành tinh quay quanh Mặt Trời.]] Trong vật lý học, **lực hấp dẫn**, hay chính xác hơn là **tương tác hấp dẫn,** là một hiện tượng tự nhiên mà tất
**NGC 6872** hay tên gọi khác là **thiên hà Condor** là tên của một thiên hà xoắn ốc có thanh chắn nằm trong chòm sao Khổng Tước. Khoảng cách của thên hà này với trái
**Ngân Hà**, **Sông Ngân** là một thiên hà chứa Hệ Mặt Trời của chúng ta. Nó xuất hiện trên bầu trời như một dải sáng mờ kéo dài từ chòm sao Tiên Hậu (Cassiopeia) ở
**NGC 3859** là tên của một thiên hà xoắn ốc nằm trong chòm sao Sư Tử. Khoảng cách của nói với chúng ta là khoảng xấp xỉ 295 triệu năm ánh sáng. Nhà thiên văn
**NGC 90** là một thiên hà xoắn ốc tương tác được ước tính cách chúng ta khoảng 300 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Tiên Nữ. Nó được phát hiện bởi RJ Mitchell vào
**Arp 240** là một cặp thiên hà xoắn ốc tương tác nằm trong chòm sao Xử Nữ. Hai thiên hà được liệt kê với nhau như là Arp 240 trong bản đồ các thiên hà
**NGC 5474** là một thiên hà lùn đặc biệt trong chòm sao Đại Hùng. Nó là một trong một số thiên hà đồng hành của Thiên hà Pinwheel (M101), một thiên hà xoắn ốc
**NGC 2535** là một thiên hà xoắn ốc không có dạng thanh biểu hiện cấu trúc vòng trong yếu xung quanh hạt nhân trong chòm sao Cự Giải đang tương tác với NGC 2536. Sự
**Arp 147** (còn được gọi là IC 298) là một cặp thiên hà vòng tương tác. Nó nằm cách Trái Đất khoảng từ 430 triệu và được liệt kê trong Tập bản đồ các thiên
**SDSS J0849+1114** (**SDSS J084905.51+111447.2**) là sự hợp nhất thiên hà giai đoạn cuối của ba thiên hà nằm trong chòm sao Cự Giải. Các thiên hà này nằm cách Trái Đất 1,06 tỷ năm ánh
**NGC 4302** là một thiên hà xoắn ốc cạnh trên nằm cách xa khoảng 55 triệu năm ánh sáng (khoảng 520,34 triệu tỷ kilômét) và là một trong những thành viên của Cụm Xử Nữ.
**Arp 87** (hay còn được được gọi là **NGC 3808**) là một cặp hai thiên hà xoắn ốc tương tác lẫn nhau được đặt tên là NGC 3808A và NGC 3808B. Chúng nằm trong chòm
**NGC 1097** là một thiên hà xoắn ốc có thanh cách Trái Đất khoảng 45 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Thiên Lô. Nó được phát hiện bởi William Herschel ngày 09 tháng 10
Bánh gạo Nhật ICHI là sản phẩm độc quyền thuộc Công Ty Cổ Phần Thiên Hà Kameda, được thành lập ngày 19/6/2013 bởi sự hợp tác, liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam là Công
Bánh gạo Nhật ICHI là sản phẩm độc quyền thuộc Công Ty Cổ Phần Thiên Hà Kameda, được thành lập ngày 19/6/2013 bởi sự hợp tác, liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam là Công
**NGC 134** là một thiên hà xoắn ốc có thanh giống như Dải Ngân hà với các nhánh xoắn ốc của nó được quấn lỏng lẻo xung quanh một vùng trung tâm sáng hình thanh.
**Messier 60** hoặc **M60**, còn được gọi là **NGC 4649**, là một thiên hà hình elip cách chúng ta xấp xỉ 57 triệu năm ánh sáng trong chòm sao xích đạo Xử Nữ. Cùng với
**NGC 7318** (có tên khác là **UGC 12099/UGC 12100** hoặc **HCG 92d/b**) là một cặp thiên hà tương tác. NGC 7318 cách chúng ta khoảng 300 triệu năm ánh sáng, ở phía của chòm sao
**NGC 1741** là một cặp thiên hà tương tác xa (**NGC 1741A** và **NGC 1741B**) trong chòm sao Ba Giang. Nó được phát hiện vào ngày 6 tháng 1 năm 1878 bởi nhà thiên văn
**NGC 2536** là một thiên hà xoắn ốc có thanh với cấu trúc vòng trong nổi bật bao quanh thanh trong chòm sao Cự Giải đang tương tác với NGC 2535. Hai thiên hà được
**NGC 547** là một thiên hà hình elip và thiên hà vô tuyến (được xác định là 3C 40) nằm trong chòm sao Cetus. Từ nó đến Trái Đất khoảng 220 triệu năm ánh sáng,
**NGC 191** là một thiên hà xoắn ốc nằm trong chòm sao Kình Ngư. Nó được phát hiện vào ngày 28 tháng 11 năm 1785 bởi William Herschel. NGC 191 hiện đang tương tác với
**NGC 169** là một thiên hà xoắn ốc có rào chắn nằm trong chòm sao Tiên Nữ. Nó được phát hiện vào ngày 18 tháng 9 năm 1857 bởi RJ Mitchell. NGC 169 có một
**NGC 7727** là tên của một thiên hà bất thường nằm trong chòm sao Bảo Bình. ## Điểm đặc biệt Thiên hà này cách Ngân Hà của chúng ta một khoảng cách là 76 triệu
**UGC 480** là một thiên hà xoắn ốc nằm cách Mặt trời khoảng 1 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Tiên Nữ. Nó được phát hiện vào ngày 17 tháng 10 năm 1876 bởi