✨Tương tác người–máy

Tương tác người–máy

Tương tác người–máy (Giao tiếp người–máy, , viết tắt HCI) bao gồm công việc nghiên cứu, hoạch định, thiết kế và khai thác sự giao tiếp giữa con người (người dùng) và máy tính.

Đây thường được coi là ngành giao thoa giữa khoa học máy tính, khoa học hành vi, thiết kế, nghiên cứu truyền thông và một số lĩnh vực nghiên cứu khác. Thuật ngữ này được Stuart K. Card, Thomas P. Moran và Allen Newell phổ biến trong cuốn sách xuất bản năm 1983 The Psychology of Human-Computer Interaction, mặc dù nó đã từng được các tác giả sử dụng từ năm 1980. Thuật ngữ này gợi ý rằng, khác với các công cụ khác có nhiều hạn chế khi sử dụng (như cái búa, dùng để đóng đinh, nhưng không làm được việc gì khác), một chiếc máy tính có rất nhiều công dụng và chúng được thực hiện nhờ sự giao tiếp không giới hạn giữa người dùng và máy tính.

Mở đầu

Con người tương tác với máy tính bằng nhiều cách khác nhau; giao diện giữa con người và máy tính đóng vai trò quan trọng để tạo điều kiện cho sự tương tác. Các phần mềm máy tính, trình duyệt internet, máy tính cầm tay, và các ki-ốt máy tính sử dụng những giao diện đồ họa người dùng (GUI) thịnh hành ngày nay. Giao diện giọng nói người dùng (VUI) được sử dụng cho nhận dạng giọng nói, hệ thống tổng hợp. Đa phương thức mới nổi và giao diện đồ họa người dùng cho phép con người tương tác với hiện thân nhân vật đại diện bằng cách mà các mô hình giao diện khác không thể đạt được. Lĩnh vực Tương tác người–máy tính phát triển cả trong chất lượng tương tác, và cả trong những nhánh khác nhau trong lịch sử cho nó. Thay vì thiết kế giao diện thông thường, những nhánh nghiên cứu khác nhau tập trung vào các khái niệm của đa phương thức. Những bước tiến lớn trong các nghiên cứu thuộc lĩnh vực Tương tác người–máy tính ở các mảng: Giao diện thông minh và thích ứng, Điện toán phổ biến và Điện toán di động.

👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tương tác người–máy** (**Giao tiếp người–máy**, , viết tắt **HCI**) bao gồm công việc nghiên cứu, hoạch định, thiết kế và khai thác sự giao tiếp giữa con người (người dùng) và máy tính. Đây
Trong bối cảnh tương tác người–máy tính, một **phương thức** (modality) là sự phân loại một kênh độc lập duy nhất của đầu vào/đầu ra giữa máy tính và con người. Những kênh này có
Trong thiết kế, tương tác giữa con người- máy tính và sự phát triển phần mềm. **Thiết kế tương tác** thường được viết tắt là **IxD**, được định nghĩa là sự ứng dụng của thiết
**Tương tác người-robot** là nghiên cứu về sự tương tác giữa con người và robot. Hướng nghiên cứu này thường được các nhà nghiên cứu gọi là HRI. Tương tác giữa con người với robot
nhỏ|Các loại con trỏ thông thường. Trong giao diện người dùng máy tính, **con trỏ** (tiếng Anh: _mouse cursor_ hoặc _mouse pointer_) là một biểu tượng được sử dụng để hiển thị vị trí hiện
thumb|right|Giao diện người dùng trên máy tính **Giao diện người sử dụng** (tiếng Anh: **User Interface**, viết tắt: UI) là điểm tương tác và giao tiếp giữa người và máy tính trong một thiết bị.
Trước đây, việc điều khiển một cỗ máy bằng cách nói chuyện với chúng chỉ là những câu chuyện trong khoa học viễn tưởng. Nhưng viễn tưởng này đang dần trở thành hiện thực với
**Douglas "Doug" Carl Engelbart** (30 tháng 1 năm 1925 – 2 tháng 7 năm 2013) là một nhà phát minh Hoa Kỳ, một người tiên phong về Internet. Ông được biết đến nhiều nhất với
phải|nhỏ|250x250px| _Phòng âm nhạc (1983)_, tác phẩm của [[Jean-Robert Sedano và Solveig de Ory Montpellier (Pháp) ]] phải|nhỏ|250x250px| Đường hầm dưới đáy Đại Tây Dương (1995), [[Maurice Benayoun, Cài đặt tương tác thực tế ảo:
nhỏ|Trải nghiệm người dùng (UX) **Trải nghiệm người dùng** (tiếng Anh: **User Experience,** viết tắt: **UX**) là cách một người dùng tương tác và trải nghiệm một sản phẩm, hệ thống hoặc dịch vụ. Nó
**_Tôi, người máy_** (tựa gốc tiếng Anh: **_I, Robot_**; viết cách điệu là **_i, ROBOT_**) là một bộ phim điện ảnh đề tài hành động, khoa học viễn tưởng, neo-noir của Mỹ công chiếu năm
Quầy tương tác ở thị trấn [[Hemer, nước Đức]] **Quầy tương tác** hay **máy tra cứu thông tin** là một thiết bị đầu cuối máy tính đặc trưng với phần cứng và phần mềm chuyên
nhỏ|300x300px| Kodi là một ví dụ về phần mềm máy tính tại nhà, được thiết kế để hiển thị trên TV. Nó có thể được điều khiển bằng điều khiển từ xa, bộ điều khiển
**_Người máy có mơ về cừu điện không?_** (tên gốc tiếng Anh: **_Do Androids Dream of Electric Sheep?_**, sau này được đổi tên thành **_Blade Runner: Do Androids Dream of Electric Sheep?_**) là tiểu thuyết
**Nguyên tắc bất ngờ nhỏ nhất** (tiếng Anh: _Principle of least astonishment_) áp dụng cho thiết kế giao diện, thiết kế phần mềm và khoa học lao động. Nguyên tắc phát biểu rằng khi hai
thumb|right|250 px|[[NGC 3169|Thiên hà NGC 3169 _(trái)_ và thiên hà NGC 3166 _(phải)_ đang quay quanh gần nhau, đủ gần để trường hấp dẫn gây va chạm giữa hai thiên hà. Quan sát tại Đài
**Điện ảnh tương tác** là thể loại trò chơi video được trình bày trực quan dưới dạng điện ảnh. Trong ngành công nghiệp trò chơi điện tử, thuật ngữ đề cập đến Điện ảnh tương
**Giao diện máy tính não** (viết tắt tiếng Anh: BCI), đôi khi được gọi là **giao diện điều khiển thần kinh** (viết tắt tiếng Anh: NCI), **giao diện máy tâm** (viết tắt tiếng Anh: MMI),
**Tính tương tác** hay **khả năng tương tác** (tiếng Anh: **interoperability**) là một đặc tính của sản phẩm hoặc hệ thống, có giao diện hoàn toàn được hiểu, để làm việc với các sản phẩm
Khoa học máy tính nghiên cứu các cơ sở lý thuyết của thông tin và tính toán, cùng với các kỹ thuật thực tiễn để thực hiện và
**_Người Máy Hai Trăm Tuổi_** () là một bộ phim của điện ảnh Hoa Kỳ thuộc thể loại khoa học viễn tưởng sản xuất năm 1999, dù vậy lại thích hợp cho gia đình với
thumb|Chuột máy tính có các đặc điểm phổ biến nhất: hai nút (trái và phải) và một bánh xe cuộn (cũng có chức năng như một nút) **Chuột máy tính** () là một thiết bị
**Kinect** (tên mật trong thời gian phát triển là **_Project Natal_**) là thiết bị cảm biến ngoại vi thu chuyển động phát triển bởi Microsoft dành cho máy console Xbox 360 và Windows. Khi kết
nhỏ|DEC VT100, một thiết bị đầu cuối máy tính được dùng rộng rãi phải|nhỏ|[[IBM 2741 terminal
(keyboard/printer)]] Một **thiết bị đầu cuối máy tính** là một thiết bị phần cứng điện tử hoặc điện cơ
nhỏ|Một số loại công tắc sử dụng trong vật lý điện tử **Công tắc** (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp _contact_ /kɔ̃takt/) là tên của một thiết bị (xét trong mạch điện), hoặc một linh
nhỏ|Tổng hợp giọng nói Trên máy tính, **tổng hợp giọng nói** là việc tạo ra giọng nói của người từ đầu vào là văn bản hay các mã hóa việc phát âm. Hệ thống này
**Quản lý thông tin cá nhân** (_PIM_) là hoạt động mà mọi người thực hiện để thu thập, tổ chức, duy trì, truy xuất và sử dụng các mục thông tin cá nhân như tài
**Google LLC** () là một công ty công nghệ đa quốc gia của Mỹ, chuyên về các dịch vụ và sản phẩm liên quan đến Internet, bao gồm các công nghệ quảng cáo trực tuyến,
nhỏ|phải|Trải nghiệm công nghệ thực tế ảo tại Hà Nội, Việt Nam **Thực tế ảo** ( - _VR_) là một trải nghiệm mô phỏng có thể giống hoặc khác hoàn toàn với thế giới thực.
**_Chiến tranh giữa các vì sao: Tập III – Sự báo thù của người Sith_**) (tựa gốc tiếng Anh: **_Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith_**) là một bộ phim không gian sử
thumb|right|Đồng hồ Samsung Galaxy **Đồng hồ thông minh** hay còn gọi là **smartwatch** là đồng hồ đeo tay vi tính hóa với chức năng như tăng cường thời gian duy trì và thường được so
**Internet Explorer** (trước đây là **Microsoft Internet Explorer**; viết tắt là **IE**), là một dòng trình duyệt web giao diện đồ họa đã ngừng phát triển do Microsoft phát triển và là một thành phần
**Nghiện Internet** (tiếng Anh: Internet addiction disorder, IAD) được định nghĩa là **việc sử dụng Internet có vấn đề**, mang tính lạm dụng, dẫn đến suy giảm đáng kể chức năng của một cá nhân
**Web 1.0** là giai đoạn phát triển đầu tiên của World Wide Web (Viết tắt: _www_)- được phát minh bởi Nhà khoa học người Anh Tim Berners-Lee, kéo dài khoảng từ năm 1997 đến năm
nhỏ|Lực hấp dẫn làm các [[hành tinh quay quanh Mặt Trời.]] Trong vật lý học, **lực hấp dẫn**, hay chính xác hơn là **tương tác hấp dẫn,** là một hiện tượng tự nhiên mà tất
thumb|Ảnh chụp màn hình của một phiên [[Bash (Unix shell)|Bash mẫu trong GNOME Terminal 3, Fedora 15]] thumb|Ảnh chụp màn hình của [[PowerShell|Windows PowerShell 1.0, chạy trên Windows Vista ]] **Giao diện dòng lệnh** (
nhỏ|upright=1.35|Con người giẫm [[nho để ép nước rồi đem ủ men thành rượu cất trong lọ bảo quản. Hình lấy tại lăng mộ Nakht, Vương triều thứ 18, Thebes, Ai Cập cổ đại]] **Tương tác
nhỏ|Quori, một nền tảng robot tương tác xã hội để nghiên cứu sự tương tác giữa con người và máy tính, Immersive Kinematics Lab **Robot tương tác xã hội** hay **robot xã hội** là một
**Star Wars Episode II: Attack of the Clones** với tên tiếng Việt là _Chiến tranh giữa các vì sao (phần II): Cuộc tấn công của người Vô tính_ là phần 2 của loạt phim Chiến
**Apple Vision Pro** là một loại kính thực tế ảo do công ty Apple phát triển, được công bố vào ngày 5 tháng 6 năm 2023 tại Hội nghị WWDC. Vision Pro dự kiến sẽ
nhỏ|Mô hình chuẩn của phép thử Turing, trong đó người chơi C, đóng vai trò người chất vấn, có nhiệm vụ xác định người chơi A và B, bên nào là máy tính, bên nào
Trong vật lý hạt nhân và vật lý hạt, **tương tác mạnh** là cơ chế gây ra **lực hạt nhân mạnh**, và là một trong bốn tương tác cơ bản đã biết, với những tương
**Tương tác cơ bản** hay **lực cơ bản** là các loại lực của tự nhiên mà tất cả mọi lực, khi xét chi tiết, đều quy về các loại lực này. Trong cơ học cổ
**Người nhân bản** (tiếng Anh: **Replicant**) là một sinh vật giả tưởng được chế tạo bằng kỹ thuật sinh học xuất hiện trong phim điện ảnh _Blade Runner_ (1982) và phần phim tiếp nối _Tội
Trong công nghệ phần mềm và lý thuyết ngôn ngữ lập trình, **nguyên tắc trừu tượng** (tiếng Anh: _abstraction principle_ hay _principle of abstraction_) là một phương châm cơ bản nhằm giảm sự trùng lặp
**Sidekick** là một dự án do NASA và Microsoft cùng phát triển nhằm cung cấp trợ giúp ảo dành cho các phi hành gia sử dụng kính thực tế tăng cường Microsoft HoloLens. ## Chức
nhỏ|Một máy NCR Personas 75-Series, máy ATM đa chức năng ở Hoa Kỳ nhỏ|213x213px|[[Otto., một máy ATM Phần Lan]] nhỏ|Các máy ATM trong nhà có kích thước nhỏ hơn để thuận tiện cho việc chuyển
[[Phần cứng|Phần cứng máy tính là nền tảng cho xử lý thông tin (sơ đồ khối). ]] **Lịch sử phần cứng máy tính** bao quát lịch sử của phần cứng máy tính, kiến trúc của
**Máy tính bảng** (Tiếng Anh: Tablet computer hay tablet PC), là một thiết bị di động, thông thường có hệ điều hành di động và mạch xử lý, màn hình cảm ứng và viên pin
alt=antifa|nhỏ|300x300px|Hàng loạt máy đánh bạc dựa trên kỹ thuật số bên trong một sòng bạc tại [[Las Vegas]] **Máy đánh bạc** (Tiếng Anh Mỹ), **máy trái cây** (Tiếng Anh Anh), **máy poker** hoặc **pokies** (Tiếng