Tử Sản (chữ Hán: 子產; ? - 522 TCN), họ Cơ, thị Quốc, tên Kiều (侨), biểu tự Tử Sản, còn có tự là Tử Mỹ (子美), còn gọi là Công Tôn Kiều (公孙侨), Công Tôn Thành tử (公孙成子), Đông Lý Tử Sản (東里子產), Quốc Tử (国子), Quốc Kiều (国侨), Trịnh Kiều (郑乔), là nhà cải cách kinh tế, xã hội, chính trị quan trọng của nước Trịnh thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc.
Thời gian chấp quyền nước Trịnh, ông chủ trương bảo vệ quyền lợi của con dân nước Trịnh, cải cách nội chính, ngoại giao mềm mỏng, được dân chúng đương thời cực kì vị nể, là hình tượng Tể tướng cực kì nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Vương Nguyên đời nhà Thanh gọi ông là Xuân Thu đệ nhất nhân (春秋第一人).
Tiểu sử
Tử Sản người tộc Quốc thị, danh xưng Công Tôn vì là cháu của Trịnh Mục công. Cha ông là Công tử Phát (公子发), còn gọi Tử Quốc (子国), là một trong Thất Mục nổi tiếng của nước Trịnh.
Đương thời, Tử Quốc làm chức Tư mã thời Trịnh Thành công và Trịnh Hy công, đến Trịnh Giản công năm thứ 3 (563 TCN), Tử Quốc và người chấp chính là Tử Tứ cùng bị địch thủ chính trị sát hại. Tử Sản lúc đó còn trẻ không sợ hãi, dẫn quân đi dẹp loạn, thể hiện được tài năng hơn người của mình.
Khoảng 9 năm sau, Tử Sản được phong làm Khanh, nhậm chức Thiếu chính, trong nhiều lần hoạt động ngoại giao, đối diện với nước mạnh láng giềng, ông có những biện pháp khéo léo, bảo vệ lợi ích của các nước nhỏ, tiếng tăm vang khắp các chư hầu. Năm Trịnh Giản công thứ 23 (543 TCN), Tử Sản làm đến Chính khanh, từ đó nắm giữ việc nước trong 21 năm. Để làm cho nước mạnh, Tử Sản đã tiến hành nhiều cuộc cải cách lớn lao.
Thực hiện cải cách
Cải cách chế độ ruộng đất
Chấp chính năm thứ nhất, công cuộc cải cách đầu tiên mà Tử Sản thực hiện đó là vấn đề ruộng đất. Ông vạch ra phương châm "ruộng có mương, vườn có giếng" (5 nhà chung 1 giếng), đem một số lượng lớn ruộng tư đương thời biên chế lại, vạch rõ giới hạn, xác định quyền tư hữu. Lúc đầu thực hiện biện pháp này, Tử Sản đã gặp nhiều sự phản đối, dư luận ca rằng "Lấy áo quần ta mà độn, lấy ruộng đất ta chia phân. Ai giết Tử Sản, cho ta dự phần".
Ba năm sau, khi thấy được thành quả lớn lao của sự đổi mới, dư luận lại ca: "ta được con cháu, nhờ Tử Sản dạy. Ta có ruộng nương, để Tử Sản trồng. Tử Sản mà chết, ai kế tục đây?". Việc cải cách ruộng đất do Tử Sản thực hiện đã thúc đẩy kinh tế ngày một đi lên.
Cải cách chính trị
Chấp chính năm thứ hai, Tử Sản tiến hành cải cách chính trị. Tử Sản một mặt thu dụng hiền tài, một mặt thực thi chính sách công khai. Những con người có tài như Phùng Giản Tử, Công Tôn Huy, Tử Đại Thúc... ông đều dựa vào tài năng mà cho đảm nhiệm những chức vụ thích hợp. Còn con cái của cường hào, quan lại, đều là bất tài, ông quyết không cho làm quan. Có người kiến nghị cấm bỏ trường làng, không cho mọi người tụ tập ở trường làng mà bàn bạc chính sự, ông không tán thành, mà cứ để mọi người công khai phát biểu ý kiến của mình. Chính sách chính trị công khai của Tử Sản đã thu phục được lòng dân.
Cải cách thuế ruộng và chế độ quân đội
Tử Sản thực hiện việc này vào năm chấp chính thứ sáu. Ông yêu cầu mỗi khâu (= 16 tỉnh, mỗi tỉnh = 5 nhà) nông hộ xuất nộp 1 ngựa, 3 bò đẻ làm thuế nuôi quân. Cách lấy thuế này tương đối hợp lý cho sự gánh vác xã hội giữa người giàu và người nghèo, giúp tăng cường thực lực quân sự và cả về thu nhập tài chính cho quốc gia.
Cải cách chế độ pháp luật
Chấp chính năm thứ tám, Tử Sản cho đúc Hình thư, một loại sách về luật hình. Với cách này, Tử Sản đã đem những điều luật cho khắc trên đỉnh, công bố cho mọi ngườ đều biết, làm cho mọi người dân đều tôn trọng, hạn chế được những việc làm sai trái, thay đổi hẳn tình trạng không có chỗ dựa pháp luật trước đó. Vì thế có người tôn Tử Sản là cha đẻ của học phái Pháp gia.
Nhận định
Trong thiên Hiến Vấn sách Luận ngữ, Khổng Tử nói về Tử Sản:
:Tử Sản là con người khoan dung và rất yêu dân.
Trong Sử ký, thiên Hoạt kê liệt truyện, Tư Mã Thiên viết về 3 vị quan cai trị nổi tiếng thời Xuân Thu - Chiến Quốc:
:"Tử Sản cai trị đất Trịnh, dân không thể dối; Tử Tiện trị đất Đan Phụ, dân không nỡ dối; Tây Môn Báo trị đất Nghiệp, dân không dám dối..."
Tử Sản là người thông minh nên dân không thể dối trá với ông; Tử Tiện nhân đức được dân cảm phục nên không nỡ dối, còn Tây Môn Báo rất nghiêm khắc nên dân sợ không dám dối. Mỗi người có phương pháp cai trị riêng, trong đó Tử Sản nổi lên là người tài trí rất cao.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cách mạng tư sản**, theo học thuyết Marx, là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản (hoặc tầng lớp đại diện cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa như chủ nô, quý
**Tự do hóa giai cấp tư sản** () là một thuật ngữ được Đảng Cộng sản Trung Quốc sử dụng để chỉ định hướng chính trị phổ biến của nền dân chủ đại diện phương
**Tàu đệm từ sân bay Incheon** là một tuyến tàu đệm từ ở Hàn Quốc mở cửa vào 3 tháng 2 năm 2016. Hàn Quốc trở thành quốc gia thứ 2 trên thế giới phát
**Từ Tử San** (tiếng Trung: 徐子珊, tiếng Anh: _Kate Tsui Tsz-shan_, sinh ngày 19 tháng 6 năm 1979) là một cựu nữ diễn viên kiêm người mẫu người Hồng Kông. Từng là người giành danh
**Tử Sản** (chữ Hán: 子產; ? - 522 TCN), họ Cơ, thị Quốc, tên **Kiều** (侨), biểu tự **Tử Sản**, còn có tự là **Tử Mỹ** (子美), còn gọi là **Công Tôn Kiều** (公孙侨), **Công
nhỏ|phải|[[Tháp Chủ Thể ở Bắc Triều Tiên với hình ảnh công nhân (cầm búa), nông dân (cầm liềm) và trí thức tiểu tư sản (cầm bút) là ba lực lượng chủ thể của cách mạng
Trong triết học Marx, **giai cấp tư sản** () là giai cấp xã hội sở hữu phương thức sản xuất trong quá trình công nghiệp hóa hiện đại và mối quan tâm trong xã hội
**Tư sản mại bản** (tiếng Anh: _comprador_ hoặc _comprador bourgeoisie_; gốc latinh: _comparātor_ có nghĩa là "người mua") là thuật ngữ gắn với chủ nghĩa Marx để chỉ những cá nhân hoặc nhóm thương gia
Công Ty TNHH Đầu Tư Sản Xuất Thương Mại Minh Quân là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp các sản phẩm thảo dược thiên nhiên. Với sứ mệnh mang
TRẢI NGHIỆM APPLE - Xây dựng lòng trung thành không chỉ từ sản phẩm Trải nghiệm Apple Xây dựng lòng trung thành không chỉ từ sản phẩm sẽ đi sâu vào phân tích trải nghiệm
TRẢI NGHIỆM APPLE - Xây dựng lòng trung thành không chỉ từ sản phẩm Trải nghiệm Apple Xây dựng lòng trung thành không chỉ từ sản phẩm sẽ đi sâu vào phân tích trải nghiệm
SHOP GIÀY THÀNH ĐẠT, KÍNH CHÀO QUÝ KHÁCH HÀNG. Shop xin giới thiệu một số mẫu dép, Giày Thành Đạt. Mình chỉ bán giày, dép làm bằng da bò, không bán simili, nên khi mua
SHOP GIÀY THÀNH ĐẠT, KÍNH CHÀO QUÝ KHÁCH HÀNG. Shop xin giới thiệu một số mẫu dép, Giày Thành Đạt. Mình chỉ bán giày, dép làm bằng da bò, không bán simili, nên khi mua
SHOP GIÀY THÀNH ĐẠT, KÍNH CHÀO QUÝ KHÁCH HÀNG. Shop xin giới thiệu một số mẫu dép, Giày Thành Đạt. Chất liệu : da bò 100% Mình chỉ bán giày, dép làm bằng da bò,
Nghiên cứu lịch sử nước ta trong giai đoạn cậndại, một trong những vấn đề quan trọng cần giải quyết là vấn đề giai cấp tư sản Việt Nam quá trình phát sinh và phát
Nghiên cứu lịch sử nước ta trong giai đoạn cậndại, một trong những vấn đề quan trọng cần giải quyết là vấn đề giai cấp tư sản Việt Nam quá trình phát sinh và phát
**Sân vận động Grbavica** (tiếng Serbia-Croatia: _Stadion Grbavica_ / Стадион Грбавица) nằm ở Grbavica, Sarajevo, Bosna và Hercegovina. Sân vận động bóng đá này có các bậc thang gần với mặt sân và sân là
**Đầu tư trực tiếp nước ngoài** (tiếng Anh: _Foreign Direct Investment_, viết tắt là _FDI_) là hình thức đầu tư dài hạn của cá nhân hay công ty nước này vào nước khác bằng cách
**Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất** (tên giao dịch chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất**; IATA: **SGN**; ICAO: **VVTS**) là sân bay quốc tế lớn nhất Việt Nam hiện tại.
Nhà ga sân bay quốc tế Đà Nẵng **Sân bay Quốc tế Đà Nẵng** là cảng hàng không lớn nhất khu vực miền Trung - Tây Nguyên và lớn thứ ba của Việt Nam, nằm
:_Bài này nói về chủ nghĩa cộng sản như một hình thái xã hội và như một phong trào chính trị. Xin xem bài hệ thống xã hội chủ nghĩa, đảng cộng sản và chủ
**Sư tử** (_Panthera leo_) là một trong những loài đại miêu của họ Mèo, chi Báo. Được xếp mức sắp nguy cấp trong thang sách Đỏ IUCN từ năm 1996, các quần thể loài này
**Cương lĩnh chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam** là văn bản trình bày tóm tắt mục tiêu, đường lối, nhiệm vụ và phương pháp của Đảng Cộng sản Việt Nam. Cương lĩnh chính
**Vốn sản xuất** là giá trị của những tài sản được sử dụng làm phương tiện trực tiếp phục vụ cho quá trình sản xuất và dịch vụ, bao gồm vốn cố định và vốn
phải|Các nhân vật nổi bật của Đệ Tứ cộng sản Việt Nam. phải|nhỏ|Hiệu kỳ Trăng Câu Đệ Tứ Đảng. **Trăng Câu Đệ Tứ Đảng** (tiếng Pháp: _La Partie Trotskyste du Vietnam_, **PTV**) là một phong
**San hô** là các động vật biển thuộc lớp San hô (_Anthozoa_) tồn tại dưới dạng các thể polip nhỏ giống hải quỳ, thường sống thành các quần thể gồm nhiều cá thể giống hệt
nhỏ|Chân dung [[Chủ tịch Hồ Chí Minh]] **Tư tưởng Hồ Chí Minh** là một hệ thống quan điểm và tư tưởng của Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cách mạng của ông được Đảng Cộng
phải|Rạn san hô vòng Bokak ([[quần đảo Marshall) có đặc trưng là một vành san hô bao bọc lấy một vụng biển.]] **Rạn san hô vòng** (còn gọi là **rạn vòng**, **a-tôn** hoặc **ám tiêu
Rạn san hô vòng Midway Điểm chiếu trực giao Midway trên địa cầu **Rạn san hô vòng Midway** (; còn gọi là **đảo Midway** hay **quần đảo Midway**; tiếng Hawaii: _Pihemanu Kauihelani_) là một rạn
**Tử Cấm Thành** () là một khu phức hợp cung điện ở khu Đông Thành thuộc Bắc Kinh, Trung Quốc, với tổng diện tích 720.000 mét vuông (180 mẫu). Dù là khu phức hợp cung
**Lớp tàu sân bay _Graf Zeppelin**_ là hai tàu sân bay của Hải quân Đức được đặt lườn vào giữa những năm 1930 như một phần của Kế hoạch Z nhằm tái vũ trang. Bốn
**Sân bay quốc tế Cam Ranh** là sân bay dân sự chính phục vụ cho tỉnh Khánh Hòa và các tỉnh Cực Nam Trung Bộ. Đến thời điểm năm 2012, sân bay này đã đạt
**Sân bay Buôn Ma Thuột** (IATA: BMV, ICAO: VVBM) là một sân bay hỗn hợp quân sự và dân sự tại thành phố Buôn Ma Thuột. Sân bay có đường băng dài 3000 m, rộng
**_Graf Zeppelin_** là tàu sân bay duy nhất của Đức được hạ thủy trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, tiêu biểu phần nào cho những nỗ lực của Hải quân Đức để tạo ra
**Sân bay quốc tế Long Thành** (tên chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Long Thành**), là một sân bay quốc tế đang trong quá trình xây dựng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai,
(IATA: **KIX**, ICAO: **RJBB**) là sân bay quốc tế chính phục vụ vùng Đại đô thị Osaka của Nhật Bản và là sân bay quốc tế gần nhất của các thành phố Osaka, Kyoto và
**Sân bay quốc tế Dubai** (tiếng Ả Rập: **مطار دبي الدولي**) là sân bay quốc tế phục vụ Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, là sân bay chính của Dubai và là
**Cảng Hàng không Quốc tế Vân Đồn** là sân bay kết hợp dân dụng - quân sự nằm trên địa bàn xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Sân bay này
Những vụ thảm sát (hay tàn sát, giết người hàng loạt hoặc thanh trừng chính trị) đã xảy ra tại một số quốc gia vào thế kỷ 20 và 21 dưới chế độ Cộng sản.
Sân bay Haneda năm 1937 Ga Nội địa của sân bay Haneda **Sân bay quốc tế Tokyo** (tiếng Nhật: 東京国際空港, _Tōkyō Kokusai Kūkō_, _Đông Kinh quốc tế không cảng_), tên thông dụng là **Sân bay
**Đại Cách mạng Văn hóa Giai cấp Vô sản** (; thường gọi tắt là **Cách mạng Văn hóa** 文化革命, hay **Văn cách** 文革, _wéngé_) là một phong trào chính trị xã hội tại Cộng hòa
**Sân vận động Santiago Bernabéu** (; ) là một sân vận động bóng đá ở Madrid, Tây Ban Nha. Với sức chứa chỗ ngồi là 78.297 chỗ, Được đặt tên theo cầu thủ bóng đá
**Lớp tàu sân bay _Courageous**_, đôi khi còn được gọi là **lớp _Glorious_**, là lớp nhiều chiếc tàu sân bay đầu tiên phục vụ cùng Hải quân Hoàng gia Anh Quốc. Ba chiếc trong lớp
**Sân bay Uetersen** (mã IATA: không, mã ICAO: EDHE), là một sân bay ở 6 km phía nam thành phố Uetersen thuộc hạt Kreis Pinneberg, bang Schleswig-Holstein (Bắc Đức), cách trung tâm thành phố Hamburg 30 km
Một cảnh [[săn lợn rừng bằng chó săn]] thumb|Quý tộc [[đế quốc Mogul săn linh dương đen Ấn Độ cùng với báo săn châu Á]] **Săn** là hành động giết hay bẫy bất kỳ loài
[[Trần Phú, Đảng viên đầu tiên giữ chức Tổng Bí thư]] **Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam** là người gia nhập và được kết nạp vào đồng thời sinh hoạt trong Đảng Cộng sản
**Chủ nghĩa cộng sản vô trị**, **chủ nghĩa cộng sản vô chính phủ** () hay **chủ nghĩa cộng sản tự do** là một học thuyết của chủ nghĩa vô trị, chủ trương thủ tiêu nhà
**Sân bay Thọ Xuân**, tên cũ là **sân bay Sao Vàng**, là một sân bay hỗn hợp quân sự ở thị trấn Sao Vàng, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, 45 km về phía tây thành
**Đại hội đại biểu Toàn quốc Đảng Cộng sản Trung Quốc** () hay còn được gọi là được gọi là **Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc** được tổ chức 5 năm 1 lần do
**Sân vận động MetLife** () là một sân vận động tại Khu liên hợp thể thao Meadowlands ở East Rutherford, New Jersey, cách Thành phố New York 5 dặm (8 km) về phía Tây. Được khánh