Trận Yển Thành () diễn ra vào năm 1140 tại khu vực nằm gần địa cấp thị Tháp Hà, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc ngày nay giữa quân đội nhà Tống và quân đội nhà Kim. Dù bị áp đảo hoàn toàn về số lượng, quân Tống dưới sự chỉ huy của Nhạc Phi vẫn giành thắng lợi trước người Kim.
Bối cảnh
Tháng 5 năm 1140 tức năm Thiệu Hưng thứ 10 đời Tống Cao Tông, tứ hoàng tử của Kim Thái Tổ là Hoàn Nhan Tông Bật (còn gọi là Ngột Truật) thống lĩnh quân Kim ồ ạt nam hạ, đe dọa nước Tống từ mọi phía. Quân Kim nhanh chóng chiếm Thiểm Tây, Hà Nam và đe dọa Hoài Nam. Cao Tông hốt hoảng, bất đắc dĩ phải hạ lệnh Nhạc Phi đang chịu tang mẹ ở quê đem quân chống cự. Nhạc Phi được tin, liền dẫn quân từ Ngạc Châu, Hà Bắc đến Trung Nguyên để ngăn chặn quân Kim. Tống sử, mục "Nhạc Phi liệt truyện" có chép: "Quân Kim công phá và vây hãm Củng, Bạc khiến tướng Lưu Kĩ phải cấp báo với triều đình yêu cầu cứu viện. Nhạc Phi phụng chỉ tiếp viện, lại sai Trương Hiến, Diêu Chính dẫn quân đi trước để đối phó với tình hình. Nhạc Phi sau đó đã điều Vương Quý, Ngưu Cao, Đổng Tiên, Dương Tái Hưng, Mạnh Bang Kiệt và Lí Bảo cùng một số người khác bảo vệ Tây Kinh và cũng như các nơi trọng điểm như Nhữ Châu, Trịnh Châu, Dĩnh Xương, Trần Châu, Tào Châu, Quang Châu và Thái Châu."
Quân Kim đánh Hoài Nam thì bất ngờ thất bại trước "Bát tự quân" do Lưu Kỹ chỉ huy ở phủ Thuận Xương, khiến Ngột Truật phải lùi về Đông Kinh (Khai Phong). Cao Tông được tin thắng trận, liền lập tức đổi ý, liền hạ lệnh Nhạc Phi rút quân về. Cho rằng đây là cơ hội không thể bỏ qua để phá quân Kim, Nhạc Phi vẫn tiếp tục đưa quân đến Trung Nguyên, đặt đại bản doanh ở Yển Thành để chỉ huy. Tiếp đó, Nhạc Phi sai người liên hệ với thủ lĩnh nghĩa quân ở Hà Bắc là Lương Hưng, yêu cầu lãnh đạo nghĩa quân quấy rối hậu phương quân Kim ở Hà Đông, Hà Bắc.
Tình hình chiến sự
Nhạc gia quân từ Hồ Bắc đến Hà Nam, mấy trận liền liên tục phá được quân Kim. Các cánh quân Tống nhanh chóng chiếm giữ các vị trí trọng điểm là Dĩnh Xương, Hoài Ninh và thu phục Trịnh Châu và Tây Kinh (nay là Lạc Dương, Hà Nam). Nhạc Phi hạ lệnh cho Lương Hưng cùng một số người khác vượt sông Hoàng Hà gia nhập nghĩa quân ở Hà Đông, Hà Bắc chiếm được nhiều châu huyện quấy rối hậu phương quân Kim.
Biết được Nhạc gia quân đang phân tán khắp nơi nên tại bộ chỉ huy ở Yển Thành của Nhạc Phi chỉ có rất ít quân phòng thủ. Vào ngày 21 tháng 8 năm 1140 (tức mồng 8 tháng 7 âm lịch), Ngột Truật đã đích Long Hổ Đại Vương và Cái Thiên Đại Vương dẫn gần 12 vạn đại quân bao gồm 15.000 kỵ binh thiện chiến cùng 100.000 bộ binh ý định đánh thẳng vào Yển Thành. Nhạc Phi biết được liền hạ lệnh hai đội kỵ binh tinh nhuệ Bối Ngôi và Du Dịch của Nhạc Gia quân làm tiên phong ứng chiến quân Kim. Nhạc Phi nói với Nhạc Vân:
:"Trận này nếu đánh không thắng thì tự chặt đầu trước khi về."
Nhạc Vân dẫn hai đội kỵ binh tinh nhuệ đánh cho quân Kim thua tan tác. Ngột Truật bị thua liền dùng "Thiết phù đồ" trang bị thiết giáp cực nặng để tiến công. "Thiết phù đồ" là đội ky binh tinh nhuệ của người Kim, cứ mỗi tốp 3 người ngựa lại được dùng dây da nối lại với nhau. Trang bị khôi giáp cực nặng nên lực lượng kỵ binh này nên đội kỵ binh này thường được dùng để tấn công trực diện. Đi kèm hai bên "Thiết phù đồ" là 2 đội khinh kỵ, gọi là "Quải tử mã" (ngựa bên sườn). Nhạc Phi nhắm được điểm yếu của kỵ binh người Kim, liền hạ lệnh cho các binh sĩ mang theo búa, đợi đến khi ngựa phi lại gần thì quỳ xuống dùng búa chặt chân ngựa. Ngựa bị ngã xuống, thì quân Tống xông lên giết được vô số quân "Thiết phù đồ". Hai bên giao chiến từ chiều đến khi trời tối, quân Kim thất thế buộc Ngột Truật phải rút lui.
Sau cuộc chiến Yển Thành, Ngột Truật đồn trú Lâm Dĩnh, ý đồ tiếp tục cùng Nhạc Phi quyết chiến. Nhạc Phi cử Dương Tái Hưng suất 300 khinh kỵ đến cầu Tiểu Thương trinh sát, bị quân Kim chủ lực vây quanh, Dương Tái Hưng cùng các binh sĩ và hai con trai dốc sức chiến đấu, tiêu diệt được hơn 2.000 lính Kim, riêng ông được cho là đích thân tiêu diệt được hơn 50 người, trong đó có nhiều tướng Kim. Quân Kim tập trung bắn loạn tiễn khiến Dương Tái Hưng bị trúng tên, cùng 300 binh sĩ tuẫn tiết. Tướng Tống Trương Hiến ở phía sau đưa quân đến ứng cứu, đánh tan quân Kim, khiến Ngột Truật phải rút lui.
Sau những thất bại liên tiếp, Ngột Truật chưa cam tâm chịu thua, đổi hướng sang phủ Dĩnh Xương. Đoán trước được hành động tiếp theo của kẻ thù, Nhạc Phi đã ra lệnh cho con nuôi là Nhạc Vân dẫn đội Kỵ binh Bối Ngôi cùng với bộ binh hỗ trợ đến ứng cứu cho Vương Quý. Tại trận Dĩnh Xương tiếp đó, nhà Tống lại một lần nữa dành thắng lợi khiến toàn bộ đội quân của Ngột Truật bị xóa sổ.
Nhạc Phi triển khai quân đội tái chiếm Trịnh Châu và Lạc Dương gặt hái được vô số thắng lợi và tiến tới tận Chu Tiên trấn (20 km về phía nam của Khai Phong ngày nay). Dân chúng khắp nơi hân hoan phấn khởi nhiệt liệt hưởng ứng khi nghe tin Nhạc Phi đại thắng. Nhiều người dùng xe chở lương đến uý lạo Nhạc Gia quân, có người còn bưng bát hương ra đón Nhạc Phi. Trước cảnh tượng này, Nhạc Phi phấn khích hét lớn: "Đợi đến khi mọi người phá được Hoàng Long phủ sẽ cùng moi người uống rượu mừng." Theo sử ghi lại, trong trận này Nhạc Gia quân đã bắt được hơn 200 con ngựa và chém được vô số quân địch.
Cao Tông nhận được tin báo thì tỏ ra hân hoan và thốt lên: "Nếu ta làm suy yếu sức lực và khiến quân địch kiệt sức thì ta sẽ dễ dàng nắm bắt cơ hội để tiêu diệt chúng, nếu chúng có ý đồ nào khác thì ta cần hiểu và nắm bắt được ý đồ của chúng." Nhạc Phi tiến quân đến Chu Tiên trấn, mặt đối mặt với quân địch, sau một trận thì phá được quân Kim. Ngột Truật buộc phải rút lui về Khai Phong. Sau trận này, binh lính người Kim khiếp đảm ngơ ngác khóc rằng "Núi [lớn] dễ lay, Nhạc Gia quân khó chuyển."
Thiệu Hưng hoà nghị
Tống Cao Tông lúc bấy giờ bị gian thần Tần Cối thao túng. Ngột Truật lúc này còn muốn bỏ Biện Kinh, đại nghiệp khôi phục Trung Nguyên của Nhạc Phi đã sắp thành thì bị Tần Cối ngăn cản. Cối mê hoặc được Cao Tông, xúi dục Cao Tông ra lệnh cho Nhạc Phi rút quân. Nhạc Phi được lệnh, liền dâng sớ tâu là "quân Kim hiện nay tinh thần đã suy sụp, còn quân ta sĩ khí đang lên cao, thắng lợi đang ở trước mắt không nên bỏ lỡ cơ hội". Tần Cối nhận được sớ từ Nhạc Phi, liền dùng thủ đoạn hạ lệnh Hàn Thế Trung, Lưu Kĩ, Dương Nghi Trung đồng loạt rút quân về triều, khiến Nhạc Phi bị cô lập. Xong Tần Cối tâu với Cao Tông rằng quân đội Nhạc Phi ở Trung Nguyên nay chỉ còn là một toán cô quân khó mà làm được gì không nên để tiếp tục ở lại đó. Cao Tông sai sứ triệu Nhạc Phi về, Nhạc Phi không muốn đi. Cao Tông phát liên tiếp 12 đạo kim bài thúc giục Nhạc Phi về nhanh. Nhạc Phi không còn cách khác, đành nuốt nước mắt nói:
:"Công lao mười năm, mất trong một buổi! Châu quận giành được, mất trong một buổi sáng. Giang sơn xã tắc, khó mà trung hưng. Càn khôn khó mà khôi phục".
Sau trận này, Cao Tông phong cho Hàn Thế Trung, Trương Tuấn là Khu mật sứ, Nhạc Phi phó sứ, Dương Nghi Trung là Khai phủ nghi đồng tam ti, đổi tên là Dương Tồn Trung, nhưng thực ra sự bố trí ấy là nhằm tước bỏ binh quyền của chư tướng. Tần Cối sau khi đã đoạt binh quyền của Nhạc Phi, liền sai sứ sang nghị hoà với người Kim.
Tháng 11 năm 1141, triều Kim gửi phái đoàn đến Lâm An đưa ra điều kiện giảng hòa. Kết quả là Tống-Kim kí kết hòa ước: Đông từ Hoàng Thủy, Tây đến Thương châu lấy làm biên giới, bắc của Kim, nam thuộc Tống, Tống chủ nhận sắc phong, xưng thần với vua Kim, hằng năm cống 250.000 lạng bạc, 250.000 tấm lụa. Sử gọi đây là "Thiệu Phong hòa nghị".
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trận Yển Thành** () diễn ra vào năm 1140 tại khu vực nằm gần địa cấp thị Tháp Hà, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc ngày nay giữa quân đội nhà Tống và quân đội nhà
**Hưng Yên** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Hưng Yên, Việt Nam. ## Địa lý trái|nhỏ|Một góc thành phố Hưng Yên Thành phố Hưng Yên nằm ở phía nam của tỉnh Hưng Yên,
**Trận Nghiệp Thành 758-759** (chữ Hán: 邺城之战 - _Nghiệp Thành chi chiến_) là trận chiến trong loạn An Sử giữa chính quyền nhà Đường và chính quyền Đại Yên giữa thế kỷ 8 trong lịch
**Trận Yên Dĩnh** (chữ Hán: 鄢郢之戰, Hán Việt: _Yên Dĩnh chi chiến_), là cuộc chiến tranh giữa hai nước chư hầu là Tần và Sở, diễn ra vào thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung
**Trần Yến Chi** hay **Yến Chi** là nữ diễn viên, giảng viên lĩnh vực sân khấu và điện ảnh người Việt Nam, bà được biết đến là người thể hiện Nam Phương Hoàng hậu thành
**Trận Yển Lăng** (chữ Hán:鄢陵之战, Hán Việt: _Yển Lăng chi chiến_) là trận chiến tranh giành ngôi bá chủ ở Trung Nguyên giữa hai nước Tấn và Sở vào giữa thời Xuân Thu. ## Nguyên
**Trận kinh thành Huế năm 1885** là một sự kiện chính trị, một trận tập kích của quân triều đình nhà Nguyễn do Tôn Thất Thuyết chỉ huy đánh vào lực lượng Pháp. Sự kiện
**Yên Thành** là thị trấn huyện lỵ cũ của huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Thị trấn Yên Thành có diện tích 2,63 km², dân số năm 1999 là 4.021 người, mật độ dân
**Yên Bái** là một tỉnh cũ thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Phía bắc giáp tỉnh Hà Giang và tỉnh Lào Cai, phía nam giáp tỉnh Sơn La, phía đông giáp tỉnh
**Yên Bình** là thị trấn huyện lỵ của huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Yên Bình nằm bên hồ thủy điện Thác Bà và do tích nước nên
Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên tọa lạc tại số 168 Trần Phú, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại tỉnh
Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên tọa lạc tại số 168 Trần Phú, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại tỉnh
Thịt ba chỉ gác bếp Trần Yến là món đặc sản từ Điện Biên, với thành phần 100% thịt lợn tươi và gia vị tự nhiên. Sản phẩm mang lại trải nghiệm ẩm thực dân
Thịt ba chỉ gác bếp Trần Yến là món đặc sản từ Điện Biên, với thành phần 100% thịt lợn tươi và gia vị tự nhiên. Sản phẩm mang lại trải nghiệm ẩm thực dân
Lạp sườn Trần Yến là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết, mang hương vị đậm đà, chế biến công phu, đặc trưng của núi rừng, đảm bảo an toàn vệ sinh
Lạp sườn Trần Yến là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết, mang hương vị đậm đà, chế biến công phu, đặc trưng của núi rừng, đảm bảo an toàn vệ sinh
**_Thị trấn yên tĩnh_** là bộ phim điện ảnh hài, chính kịch của Việt Nam năm 1986 do Lê Đức Tiến đạo diễn, kịch bản của Đoàn Trúc Quỳnh. Với các diễn viên Trịnh Thịnh,
**Trần Tiễn Thành** (chữ Hán: 陳踐誠, 1813-1883), trước có tên là **Dưỡng Độn**, sau kỵ quốc úy đổi là **Thời Mẫn**, sau nữa được vua Tự Đức ban tên là **Tiễn Thành**, hiệu là **Tốn
**Sân bay Yên Bái** nằm ở phường Nam Cường, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, VN ## Lịch sử Sân bay Yên Bái là một trong ba sân bay quân sự chiến lược của
**Trận hạ thành Quy Nhơn** là trận chiến giữa quân đội chúa Nguyễn và quân đội Tây Sơn năm [] nhằm giành quyền kiểm soát thành Hoàng Đế và phủ Quy Nhơn. Trận chiến kết
**Trần Thiện Thanh** (12 tháng 6 năm 1942 – 13 tháng 5 năm 2005) là một trong những nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng nhất giai đoạn trước 1975. Một số bút hiệu khác của
**Trần Ngọc Thành** (khoảng 1834 tháng 5 năm 1862) () vốn tên là Trần Phôi Thành (), sinh tại Quảng Tây, là tướng quân của Thái Bình Thiên Quốc, sau được phong làm _Anh vương_.
**Trấn Tây Thành** (chữ Nho: 鎮西城, chữ Khmer: ត្រាន តាយ ថាញ់) là một Trấn của nước Đại Nam nhà Nguyễn giai đoạn 1835 đến 1841. Đây là vùng lãnh thổ thuộc Đông Nam Campuchia ngày
**Đô Giang Yển** (都江堰市, Hán Việt: _Đô Giang Yển thị_) là một thành phố cấp huyện thuộc thành phố Thành Đô, Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Thành phố này có diện tích 1208 km2,
**Yển Thành** (chữ Hán giản thể: 郾城区, Hán Việt: _Yển Thành khu_) là một quận thuộc địa cấp thị Loa Hà (chữ Hán giản thể: 漯河市), tỉnh Hà Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
**Trận Thiểm Thành** (chữ Hán: 陕城之战, Thiểm Thành chi chiến) là trận đánh diễn ra vào thời Nam Bắc Triều trong lịch sử Trung Quốc. Năm 450, quân Tống đánh phá được trọng trấn Thiểm
Công ty Phương Trân được thành lập dựa trên cơ sở những thành viên có nhiều kinh nghiệm hoạt động trong nhiều lĩnh vực dịch vụ và nghành nghề chuyên môn. Với mong muốn đem
Công Ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Phương Trân được thành lập dựa trên cơ sở những thành viên có nhiều kinh nghiệm hoạt động trong nhiều lĩnh vực dịch vụ và nghành nghề
nhỏ|500x500px|Bản đồ hành chính tỉnh Thanh Hóa năm 2015 **Thanh Hóa** là một tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam. Lịch sử hành chính Thanh Hóa phản ánh quá trình thay đổi địa danh
**Hưng Yên** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng. ## Trước khi thành lập tỉnh Nguyên xưa, vùng đất Hưng Yên thuộc đất Sơn Nam. Sách Đại Nam Nhất thống chí chép vùng
**Hưng Yên** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, nằm ở miền Bắc Việt Nam, với trung tâm hành chính cách thủ đô Hà Nội khoảng hơn 55 km về phía Đông Nam.
**Hành chính Việt Nam thời Trần** hoàn thiện hơn so với thời Lý. Sau khi giành được chính quyền, nhà Trần đã phân chia lại Đại Việt thành 12 lộ thay vì 24 lộ như
**Yên Dũng** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. Huyện Yên Dũng được sáp nhập vào thành phố Bắc Giang vào ngày 1 tháng 1 năm 2025. ## Địa lý Trước khi
**Bắc Giang** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Bắc Giang nằm ở phía tây của tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm thủ đô Hà
**Yên Bái** trước đây là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Yên Bái cũ, Việt Nam. Từ 01/07/2025, thành phố chính thức kết thúc hoạt động và được tổ chức thành các phường thuộc tỉnh
**Phú Yên** là một tỉnh cũ ven biển nằm ở trung tâm khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung Việt Nam. Tỉnh lỵ của tỉnh là thành phố Tuy Hòa. Năm 2018, Phú
**Tuy Hòa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Phú Yên, Việt Nam. Là đô thị trù phú nằm ở hạ nguồn Sông Ba, dòng sông lớn nhất miền Trung. Đây là trung tâm
**Chiến dịch Trần Hưng Đạo** hay **Chiến dịch Trung du** là một trong những cuộc tiến công lớn của Quân đội nhân dân Việt Nam vào phòng tuyến trung du Bắc Bộ của quân Liên
**Dinh Trấn Biên** là một đơn vị hành chính - quân sự tại Đàng Trong từ năm 1629 đến khoảng năm 1688. Do trị sở của dinh này đặt tại phủ Phú Yên nên còn
**Thanh Hóa** là tỉnh ven biển cực bắc vùng Bắc Trung Bộ, miền Trung của Việt Nam. Tỉnh lỵ của tỉnh là thành phố Thanh Hóa. Thanh Hóa là 1 trong những trung tâm của
**Nhà Trần** (chữ Nôm: 茹陳, chữ Hán: 陳朝, Hán Việt: _Trần triều_) là một triều đại quân chủ cai trị nước Đại Việt từ năm 1226 đến năm 1400. Đây là triều đại được lưu
**Trận Ngọc Hồi – Đống Đa** (hay **Chiến thắng Kỷ Dậu**) là tên gọi do các nhà sử học Việt Nam dành cho loạt trận đánh chống ngoại xâm thắng lợi của nước Đại Việt
**Yên Bình** trước đây là một huyện thuộc tỉnh Yên Bái cũ, Việt Nam. Từ 01/07/2025, huyện chính thức kết thúc hoạt động và được tổ chức thành các xã theo mô hình chính quyền
**Hậu Trần** (chữ Nôm: 茹後陳, chữ Hán: 後陳朝, Hán Việt: _Hậu Trần triều_) là một triều đại trong lịch sử Việt Nam từ 1407 đến 1414 mà các sách sử vẫn chưa thống nhất cách
**Yên** (Phồn thể: 燕國; Giản thể: 燕国) là một quốc gia chư hầu ở phía bắc của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc, tồn tại từ thời kỳ đầu của Tây Chu qua Xuân
**Thiệu Yên** là một huyện cũ của tỉnh Thanh Hóa, tồn tại từ ngày 5 tháng 7 năm 1977 đến ngày 18 tháng 11 năm 1996. ## Địa lý Huyện Thiệu Yên có vị trí
**Trần Triệu Cơ** (chữ hán: 陳 肇 基) là vị tướng có công thiết lập nhà Hậu Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông là người Mô Độ, châu Trường An, phủ Thiên Trường, trấn
**Thành ủy (Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố_)_ Hà Nội** là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ thành phố Hà Nội giữa hai kỳ Đại hội, có chức năng lãnh đạo
**Trần Phú** (1 tháng 5 năm 1904 – 6 tháng 9 năm 1931) là một nhà cách mạng, nhà chính trị và lý luận chính trị cộng sản người Việt Nam. Ông là Tổng Bí
**Trần Khát Chân** (chữ Hán: 陳渴真; 1370–1399) là một tướng lĩnh Đại Việt cuối thời Trần. Ông nổi bật với việc chỉ huy quân đội Việt chống lại các đợt tấn công của Chiêm Thành,