✨Trận lụt bia Luân Đôn

Trận lụt bia Luân Đôn

thế=Etching of brewery working; two drays of horses pull deliveries away from the building.|nhỏ| Nhà máy bia Horse Shoe, Luân Đôn vào khoảng những năm 1800|247x247px Trận lụt bia Luân Đôn là một tai nạn xảy ra tại nhà máy bia Horse Shoe thuộc công ty Meux & Co, Luân Đôn vào ngày 17 tháng 10 năm 1814. Sự việc bắt đầu khi một trong những thùng gỗ cao đựng bia porter lên men nổ tung. Áp lực của chất lỏng thoát ra làm bật van bình chứa khác, tạo nên vụ nổ và phá hủy một số thùng bia lớn: tổng cộng có khoảng từ 128.000 đến 323.000 gallon Anh (tương đương 580.000–1.470.000 L; 154.000–388.000 gal Mỹ) bia đã bị tràn ra ngoài.

Kết quả của sự cố này là một làn sóng bia porter lớn làm đổ sập bức tường phía sau nhà máy bia và chảy vào một khu vực nhà ổ chuột tại St Giles. Tám người đã thiệt mạng trong trận lụt, và năm người trong số họ là những người đưa tang trong nghi thức canh người chết tổ chức bởi gia đình Ireland cho một cậu bé hai tuổi. Một cuộc điều tra về nguyên nhân cái chết sau đó đưa ra phán quyết rằng tám nạn nhân trên mất mạng "một cách tình cờ, vô tình và bất hạnh". Nhà máy bia cũng gần như bị phá sản bởi sự kiện này; tuy nhiên vẫn tránh được sự sụp đổ sau khi được hoàn trả số tiền từ thuế tiêu thụ đặc biệt. Ngành công nghiệp sản xuất bia đã dần ngưng sử dụng các thùng gỗ lớn sau vụ tai nạn. Nhà máy bia được chuyển đi vào năm 1921, và Nhà hát Dominion hiện là nơi nhà máy từng hoạt động.

Bối cảnh

liên_kết=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/%22A_Scene_in_StGiles%27s%22-_the_rookery%2C_c._1850.jpg/260px-%22A_Scene_in_StGiles%27s%22-_the_rookery%2C_c._1850.jpg|thế=Street scene showing the poor of the rookery sitting at the edge of the road|nhỏ| "A Scene in St Giles's", bức vẽ miêu tả khu ổ chuột tại St Giles vào khoảng năm 1850|255x255px Vào đầu thế kỷ 19, nhà máy bia Meux là một trong hai nhà máy bia lớn nhất ở Luân Đôn, cùng với Whitbread. Năm 1809, Henry Meux đã mua lại nhà máy bia Horse Shoe ở ngã ba đường Tottenham Court và phố Oxford. Cha của Meux, Richard Meux, trước đây từng đồng sở hữu nhà máy bia Griffin ở phố Liquor-Pond (nay là đường Clerkenwell), và ông xây dựng tại đây một thùng gỗ lớn nhất Luân Đôn, có khả năng chứa 20.000 thùng Anh.

Henry Meux sau đó đã mô phỏng lại công trình của cha mình, đóng một thùng gỗ tương tự cao và có khả năng chứa 18.000 thùng Anh. Các vòng sắt tổng cộng nặng đã được sử dụng để gia cố thùng. Meux chỉ pha chế porter, một loại bia đen có nguồn gốc từ Luân Đôn và là thức uống có cồn phổ biến nhất ở thủ đô. Meux & Co đã ủ 102.493 thùng Anh trong vòng mười hai tháng tính đến tháng 7 năm 1812. Bia porter được đựng trong các thùng chứa lớn và ủ trong vài tháng hoặc một năm để đạt chất lượng tốt nhất.

Ở phía sau nhà máy bia có một con phố cụt tên New Street, nối với phố Dyott; phố này nằm trong khu nhà ổ chuột ở St Giles. Theo giáo sư văn học người Ireland Richard Kirkland, khu ổ chuột, có diện tích , "là một khu ổ chuột vĩnh viễn mục nát dường như luôn bên bờ vực của sự sụp đổ kinh tế và xã hội". Thomas Beames, nhà thuyết giáo của khu giáo xứ dân sự Westminster St James và là tác giả cuốn sách xuất bản năm 1852 The Rookeries of London: Past, Present and Prospective, đã mô tả khu xóm nghèo ở St Giles là "một điểm hẹn của những thành phần cặn bã xã hội"; khu nhà này cũng là nguồn cảm hứng cho bức tranh Gin Lane in năm 1751 của William Hogarth.

17 tháng 10 năm 1814

Vào khoảng 4:30 chiều ngày 17 tháng 10 năm 1814, George Crick, nhân viên kho của Meux, đã nhìn thấy một trong số các vòng sắt nặng xung quanh thùng bị tuột ra. Chiếc thùng được lấp đầy tới cách đỉnh thùng với 3.555 thùng Anh bia porter ủ trong mười tháng, nặng khoảng . Do các vòng sắt thường bị tuột ra khỏi thùng hai hoặc ba lần một năm nên Crick không để tâm lắm. Lúc Crick thông báo với người giám sát về chuyện trên, người này đã nói với anh rằng "sẽ không có gì nguy hiểm xảy ra đâu". Crick cũng được yêu cầu viết thư cho ông Young, một hội viên của công ty, để khắc phục sự cố tuột đai.

Một giờ sau khi chiếc vòng tuột khỏi, trong khi Crick đang đứng trên chiếc bục cách cái thùng và cầm tờ giấy nhắn cho ông Young thì thùng ủ bia khi này bất ngờ nổ tung. Lực giải phóng của chất lỏng đã đánh bật van một thùng ủ bia gần đó và bắt đầu xả chất lỏng bên trong; một số thùng ủ porter khác cũng bị phá hủy, góp phần vào quy mô của cơn lũ thêm lớn hơn. Khoảng 128.000 đến 323.000 gallon Anh đã bị tuôn ra. Lực của chất lỏng nhanh chóng phá hủy bức tường phía sau nhà máy bia cao và dày hai viên gạch rưỡi. Một số viên gạch từ bức tường phía sau bị hất lên và rơi xuống mái của những ngôi nhà ở phố Great Russell gần đó.

Một làn sóng bia porter cao khoảng đã tràn vào phố New Street, phá hủy hoàn toàn hai ngôi nhà và làm hư hỏng nặng hai ngôi nhà khác. Tại một trong số những ngôi nhà trên, một bé gái bốn tuổi tên Hannah Bamfield đang uống trà với mẹ và một đứa trẻ nữa; sóng bia đã cuốn mẹ cô bé cùng đứa trẻ thứ hai ra đường còn Hannah thì qua đời. Trong ngôi nhà bị phá hủy tiếp theo, một gia đình người Ireland đang tổ chức nghi thức canh người chết cho cậu bé hai tuổi. Sau khi sóng bia ập đến, Anne Saville (mẹ của cậu bé) và bốn người đưa tang, gồm Mary Mulvey cùng đứa con trai ba tuổi, với Elizabeth Smith và Catherine Butler đã thiệt mạng. Eleanor Cooper, một nữ hầu 14 tuổi của quán pub Tavistock Arms ở phố Great Russell, cũng bị đè chết dưới bức tường sập xuống do sóng bia tác động khi đang rửa nồi tại khu sân của quán. Một đứa trẻ khác, Sarah Bates, đã được tìm thấy ở tình trạng tắt thở trong một ngôi nhà trên phố New Street. Vì khu đất xung quanh nhà máy bia là vùng trũng và bằng phẳng, do lượng chất lỏng không thể thoát ra, bia đã chảy tràn vào các hầm, là nơi ở của nhiều người, khiến người dân buộc phải trèo lên các đồ đạc để tránh bị đuối nước.

Tất cả những người trong nhà máy bia đều sống sót, mặc dù ba công nhân phải được giải cứu khỏi đống đổ nát; giám đốc và một công nhân nhà máy đã được đưa đến bệnh viện Middlesex cùng với ba người khác.

17 đến 19 tháng 10

Nhiều câu chuyện hậu sự cố đã được lan truyền, như việc hàng trăm người thu thập bia, uống đến say xỉn và chết vì ngộ độc vài ngày sau. Nhà sử học bia Martyn Cornell cho biết các tờ báo đương thời không đề cập đến những cuộc truy hoan hoặc số người thiệt mạng mà chỉ nói rằng mọi người đã cư xử tốt. Cornell cũng chỉ ra rằng báo chí phổ biến thời đó không thích những người Ireland nhập cư sống ở St Giles, vì vậy nếu có bất kỳ hành vi sai trái nào, nó sẽ phải được đưa tin.

Khu vực xung quanh phía sau nhà máy bia sau vụ việc đã hiện lên "cảnh tượng hoang tàn một cách tồi tệ và khủng khiếp nhất, ngang bằng với hiện trường của một cuộc hỏa hoạn hoặc động đất". Những người canh gác tại nhà máy bia đã tính phí với những người muốn đến xem tàn tích của các thùng bia bị phá hủy sau trận lụt, và có đến hàng trăm khán giả đến xem cảnh này. Những người đưa tang bị giết trong trận lũ được thực hiện một nghi thức canh người chết riêng tại nhà cộng đồng The Ship ở phố Bainbridge. Các thi thể khác được gia đình đặt ở sân gần đó; công chúng đã đến xem và quyên góp tiền để tổ chức đám tang cho họ. Số tiền quyên góp này sau một thời gian đã được lan rộng hơn.

Điều tra

Một cuộc điều tra đã được tổ chức tại trại tế bần của giáo xứ St Giles vào ngày 19 tháng 10 năm 1814; George Hodgson, nhân viên điều tra của quận Middlesex, là người giám sát quá trình tố tụng. Thông tin chi tiết về các nạn nhân như sau:

  • Eleanor Cooper, 14 tuổi
  • Mary Mulvey, 30 tuổi
  • Thomas Murry, 3 tuổi (con trai của Mary Mulvey)
  • Hannah Bamfield, 4 tuổi 4 tháng
  • Sarah Bates, 3 tuổi 5 tháng
  • Ann Saville, 60 tuổi
  • Elizabeth Smith, 27 tuổi
  • Catherine Butler, 65 tuổi

Hodgson đã đưa những bồi thẩm viên đến hiện trường của sự cố, và họ xem nhà máy bia cùng số thi thể trước khi lấy cung từ các nhân chứng. Nhân chứng đầu tiên là George Crick, đã chứng kiến toàn bộ sự kiện xảy ra; anh trai của ông cũng là một trong những người bị thương tại nhà máy bia. Crick nói rằng vòng sắt quanh thùng thường tuột ra ba hoặc bốn lần một năm, nhưng trước đó lại không có bất kỳ vấn đề hay dấu hiệu nào xảy ra. Các bồi thẩm viên cũng được nghe lời khai từ Richard Hawse – chủ sở hữu Tavistock Arms đồng thời là chủ của cô hầu gái đã thiệt mạng trong vụ tai nạn – và một số người khác. Sau cùng, bồi thẩm đoàn đã đưa ra phán quyết rằng tám nạn nhân trên mất mạng "một cách tình cờ, vô tình và bất hạnh".

Hệ quả

Do cuộc điều tra kết luận đây là một sự cố nằm ngoài tầm kiểm soát nên Meux & Co không phải chịu trách nhiệm bồi thường. Tuy nhiên, số lượng bia porter thất thoát, các tòa nhà bị hư hỏng và việc thay thùng mới khiến công ty phải chịu thiệt hại 23.000 bảng Anh. Sau một bản kiến nghị riêng lên Nghị viện, cơ quan đánh thuế đã hoàn trả khoảng 7.250 bảng Anh từ tiền thuế tiêu thụ đặc biệt, cứu doanh nghiệp khỏi nguy cơ phá sản.

Nhà máy bia Horse Shoe đã hoạt động trở lại ngay sau đó, nhưng lại đóng cửa vào năm 1921 khi Meux chuyển hoạt động sản xuất của họ đến nhà máy bia Nine Elms ở Wandsworth mà công ty đã mua vào năm 1914. Tại thời điểm dừng hoạt động, khu đất nhà máy rộng . Nhà máy bia bị phá bỏ vào năm sau và Nhà hát Dominion được xây dựng trên khu đất này. Meux & Co đã được thanh lý vào năm 1961. Sau vụ tai nạn, các thùng gỗ lớn bị loại bỏ dần trong ngành sản xuất bia và thay thế bằng những thùng lót bằng bê tông và kim loại.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thế=Etching of brewery working; two drays of horses pull deliveries away from the building.|nhỏ| Nhà máy bia Horse Shoe, Luân Đôn vào khoảng những năm 1800|247x247px **Trận lụt bia Luân Đôn** là một tai nạn
**Pháp Luân Công** hay **Pháp Luân Đại Pháp** là một phong trào tôn giáo mới. Pháp Luân Công được Lý Hồng Chí sáng lập ở Trung Quốc vào đầu những năm 1990. Pháp Luân Công
thumb|upright=1.2|[[Queen Elizabeth II Great Court|Great Court được phát triển vào năm 2001 và bao quanh Phòng đọc.]] **Bảo tàng Anh** là một bảo tàng công cộng dành riêng cho lịch sử loài người, nghệ thuật
**_Trăm năm cô đơn_** () là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nhà văn người Colombia Gabriel Garcia Marquez. Tác phẩm được nhà xuất bản Sudamericana xuất bản lần đầu bằng tiếng Tây Ban
**Trần Minh Tông** (chữ Hán: 陳明宗 4 tháng 10 năm 1300 – 10 tháng 3 năm 1357) tên thật là **Trần Mạnh** (陳奣), là vị hoàng đế thứ năm của Hoàng triều Trần nước Đại
**Trần Đề** là một huyện cũ thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Trần Đề nằm ở phía đông tỉnh Sóc Trăng, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**Trần Chân** (chữ Hán: 陳真, 1470-1518) là tướng Đại Việt cuối thời Lê sơ, người xã La Khê, huyện Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. Ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc đánh
**Sumer** (tiếng Akkad __; tiếng Sumer ) là một nền văn minh cổ đại và cũng để chỉ khu vực lịch sử ở phía nam Lưỡng Hà (Iraq ngày nay), bao gồm vùng đồng bằng
**Thổ Hà** là một làng nghề thuộc xã Vân Hà, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. Khác với các làng ở đồng bằng Bắc Bộ, dân Thổ Hà hoàn toàn không có
nhỏ|_Phiến đất sét Đại hồng thủy_ từ Sử thi Gilgamesh, lấy từ tàn tích thư viện Ashurbanipal, thế kỉ thứ 7 TCN, hiện đang trưng bày ở [[Bảo tàng Anh]] **_Sử thi Gilgamesh_** là một
File:2018 Events Collage.png|Từ bên trái, theo chiều kim đồng hồ: Lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông 2018 tại PyeongChang, Hàn Quốc; Biểu tình nổ ra sau Vụ ám sát Jamal Khashoggi; Các cuộc
**Vụ xét xử các lãnh đạo Đảng Cộng sản theo Đạo luật Smith** ở thành phố New York từ năm 1949 đến năm 1958 là kết quả các cuộc truy tố của chính quyền liên
**Sông Columbia** (còn được biết đến là **Wimahl** hay **sông Big** (sông lớn) đối với người Mỹ bản địa nói tiếng Chinook sống trên những khu vực thấp nhất gần dòng sông) là con sông
right|frame|Khung hình 352 của cuộn phim, được cho là mô tả một con [[Bigfoot cái, có biệt danh không chính thức là "Patty," đang ngoảnh lại nhìn Patterson và Gimlin]] **Cuộn phim Patterson-Gimlin** (còn được
**Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** (), gọi ngắn là **Triều Tiên** (, MR: Chosŏn) hay **Bắc Triều Tiên** (, MR: Puk-chosŏn) là một quốc gia ở Đông Á, tạo thành nửa phía
**_Nhánh Red Alert_** là một phân nhánh trò chơi chiến lược thời gian thực thuộc _thương hiệu Command & Conquer_ của Westwood Studios và Electronic Arts. Xê-ri này khá nổi tiếng vì có một số
**_Tam quốc diễn nghĩa_** (giản thể: 三国演义; phồn thể: 三國演義, Pinyin: _sān guó yǎn yì_), nguyên tên là **_Tam quốc chí thông tục diễn nghĩa_**, là một cuốn tiểu thuyết dã sử về lịch sử
thumb|Chân dung Flinders Petrie do [[Philip de László|Philip Alexius de Laszlo vẽ năm 1934]] thumb|Đồ gốm Ai Cập sơn đỉnh màu đen đặc biệt của thời kỳ tiền vương triều gắn với hệ thống xác
nhỏ| Biển hiệu " Chào mừng đến với Las Vegas Tuyệt vời ", ngay phía nam [[Dải Las Vegas ]] nhỏ| Biển vị trí tài xế được sử dụng ở [[Anh để hỗ trợ lái
**Dresden** (; ; phiên âm: "Đre-xđen") là thành phố thủ phủ của Bang tự do Sachsen tại Đức. Thành phố nằm trên một thung lũng ven con sông Elbe, gần biên giới với Cộng hòa
**Iosif Vissarionovich Stalin**, hay **Joseph Stalin** (tên khai sinh: **Ioseb Besarionis dze Jughashvili**; – 5 tháng 3 năm 1953), là một nhà cách mạng, nhà chính trị và lý luận chính trị người Gruzia. Ông
**Cát Lâm** (, ), là một tỉnh ở Đông Bắc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Năm 2018, Cát Lâm là tỉnh đông thứ hai mươi mốt về số dân, đứng thứ hai mươi tư
nhỏ|175|phải|Một nhóm người vượt biển trên một con thuyền nhỏ Bà mẹ và 3 đứa con được đưa lên tàu chở dầu Wabash **Thuyền nhân Việt Nam** là hiện tượng gần một triệu người, vượt
**Louvre** (, phát âm là _Lu-vơ_), hoặc **Viện bảo tàng Louvre** ( ), là một viện bảo tàng nghệ thuật và di tích lịch sử tại Paris, Pháp. Có vị trí ở trung tâm lịch
**Harry James Potter** là một nhân vật hư cấu và là nhân vật chính trong loạt tiểu thuyết cùng tên của J. K. Rowling. Phần lớn cốt truyện của cuốn sách bao gồm bảy năm
nhỏ|Những nghiên cứu phủ nhận quá trình ấm lên toàn cầu do con người gây nên được kiểm duyệt bởi hội đồng chuyên gia là gần như không tồn tại trong khoảng 2013-14. Hơn 99.99%
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế
**Sân vận động Luzhniki** (, ) là sân vận động quốc gia của Nga, nằm ở thủ đô của đất nước, Moskva. Tên đầy đủ của sân vận động là **Grand Sports Arena của Khu
**Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Maria hồn xác lên trời** () là trụ sở của Tổng giáo phận Công giáo México. Nhà thờ tọa lạc trên đỉnh khu vực linh thiêng của người Aztec
**Nhật thực** () xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời trên cùng một đường thẳng và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn
**Lịch sử thế giới hiện đại** theo mốc từng năm, từ năm 1910 đến nay. ## Thập niên 1910 * 1910: Bắt đầu cuộc cách mạng México. George V trở thành vua của Vương quốc
nhỏ|[[Thành Edo|Thành Cổ Edo, nay là Hoàng cung Tokyo]] nhỏ|Bia mộ của [[Bốn mươi bảy Ronin|47 Ronin tại Đền Sengakuji]] nhỏ|[[Cửa Sakuradamon của Thành Edo, nơi Ii Naosuke bị ám sát năm 1860.]] **Lịch sử
thumb|Người dân Triều Tiên viếng tượng [[Kim Nhật Thành (trái) và Kim Jong-il ở Đài tưởng niệm Mansu Hill Grand, Bình Nhưỡng.]] nhỏ|phải|Khải Hoàn môn Bình Nhưỡng **Văn hóa Bắc Triều Tiên** chỉ về nền
**Greg Gianforte** (hay **Gregory Richard Gianforte**, sinh ngày 17 tháng 4 năm 1961), người Mỹ gốc Ý, Anh, Scotland, là một doanh nhân, kỹ sư, tác giả, nhà thiện nguyện, chính trị gia Hoa Kỳ.
**Lễ hội phố hoa Hà Nội** là một lễ hội được tổ chức tại phố Đinh Tiên Hoàng, cạnh bờ hồ Hoàn Kiếm. Đây là một lễ hội được chính quyền thành phố Hà Nội
**Giuse Ngô Quang Kiệt** (sinh ngày 4 tháng 9 năm 1952) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, từng đảm trách nhiều vai trò quan trọng đối với cộng đồng Công giáo
nhỏ|289x289px|_Khuê Văn Các_ - biểu tượng của Thủ đô [[Hà Nội. Đây là nơi học sinh thường hay chụp ảnh trong những lễ tốt nghiệp]]**Văn Miếu – Quốc Tử Giám** là quần thể di tích
thumb|[[Tượng Nhân sư lớn và Quần thể kim tự tháp Giza là những biểu tượng nổi bật nhất của nền văn minh Ai Cập cổ đại]] **Ai Cập cổ đại** là một nền văn minh
**Oregon** ( ) (phiên âm tiếng Việt: **O-rê-gơn**) là một tiểu bang ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương của Hoa Kỳ. Nơi này xưa kia có nhiều bộ lạc người bản thổ sinh sống
nhỏ|Thiếu nữ mặc đồ trắng thường được xem là biểu hiện cho trinh tiết **Trinh tiết** theo là một khái niệm chỉ một người chưa từng quan hệ tình dục. **Trinh nữ** là từ để
Trang này dành cho tin tức về các sự kiện xảy ra được báo chí thông tin trong **tháng 10 năm 2020**. Tháng này, sẽ bắt đầu vào thứ năm, và kết thúc vào thứ
**Nghị định 168/2024/NĐ–CP** (gọi tắt: **Nghị định 168**) là một nghị định do Chính phủ Việt Nam ban hành về việc "Quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao
nhỏ| Tài liệu MKUltra đã được giải mật **Dự án MKUltra** (hay **MK-Ultra**) là tên mã của một chương trình thí nghiệm bất hợp pháp trên người do Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ
**Nhà Hạ** (, khoảng thế kỷ 21 TCN - khoảng thế kỷ 16 TCN) là một triều đại lịch sử chưa được kiểm chứng của Trung Quốc, đây là triều đại được nhiều nhà nghiên
**Thanh Cao Tông** (chữ Hán: 清高宗, , 25 tháng 9 năm 1711 – 7 tháng 2 năm 1799), Tây Tạng tôn vị **Văn Thù Hoàng Đế** (文殊皇帝), là Hoàng đế thứ sáu của Nhà Thanh
**Tây Hạ** (chữ Hán: 西夏, bính âm: _Xī Xià_; chữ Tây Hạ: x20px|link= hoặc x20px|link=) (1038-1227) là một triều đại do người Đảng Hạng kiến lập trong lịch sử Trung Quốc. Dân tộc chủ thể
phải|thumb|Cánh quân B1 (màu xanh) đánh trực diện vào quân R (màu đỏ). **Tấn công trực diện** là chiến thuật tấn công trực tiếp của một đạo quân vào mặt chính diện lực lượng quân
**Lý Quang Địa** (; 29 tháng 9 năm 1642 – 26 tháng 6 năm 1718) là một nhà chính trị, nhà lý học trứ danh thời kỳ đầu nhà Thanh. Mặc dù Lý Quang Địa
**Lưỡng Hà** (tiếng Anh: **Mesopotamia**) là một khu vực lịch sử ở Tây Á nằm trong hệ thống sông Tigris và Euphrates ở phía bắc của Lưỡi liềm màu mỡ. Ngày nay, Lưỡng Hà nằm
**Nhà Nguyễn** (chữ Nôm: 茹阮, chữ Hán: 阮朝; Hán-Việt: _Nguyễn triều_) là triều đại quân chủ cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Nhà Nguyễn được thành lập sau khi