✨Trái Đất sơ khai
Trái Đất sơ khai (đôi khi được gọi là Gaia, được đặt tên theo nữ thần Hy Lạp cổ đại) được định nghĩa một cách lỏng lẻo là Trái Đất trong một tỷ năm đầu tiên, hay năm giga. Theo thang thời gian địa chất, nó bao gồm tất cả các Liên đại Hỏa thành (bắt đầu từ sự hình thành Trái Đất khoảng 4,6 tỷ năm trước ), cũng như Đại Tiền Thái cổ (bắt đầu 4 tỷ năm trước) và một phần của Đại Cổ Thái Cổ (bắt đầu từ 3,6 tỷ năm trước) thời đại của Liên đại Thái cổ.
Thời kỳ này của lịch sử Trái Đất liên quan đến sự hình thành của hành tinh từ tinh vân Mặt Trời thông qua một quá trình được gọi là bồi tụ. Khoảng thời gian này bao gồm sự bắn phá vẫn thạch dữ dội cũng như các tác động khổng lồ, bao gồm cả tác động hình thành Mặt Trăng, dẫn đến một loạt các đại dương magma và các giai đoạn hình thành lõi. Sau khi hình thành lõi, việc cung cấp vật liệu thiên thạch hoặc sao chổi trong "lớp vỏ ngoài muộn" có thể đã đưa nước và các hợp chất dễ bay hơi khác đến Trái Đất. Mặc dù ít vật liệu lớp vỏ từ giai đoạn này tồn tại, các mẫu vật cổ xưa nhất là một mẫu khoáng zircon có niên đại 4,404 ± 0,008 Ga kèm theo trong một cuội kết sa thạch biến chất trong Jack Hills của địa khu Narryer Gneiss của Tây Úc. Các đá tiền mặt sớm nhất (như vành đai đá xanh Isua) có từ nửa sau của giai đoạn này, khoảng 3,8 gya, cùng thời điểm với Bắn phá nặng muộn.
Theo bằng chứng từ việc xác định niên đại bằng phóng xạ và các nguồn khác, Trái Đất hình thành khoảng 4,54 tỷ năm trước. Trong một tỷ năm đầu tiên, sự sống xuất hiện trong các đại dương của nó và bắt đầu ảnh hưởng đến bầu khí quyển và bề mặt của nó, thúc đẩy sự sinh sôi của các sinh vật hiếu khí cũng như kỵ khí. Kể từ đó, sự kết hợp giữa khoảng cách Trái Đất với Mặt Trời, các tính chất vật lý và lịch sử địa chất của nó đã cho phép sự sống xuất hiện, phát triển quang hợp và sau đó, phát triển hơn nữa và phát triển mạnh. Sự sống sớm nhất trên Trái Đất phát sinh ít nhất 3,5 tỷ năm trước. Bằng chứng trước đây về sự sống bao gồm than chì, có thể có nguồn gốc sinh học, trong các loại đá biến chất 3,7 tỷ năm tuổi được phát hiện ở phía tây nam Greenland và zircon 4,1 tỷ năm tuổi ở Tây Úc. giữa|nhỏ|400x400px|
Trái Đất sơ khai - chấm màu cam nhạt (khái niệm ý tưởng)
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trái Đất sơ khai** (đôi khi được gọi là **Gaia**, được đặt tên theo nữ thần Hy Lạp cổ đại) được định nghĩa một cách lỏng lẻo là Trái Đất trong một tỷ năm đầu
**Giả thuyết ngoài Trái Đất** (**ETH**) đề xuất rằng một số vật thể bay không xác định (UFO) được giải thích tốt nhất là tàu vũ trụ vật lý nằm dưới quyền điều khiển của
thumb|Các trang web của dự án quan sát vi sóng SETI (tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất) thuộc NASA. **Giao tiếp với trí thông minh ngoài Trái Đất** hay **CETI**, là một nhánh
thumb|Mô phỏng máy tính của từ trường Trái Đất trong thời gian phân cực bình thường giữa các lần [[đảo cực địa từ . Các biểu diễn đường sức màu xanh lam ứng với trường
nhỏ|phải|Hình ảnh Trái Đất chụp năm 1972. Biểu đồ thời gian lịch sử Trái Đất **Lịch sử Trái Đất** trải dài khoảng 4,55 tỷ năm, từ khi Trái Đất hình thành từ Tinh vân Mặt
**Trái Đất rỗng** là một tập hợp các thuyết cho rằng Trái Đất hoặc là hoàn toàn rỗng hoặc có chứa một không gian rỗng đáng kể bên trong nó. Các thuyết này từ lâu
thumb|[[Stonehenge từng được coi là một địa điểm quan trọng của một số tín đồ theo thuyết bí ẩn Trái Đất. Những người tin tưởng vào các bí ẩn Trái Đất thường coi các địa
**Sự sống ngoài Trái Đất** là những sinh vật hay giống loài, trên các giả thuyết, tồn tại và phát triển bên ngoài Trái Đất. Hầu hết các nhà khoa học cho rằng sự sống
**Hoa hậu Trái Đất** (tiếng Anh: **Miss Earth**) là một cuộc thi sắc đẹp quốc tế. Cùng với Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Thế giới và Hoa hậu Quốc tế, là bốn cuộc thi
**Hoa hậu Trái Đất 2022** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 22 được tổ chức vào ngày 29 tháng 11 năm 2022 tại Hội trường Cove Manila, Parañaque, Vùng đô thị Manila,
nhỏ|Sao chổi [[103P/Hartley, được nhìn thấy từ tàu thăm dò _Deep Impact_ của NASA.]] nhỏ|Tiểu hành tinh Toutatis từ [[đài quan sát Paranal.]] **Vật thể gần Trái Đất** (**NEO**) là vật thể thuộc Hệ Mặt
thumb|_Trái Đất mọc_, chụp ngày 24 tháng 12 năm 1968 bởi nhà du hành vũ trụ [[Apollo 8 William Anders.]] **_Trái Đất mọc_** (tiếng Anh: **_Earthrise_**) là một bức ảnh gồm Trái Đất và một
**Hoa hậu Trái Đất 2012** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 12, được tổ chức ngày 24 tháng 11 năm 2012 tại Versailles Palace, Muntinlupa, Philippines. Ban đầu, cuộc thi dự định
**Hoa hậu Trái Đất 2020** là cuộc thi Hoa hậu Trái Đất lần thứ 20 được tổ chức vào ngày 29 tháng 11 năm 2020 dưới hình thức trực tuyến và không có quốc gia
**Trung tâm địa lý của Trái Đất** là trung tâm hình học của tất cả các bề mặt đất trên Trái Đất. Trong một định nghĩa chặt chẽ hơn, đó là bề ngoài khối tâm
**Hệ thống Quan sát Trái Đất** (tiếng Anh: **Earth Observing System**) là một chương trình của NASA bao gồm loạt dự án về các vệ tinh nhân tạo và dụng cụ khoa học nằm trên
nhỏ|Một phân tích sinh thái của CO2 trong một [[hệ sinh thái. hệ thống sinh học, hệ sinh thái tìm kiếm toàn diện quan điểm về sự tương tác và giao dịch trong và giữa
nhỏ|Giá trị của Trái Đất **Giá trị của Trái Đất**, tức là giá trị ròng của hành tinh chúng ta, là một khái niệm được tranh luận cả về định nghĩa giá trị, cũng như
phải|nhỏ|291x291px|Một cơn dông mùa hè tại [[Sofia, Bulgaria.]] nhỏ|450x450px|Các vệt sét từ mây xuống đất (loại CG) trong một cơn dông tại [[Oradea, Romania.|thế=]] **Sét** hay **tia sét**, **sấm sét**, **tia chớp**, **sấm chớp**, **lôi
**Khoa học đất** là môn khoa học chuyên nghiên cứu về đất, coi đối tượng nghiên cứu này như là một tài nguyên thiên nhiên trên bề mặt của Trái Đất, nghiên cứu khoa học
Tập tin:Big splash 3d.gif **Theia** là một hành tinh giả thuyết trong thời kỳ sơ khai của Hệ Mặt Trời, theo giả thuyết vụ va chạm lớn, hành tinh này đã va chạm với Trái
nhỏ|Cấu trúc tế bào sơ khai. 1 = Màng. 2 = Chất nền. 3 = Các siêu vi giọt. 4 = Phân chia màng. 5 = DNA hoặc RNA. **Tế bào sơ khai** (protocell) cũng
thumb|Hộp sọ [[Cro-Magnon 1 của một cá nhân già lão]] **Người hiện đại Châu Âu sơ khai** (; viết tắt là **EEMH**), hay **người Cro-Magnon** (phiên âm tiếng Việt: **Crômanhôn** hay **Crô-manhông**), là các quần
**Mạng lưới Báo chí Trái Đất** (**Earth Journalism Network** / **EJN**) là dự án của **Internews** và **Internews Europe** với mục đích tăng cường năng lực của các nhà báo môi trường từ các nước
là một bộ phim điện ảnh thể loại khoa học viễn tưởng sản xuất năm 1981 của đạo diễn Nishimaki Hideo, nằm trong loạt manga và anime nổi tiếng _Doraemon_. Đây là phim chủ đề
**Ngày Trái Đất** là ngày để nâng cao nhận thức và giá trị của môi trường tự nhiên của Trái Đất. Ngày Trái Đất được tài trợ bởi thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Gaylord Nelson
**_Hành trình vào tâm Trái Đất_** () là một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne xuất bản vào năm 1864. Câu chuyện kể về một giáo sư người Đức tin rằng có
**Hoa hậu Trái Đất Ba Lan** là danh hiệu được trao cho một phụ nữ Ba Lan đại diện cho Ba Lan tại cuộc thi Hoa hậu Trái Đất, đây là cuộc thi sắc đẹp
**_Hỗn số tử thần_** (tên gốc tiếng Anh: **_Knowing_**) là một bộ phim điện ảnh Anh – Mỹ thuộc thể loại khoa học viễn tưởng – thảm họa – giật gân ra mắt năm 2009
thumb|Mẫu vật [[Skhul V có niên đại 100-80 ngàn năm trước, được phát hiện ở Israel]] Thuật ngữ **người hiện đại sơ khai** (; viết tắt là **EMH**), **người hiện đại về mặt giải phẫu**
**_Chuyện cũ Trái Đất_** () là một bộ gồm ba quyển tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của nhà văn Trung Quốc Lưu Từ Hân, nhưng độc giả thường gọi tên bộ này bằng tên
**Olympic Khoa học Trái Đất Quốc tế** (tiếng Anh: **The International Earth Science Olympiad**, viết tắt: **IESO**) là một kỳ thi thường niên dành cho học sinh trung học. Đây là một trong 12 Olympic
thế=Bức tranh miêu tả cảnh Galileo nhìn lên một bức tường của một căn phòng giam, trên đó có ghi dòng chữ "E pur si muove"|nhỏ|Ảnh của một bức tranh, được cho là do [[Bartolomé
**Hiệp hội Trái Đất Kỹ thuật số Quốc tế** viết tắt theo tiếng Anh là **ISDE** (International Society for Digital Earth) là một _tổ chức phi chính phủ phi lợi nhuận quốc tế_ hoạt động
Hành tinh vòng trong Hệ Mặt trời. **Hành tinh đất đá** (hay còn gọi là **hành tinh kiểu Trái Đất**, tuy rằng không nhất thiết phải có thủy quyển) là các hành tinh có cấu
**Trái Đất Kỹ thuật số** (tiếng Anh: Digital Earth) là tên do cựu phó tổng thống Hoa Kỳ Al Gore đặt cho một khái niệm vào năm 1998, mô tả một đại diện ảo của
Năm 1898, nhà khoa học Hamburg, Tiến sĩ Georg Waltemath tuyên bố rằng ông đã tìm thấy một hệ thống các mặt trăng nhỏ quay quanh Trái Đất. Ông đã bắt đầu tìm kiếm các
nhỏ|Bức Tranh _Die Tafelrunde_ của họa sĩ [[Adolph von Menzel. Bữa ăn của Voltaire, cùng vua Phổ Friedrich II Đại Đế và các viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Berlin.]] **Phong trào Khai sáng**,
phải|nhỏ|181x181px| Mô phỏng [[Sao Hỏa sau khi địa khai hóa qua bốn quá trình phát triển.]] **Địa khai hóa** là quá trình giả thiết biến đổi bầu khí quyển, nhiệt độ, địa hình bề mặt
**_Khải Huyền_** (hoặc **_Khải Thị_**, dịch chính xác là **Khởi Huyền, Khai Huyền, Khể Huyền**, do hiện tượng đồng âm khác tự của chữ Hán không thể hiện được trong tiếng việt đương đại nên
**Khỉ đột đất thấp phía Đông** hay còn gọi là **khỉ đột Grauer** hay **khỉ đột Congo** (Danh pháp khoa học: _Gorilla beringei graueri_) là một phân loài của loài khỉ đột miền Đông, đây
nhỏ|phải|Tranh vẽ về hai con Quái thú khải huyền **Quái thú** (tiếng Hy Lạp: Θηρίον, _Thērion_) có thể ám chỉ một trong hai con thú được mô tả trong Sách Khải Huyền. Con thú đầu
**Lục địa Nam Cực** hay **châu Nam Cực** (, phát âm hay ; còn được gọi là **Nam Cực**) là lục địa nằm xa về phía nam và tây nhất trên Trái Đất, chứa Cực
[[Chuquicamata, Chile, mỏ đồng lộ thiên có chu vi lớn nhất và độ sâu khai thác đứng hàng thứ hai trên thế giới.]] **Khai thác mỏ** là hoạt động khai thác khoáng sản hoặc các
phải|Bản đồ các [[quốc gia theo mật độ dân số, trên kilômét vuông. (Xem _Danh sách quốc gia theo mật độ dân số._)]] phải|Các vùng có mật độ dân số cao, tính toán năm 1994.
Mùa đầu tiên của chương trình **_Anh trai vượt ngàn chông gai_** được phát sóng trên kênh truyền hình VTV3 từ ngày 29 tháng 6 đến ngày 19 tháng 10 năm 2024. Sau chương trình,
**Sở Chiêu vương** (chữ Hán: 楚昭王, bính âm: Chŭ Zhāo Wáng, 526 TCN - 489 TCN), thị **Hùng** (熊) tính **Mị** (芈), tên **Trân** (轸), là vị quốc vương thứ 13 của nước Sở -
**Sở** (chữ Hán: 楚國), (chữ Phạn: श्रीक्रुंग / **Srikrung**) đôi khi được gọi **Kinh Sở** (chữ Hán: 荆楚), là một chư hầu của nhà Chu tồn tại thời Xuân Thu Chiến Quốc kéo đến thời
thumb|right|[[Nước axit mỏ ở sông Rio Tinto.]] **Tác động môi trường của hoạt động khai thác mỏ** bao gồm xói mòn, sụt đất, mất đa dạng sinh học, ô nhiễm đất, nước ngầm và nước
**Tác động văn hóa của việc tiếp xúc người ngoài hành tinh** là tập hợp những thay đổi đối với khoa học, công nghệ, tôn giáo, chính trị và hệ sinh thái Trái Đất do