Maha Saya (Hindi: महा शय, chữ Hán: 槃羅茶悦 / Bàn-la Trà-duyệt, ? - 1460) là vua của vương triều thứ 14 của Chăm Pa.
Tiểu sử
Trà Duyệt được biết đến qua Minh sử và Việt sử với nhiều sự sai khác. Theo Đại Việt sử ký toàn thư của Việt Nam, Trà Duyệt là con của nhũ mẫu vua Maha Kaya. Ông sát hại vua để đoạt ngôi. Theo Đại Minh thực lục, sau khi Trà Toàn bị bắt và mất ở Đại Việt, Trà Duyệt kế tục làm vua Chiêm; trong những năm sau Trà Duyệt vẫn sai sứ sang triều cống Minh Hiến Tông và được nhà Minh công nhận năm 1472 và sau đó bị quân Đại Việt bắt. Sứ nhà Minh đến phong năm 1475 nhưng không gặp được phải trở về.
Một mặt nói vua Chiêm sau Trà Toàn là Trà Duyệt, mặt khác Minh thực lục vẫn biên lại nội dung thư của Lê Thánh Tông (sử nhà Minh ghi là Lê Hạo) gửi Minh Hiến Tông về tình hình Chiêm Thành sau thời Trà Toàn như sau:
:"Quốc vương Chiêm Thành là Bàn La Trà Toàn xâm phạm đạo Hóa châu, bị người em là Bàn La Trà Toại giết. Toại tự lập làm vua, sắp xin cầu phong, lại bị con Bàn La Trà Duyệt là Trà Chất Đại Lai giết, từ đó trong nước này loạn lạc nổi lên, không có một ngày yên ổn…"
Theo Minh thực lục, thứ tự anh em Maha Saya thay nhau làm vua Champa là:
- Bàn La Duyệt (1457-1460) - Bàn La Trà Toàn (1460-1471) - Bàn La Trà Duyệt (1471-1474).
Còn theo Việt sử, thứ tự các anh em vua Chiêm là:
- Bàn La Trà Duyệt (1458-1460) - Bàn La Trà Toàn (1460-1471) - Bàn La Trà Toại/(tướng) Bố Trì Trì Ngày 4 tháng 10 âm lịch năm Thành Hóa thứ 5 (成化五年) tương ứng với ngày 27 tháng 10 năm 1469 dương lịch, vua nước Chiêm Thành (占城) là Bàn La Trà Duyệt (槃羅茶悅) sai sứ thần là Bố Sa Phạ Bà La Thủy (布沙帕婆羅始) dâng biểu vào triều, cống nạp voi và các vật phẩm.
Nước Chiêm Thành (占城) sai sứ thần là Nhạc Sa (樂沙) đến báo cấp, nói rằng nước mình giáp ranh với An Nam (安南), nhiều lần bị xâm chiếm. Gần đây, An Nam sai người đến đòi tê giác, voi và báu vật, muốn nước Chiêm Thành tiếp đãi như tiếp sứ giả của triều đình. Nhưng Chiêm Thành mong cùng An Nam đều phụng mệnh triều đình, không chịu khuất phục, vì thế sinh ra xung đột. Vào tháng 2 năm Thành Hóa thứ 7 (成化七年), tức tháng 3 năm 1471 dương lịch, quân An Nam tiến đến, đánh phá thành nước Chiêm, bắt vua Bàn La Trà Toàn (槃羅茶全) cùng hơn 50 người trong gia quyến, cướp lấy bảo ấn, đốt phá nhà cửa, giết hại cướp bóc quân dân nam nữ vô số. Nay em vua là Bàn La Trà Duyệt (槃羅茶悅) tạm lãnh việc nước, cúi xin triều đình xử lý. Bộ Binh thượng thư Bạch Khuê (白圭) và các quan tâu rằng: Năm Thành Hóa thứ 7, An Nam dâng biểu nói Chiêm Thành vượt biên xâm phạm, muốn xin đánh để ngăn bạo ngược. Các thần đã xét thấy Lê Hạo (黎灝) ngầm có ý thôn tính, ngoài mặt xin đánh. Nay quả nhiên phá nước, bắt vua. Nếu không xử lý, chẳng những mất lòng quy thuận của Chiêm Thành, mà còn khiến An Nam thêm kiêu ngạo. Nên sai quan mang chiếu dụ Lê Hạo, lệnh trả lại vua Chiêm bị bắt cùng gia quyến, ấn tín cho nước ấy, tránh gây chiến tranh liên miên. Vua chuẩn tấu, không cần sai quan, đợi khi sứ An Nam đến thì trao chiếu cho họ.
Ngày 22 tháng 6 âm lịch năm Thành Hóa thứ 8 (成化八年), tức ngày 13 tháng 7 năm 1472 dương lịch, triều đình ban lệnh phong em trai của cố vua nước Chiêm Thành (占城) là Bàn La Trà Toàn (槃羅茶全), tên là Bàn La Trà Duyệt (槃羅茶悅), nối ngôi làm vua Chiêm Thành. Trước đó, Bàn La Trà Toàn bị An Nam bắt, ấn tín triều đình ban cũng bị mất. Em là Bàn La Trà Duyệt tạm nắm việc nước, dâng biểu xin phong tước và xin cấp lại ấn tín. Bộ Lễ tâu xin chiếu theo lệ thời Chính Thống phong cho thế tử Ma Ha Bí Lai (摩訶賁來), sai quan đến phong và cấp theo lời xin. Triều đình chuẩn tấu, sai Hữu cấp sự trung khoa Công là Trần Tuấn (陳峻) và hành nhân ty hành nhân Lý San (李珊) đến phong.
Ngày 14 tháng 12 âm lịch năm Thành Hóa thứ 10 (成化十年), tức ngày 6 tháng 1 năm 1475 dương lịch, Hữu cấp sự trung khoa Công là Trần Tuấn (陳峻) cùng đoàn sứ được sai đi Chiêm Thành (占城) nhưng không thể vào nước, phải quay về, dâng nộp lại chiếu chỉ, ấn vàng bạc mạ, gấm vóc mang theo. Ban đầu, Trần Tuấn được sai đi phong vương cho Bàn La Trà Duyệt (槃羅茶悅), đi đường biển đến cảng Tân Châu của Chiêm Thành, nhưng bị quân canh giữ ngăn cản không cho vào. Phiên dịch cho biết đất ấy đã bị An Nam chiếm giữ, vua Chiêm Thành lánh đến núi Linh. Khi đến núi Linh thì biết Bàn La Trà Duyệt cùng cả gia quyến đã bị An Nam bắt, đất Chiêm Thành đã bị đổi thành châu Giao Nam (交南州). Trần Tuấn không dám tiến vào, nhưng đoàn mang theo nhiều hàng hóa tư nhân và thương nhân, bèn lấy cớ gặp gió, vượt biên đến nước Mã Lai (滿剌加) giao dịch, đồng thời dụ vua nước ấy sai sứ vào triều cống. Nay về tâu rõ việc An Nam chiếm giữ Chiêm Thành. Vua nước Mã Lai cung cấp củi gạo, lễ nghi rất chu đáo. Việc được giao cho các bộ xử lý. Bộ Lễ tâu rằng nên đợi khi sứ Mã Lai vào triều thì ban chiếu khen thưởng vua nước ấy. Bộ Binh cũng tâu rằng An Nam cậy mạnh thôn tính nước phiên, việc này không nhỏ, nên giao cho các công khanh bàn luận. Anh Quốc công Trương Mậu (張懋) và các đại thần cho rằng An Nam hung bạo, cần nêu tội mà đánh. Nhưng vua trị người man di thì lấy không trị mà trị, nay chưa rõ nguyên nhân Chiêm Thành bị diệt, không thể khinh suất động binh. Vả lại, An Nam sang năm sẽ vào triều cống, nên đợi khi sứ giả đến, sai phiên dịch tra rõ sự việc rồi mới xử lý. Lại nói rằng Vân Nam, Quảng Tây và Quảng Đông giáp ranh với An Nam, nên lệnh cho các quan tổng binh trấn thủ các nơi ấy phải nghiêm phòng giữ, đề phòng xâm lấn. Vua đều chuẩn theo.
Ngày 25 tháng 8 âm lịch năm Thành Hóa thứ 11 (成化十一年), tức ngày 13 tháng 9 năm 1476 dương lịch, vua nước An Nam (安南) là Lê Hạo (黎灝) dâng biểu tâu rằng: Trước kia, vua nước Chiêm Thành (占城) là Bàn La Trà Toàn (槃羅茶全) do xâm phạm đạo Hóa Châu nên bị em là Bàn La Trà Duyệt (槃羅茶悅) giết. Sau đó, Trà Duyệt tự lập làm vua, chuẩn bị xin phong, thì con Trà Duyệt là Trà Chất Đài (茶質苔) đến, lại giết Trà Duyệt. Từ đó, nước ấy loạn lạc liên miên, không có ngày yên ổn, chẳng phải lỗi của nước thần. Nay thần kính tuân thánh dụ, ngưng binh hòa hiếu, số nam nữ bắt được hơn 740 người đều đã cho về nước.
Việc được giao cho Bộ Binh xử lý. Bộ Binh tâu rằng lời vua Lê Hạo không nhắc đến việc xâm chiếm Chiêm Thành, khác với lời của Hữu cấp sự trung Trần Tuấn (陳峻) và các sứ thần, thật giả khó phân. Vua nhân việc các sứ thần như Lê Hoằng Dục (黎弘毓) trở về, ban chiếu dụ Lê Hạo rằng: Trước kia, Bàn La Trà Duyệt tâu vua Bàn La Trà Toàn bị nước ngươi bắt, Chiêm Thành không còn chủ, xin phong vương. Trẫm theo đức trời đất yêu sinh, thuận lời xin, sai sứ đi phong. Sau đó, sứ về tâu rằng đất Chiêm Thành quả bị nước ngươi chiếm, đổi thành châu huyện. Trẫm còn nghi mà chưa tin. Nay nhận được biểu vua, nói rõ Chiêm Thành gây chiến, tạo oán, xâm phạm biên giới, dẫn đến mất nước, đều là tự chuốc lấy. Việc tuy chưa rõ, nhưng lý có thể có. Huống chi lời vua chân thành, chắc không phải ngụy biện. Chiêm Thành là một nước, truyền nối đã lâu, trước đây chẳng phải không có kẻ mạnh muốn thôn tính, nhưng sử sách chưa từng ghi được hay mất, đủ thấy nay nếu một sớm diệt tuyệt, chẳng những trái ý chỉ triều đình, mà còn khiến các nước ngoài sinh nghi, cùng nhau khởi tranh, thì có lợi gì cho nước ngươi? Chiếu dụ đến, vua nên xét lại, trả lại tông tộc, dân chúng, phục hồi đất đai, để không đến nỗi tuyệt tự. Như vậy, vua sẽ trọn được nghĩa hưng vong nối dõi, lòng kính trời phụng đại triều, cả hai đều vẹn. Vua nên cố gắng thực hiện.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Maha Saya** (Hindi: महा शय, chữ Hán: 槃羅茶悦 / **Bàn-la Trà-duyệt**, ? - 1460) là vua của vương triều thứ 14 của Chăm Pa. ## Tiểu sử Trà Duyệt được biết đến qua Minh sử
**Opera** là một trình duyệt web và cũng là một bộ phần mềm Internet được phát triển bởi Opera Software, hiện được hơn 270 triệu người sử dụng trên thế giới. Trình duyệt này bao
Bản đồ những quốc gia áp dụng kiểm duyệt Internet trên thế giới Mức độ kiểm duyệt Internet khác nhau giữa các quốc gia. Các nền dân chủ thường có mức độ kiểm duyệt vừa
phải|Màn hình tại một quán Internet tại Việt Nam, cảnh báo khách hàng không được truy cập những trang web "[[phản động" hay "đồi trụy"]] Chính quyền **Việt Nam kiểm duyệt việc truy cập Internet**
**Maha Sajan** (Phạn văn: महा साजन, chữ Hán: 槃羅茶全 / **Bàn-la Trà-toàn**; ? - 1471), là vua cuối cùng của Champa trước khi bị Đại Việt đánh bại và chia nhỏ trong cuộc nam tiến
Quốc hội Trung Quốc đã bỏ phiếu cho các luật về kiểm duyệt thông tin trên mạng Internet. Với luật này, chính quyền Trung Quốc đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để thực
phải|nhỏ|Trình duyệt web ([[Safari) hiển thị trang web]] nhỏ|Ảnh chụp màn hình của trình duyệt web [[Mozilla Firefox]]**Trình duyệt web**, thường được viết tắt là **Trình duyệt**, là một ứng dụng để truy cập các
**Thị phần người dùng của các trình duyệt web** là số phần trăm số người sử dụng một trình duyệt web đặc thù nào đó để duyệt một hoặc một nhóm các website. Ví dụ,
**Brave** là một trình duyệt web tự do nguồn mở được phát triển bởi Brave Software Inc. dựa trên trình duyệt web Chromium. Trình duyệt này có tính năng chặn quảng cáo và theo dõi
[[File:Wikipedia Availability.svg|thumb|Tình trạng của Wikipedia vào tháng 8 năm 2024:
]] **Kiểm duyệt Wikipedia** đã xảy ra tại nhiều nước, bao gồm Trung Quốc, Pháp, Đức, Iran, Myanmar, Pakistan, Nga, Ả Rập Xê Út,
thế=Cấm TikTok.|nhỏ|294x294px|Lệnh cấm [[TikTok.]] Nhiều tổ chức chính phủ và doanh nghiệp tư nhân đã áp đặt hoặc cố gắng áp đặt các lệnh cấm đối với dịch vụ truyền thông xã hội TikTok. Các
**Kiểm duyệt Internet ở Hoa Kỳ** là sự đàn áp thông tin được công bố hoặc xem trên Internet ở Hoa Kỳ. Hoa Kỳ có quyền bảo vệ quyền tự do ngôn luận và bày
**Light**, trước đây còn được gọi là **Firefox Light**, là một trình duyệt web nguồn mở miễn phí dựa trên Firefox. Light có sẵn cho các thiết bị mang hệ điều hành như Windows, OS
**Trường Đại học Trà Vinh** (tiếng Anh: _Tra Vinh University - TVU_) là một trường đại học đa ngành tại tỉnh Trà Vinh thuộc nhóm trường có tốc độ phát triển bền vững nhanh nhất
Mặc dù luật pháp Hồng Kông bảo đảm quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí, và quyền tự do biểu đạt được bảo vệ bởi Luật Nhân quyền Hồng Kông, Luật An
**Trà Vinh** là một tỉnh cũ ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp
thumb|upright=1.1|Ảnh chụp một phòng tra tấn cũ ở [[Lữ Thuận Khẩu, Trung Quốc]] **Tra tấn** là hành vi có chủ ý gây chấn thương tâm lý hoặc thể xác nghiêm trọng cho một cá nhân
**Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019** (TĐTDS&NO 2019), còn được gọi tắt là **Tổng điều tra năm 2019** (TĐT 2019) là cuộc điều tra dân số quốc gia thứ 5 kể
**Trà sữa trân châu** hay **trà sữa Đài Loan** (珍珠奶茶; _trân châu nãi trà_) là thức uống được chế biến từ trà xanh hoặc trà đen được các cửa hàng đồ uống tại Đài Trung,
**Công ước chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc,** tên đầy đủ là Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ
**Lê Văn Duyệt** (1763 hoặc 1764 – 28 tháng 8 năm 1832) còn gọi là **Tả Quân Duyệt**, là một nhà chính trị, nhà quân sự lớn trong lịch sử Việt Nam. Ông là một
nhỏ|264x264px|_Diễu hành Chiến thắng ở Moskva ngày 24 tháng 6 năm 1945_ **Cuộc diễu hành Chiến thắng Moskva năm 1945** (tiếng Nga: Парад Победы) còn được gọi là **Cuộc diễu hành của những người chiến
**Duyệt web an toàn của Google** là một dịch vụ của Google nhằm cảnh báo người dùng khi họ cố gắng điều hướng đến một trang web nguy hiểm hoặc tải xuống các tệp nguy
Số/ Ký hiệu: 20/QĐ-TTg Ngày ban hành: 04/01/2012 Ngày hiệu lực: 04/01/2012 Hình thức văn bản: Quyết định Đơn vị ban hành/ Người ký/ Chức vụ: Thủ tướng Chín phủ | Nguyễn Thiện Nhân |
**Điền Duyệt** (chữ Hán: 田悅, bính âm: Tian Yue, 751 - 26 tháng 3 năm 784), thụy hiệu **Tế Dương vương** (濟陽王), là Tiết độ sứ Ngụy Bác dưới triều nhà Đường trong lịch sử
Số/ Ký hiệu: 518/QĐ-TTg Ngày ban hành: 27/03/2013 Ngày hiệu lực: 27/03/2013 Hình thức văn bản: Quyết định Đơn vị ban hành/ Người ký/ Chức vụ: Thủ tướng Chín phủ | Nguyễn Thiện Nhân |
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
TRÀ LINH CHI NHẤT LONG - SỨC KHỎE VÀNG, NGÀN HẠNH PHÚCĐây là gian hàng chính thức và duy nhất của công ty dược phẩm CG Việt Nam - đơn vị chịu trách nhiệm đưa
CÔNG DỤNG:Sữa rửa mặt Takara được chiết xuất từ Trà Xanh và Cà Phê có khả năng làm sạch sâu bụi bẩn ở sâu bên trong lỗ chân lông, đồng thời cung cấp dưỡng chất
CÔNG DỤNG:Sữa rửa mặt Takara được chiết xuất từ Trà Xanh và Cà Phê có khả năng làm sạch sâu bụi bẩn ở sâu bên trong lỗ chân lông, đồng thời cung cấp dưỡng chất
Bệnh viện đa khoa Minh Tâm là bệnh viện ngoài công lập ở tỉnh Trà Vinh được thiết kế sang trọng và hiện đại mang đến sự thoãi mái cho bệnh nhân. Bệnh viện chính
**Đường Lê Văn Duyệt** là một tuyến đường trên địa bàn quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh. Tại ngã ba này có di tích nổi tiếng Lăng Ông Bà Chiểu, tức lăng Đức
Bệnh viện đa khoa Minh Tâm là bệnh viện ngoài công lập ở tỉnh Trà Vinh được thiết kế sang trọng và hiện đại mang đến sự thoãi mái cho bệnh nhân. Bệnh viện chính
nhỏ|phải|Đội hình duyệt binh ở Quảng trường Đỏ nhỏ|phải|Duyệt binh ở Việt Nam **Duyệt binh** hay **Diễu binh** (_Military parade_) là một đội hình binh lính được bố trí, xắp xếp di chuyển có tổ
Sữa Dưỡng Trắng Da Body Cao Cấp Eleni's 130ml Đặc Điểm Nổi Bật ELENI'S Sữa dưỡng trắng da body cao cấp - Sở hữu ngay làn da trắng mịn trong thời gian ngắn. - Da trắng
BỘT TRÀ XANH BẠCH TUYẾT ; 1 - Tặng 100G Thuốc Bắc Đắp Mặt Nạ Bạch Tuyết 2 - Tặng 100G Cám gạo Bạch Tuyết 100G 3 - Tặng 100G Bột Mầm Đậu Lành Bạch
Xem Đơn giá Các Lọại vào Thương Hiệu Bạch Tuyết Đang khuyến Mãi Tặng Quà Đặc Biệt vào Bạch Tuyết LAZADA - Vào Tìm Kiếm . Thương Hiệu Bạch Tuyết Giá hủy diệt Tặng Quà
Xem Đơn giá Các Lọại vào Thương Hiệu - Bạch Tuyết Đang khuyến Mãi Tặng Quà Đặc Biệt vào - BạchTuyết Giá hủy diệt Tặng Quà Đặc Biệt vào - BạchTuyết TRÀ LÁ ĐINH LĂNG
Thông tin Trà giảm béo Slimomax: - Quy các đóng gói: hộp 20 gói. - Thành phần: thảo dược thiên nhiên lá sen, giảo cổ lam, trà xanh, nần nghệ, nấm linh chi, sơn trà.
*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy đủ hóa đơn, chứngtừ, được kiểm duyệt chặt chẽ. Bạn ho.àn toàn an tâm về điều này nhé-
Sữa rửa mặt trà xanh Dabo Green Tea Natural Rich Foam Cleanser 180ml 3 in 1*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy đủ hóa đơn,
Cơ sở sản xuất Trà Mãng Cầu Xiêm 2 Đậu thuộc quản lý của Hộ Kinh Doanh Nguyễn Tấn ĐậuHưởng ứng phong trào Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Kiên Giang
Sữa rửa mặt Dabo Trà Xanh trắng da trị mụn mịn da cao cấp chính hãng Hàn Quốc 180ml*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy
Sữa rửa mặt trà xanh Dabo Green Tea Natural Rich Foam Cleanser 180ml 3 in 1*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy đủ hóa đơn,
Sữa rửa mặt Dabo Trà Xanh trắng da trị mụn mịn da cao cấp chính hãng Hàn Quốc 180ml*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy
Sữa rửa mặt phục hồi làn da Trà Xanh Hàn Quốc 180ml*** THÔNGTIN CHUNG- Là shopchính hãng. Tất cả các sản phẩm bên mình đều chính hãng, đầy đủ hóa đơn, chứngtừ, được kiểm duyệt