✨Tikal
Tikal () (Tik'al trong chính tả Maya hiện đại) là tàn tích của một thành phố cổ tìm được trong một khu rừng mưa ở Guatemala. Ambrosio Tut, một công binh cao su, tường thuật về tàn tích đến La Gaceta, một tờ báo Guatemala, địa điểm này được đặt tên Tikal. Sau khi tạp chí học viện khoa học Berlin tái xuất bản báo cáo năm 1853, giới khảo cổ và thợ săn kho báu bắt đầu tham quan khu rừng. Ngày hôm nay, khách du lịch đến địa điểm này có thể giúp bảo vệ khu rừng mưa. Đây là một trong những địa điểm khảo cổ và trung tâm đô thị rộng lớn nhất của nền văn minh Maya thời kỳ tiền Columbus. Nó nằm trong khu vực khảo cổ học của lưu vực Petén mà hiện tại ở miền bắc Guatemala. Đặt ở vị trí thuộc tỉnh El Petén, địa điểm này là một phần của công viên quốc gia Tikal ở Guatemala và năm 1979 được UNESCO công bố trở thành di sản thế giới.
Tikal là một trong những thành bang hùng mạnh nhất thời Maya cổ đại. Mặc dù tượng đài kiến trúc tại khu vực có niên đại vào thế kỷ thứ IV TCN, Tikal mới đạt cực thịnh ở giai đoạn cổ điển, khoảng từ năm 200 đến năm 900. Trong thời gian này, thành bang thống trị phần lớn khu vực Maya về mặt chính trị, kinh tế và quân sự, nhờ có liên hệ mật thiết với thành bang không phải người Maya tại Trung Mexico là Teotihuacan. Có bằng chứng cho thấy Tikal bị chinh phục bởi thành Teotihuacan vào thế kỷ 4. Sau khi kết thúc của thời kỳ hậu cổ điển, không có đền đài lớn được xây dựng tại Tikal và có bằng chứng cho thấy cung điện bị thiêu rụi. Những sự kiện này kéo theo đó là một sự suy giảm dân số dần dần, cuối cùng khiến dân cư di cử khỏi khu vực này vào cuối thế kỷ thứ 10.
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tikal** () (_Tik'al_ trong chính tả Maya hiện đại) là tàn tích của một thành phố cổ tìm được trong một khu rừng mưa ở Guatemala. Ambrosio Tut, một công binh cao su, tường thuật
**_Mulsanteus tikal_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Elateridae. Loài này được Ball & Maddison miêu tả khoa học năm 1987.
**Jasaw Chan Kʼawiil I**, còn được gọi là **Vua A**, **Ah Cacao** và **Bầu trời Mưa** (655—734), là một nhà vua Maya của thành phố Tikal. Ông được lên ngôi vào ngày 3 tháng 5
**Jasaw Chan Kʼawiil II** (tại vị vào năm 869), là một nhà vua Maya của thành phố Tikal. Ông đã tại vị vào khoảng năm 869. Lăng mộ được liên kết với Jasaw Chan Kʼawiil
**__**, còn được gọi là "**_Động Vật Xương I_**" và **Ete I** (?—537?) là một nhà vua Maya của thành phố Tikal. Mộ ông có được liên kết là "Bàn thờ 8" (Stelae 8). Ông
Ký tự tên Maya của Kaloomteʼ Bahlam|thumb **Kaloomteʼ Bahlam**, còn được gọi là "**_Xoắn Đầu_**" (_Curl Head_) (?— 528), là một nhà vua Maya của thành phố Tikal. Ông được ngai vàng trong khoảng năm
**Yax Nuun Ahiin II**, còn được gọi là **Vua "_C_"** (_C_ viết tắt **Chitam**) (?—794), là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông được lên ngôi vào ngày 25 tháng 12 năm 768
**Nuun Ujol Kʼinich** (tại vị trong năm 800?), là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông đã tại vị vào một lúc nào đó giữa 794 và 810 và ông có lẽ là
**Mặt Trời Tối** (tại vị trong năm 810) là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông đã tại vị vào khoảng năm 810 và có lẽ là con trai của Nuun Ujol K'inich.
**Vua thứ 28** là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông được tại vị vào khoảng năm 766 cho đến 768. Rất ít thông tin về ông. Ông từng là con trai của
**Vua thứ 24** là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông tại vị vào khoảng năm 645. Thông tin của ông và người tiền nhiệm là vua thứ 23 rất khan hiếm. K'inich
**Nuun Ujol Chaak**, còn được gọi là **Nun Bak Chak** (?—679) là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông lên ngôi trước năm 648 và làm vua cho đến khi ông mất.
**Jewel Kʼawiil** (tại vị trong năm 849) là một nhà vua Maya ở thành phố Tikal. Ông được trị vì vào khoảng năm 849.
**Văn minh Maya** là một nền văn minh Trung Bộ châu Mỹ của người Maya, nổi bật với hệ chữ tượng hình ký âm—hệ chữ viết tinh vi bậc nhất ở Châu Mỹ thời tiền
thumb|right|1 đồng xu tical được sản xuất vào năm 1853. Trước năm 1875, tikal là tiền tệ của Campuchia cũng như Xiêm. Tuy nhiên, là kết quả của sự can thiệp của Pháp vào khu
**Lahan Unen Moʼ**, còn được gọi là **Kalajuun Uneʼ Moʼ**, là một Vương hậu người Maya của thành phố Tikal với tư cách là vợ của Jasaw Chan Kʼawiil I. Bà là mẹ của Yikʼin
nhỏ|Sân bay quốc tế Mundo Maya **Sân bay quốc tế Mundo Maya** , cũng gọi là **Sân bay quốc tế Flores**, là một sân bay quốc tế ở ngoại ô Santa Elena, ở thành phố
[[Quần thể danh thắng Tràng An hiện là di sản thế giới hỗn hợp duy nhất ở Việt Nam]] **Di sản thế giới hỗn hợp** (hay _di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới_)
right|thumb|Trung Bộ châu Mỹ và các khu vực văn hóa của vùng này.thumb|[[Tikal là một trong những di chỉ khảo cổ và trung tâm đô thị lớn nhất của nền văn minh Maya thời kỳ
**Khu dự trữ sinh quyển Maya** (tiếng Tây Ban Nha: _Reserva de la Biosfera Maya_) là một khu bảo tồn thiên nhiên ở Guatemala do Hội đồng các khu bảo vệ Quốc gia của Guatemala
thumb|right|Một cầu thang dài hướng đến Cấu trúc số 33 ở Yaxchilan **Yaxchilan** () là một thành phố cổ của nền văn minh Maya nằm bên bờ sông Usumacinta thuộc bang Chiapas, Mexico. Trong thời
**Uxmal** (tiếng Yucatec Maya: _Óoxmáal_ ) là một thành phố Maya cổ đại của thời kỳ cổ điển nằm ở México ngày nay. Đây được coi là một trong những địa điểm khảo cổ quan
**Yax Pasaj Chan Yopaat**, còn được gọi là **Yax Pasaj Chan Yoaat**, **Yax Pac** và **Yax Pasah** là một nhà vua vương quốc Maya của Xukpi từ năm 763 đến năm 810 hoặc muộn hơn.
**Guatemala**, tên chính thức **Cộng hoà Guatemala** (, IPA: , Tiếng Việt: _Cộng hòa Goa-tê-ma-la_), là một quốc gia tại Trung Mỹ, ở phần phía nam Bắc Mỹ, giáp biên giới với México ở phía
Dưới đây là danh sách các Di sản thế giới do UNESCO công nhận tại châu Mỹ. ## Antigua và Barbuda (1) trái|nhỏ|[[Xưởng đóng tàu Nelson|Xưởng tàu Hải quân Antigua.]] * Xưởng tàu Hải quân
Danh sách những địa điểm ở Guatemala: ## Thànn phố hiện đại và thị trấn quan trọng Dân số theo điều tra năm 2002. [[Thành phố Guatemala, thủ đô Guatemala]] [[Quetzaltenango]] [[Chimaltenango]] [[Huehuetenango]] [[Puerto Barrios]]
**Nhím Sonic** (tiếng Anh: _Sonic the Hedgehog_, tiếng Nhật: ソニック-ザ-ヘッジホッグ, _Sonikku-za-Hejiihoggu_) là một nhân vật game, là nhân vật chính trong loạt game được phát hành bởi Sega, ngoài ra còn xuất hiện trong các
nhỏ|phải|Bản đồ của khu vực Angkor ở Campuchia nhỏ|phải|Bản đồ Đế quốc Khmer vào thời điểm cực thịnh của nó nhỏ|Bức ảnh về Angkor Wat do Emile Gsell chụp năm 1866 **Angkor** là một tên
**Chichen Itza** (từ tiếng Maya Yucatec _chich'en itza' _, "Tại miệng giếng của người Itza") là một địa điểm khảo cổ thời tiền Colombo do người Maya xây dựng, nằm ở trung tâm phía bắc Bán
**Palenque** (**Bàak**') là tên một thành phố Maya cổ tại México. Phần lớn di tích nay đã bị rừng rậm bao phủ. Thành phố thời kỳ tiền Colombo và Vườn quốc gia Palenque tọa lạc
thumb|phải|Calakmul trên bản đồ [[Văn minh Maya|Nền văn minh Maya.]]**Calakmul** ( hoặc **Kalakmul**), là tên một thành phố cổ của người Maya nằm ở bang Campeche, sâu trong rừng rậm của vùng lưu vực sông
**_Mulsanteus_** là một chi bọ cánh cứng trong họ Elateridae. Chi này được miêu tả khoa học năm 1875 bởi Des Gozis. ## Các loài Các loài trong chi này gồm: * _Mulsanteus abdominalis_ (Solier,
**Thành bang** (, ), **thị quốc** (), **thành quốc** () hay **thành phố-quốc gia** (, hay ) là một thực thể độc lập hoặc tự trị, không do một chính quyền địa phương khác quản
__NOTOC__ Trang này liệt kê các board game, trò chơi thẻ bài, wargame, trò chơi mô hình thu nhỏ, và trò chơi nhập vai tabletop xuất bản năm 2012. Đối với trò chơi điện tử,
__NOTOC__ Trang này liệt kê các board game, trò chơi thẻ bài, wargame, trò chơi mô hình thu nhỏ, và trò chơi nhập vai tabletop xuất bản năm 2011. Đối với trò chơi điện tử,
**Thành phố cổ Chartun** là một di tích đô thị lớn của nền văn hóa cổ của người Maya mới được phát hiện vào tháng 06 năm 2013 tại khu rừng mưa ở Đông Nam
[[Tập tin:America 1000 BCE.png|thumb|right|Lược đồ thể hiện các cộng đồng người ở châu Mỹ vào năm 1000 trước Công nguyên. ]] **Thời kỳ tiền Colombo** () bao hàm tất cả các giai đoạn lịch sử