✨Tiếng Trống Mê Linh

Tiếng Trống Mê Linh

Đoàn cải lương Thanh Minh (1976)

Giai đoạn lịch sử: Hai Bà Trưng đánh giặc Đông Hán, năm 40

“Sắt son một dạ đền ơn nước Muôn dặm đường trường vó ngựa tung, Gươm báu khắc sâu lời nguyện ước Quên mình rửa sạch mối thù chung.”

[Nhạc nền đoạn giới thiệu mở đầu: điệu Cao Phi] Nhóm kịch tác gia Trương Minh sáng tác Theo kịch bản Trưng Vương của Việt Dung. Đạo diễn: Ngô Y Linh Điều hợp trình diễn: Hà Duy Họa sĩ: Lương Đống Biên đạo múa và âm nhạc: Văn Khánh Y trang: Tám Trống Dàn nhạc Văn Khánh. Tân nhạc: Lục Tích Hồng, Trần Văn Mùi, Đỗ Văn Ba, Phan Thành Nhàn, Lê Hiếu Đức. Cổ nhạc: Phạm Văn Phụng, Trần Văn Trôn, Võ Phú Hạo. Phân vai nghệ sĩ: Thanh Nga : Trưng Trắc Hà Mỹ Xuân: Trưng Nhị Kim Hương: Nàng Tía Ngọc Nuôi: Lê Chân Bích Sơn: Thánh Thiên Thanh Sang: Thi Sách Văn Ngà: Tô Định Hoàng Giang: Tào Uyên Hùng Minh: Mã Tắc Bảo Quốc: Chương Hầu Quốc Nhĩ : Đông Bảng Ba Xây: Đô Trinh

và toàn thể nam nữ diễn viên trong các vai khác và màn ca múa. Và một số diễn viên khácDân chúng tập trung trên núi Nghĩa Lĩnh, múa hát chờ đợi đến giờ nổi trống đồng làm lễ. Đông Bảng cùng cụ Đô Trinh bước ra:

Đông Bảng: Nghe đây nghe đây, tất cả đồng bào hãy nghe đây nghe đây. Hôm nay là ngày giỗ tổ Hùng Vương, Thi tướng quân mời tất cả dân làng tề tựu trước đền Hùng, chờ đợi đến giờ nổi trống đồng làm lễ tế cáo cùng Quốc Tổ. Đồng bào hãy nghe đây nghe đây ...

Chương Hầu (chạy ra): Nghe cái gì, nghe cái gì, nghe cái gì. tại sao các người dám tụ tập rầm rầm như vậy chớ? Hả.?

Cụ Đô Trinh: Có việc gì không gã Chương Hầu?

Trưng Nhị bước ra, đứng cạnh Đông Bảng.

Chương Hầu: Thái thú Tô Định đã ra nghiêm lệnh, cấm dân chúng tụ tập đông đảo, nếu người biết đó hả, mình hổng có yên đâu.

Đông Bảng: Nhưng dân ta không thể quên ngày giỗ Tổ được. Ông muốn yên thì hãy lánh mặt đi

Chương Hầu: Hừ, các người không sợ mất đầu à?

Trưng Nhị: Mất nước mới đáng sợ hơn chớ.

Chương Hầu: À, bà Trưng Nhị, Từ núi Nghĩa này đến chỗ đóng quân của đô úy Mã Tắc không xa lắm, hắn có thể đem cả giáp binh tới đây. Bà nên ra lệnh cho dân làng tản bớt đi

Trưng Nhị: Chị Trắc tôi đã nghĩ đến điều đó rồi, nhưng Đông Bảng hãy hỏi lại ý của mọi người cho Chương Hầu thấy rõ.

Đông Bảng: Hỡi đồng bào hãy nghe đây, hôm nay chúng ta tụ hội về đền Hùng để làm lễ giỗ Tổ, có thể bị giặc bắt, vậy đồng bào nghĩ thế nào ?

Cụ Đô Trinh: Mất đầu cũng không sợ.

Mọi người đồng thanh: Mất đầu cũng không sợ.

Chương Hầu: Mất đầu lấy gì sợ ?

Trưng Nhị: Chương Hầu đã nghe rõ rồi chớ. Bá tánh không sợ mất đầu vì họ không muốn làm người dân mất nước [Xuân Tình, lớp 4 ?] Nên tất cả đã vượt núi băng rừng về giỗ tổ Hùng xây dựng non sông tự ngàn xưa làm rạng rỡ giống nòi. Cụ Đô Trinh tuổi già suy nhược từ Long Biên cũng lặn lội đến nơi này. Đông Bảng kia nằm đợi đã bao ngày. Góp mặt sớm nhất lại là nàng Thánh Thiên.

Chương Hầu: Nhưng tôi mảng lo việc của Tô Định cùng Mã Tắc từng xuống lệnh truyền, cấm chúng dân tụ tập đông người, nếu ai cãi lời thì sẽ bị thiệt thân.

Đông Bảng: Tô Định là thái thú, Mã Tắc là đô úy sang cai trị nước mình. Lệnh của chúng là lệnh của sói lang, thì tại sao lại bắt dân phải răm rắp thi hành?

Cụ Đô Trinh: Huống chi đây là tục lệ,

hàng năm dân chúng đến đền Hùng, trước biết ơn người khai sáng sơn hà sau muôn lòng quyết bảo vệ non sông.

Trưng Nhị: Chương Hầu! Tất cả những người có mặt, nào xá kể gông cùm kềm kẹp một dạ tìm về đứng trên núi Nghĩa ví như hình đàn voi trên dãi Phù đinh. Chín mươi chín con cùng một hướng quay đầu, chỉ một con phản là bị ém chết ngay. Tích cũ gương xưa để lại rành rành, Ai người có mắt nên lấy đó mà làm gương

Chương Hầu: Hừ, ta vầy mà so sánh với voi được à. Voi khác người khác chứ bộ. Quan quân cai trị còn khác hơn nữa, tôi lo là lo chúng sẽ làm cỏ cả vùng này.

Có tiếng vó ngựa, Thánh Thiên chạy vào.

Thánh Thiên:  Kìa chị, đội kị binh của Mã Tắc đang tiến hướng về núi này, em phi ngựa về đây cấp báo.

Chương Hầu: Đó, tôi nói có sai đâu, thấy hông, đô úy Mã Tắc đem quân tới đây mà. Ổng mà đem quân tới đây rồi đó nghe, gươm tuốt ra khỏi vỏ, chém chém chém chém ... Đông Bảng: thôi

Chương Hầu: cái gì? Đông Bảng: Ông sợ thì ông hãy lánh mặt đi, để dân chúng ở đây người ta đối phó

Chương Hầu: Lánh mặt thì phải lánh mặt rồi. Để ở đây đô úy Mã Tắc nhận diện được thì nguy à, phải tìm chỗ chốn chứ, ngu ..ở đây à ...

Nàng Tía (gánh rượu đi vào):

Ai mua rượu hôn? Ai mua rượu hôn? [Đoạn này có âm hưởng của dân ca Bắc Bộ, có thể là phỏng theo điệu Trống Quân] Rượu ngon này là rượu của đền Hùng Rượu chưng mà sao xuyến rượu chung tình nồng

Chương Hầu: Xem sớt tình nồng cái gì, nguy tới nơi rồi, ra chỗ khác cho tôi đi coi Nàng Tía.

Nàng Tía: Khoan đã Chương Hầu, mời ông xơi rượu cái đã, uống rượu này gan nhỏ thành to, mật lưng thành mật đầy, xin mời, xin mời mà ...

Chương Hầu: Cám ơn, cám ơn, cám ơn, để khi khác, để khi khác. (Chương Hầu chạy mất)

Nàng tía: ố, chương hầu Trưng Nhị:  Em, thôi đừng đùa cợt nữa.

Nàng Tía: Dạ thưa chị, em làm cho Chương Hầu mắc cỡ bỏ đi xa để em tiện báo cáo mấy điều cơ mật [Cặp đôi bài bản: Ngũ Điểm - Bài Tọa (tên đầy đủ: Ngũ Điểm Mai - Tọa Ngọc Lầu).Tuy nhiên trên các trang web hay gọi là: Ngũ Điểm - Bài Tạ] Với gánh rượu này em len lỏi vào địch quân Tìm biết chúng hiện đang bất đồng Tào Uyên thì muốn an dân, trong khi Mã Tắc lại say máu người

Thánh Thiên: Tin thêm là chúng tới nơi này, nhằm thăm dò lực lượng chúng ta rồi chúng sẽ ra tay diệt trừ

Trưng Nhị: Tin tức thật là quý báu. Ta mau vào trình với tướng quân để người sắp đặt kế mưu, bảo toàn nghĩa cả cho rạng danh đền Hùng.

Trưng Nhị: Cụ Đô Trinh và bà con chuẩn bị lễ giỗ Tổ, chúng tôi sẽ trở lại đây ngay. Vâng.

Trưng Nhị: Đi em

Cụ Đô Trinh: Đồng bào hãy nghe đây, giặc sắp đến để ngăn trở không cho chúng ta làm lễ giỗ Tổ, chà đạp lên tập tục ngàn đời của chúng ta, dầu có phải chết, chúng ta cũng quyết ngăn không cho giặc được tự ý hoành hành.

Đông Bảng: Phải, nổi trống làm lễ ngay đi cụ!Mọi người đứng im lặng phẫn uất.

Trưng Trắc: Phu tướng ...

Thi Sách: Tại sao nàng ngăn không cho nổi trống đồng? Tại sao nàng lại làm giảm khí thế quân ta chớ? Nàng hãy nhìn kìa, Đông Bảng, Đô Trinh, Trưng Nhị và Thánh Thiên, tất cả đều phẫn uất.

Đông Bảng: Thi phu nhân, nhà tôi đời đời sống bằng nghề lò rèn. Ba năm trước, chỉ vì rèn một con dao đi rừng để phòng thú dữ, cũng bị Mã Tắc khép tội và đóng dấu chữ vào trán này đây.

Trưng Trắc: Điều đó Trắc tôi được biết. Chúng đã dùng sắt đỏ in vào giữa trán. Đông Bảng đã nung sắt đỏ hơn để xóa dòng chữ ô nhục kia đi.

Đông Bảng: Lửa lòng tôi nóng hơn sắt đỏ, Cho nên tôi không còn biết thịt da bỏng cháy. Hàng chữ trên trán trở thành ám ảnh đêm ngày đẩy bước chân tôi [Xuân Tình, lớp 4?] Đi khắp nơi làm kẻ không nhà, hằng mong quên được chuyện đau buồn, của kẻ đã làm thân nô lệ thế mà nào có được đâu. Tôi đây sẵn sàng liều thân để chống giặc, quyết không thể nào chịu nhục, thì tại sao bà lại ngăn cản không cho?

Trưng Nhị: Hay là chị sợ e lo thế giặc, và không tin tưởng lòng dân đang phẫn hận?

Thánh Thiên: Nếu việc nào cũng van xin nài nỉ, thì còn gì là thể diện của người Nam? Dầu cho ngày nay giữ được trống đồng, thì nỗi nhục này còn nỗi nhục nào hơn? Thi Sách: Thôi thôi dẫu có chê trách nhau cho lắm lời, việc đã lỡ rồi thì nên nuốt nhục là hơn.

Trưng Trắc: Không! Trắc tôi không phải là kẻ tham sanh qúy tử. Việc sống thác của riêng mình đã gác bỏ từ lâu. Nhưng sống hay chết cũng phải làm sao có lợi cho cả vạn dân Nam [Nam Ai, lớp Mái] Đang quằn quại giữa bọn xâm loàn. Nhứt thời không nén được hờn căm sẽ gây thảm họa đau lòng. Giặc bạo tàn đã bủa vây mà ta thì sức yếu cô đơn chỉ một trận chiến khơi màn là tan tác cả quê hương. Chi bằng chúng ta nên nén dạ căm thù Rồi lo tích thảo đồn lương Giáo gươm quân sĩ luyện rèn, chờ cơ hội để vùng lên. Khi chưa dậy như rừng sâu gió lặng khi vùng lên như biển cả sóng gào. Toàn dân với sức mạnh căm thù, lo gì không đuổi được xâm lăng.

Cụ Đô Trinh: Đúng, đúng lắm. Thi phu nhân quả có tài thao lược, chỉ một khoác tay ngăn không cho già này giục trống, là đã nắm cả một ý đồ trọng đại cho mai sau. Hay lắm.

Đông Bảng: Đông Bảng tôi xin tâm phục.

Trưng Trắc: Đông Bảng, nước đã mất thì tránh sao được nhục? Đông Bảng đã cho chúng ta hiểu sâu hơn điều đó. Biết nuốt hờn căm làm sức mạnh. Chính lúc này, xin nhớ lấy hờn căm! Phu tướng, giờ đây ta hãy tế cáo với tổ tiên thề lấy máu mà rửa nhục.

Thi Sách: Phải! Phải tế cáo với tổ tiên thề lấy máu mà rửa nhục. Cụ Đô Trinh, mời cụ hãy giục trống đồng tuyên thệ.

Cụ Đô Trinh: Tuân lệnh!

Cụ Đô Trinh nổi trống đồng, Trưng Trắc giương cao ngọn đuốc, tuyên thệ:   Hỡi đồng bào trăm họ Giặc Đông Hán đang xéo dày đất nước Nhục nào hơn nhục nô lệ ngoại bang? Thà chết mà đứng thẳng, Không cam chịu sống quỳ Đất nước Nam cẩm tú Người dân Nam anh hùng Trước đền thờ Quốc Tổ Thề hi sinh giết giặc cứu non sông.

Mọi người đồng thanh: Giết giặc cứu non sông! Cụ Đô Trinh: Xin Thề!

Mọi người đồng thanh:  Xin thềMã Tắc và Tào Uyên đem một toán quân Hán xông đến.

Mã Tắc:  Cận tướng. Cận tướng: dạ

Mã Tắc:  đốt hết, chém hết cho ta!

Tào Uyên:  Đợi lệnh ta, đợi lệnh ta, đợi lệnh ta. Lui tất cả.

Mã đô úy, không nên, không nên.

Mã Tắc: Tào quân thừa, lúc ở tại bản doanh, ông cứ lải nhải lặp đi lặp lại câu nói ấy, bây giờ tới đây còn muốn cái gì?

Tào Uyên: Mã đô úy quên đây là đền thờ của Hùng Vương sao ?

Mã Tắc: Đền thờ của Hùng Vương thì sao? Ta bất cần. Đối với cái bọn Giao Chỉ này này, nếu ta không ra tay để chém giết chúng đi thì làm sao có thể trừng trị chúng được chứ?

Tào Uyên: Thiên triều đã chiếm được Giao Chỉ hàng trăm năm, sự chém giết không ngừng tay, mà càng chém giết bao nhiêu, chúng nó lại nổi lên chống lại bấy nhiêu. Theo tôi nghĩ, có thể ngồi ở trên mình ngựa lấy… cả thiên hạ, chứ không thể ngồi ở trên mình ngựa mà cai trị cả thiên hạ. Hứ. Đối với cái bọn man di này, phải ràng đầu nó như ràng đầu ngựa, buộc mũi nó như buộc mũi trâu, cứ ràng, cứ buộc như vậy là thượng sách.

Mã Tắc: Phải ràng buộc chúng?

Tào Uyên: Ừ.

Mã Tắc: Bằng cách nào?

Tào Uyên: Luật pháp của thiên triều có nhiều khi bén nhọn hơn gươm giáo. Nhưng ta đánh rắn á, ta phải đánh trên đầu của rắn.

Mã Tắc: Đánh rắn phải đánh trên đầu của rắn?

Tào Uyên và Mã Tắc cười nham hiểm.

Mã Tắc: Thi Sách đâu? Thi Sách đâu?

Chương Hầu: Dạ, dạ bẩm đô úy, Thi tướng quân đang ở trên miếu Tổ.

Mã Tắc: Báo với Thi Sách rằng có Mã đô úy đến!

Chương Hầu: Tuân lệnh.

Mã Tắc: Trong tất cả các người đây chỉ có một thằng đó biết nói thôi sao?

Cụ Đô Trinh: Khổng phu tử của quý quốc có nói: “ngưu tầm ngưu, mã tầm mã”, gã Chương Hầu tiếp chuyện với ngài cũng là lẽ ấy thôi.  Mã Tắc: Căm ngay, khốn nạn

Tào Uyên: Khoan Thi tướng quân tới.  ( Thi Sách bước ra.) Tào Uyên (nói nhỏ với Mã Tắc): Đó, nó đó. Thi tướng quân tới.  Thi Sách: Chẳng hay Tào quận thừa và Mã đô úy đem quân đến đây có việc chi chăng?

Mã Tắc: Ông Thi Sách đó à, ông có biết rằng là lịnh của thiên tử cấm không cho tụ tập đông người không? Tại sao ông lại không tuân lịnh?

Thi Sách: Giỗ tổ Hùng Vương là tục lệ ngàn đời, là dân Việt, chúng tôi không thể nào lãng quên được.

Mã Tắc: Là hạ nhân trước đó các ông phải nhớ, ở vào địa vị của các ông, lịnh của thiên triều là trên hết, biết chưa?

Thi Sách: Mã đô úy, khuyên ông chớ nên đổ dầu vào lửa. Ở cương vị ông, nếu những người dân của quý quốc bị người ta bắt phải quên đi [Ngựa Ô Bắc (Lý Ngựa Ô Bắc)] Tổ tiên lăng miếu cõi bờ sống trong kiếp sống tăm tối thú cầm có thể nào cúi đầu mà chịu nhục hay không?

Mã Tắc: Thôi câm đi! hứ Bọn của các ngươi quả thật là to gan dám chống lệnh vua lắm lời kiêu căng Tổ tiên, cõi bờ, lăng miếu? các ngươi dám chống lại lệnh của ta thì tội ấy khó dung tha. Cận tướng! (Dạ)

Tào Uyên: (Khoan!) Mã đô úy hãy nên bình tâm xét lại. Tục lệ thờ cúng tổ tiên là tục lệ lâu đời của người Việt. Tôi tưởng ngài cũng nên tha thứ, để tỏ ra mình là độ lượng khoan hồng.

Mã Tắc: Tất cả nghe đây Ta tha thứ cho một lần này, là lần thứ nhứt với các người mà nên nhớ rằng đây là một lần sau chót, nghe chưa.

Tào Uyên: Tất cả nhớ nhé Chúng ta mau quay gót trở về, vì trời đã xế chiều, và ta còn điều bàn bạc ở trung dinh.

Mã Tắc: Khoan! Lệnh của thiên tử đã truyền, phải thâu hết đồ đồng, đồ sắt đem về Lạc Dương để xây cung điện, nhưng tại sao chiếc trống đồng này các người lại không nạp? Tại sao ?

Cụ Đô Trinh: Cả vùng này chỉ còn có một trống đồng, để tế trời đất, lễ tổ tiên, mà các ông cũng định tóm thâu hết à?

Tào Uyên (bước lên ngắm nghía chiếc trống đồng, rồi quay lại nói nhỏ với Mã Tắc): Trống đẹp thật, to thật, nó có khắc Chim Lạc biểu tượng của dân Nam vỗ cánh bay cao, chiếc thuyền lướt sóng hiểm nguy, Mặt Trời chói lòa ánh sáng. Đẹp!

Mã Tắc:  Cận tướng! Mang trống đồng về dinh cho ta!

Cụ Đô Trinh: Khoan! Không ai được động đến báu vật của chúng ta.

Mã Tắc: ( Cười) Tính mạng của các ông có giữ được không ?

Cụ Đô Trinh: Ta cần giữ trống chứ không cần giữ mạng.

Mã Tắc xông lên, Đông Bảng hô mọi người cản lại.

Đông Bảng: Tất cả anh em của chúng ta đâu?

Thi Sách: Mã đô úy. Ông lại nóng nảy nữa rồi. Đối với những người dân Việt chúng tôi, tại sao ông lại thích dùng gươm giáo vậy?

Mã Tắc: À, là tại ...

Thi Sách: Chiếc trống đồng này không phải chỉ là vật riêng của những người dân tụ họp ở đây không đâu.

Mã Tắc: Sao bây giờ các ông lại muốn làm loạn với ta?

Thi Sách: Loạn hay không là do nơi cách xử sự của ông.

Mã Tắc rút gươm, Tào Uyên cản lại: Khoan! Khoan khoan Chớ nóng, đừng nóng

Tào Uyên: Thi đại nhân! Ngài là một trang tuấn kiệt ở Châu Diên, lẽ nào không khu xử cho yên [Mẫu Tầm Tử] Có lý đâu để cho đáng tiếc cái chuyện này? Tô thái thú có lòng mến ông, nhiều lần phái tôi đến tận quý gia tặng châu báu ngọc ngà, tỏ lòng thân thiện

Thi Sách: Tôi xin cám ơn người, Nhưng trống đồng là báu vật thiêng liêng của một quận Châu Diên.

Mã Tắc: Còn ta quyết chiếm đi cho bằng được, Cận tướng đâu, mang trống đồng về dinh cho ta

Cụ Đô Trinh: (Khoan!) Muốn khiêng trống đồng phải bước qua xác của ta

Thi Sách: Đô úy, hãy chờ tôi bàn lại với mọi người xem.

Mã Tắc: Không! Tôi muốn ông phải tuân lịnh đem trống đồng dâng nạp. Bằng trái ý của ta thì các người sẽ toi mạng, và nơi này sẽ biến thành bình địa.

Thi Sách: Bình địa? ha ha ha ha ha ... Thi Sách (bước lên dõng dạc): Tổ tiên xưa khó nhọc, mới đúc nên trống đồng. Gửi hồn thiêng đất nước, trong tiếng trống oai hùng. Trống thúc trâu cày ruộng, Trống gọi người đi săn, Trống báo tin cướp dữ, Trống xuống lệnh phải quên mình.

Cụ Đô Trinh: Đầu ta dù có rụng, vẫn quyết giữ trống đồng.

Đông Bảng: Giữ trống bằng sức mạnh, của đôi cánh tay này.

Nàng Tía: Giữ trống bằng đòn gánh, đập quân cướp tan thây.

Thánh Thiên: Giữ trống bằng tên sắt, cắm giữa ngực loài tham.

Trưng Nhị: Đánh cho chúng cuốn vó, dân mới được yên lành.

Mọi người đồng thanh: Đánh, đánh, đánh.

Mã Tắc: Thôi. Đánh đánh đánh cái gì? Hừ, các người muốn tạo ra điều sát máu à?

Có tiếng vó ngựa, Tô Định đến. Mã Tắc và Tào Uyên Đồng thanh: Chào

Thi Sách: Kính chào Tô thái thú, rất tiếc là Tô thái thú đến gặp lúc chúng tôi đang tiến hành lễ Tổ, xin Tô thái thú hãy miễn thứ cho. Mã đô úy, thiết tưởng hồi nãy Mã đô úy cũng đã nghe chúng tôi nói rồi. Thưa bà con trăm họ, chúng ta quyết cử hành ngay lễ Tổ. Cụ Đô Trinh, mời cụ hãy nổi trống đồng tuyên thệ.

Cụ Đô Trinh: Tuân lịnh!

Mã Tắc: Bẩm thái thú, bọn họ ương ngạnh như thế là cùng, xin phép ngài cứ ra lệnh để cho tôi làm cỏ cả vùng này.

Cụ Đô Trinh vung tay định nổi trống, Trưng Trắc đi xuống, ngăn cụ Đô Trinh. Trưng Trắc: Khoan,

xin cụ hãy chờ giây lát!

Mã Tắc ( cười): Ít ra cũng phải có một kẻ biết sợ oai trời như Thi phu nhân đây thì mới cứu sinh mạng cho cả vùng này chứ. Cận tướng, mang trống đồng về dinh cho ta!

Tô Định: Khoan! Tất cả đợi lệnh ta! Mã đô úy, khi có mặt ta nơi đây, chỉ có ta mới là người có quyền ra lịnh.

Mã Tắc: Tuân lịnh!

Tô Định: Thi tướng quân vừa rồi cãi lịnh của Mã đô úy, tụ tập nơi đây để tế lễ gì có phải không? Thi Sách: Phải, vì dân chúng tôi không thể quên ngày giỗ Tổ được.

Trưng Trắc: Tô thái thú, Trắc tôi thường nghe nói, điều gì hợp với đạo lý dầu không ra lịnh người ta vẫn làm. Điều gì trái với đạo lý, dầu có ra lịnh, người ta vẫn không làm. Nay các ông cậy vào gươm sắc giáo dài để ngăn cấm tập tục ngàn đời của chúng dân là trái với đạo lý đó.

Tô Định Đạo lý? Đạo lý? ( Cười):  Đạo lý nằm ở trong tay của kẻ mạnh, lẽ nào Thi phu nhân cũng không hiểu điều đó hay sao?

Trưng Trắc: Hơn hai trăm năm trước, Tần Thủy Hoàng có lẽ cũng đã nghĩ như thế, xua năm mươi vạn quân xâm chiếm phương Nam, nhưng rồi cũng nếm mùi thảm bại

Tô Định: Cao kiến thay, nhưng có điều gì khiến cho Thi phu nhân không tin vào đạo lý của ta.

Trưng Trắc: Chim cắt tuy bé nhưng có thể chống nổi con diều hâu lớn Quả cân tuy nhỏ, cũng có thể nhấc bổng ngàn cân Chim cắt quả cân đã biết thuận chiều đạo lý, đó là chuyện dông dài phù phiếm, tưởng Tô thái thú ngài hỏi để làm chi? Chúng tôi là tiểu quốc, các ngài là đại bang, các ngài đã xua quân chiếm đóng đất này, thì các ngài phải nên lấy nghĩa nhân, mà đối xử với chúng tôi [Đảo Ngũ Cung (Nam Đảo)] Như thế mới mong không tức nước vỡ bờ. Nhớ chuyện Hán đế ngày xưa tranh nghiệp bá với Hạng vương thường lo điều nghĩa nhân nên thắng rất dễ dàng chuyện ghi trong sách sử nước ngài sao ngài không học lấy cho thông?

Tô Định: Sử ta đã chép những chương gươm sắc bao nhiêu ta thêm nhiều vô lượt.

Thi Sách: Phu nhân! Đối với mối nhục nhường này, Ta không thể phân phải trái được đâu.

Tào Uyên:Thi Sách! Tôi xin ông cần suy nghĩ thiệt hơn, Nếu không máu dân nhuộm đỏ đền Hùng.

Mã Tắc: Giờ ta chỉ cần lấy trống đồng, Các người có dâng nạp hay không?

Thi Sách kiên quyết: Không!

Trưng Trắc: Phu tướng ...

Mã Tắc: Cận tướng, tuốt gươm trần xông tới, nếu kẻ nào ngăn cản, chém!

Tô Định: Khoan! Tất cả đợi lịnh ta! Cận tướng: Tuân lịnh Tô Định (nhìn quanh quan sát động thái của mọi người khắp một lượt rồi cười nham hiểm): Xin thành thật cáo lỗi, cáo lỗi. Bổn chức đây rất tôn trọng tập quán của quý quốc. Hạ tướng của bổn chức không biết nên mới phạm lỗi. Xin thành thật cáo lỗi, cáo lỗi. Bây giờ quý vị cứ tiến hành cuộc lễ ngay đi.

Mã Tắc: Bẩm thái thú, như thế này nghĩa là sao ?

Tô Định: Im! Không phải lúc nào cũng dùng vũ lực. Người đàn bà đó đáng cho nhà ngươi khiếp sợ đó. Truyền lịnh lui quân! Tuân lịnh Quân Hán lần lượt rút hết khỏi núi Nghĩa Lĩnh.

Tô Định: Cáo lỗi, cáo lỗi…. về….Tào Uyên đứng chờ trong rừng, đi đi lại lại. Chương Hầu lò dò đi tới từ phía sau kêu dạ một tiếng, Tào Uyên bị bất ngờ, quay lại đụng phải Chương Hầu.

Chương Hầu: Dạ, bẩm quận thừa, kẻ hèn này không ngờ được gặp quận thừa tại đây.

Tào Uyên: Ông có phải là Chương Hầu không ?

Chương Hầu: Dạ, bẩm quận thừa, nó đó.

Chương Hầu cúi rạp sát đất vái Tào Uyên.

Tào Uyên: Ông làm như ông hông có xương sống vậy. Sao? Ông bảo rằng có điều cơ mật, muốn cần báo với ta, tại sao không thân hành đến trung dinh ta mà cấp báo, lại hẹn gặp chỗ này?

Chương Hầu: Dạ bẩm quận thừa, xin ngài tha tội, tôi sợ lân la đến dinh trung thì sẽ bị thám mã của Thi tướng quân nó để ý.

Tào Uyên: À à, được rồi. Những lời bộc trực của ông, cũng chứng tỏ ông có dạ trung thành với thiên triều. Ta tạm tha cho đó nghe ông.

Chương Hầu: Dạ, bẩm quận thừa, ngoài việc tận trung với thiên triều còn là lòng cảm phục của riêng tôi đối với ngài nữa chớ.

Tào Uyên:  Hả, ông cảm phục ta?

Chương Hầu: Dạ chẳng những cảm phục mà còn thương nữa.

Tào Uyên: Thương?

Chương Hầu: Thương lắm ạ, thương lắm.

Tào Uyên: Cám ơn! Nè, ở đời ai cũng ưa nịnh, nhưng nịnh vừa vừa vậy, nịnh quá coi hổng có vô.

Chương Hầu: Dạ, thiệt mà quận thừa. Tôi xin thề trước vong linh cả họ nhà tôi là tôi cảm phục ngài lắm, cho nên bất cứ cái chuyện gì tôi biết tôi đều tìm một mình ngài mà báo cho ngài biết. Dạ, tôi có chuyện này cơ mật lắm, dạ xin phép ngài.

Chương Hầu ghé tai Tào Uyên nói nhỏ một lúc

Chương Hầu: Bí mật lắm ngài, một mình tôi biết thôi ngài.

Tào Uyên: Đúng rồi, một mình ông biết là đúng rồi

Chương Hầu: Một mình thôi

Tào Uyên: Vì nãy giờ ta hổng nghe gì hết, ta chỉ nghe được mấy tiếng: xào xào, xọc xọc xọc xọc ….

Chương Hầu: Dạ, vậy thì tôi xin phép tôi được nói lớn. Dạ bẩm quận thừa, sau ngày giỗ tổ Hùng Vương, Bà Trưng tập hợp dân làng, luyện tập kiếm cung, tích thảo đồn lương ...

Tào Uyên ngắt lời: Chuyện đó ta biết rồi, ông không có chuyện khác để báo với ta sao?

Chương Hầu: Dạ, dạ có chớ. Dạ tôi muốn nói là trong nhóm người muốn gây loạn kia [Khốc Hoàng Thiên] không có tôi trong đó. Thú thật là tôi nhát còn hơn con thỏ. Sau này có trừng trị chúng dân, xin nhớ tôi, quan chừa.

Tào Uyên: (Nè!) Nếu như ông muốn giữ cái mạng già, thì phải nghe lời của ta.

Chương Hầu: (Dạ!) Dạ nếu như quan trên đây thâu dụng, thân này làm khuyển mã nó cũng vui

Tào Uyên: Ngựa trâu ta đâu có thiếu gì, chỉ cần ông làm nội ứng cho ta.

Chương Hầu: Nội ứng ( Chương Hầu nói nhỏ đệm theo) Tin tức loạn quân như thế nào, ông mau liền cấp báo chớ đơn sai.

Chương Hầu: Dạ, tưởng gì chứ chuyện đưa tin, báo tin tôi dư sức làm, dạ miễn là là ...

Tào Uyên: Im, bây giờ ông muốn đặt điều kiện hả? Muốn đặt điều kiện thì ngắt cái đầu để xuống đó rồi hãy nói.

Chương Hầu: Ngắt cái đầu để xuống đó, thì cái miệng nó hết nói rồi.

Tào Uyên: Thần khẩu nó hại xác phàm là cái chỗ đó đó.

Chương Hầu: Dạ

Tào Uyên: Ông có cái số làm tới quan đại thần, mà tại cái miệng ông nó kìm hãm cái số đó. Nếu không giữ, ta e có ngày ông mất mạng

Chương Hầu: Dạ bẩm quận thừa, ngài vừa nói là tôi có số làm tới quan đại thần.

Tào Uyên: Ờ, à hả, ờ …

Cả hai đứng cười nham nhở với nhau một lúc.

Tào Uyên: Ta cho ông biết, ta vốn là nhà địa lý tài ba mà hoàng đế phái ta qua phương Nam trấn áp những ngôi đất phát vương để ngăn ngừa hậu hoạn. Ta thấy ngôi mộ tổ phụ nhà ông đang nằm ở trong mạch phát tả bậc vân khôi.

Chương Hầu: Tả bậc vân khôi?

Tào Uyên: Ờ.

Chương Hầu: Vậy là tôi có số làm tới quan thừa tướng, trời ơi!

Tào Uyên: Nhưng cửa Đền Hùng án ngữ làm sao phát được. Muốn phát được phải triệt hạ Đền Hùng, họa may mới phát.

Chương Hầu: Triệt hạ đền Hùng?

Tào Uyên: Lẽ dĩ nhiên là nhà ngươi không bao giờ làm chuyện đó được.

Chương Hầu: Dạ dạ

Tào Uyên: Nè, nhưng hôm nay có binh của thiên triều rồi. lo gì cái chuyện đó không thành. Muốn thành sự thật, đến dinh trung ta giúp cho

Chương Hầu: Ngài giúp cho?

Tào Uyên : Ừ.

Chương Hầu: Dạ đội ơn ngài, vạn đội ơn ngài

Tào Uyên cười, vỗ đầu Chương Hầu rồi đi mất.Chương Hầu khúm núm một lúc rồi đứng cười một mình:

Ta sẽ làm quan tể tướng, kẻ nào chạm tới tay ta thì … nát thây.   Từ xa vẳng lại tiếng rao rượu của nàng Tía:

Ai mua rượu ngon hôn?

Chương Hầu: Ngon thiệt không à ?

Nàng Tía: Ai mua rượu ngon hôn?

Nàng Tía đi đến, nhìn thấy Chương Hầu thì dừng lại. Ai… mu..a..

Chương Hầu: Hừ, con nhỏ này sẽ nát thây.

Chương Hầu: rượu biểu coi rượu

Nàng Tía: Kìa Chương Hầu, bữa nay ông gọi rượu, chắc mật lưng muốn đầy, gan nhỏ muốn to phải không?

Chương Hầu: Hừ, đừng có ăn nói cái giọng trèo đèo, Ông cho biết chỉ nay mai, [Mẫu Tầm Tử] Ông là phụ mẫu chi dân. Lịnh của ông tất cả phải tuân hành, nếu muốn được hưởng giàu sang phú quý, phải dịu dàng ngon ngọt với ông, nàng nhứt định chẳng có mất phần đâu.

Nàng Tía: (Nè) Rượu uống chưa mà ông có vẻ say, hay mộng quan quyền làm cho ông ngất ngây?

Chương Hầu: hứ. Khi làm quan ta tuyển chọn nàng, làm thứ thiếp nàng có chịu hay không?

Nàng Tía: Ông làm quan?

Chương Hầu: Ừ.

Nàng Tía: Ủa, mà ông này làm quan gì ớ há?

Chương Hầu: Để ta nhớ coi.

Nàng Tía: Ờ … , à, vậy là tôi biết rồi.

Chương Hầu: Biết rồi hả?

Nàng Tía: Dạ, em xin ra mắt ông quan đàng… chi địa.

Chương Hầu: Đừng có nói bậy, mặt này mà quan đàng chi địa hả?

Nàng Tía: Không phải hả?

Chương Hầu: Hừ hứ, ta sẽ là võ tướng.

Nàng Tía: Võ tướng?

Chương Hầu: Ừ.

Nàng Tía: Trời ơi, làm võ tướng gì đi cái tướng gì kì quá vậy, đâu có phải.

Chương Hầu: Tại sao nàng dám ăn nói trịch thượng với ta hoài vậy, hả?

Nàng Tía: Dạ, nếu mà ông làm võ tướng thì tài nghệ của ông cao lắm phải hông ?

Chương Hầu: Ồ, không cao, không thấp, mà ta sẵn sàng hạ những người yếu đuối.

Nàng Tía: Chà, hạ những người yếu đuối?

Chương Hầu: Vậy đó chắc ăn

Nàng Tía: Được rồi, vậy tôi là người yếu đuối đây, mời ông, ông dám thử tài hôn?

Chương Hầu: Nàng đòi thử tài với ta?

Nàng Tía: Chứ còn sao, ông dám không?

Chương Hầu: Sao lại không dám, đợi ta suy nghĩ chút xíu.

Nàng Tía: Được.

Chương Hầu lẩm bẩm một mình:

Đúng là thần khẩu hại xác phàm rồi, thử tài biết gì thử đây trời. Cái đòn gánh này mà nó đập chừng hai cái dám đi theo tả bậc văn khôi lắm à. Hừ, mà hổng được, hổng ra oai con nhỏ này nó hổng sợ. Mà ra oai rồi mình dám sợ hơn lắm à.

Chương Hầu: Chuẩn bị chưa?

Nàng Tía: Rồi.

Chương Hầu: Từ nãy giờ ta nhớ lại những miếng võ của ta từ kiếp trước, kiếp này ta đem ra sử dụng. Chuẩn bị. Thủ.

Nàng Tía: Trời đất ơi, làm võ tướng gì thủ miếng võ tầm thường quá vậy?

Chương Hầu: Bởi vậy nàng đâu biết gì là võ nghệ, miếng võ người ta công phu như vậy mà nàng cho là miếng võ tầm thường hả.

Nàng Tía: Chứ .. sao.

Chương Hầu: Miếng võ này nó không phải là miếng võ tầm thường, mà nó thuộc về miếng võ … tầm bậy. Hừ, tầm bậy mà nàng đừng coi thường nghe chưa, tầm bậy mà ta đánh nàng né dám hụt lắm à.

Chương Hầu bắt đầu “trổ tài”, vung tay vung chân được hai ba cái thì bị nàng Tía tát trúng má bên phải.

Chương Hầu: Ôi trời ơi!

Nàng Tía: Ơ, có sao hông ngài võ tướng?

Chương Hầu: Hừ, đánh một cái chát rồi hỏi có sao hông? Hổng có sao, mà ta sợ có trăng ớ.

Nàng Tía cười

Chương Hầu: Đừng có cười, đừng có mừng, nàng đánh trúng ta bên đây là tại nãy giờ ta hông chịu để ý. Bây giờ ta bắt đầu ta để ý bên đây.

Nàng Tía: Rồi sao?

Chương Hầu: Nàng có thể đánh trúng bên đây, nhưng mà điều còn lại.

Chương Hầu vung chân vung tay loạn xạ, bị nàng Tía lấy đòn gánh vụt cho mấy cái, Chương Hầu chạy mất.Rừng núi Mê Linh, Trưng Trắc một mình đứng ngắm trăng.   Trưng Trắc (ngâm): Trăng lên cao,  Núi lên cao. Núi, trăng cùng một chí anh hào. Trăng soi vách núi in hình kiếm, Núi dựng vầng trăng khoác chiến bào. Mây bay gió nổi, Ta muốn theo trăng lên đỉnh núi, ngời trông đất nước với trời cao.

Thi Sách bước tới khoác áo choàng cho Trưng Trắc

Trưng Trắc: Phu tướng.

Thi Sách: Phu nhân, đêm đã khuya, phu nhân chưa vào an nghỉ sao?

Trưng Trắc: Mãi nhìn trăng đối bóng, thiếp liên tưởng đến chàng, một thanh gươm yên ngựa vẫy vùng, chịu gian khổ để gieo mầm hạnh phúc.

Thi Sách: Hạnh phúc? Đứng giữa Mê Linh mà còn nghĩ tới hạnh phúc, chắc hẳn không phải là thứ hạnh phúc bé nhỏ tầm thường? Ta về đây từ rừng núi Châu Diên, cũng mang nặng một tình yêu tha thiết.

Trưng Trắc: Tình yêu ấy, một tình yêu bất diệt, Yêu đồng bào, yêu tổ quốc, quê hương. Lòng mãi lo hạnh phúc của toàn dân, đâu dám nghĩ đến tình riêng nhỏ bé.

Thi Sách: Ta nhớ lại những đêm dài không ngủ, nghe bên trời văng vẳng tiếng vạc kêu sương, nhìn trăng khuya mà tấc dạ ngổn ngang, nguồn lửa hận nấu nung bầu nhiệt huyết. Khắc hai chữ "Diệt Thù" trên kiếm thép, quyết đạp bằng mọi chướng ngại phong ba. Ruổi vó câu trên muôn dặm đường xa, hầu báo đáp ơn nhà nợ nước.

Trưng Trắc Trên muôn dặm quan hà chàng cất bước, tay cầm tay, trăng in bóng chung đôi, Rồi mai đây mỗi kẻ một kẻ một phương trời, vui chiến đấu và cười trong gian khổ. Phút ly biệt của tình chồng nghĩa vợ. lời dặn dò hãy khắc cốt minh tâm. Thù nào sâu hơn thù lũ xâm lăng? Tình nào nặng hơn tình thương đất nước?

Thi Sách: Phu nhân ơi đôi phen ta muốn nói với phu nhân bằng những tiếng nói thân yêu để bỏ nỗi cô đơn sau những ngày xa vắng. Nhưng chợt nhớ quê hương đang đắm chìm trong lửa loạn nên những tiếng yêu đương bỗng thành ra muôn vạn tiếng căm…. hờn. [Vọng Cổ, câu 4] Từ độ quê hương quằn quại giữa điêu tàn, Trước thảm trạng dầu sôi lửa đỏ, ta nghe lòng mình chan chứa vạn niềm thương. (SL) Ta thương từng mảnh đất quê hương, từng mái lá, khóm cây, ngọn cỏ. thương vạn sanh linh đầu rơi máu đổ dưới gót xâm lăng tàn bạo của quân thù. (SL)

Trưng Trắc (nói dặm): Thiếp còn nhớ, đêm nọ, trên đồi xa, dưới ánh trăng sáng tỏ, cụ Đô Trinh có bảo với thiếp rằng: "Cứ nhớ đến ngày giỗ tổ Hùng Vương, đêm đêm trằn trọc không tài nào nhắm mắt".

Thi Sách: Phu nhân [Vọng Cổ, câu 5] Phu nhân ơi ta đợi một ngày kia khi dãi đất Mê Linh góp từng hơi thở, để thổi bừng lên ngọn lửa căm thù. Ngọn lửa đấu tranh giết sạch lũ tham tàn, cởi ách nô vong, bứt xiềng nô lệ, để hãnh diện là dân tộc Rồng Tiên. (SL) Tiếng hát thanh bình vang dậy khắp non sông, ngàn hoa thắm lại tươi cười trước gió, trong tiếng chim ca của buổi bình minh rạng rỡ có tiếng đôi tim kể lể chuyện tâm tình. (SL)

Thi sách (nói dặm): Phu nhân! Nhưng khắp đất nước đang vùng lên để bứt phá xích xiềng nô lệ, thì .. cái vui của đôi vợ chồng son trẻ, sẽ là cái vui chung của toàn thể dân Nam.

Trưng Trắc: Phu quân dạy rất phải. [Vọng Cổ, câu 6] Ôi rừng núi Mê Linh hùng vĩ quá. Núi trải mình đón đợi ánh trăng soi, Nghe đâu đây nhạc suối rền vang như tiếng vọng của hồn thiêng sông núi. Đường hành quân mịt mờ cát bụi, rợp bóng tinh kỳ theo vó ngựa đường xa. Bao giờ tắt lửa can qua, trời Nam vang vọng khúc ca thanh bình. (SL) Giờ ta gác lại bên mình tình cảm riêng tư, để lắng nghe tiếng thét gọi lên đường, Gái trai sôi máu căm hờn, ánh thép chập chờn bên ánh lửa Mê Linh. (SL)Đông Bảng phi ngựa tới.

Trưng Trắc: Ơ kìa, Đông Bảng.

Đông Bảng: Kính chào nhị vị chủ tướng.

Thi Sách: Đông Bảng, anh em Ở trong hang núi thế nào ?

Đông Bảng: Bẩm chủ tướng, anh em suốt ngày lo rèn gươm giáo.

Thi Sách: Được bao nhiêu rồi?

Đông Bảng: Bẩm, năm trăm thanh gươm và một ngàn ngọn giáo. Dân chúng quanh vùng còn bảo nhau, phá lưỡi cày đem vào hang núi để nghĩa quân rèn thêm.

Trưng Trắc: Phá lưỡi cày rèn gươm giáo thì lấy gì mà cày ruộng?

Đông Bảng: Chủ tướng khỏi phải lo đâu, họ đã hạ những cây lim già xuống lấy gỗ đẽo làm lưỡi cày, họ bảo, giết sạch bọn cướp nước đi, thứ gì cũng có, lo gì thiếu sắt thiếu muối nữa.

Thi Sách: Phải, cứ giết sạch bọn cướp nước, thứ gì cũng có.

Đông Bảng: Anh em còn nói: "Đói chịu được, rét chịu được, nhưng nhục mất nước không thể nào chịu được".

Trưng Trắc: Đói rét chịu được, nhưng nhục mất nước không thể nào chịu được, đó là đạo lý của dân tộc ta đời đời truyền lại.

Đông Bảng: Đêm nay tôi đường đột phi ngựa về đây là do anh em cử tôi đem về dâng lên nhị vị chủ tướng một đôi gươm báu này.

Thi Sách và Trưng Trắc rút gươm ra khỏi vỏ, nhìn dòng chữ khắc trên gươm.

Thi Sách: "Vị Quốc Vong Thân", gươm khắc lời tâm huyết

Trưng Trắc: "Vị Quốc Vong Thân", ánh sáng mờ nhựt nguyệt.

Thi Sách: Các nghĩa sĩ đã khắc những dòng chữ này vào gươm báu à ?

Đông Bảng: Bẩm chủ tướng, Thưở xưa vị thành hoàng làng tôi chính là người rèn roi cho Thánh Gióng đánh giặc Ân,  Nay chúng tôi nối nghiệp tiền nhân rèn đôi gươm báu khắc lời tâm huyết tự nguyện vì nước quên mình, [Xàng Xê, lớp Hò] Kính dâng lên lòng quyết tâm hiến thân cho đại nghĩa, Lâu nay chúng ta cắn răng đợi chờ cơ hội. Giặc thêm bạo tàn, giết người quá lắm khắp cả nơi nơi.

(Trưng Trắc: Điều đó Trắc tôi được biết.)

Đông Bảng: Xin chủ tướng phất cờ khởi nghĩa, Để cứu dân lành thoát cảnh lầm than. Chúng tôi nguyện đứng cùng người trải mật phơi gan, Dẫu có nát thân hay thế nào cũng chẳng từ nan.

Thi Sách: (Phải). Chính ta cũng ngày đêm xót xa bầm gan tím ruột. Những ý kiến của anh em góp vào làm cho ta càng thêm thấm thía hơn. Đứng giữa trời sương thức suốt canh trường là tính chuyện khởi binh, Giết sạch lũ xâm lăng cho muôn người được an cư lạc nghiệp.

Trưng Trắc: Nhưng phải làm sao cho trên dưới một lòng, Như nhiều ngọn suối nhỏ tuôn dòng thành mạch sông to. Như nhiều cây thành rừng sâu, bão bừng thêm sức mạnh, Việc lớn mới thành, mới mong cứu được nước được dân.

Đông Bảng: Chủ tướng nói phải, nhưng mà suốt năm rồi anh em chúng tôi cứ sốt ruột chờ đợi mãi.

Trưng Trắc: Sớm muộn gì cũng sẽ có hịch truyền trong mùa xuân này.

Đông Bảng: Trong mùa xuân này! Trời ơi thật thỏa lòng, tất cả anh em chúng tôi đều mong ước.

Thi Sách: Phu nhân, để gấp rút hoàn thành việc lớn, ta muốn cùng Đông Bảng trở lại Châu Diên, để đích thân đốc thúc anh em rèn gươm giáo.

Đông Bảng: Chủ tướng đi ngay Châu Diên à? Thế thì tốt lắm, xin chủ tướng cho tôi sửa soạn hành trang.

Thi Sách từ biệt Trưng Trắc.

Thi Sách: Phu nhân.

Trưng Trắc: Xin phu quân cứ dạy!

Thi Sách: Tình thế Châu Diên như dầu sôi lửa bỏng, ta chỉ sợ giáo gươm rèn chưa kịp đủ thì ta lại phải đương đầu với giặc rồi.

Trưng Trắc: Sức ta yếu nhưng lòng dân ta đang phẫn hận, lấy giáo thù giết giặc, ta sẽ lớn mạnh giữa phong ba, lo gì không đủ gươm giáo.

Thi Sách: Phu nhân nói phải. Nhưng nếu được tin từ núi Long sông Mã đem quân về tụ nghĩa, thì phu nhân hãy cấp báo đến Châu Diên, để ta kịp thời đem binh khởi nghĩa

Trưng Trắc: Thiếp xin ghi nhớ lời phu tướng.

Trưng Trắc cởi áo bào ra và khoác cho Thi Sách.

Trưng Trắc: Đường sương gió, chàng cần áo ấm hơn thiếp.

Thi Sách: Cảm ơn phu nhân đã lo lắng cho ta, và phu nhân cũng nên vào ngơi nghỉ, kẻo cảm lạnh vì núi rừng đêm.

Trưng Trắc (đưa một thanh gươm cho Thi Sách): Phu quân

Thi Sách (cầm lấy thanh gươm): À,

Trưng Trắc: Phu quân đi đường nên cẩn trọng!

Thi Sách: (cười) Phu nhân, bao giờ phu nhân cũng nhắc ta câu đó cả.

Trưng Trắc (ngâm): Phu quân! Sắt son một dạ đền ơn nước, Muôn dặm đường trường vó ngựa tung,

Thi Sách (ngâm): Gươm báu khắc sâu lời nguyện ước, Quên mình rửa sạch mối thù chung.

[Mê Linh Biệt Khúc (Cao Xang Xim)] Trưng Trắc : Trong giây phút chia tay, Tim nguyện ghi lời thề

Thi Sách: Tuy xa nhau muôn dặm dài, như có nhau kề vai trong chinh chiến, Dẫu muôn đắng cay chi sờn

Trưng Trắc: Bầu trời Nam màu u tối, Quân thù gieo bạo tàn, Ta vui riêng đâu đành lòng, đem máu xương cùng muôn dân son sắt, Nhớ nhau chớ quên câu thề.

Thi Sách: Đêm nay có xa nhau, Cho ngày mai ta lại gần.

Trưng Trắc: Ôi trăng sao trên bầu trời, như sáng soi đường ra biên ải Có em dõi theo chân chàng.

Thi Sách: Kìa hồn thiêng sông núi, Nghe từ xa vọng về, Ta chung lo ngăn giặc thù, mai mốt đây nhìn non sông tươi thắm, Ngày về vinh quang.

Thi Sách và Trưng Trắc từ biệt, Thi Sách nói: "Tạm biệt phu nhân" rồi quay bước ra đi,

Ghi chú:

1. Điệu "Mê Linh Biệt Khúc" dựa trên giai điệu của bài dân ca Đài Loan: "A Lí Sơn đích Cô nương" (Thiếu nữ núi A Lí). Tuy nhiên, trái ngược với tiết tấu nhanh và vui của bài hát gốc, điệu Mê Linh Biệt Khúc có tiết tấu trầm buồn, hào hùng. Sau khi được trình diễn trong vở Tiếng Trống Mê Linh, điệu hát này dần dần trở nên phổ biến và được sử dụng trong một số vở cải lương khác, chủ yếu là để diễn tả cảnh chia tay, từ biệt. Điệu Mê Linh Biệt Khúc còn có tên nữa là "Cao Xang Xim", tên gọi này bắt nguồn từ 3 chữ đầu tiên của bài hát gốc: "Cao sơn thanh, giản thủy lam, …", dịch ý: "Non cao xanh, khe nước biếc, …" (từ thanh ở đây nghĩa là màu xanh lục, từ lam ở đây có nghĩa là màu xanh lam).Trưng Trắc đứng nhìn theo bóng Thi Sách. Từ xa vẳng lại tiếng rao rượu của nàng Tía. Nàng Tía: Ai mua rượu hôn?, Ai mua rượu hôn? …

Trưng Trắc: Nàng Tía, nàng Tía đã quẳng gánh rượu đâu rồi, có việc chi quan trọng xem chừng em vội vã ?

Nàng Tía: Dạ, em về đây để báo cho chị biết, là Tô Định đi tuần thú sắp đến đây. Nhưng giữa Tô Định và Tào Uyên càng bất đồng ý kiến.

Trưng Trắc: Em hãy nói rõ hơn cho chị nghe đi.

Nàng Tía:  Dạ, Tô Định đi đến đâu đều đem theo đao phủ, bắt dân lành chém giết để thị uy. Còn Tào Uyên, Tào Uyên thì nêu gương cái răng hay gãy vì nó cứng, cái lưỡi sở dĩ còn vì nó mềm để chống lại. Dạ, rốt cuộc rồi đôi bên khinh nhau ra mặt. Tô Định chê Tào Uyên là hủ nho vô dụng, còn Tào Uyên thì miệt thị Tô Định là hạng người rất mực tham … lam [Khốc Hoàng Thiên] đụng gì cũng vơ vét, không hiểu việc trị dân ngoài cõi. Chúng không nhường nhịn lẫn nhau, với ta có lợi vô cùng.

Trưng Trắc: Ta sẽ chú ý đến điểm này nhằm làm yếu thế xâm lăng.

Nàng Tía: (Dạ,)  Mã Tắc hiện cùng Tô Định, hăm hở kéo tới Mê Linh, chúng đi với dụng ý rõ ràng, thăm dò doanh trại chúng ta. Vì tin, em phải báo kịp thời, Nên về mà thiếu rượu ngon.

Trưng Nhị: (Dạ,)  Em cũng có tin cần trình cho chị biết tin từ núi Long sông Mã, đến núi Độ sông Chu, do các nơi gởi về, Nhật Nam, Cửu Chân đều một lòng, yêu cầu pháp lịnh hưng binh.

Trưng Trắc: Chị cũng biết các nơi đều sôi sục, Nhưng phải chờ Hợp Phố, Châu Diên Và cả bên cánh Duyên Hà Bát Nàn liên lạc với ta.

Trưng Nhị: Người bên cánh ấy đã tới nơi rồi, Đang chờ gặp chị ngay.

Trưng Trắc: À, cái thuyết này hay lắm, được rồi, chị sẽ đi gặp họ, em ở đây nhé!

Chương Hầu từ xa tất tả chạy đến, vừa chạy vừa kêu: không may rồi ...

Trưng Nhị: Chuyện gì vậy ông Chương Hầu?

Chương Hầu: Tôi từ Châu Diên tới đây thì ông Thi Sách lại về Châu Diên, uổng quá, ôi dân tình nhốn nháo lắm, nhốn nháo lắm.

Nàng Tía: Cái gì, ông nói cái gì? Không may rồi. Không may rồi. Dân chúng nhốn nháo hay là ông nhốn nháo đó?

Chương Hầu: Ờ thì cứ kể như là tôi nhốn nháo đi? Mới vừa rồi đây chúng vừa chém hàng trăm người trước cửa thành Châu Diên nè.

Trưng Nhị: Hàng trăm người bị giết à ?

Chương Hầu: Mà nghĩ cũng tại họ.

Nàng Tía: Sao? Ông nói làm sao? Họ bị giết mà tại họ hả? Ăn nói ngược ngạo như ông mà nghe được sao?

Chương Hầu: Nghe hổng được nói làm chi? Làm gì dữ vậy? Ai bảo chúng bắt phu đi đắp thành rồi bỏ trốn, chúng bắt được chém ngay, rồi cắm đầu vào cọc tre dựng ở hai bên đường để thị uy. Ngay đêm đó bọn họ lại lấy trộm đầu để đem đi chôn, sáng ra thấy mất chúng liền cho quân sĩ đi lùng sục khắp vùng.

Trưng Nhị: Có bắt được ai không?

Chương Hầu: Hàng trăm người nữa.

Nàng Tía: Coi ông đó.

Chương Hầu: Tôi làm sao?

Nàng Tía: Dân mình bị giặc bắt, chắc chắn dữ nhiều lành ít, mà ông kể lại bằng cái giọng tỉnh bơ như chuyện không có dây mơ rễ má gì tới mình, thì tim óc của ông để đâu chứ?

Chương Hầu chỉ tay vào ngực và lên đầu.

Nàng Tía: Nghe cái giọng điệu bàng quan của ông, chắc tôi tức ói máu chết mất. Hứ.

Nàng Tía đẩy ngã Chương Hầu rồi bước đi

Chương Hầu: Trời ơi, đàn bà con gái gì mà dữ quá! Bà Trưng Nhị …

Nàng Tía quay lại: Ông nói cái gì đó? Ông nói cái gì? Ông nói cái gì?

Chương Hầu ấp úng nói bừa: Tôi nói đàn bà con gái …giống phụ nữ quá.

Nàng Tía: Già không nên nết.

Chương Hầu: Có nết đâu mà nên, Tía.

Trưng Nhị:  Chương Hầu! Nàng Tía là người vui tính, dễ dãi đối với mọi người, nhưng rất quyết liệt với giặc. Nên không chịu nổi thái độ thờ ơ của ông trước thảm họa của dân. Chỉ riêng một ngày qua, [Xuân Tình, lớp   ?] chúng nhẫn tâm giết hại bao người thật không nghĩ tới lẽ trời chúng ngang nhiên làm điều bạo ngược, thì có lý nào dân ta, lại khoanh tay để chịu nhục? Phải trừ hết loại rắn độc! Thì dân mình mới khỏi phải thác oan.

Chương Hầu: Dạ thưa, bọn giặc tuy có ác độc dân ta tuy lắm nhiều khổ cực, nhưng trừ nó phải đâu là chuyện dễ khác chi xuống biển mà bắt giao long đem gậy tre mà chọi với giáp đồng, chuyện không thành chỉ phí sức uổng công.

Trưng Nhị:  Nước ta có lời tục tương truyền, tưởng là chấu ngã ai ngờ xe nghiêng.

Chương Hầu: Bà Trưng Nhị, Chim muốn bay cao thì phải có cánh dài xương cứng, sức ta như thế này, thử hỏi đánh bằng cách nào?

Trưng Nhị: Chỉ sợ không có lòng đánh giặc, chứ không sợ không có cách đánh.

Chương Hầu: hứ, Nay ai cũng thấy, quân của giặc mạnh như hổ dữ, gươm giáo của giặc nhiều như rừng tre, thành trì của giặc vững như núi đá. Không lượng sức mình mà cứ đánh liều, đem trứng chọi với đá thì cái thế vỡ lành đã rõ rồi.

Trưng Nhị: Mạnh không ở gươm sắc giáo dài, mạnh ở lòng người biết cùng nhau gắn bó.

Có tiếng vó ngựa từ xa vọng tới.

Chương Hầu: Gì nữa đây. Đó, đó, Tô thái thú đem cả đại binh đến đó, giỏi đánh thì đánh đi. Hứ

Chương Hầu chạy mất Trưng Nhị : Chị

Trưng Trắc bước ra: Nhị em, em hãy cùng với Thánh Thiên ém các lộ quân lại, chớ nên vọng động đấy nhé.

Trưng Nhị: Tuân lệnh!Tô Định và Mã Tắc cùng một toán quân Hán đi đến

Tô Định: Rừng núi Mê Linh hùng vĩ quá!

Trưng Trắc: Non nước tôi đâu đâu cũng là gấm vóc, Tô thái thú đến đây có điều gì truyền bảo chăng?

Tô Định: Nhân việc tuần thú ta mới đi ngang qua đây. Thi Sách đâu rồi?

Trưng Trắc: Phu quân tôi vừa đưa các gia nhân đi săn.

Tô Định: Đi săn à? Ở vùng nào? Hay là ở tận Châu Diên?

Trưng Trắc: Điều đó tôi không được rõ, vì sắp đến kì hạn nạp sừng tê, ngà voi, nếu không vào rừng sâu núi cao săn bắn, thì lấy gì mà phục mệnh với thiên triều?

Mã Tắc: Phục mệnh với thiên triều, ha ha ha ha ha.

Tô Định: Thi Sách là người biết kính trời sợ mạnh. Mùa xuân năm ngoái, để xảy ra việc tranh chấp trống đồng, tội đó đáng trách phạt. Nhưng sau đó, Thi Sách đã đem vàng bạc mà thay thế cho trống đồng, và tỏ lòng quy thuận thiên triều.  ha ha ha Ta cũng đã lấy độ bao dung mà tha cho cái tội đó,

Mã Tắc: Vì thế mọi người đều nhớ ơn đức của thái thú.

Tô Định: Cai trị là phải có ban ân, phải có ra uy, mọi sai phạm đều bị nghiêm trị.

Một tên quân Hán chạy vào: Dạ, bẩm ngài, chúng nó đã bỏ trốn hết rồi.

Mã Tắc: Ai bỏ trốn?

Tên quân: Dạ, mấy tên tử tội, thái thú mang theo để chém đầu thị uy.

Tô Định: Chúng nó đã bỏ trốn?

Tên quân: Chúng tôi bắt được lại vài tên.

Mã Tắc: Bất tài, vô dụng. Đi tìm kiếm lại cho mau, bằng không chiếc đầu của nhà ngươi sẽ thay vào, biết chưa. Quân lính: Tuân lịnh Tô Định: Không cần, Mã đô úy, đem những tên còn sót lại ra chém, đem đầu vào đây cho ta.

Trưng Trắc: Khoan! Trước khi chém, xin hỏi thái thú, những người đó có tội tình gì?

Tô Định: Ở cõi Giao Chỉ này, thiên triều đặt các chức quan trông coi về mọi việc. công tào thì lo việc bách nghệ, bạc tài thì lo về tiền tệ, thiết quan thì coi về sắt, diêm quan thì coi về muối. Đã có chính lệnh ban hành, thế mà cái lũ dân đen [Mẫu Tầm Tử] chống lại lệnh nộp ngà voi lệnh ta ban ra, chúng chẳng có tuân hành, tội nặng lắm, lại còn bỏ trốn ta phải chém đầu cho chúng biết nó oai của ta chứ luật nước mới nghiêm minh kìa.

Trưng Trắc:(Thái thú,) hình phạt e quá đáng chăng? Trong khi dân lành chia sống khắp nơi nơi, nhiều khi chưa nghe biết lịnh truyền, mỗi lúc mỗi giết rồi ai ở với ông?

Trưng Trắc: Thái thú, xin ngài hãy tha mạng cho những người vô tội đó!

Tô Định: Thấy bà năn nỉ van xin, ta cũng muốn tha cho những tên tử tội đó. Nhưng, bà không có cái gì để đánh đổi mạng của chúng nó kia mà. Vậy đành chịu vậy thôi chứ. Mã đô úy ...

Trưng Trắc:  Chúng tôi có chiếc ngà voi quý, đem dâng nạp thế mạng cho họ được chăng?

Mã Tắc: Ngà voi?

Trưng Trắc: Vâng

Mã Tắc: Mang đến cho ta xem.

Trưng Trắc: Xin chờ giây lát.  (Trưng Trắc đi vào.)

Tô Định đi quanh quan sát rồi nói với Mã Tắc: Mã đô úy, bọn Giao Chỉ này ngoài mặt thì phục tùng chúng ta, nhưng bên trong ngấm ngầm chống lại. Đối với cái bọn Giao Chỉ này, ta không nên khinh thường chúng nó nhé.

Mã Tắc: Bẩm thái thú, chúng nó là hạng đàn bà con trẻ, mắt không nhìn qua khỏi lỗ kim, chí của nó còn bé hơn sợi chỉ nữa. Không lẽ ta lại thua chúng nó sao?

Tô Định: Đừng khinh thường.

Trưng Trắc quay lại, theo sau là bốn người khiêng ra một chiếc ngà voi rất lớn. Trưng Nhị, Thánh Thiên cũng cùng bước ra.

Mã Tắc: xăm xoi chiếc ngà voi, cười lớn: Đẹp, đẹp, đẹp, đẹp lắm! Dạ bẩm thái thú, báu vật này ở trong hoàng cung của hoàng đế cũng không làm sao có được ngài ạ.

Trưng Trắc: Sao, các ngài vừa ý chứ?

Mã Tắc: Đẹp lắm, Thi phu nhân! Đẹp lắm, Thi phu nhân!

Mã Tắc ước lượng chiếc ngà rồi hỏi: Thi phu nhân, đây có phải là voi thần không?

Trưng Trắc: Không, đây là con ác thú giết hại nhân dân.

Tô Định:ha ha hà. Ác thú à? Sao ngà voi chỉ còn có một chiếc?

Trưng Trắc: Khi bị tên đồng xuyên óc, nó lao đầu vào vách đá quật gẫy mất một chiếc ngà.

Tô Định: Uổng quá! Ai đã bắn tên đồng xuyên qua óc voi?

Trưng Trắc: Lúc đó có nhiều người bắn nên không rõ là ai.

Tô Định: Tài bắn này sánh cùng Dưỡng Do Cơ nước Sở.

Trưng Nhị: Các ông không nhớ sao? Từ xưa người Việt đã thạo nghề cung nỏ, có những cây nỏ cứng, phải lấy chân đạp vào cánh mà bắn, mười mũi tên đồng cùng phóng ra trong một lúc, chính Triệu Đà của quý quốc đã phải khiếp sợ những cánh nỏ thần kì ở Loa Thành.

Mã Tắc: Bẩm thái thú, nghe đồn, dân Giao Chỉ còn có tài bắn chuyền tên cho nhau mỗi khi họ đi săn thú hết tên. Họ chuyền tên cho nhau bằng cách người sau bắn vào búi tóc của người trước.

Tô Định: Bắn vào búi tóc để chuyền tên cho nhau, đó là tuyệt kĩ của nghề cung nỏ đó. Thế nào, Thi phu nhân có thể trổ tài cho ta xem được chăng?

Trưng Trắc: Trắc tôi nào có tài cán chi đâu.

Tô Định: À, thì ra đó là những lời đồn nhảm thôi à? Mã đô úy, bắn vào búi tóc để truyền tên cho nhau đó là những lời đồn nhảm thôi. Mã đô úy có thể bắn vào búi tóc để truyền tên cho nhau được không?

Mã Tắc: Bẩm thái thú, tôi chưa hề bắn chuyền tên cho nhau bằng cách đó bao giờ, tôi chỉ biết bắn vào giữa sọ và giữa tim thôi. Một mũi tên của tôi vung ra thì có một thây người ngã gục.

Mã Tắc cười lớn, nhìn quanh: Nào, tất cả các người ở đây, ai, ai dám thi bắn với ta, hử? Thi phu nhân, xin mời!

Trưng Trắc: Chúng tôi không thể nào bì với đô úy được:

Mã Tắc cười lớn.

Tô Định: Đừng sợ, Thi phu nhân, kìa, nhắm vào những trái chín ở trên cây kia mà bắn thì có ai chết đâu mà sợ Thi Phu nhân? Bắn đi chứ.

Mã Tắc: Bẩm thái thú, bọn họ như thế này mà không hiểu làm sao lại đi săn thú cho được.

Thánh Thiên bước ra: Có tôi đây, tôi tuy bất tài nhất nơi đây, nhưng cũng xin bắn thi với đô úy.

Trưng Nhị: Khoan, chị trao cung tên cho em

Trưng Trắc: Nhị em, đừng háo thắng. Em đã nhắm kĩ mục tiêu chưa? Đã bắn thì phải trúng. Em hiểu chứ?

Trưng Nhị: Vâng, em hiểu.

Mã Tắc: Tốt lắm, này, hãy nhắm vào những trái chín ở trên cành cây kia mà bắn, bắn đi.

Trưng Nhị vờ bắn hụt

Mã Tắc: Bắn thêm 1 phát nữa đi

Trưng Nhị bắn cả 2 mũi tên đều trượt.

Mã Tắc: Lại trật nữa rồi, Trao cung tên cho ta.

Mã Tắc bắn liên tiếp 3 mũi tên đều trúng.

Tô Định: Thôi, bao nhiêu đó đủ rồi. Thi phu nhân, chúng ta đã hiểu tài với nhau nhiều quá rồi, Thi phu nhân. Mã đô úy, truyền lệnh khiêng ngà voi về dinh, thả những tên tử tội mà Thi phu nhân đã xin lúc nãy.

Mã Tắc: Cận tướng, lệnh truyền thả tất cả những tên tội phạm ấy ra! Mang ngà voi về dinh lập tức! Đi!  

Cận tướng: Y lịnh.

Tô Định: (Cười)  Khi nào Thi Sách về, bảo đến Liên Lâu thành chờ lịnh ta nhé.

Trưng Trắc: Sớm muộn gì chúng tôi cũng sẽ đến thành Liên Lâu.

Tô Định: Chào Thi phu nhân.

Quân Hán rời khỏi Mê Linh.

Thánh Thiên (trách Trưng Nhị): Chị, chị Trắc không chịu trổ tài đã đành rồi. Còn chị, tại sao chị lại cố tình chị bắn trật Để cho chúng nó khi mình quá lắm.

Trưng Nhị: Chị, lúc nãy chị Trắc nói vậy mà chị không hiểu sao? Mục tiêu của ta không phải là những trái chín kia, mà là kẻ thù hiểm độc.   Trưng Trắc: Đúng. Khi hổ sắp vồ mồi, hổ thường thu mình lại. Ta cũng vậy, kế sách đã định rồi thì phải nên kín đáo, không để cho giặc biết được một mảy may. Nén giận nhỏ để làm nên việc lớn, vững tay chèo qua vực thẳm sông sâu, lui một bước đuổi giặc thù vạn dặm, dựng cơ đồ nước Việt dài lâu.

Có tiến vỗ tay và tiếng nói từ xa vọng lại: Hay lắm! Hay lắm! Lê Chân bước vào

Lê Chân: Hay lắm! Ý chí đó và đức độ đó đáng được nêu lên bực chỉ huy, thật không uổng công Lê Chân bấy lâu ngưỡng mộ.

Trưng Trắc: Lê Chân. Trang nữ kiệt của vùng biển An Biên, đã từng làm cho quân thù khiếp sợ đây sao?

Trưng Nhị: Chị em tôi vẫn hằng mong đợi Lê Chân về tụ nghĩa.

Thánh Thiên: Có chị, đội ngũ nghĩa binh thêm lớn mạnh biết bao.

Lê Chân: Thưa các chị, tuy ở khác thôn nhưng chúng ta vẫn cùng một ý chí như nhau. Như đầu xuân thì đất trời mở hội khai hoa, như vào thu thì cỏ cây thay sắc lá. Chị Trắc, từ xuân năm trước, em đã nghe hiệu trống đồng tập hợp nghĩa quân. Nhưng mãi đến hôm nay vẫn chưa có hịch dấy quân, để muốn tham dự cuộc đổi đời như hoa lá vào xuân. [Nam Xuân] Sự đợi chờ, đã mỏi lòng trông, giặc được thế hung hăng gieo tang tóc cùng mọi nơi, khiến con khóc cha, vợ phải xa chồng. người chết mồ hoang mả lạnh, người sống thì cực khổ bần hàn, tất cả căm thù quyết đứng lên.

Thánh Thiên: Em đồng ý với Lê Chân, xin chị mau ban hịch truyền gom hết nỗi căm hờn, biến đổi thành thời cơ.

Trưng Nhị: Còn em cũng như hai chị thà ra trận liều chết với địch quân còn hơn âm thầm chịu đựng, mà lòng bứt rứt xót xa.

Lê Chân: Vì sao chị chưa truyền lịnh xuất binh?

Trưng Trắc: Kẻ thù lớn hơn ta gấp bội, Nhưng: Nước Nam ta lưng dựa núi cao mắt nhìn biển rộng, sẽ lớn nhanh như sức thần Phù Đổng, như Tản Viên sừng sững trước phong ba, gươm giáo quân thù sẽ nát vụn dưới chân ta.

Lê Chân: Nhưng đến bao giờ ta mới khởi quân?

Trưng Trắc: Sự có mặt của Lê Chân coi như tất cả đã hoàn thành. Các lộ quân Hợp Phố, Cửu Chân, Nhật Nam đều đã đến Mê Linh. Lương thảo nhiều nhưng còn thiếu giáo dài gươm bén, vì thế ta phải đợi cánh quân của Thi tướng quân và Đông Bảng.Tiếng nàng Tía vọng từ xa: Không chờ được nữa, Không chờ được nữa ...

(Tiếp theo sẽ là 6 câu Vọng Cổ, lần lượt từ Câu 1 đến Câu 6)

Nàng Tía (chạy vào): Chị, em vâng lệnh chị Trắc đi thám dõi Châu Diên, gần đến thành hạ thì được tin giặc tràn vào cướp phá. Chúng đã giết người thây chất chồng như rạ, Tiếng oán than vang động bốn phương trời. [Vọng Cổ, câu 1]

Trưng Nhị: ( nói đệm) Hãy gởi gấp binh cứu diện Thế binh như lửa cháy ngang mày, vì quyết lòng cứu dân mà đoàn quân của Thi tướng quân phải sa vào vòng vây của giặc. (SL) Chị Trắc, chị Trắc ơi, quân ta thế cô sức yếu nên nhiều nghĩa sĩ đã hi sinh. em e rằng Thi tướng quân, rồi đây một mình khó bề mà vượt thoát. (SL)

Đông Bảng: Chủ tướng.

Trưng Nhị: Đông Bảng đây còn Thi tướng quân đâu?

Đông Bảng: Bẩm chủ tướng thành Châu Diên đã mất. [Vọng Cổ, câu 2] Chủ tướng ơi Đông Bảng này tội đành muôn thác, không bảo vệ được Thi tướng quân thoát khỏi cảnh cơ cầu.

Trưng Nhị:( Nói đệm):  sự thế ra sao? Muôn sự xảy ra cũng tại Chương Hầu, lão hèn nhát bị Tào Uyên mua chuộc, rồi nhẫn tâm về đốt trại dinh ta. (SL) Giữa cơn lửa bốc cao Thi tướng quân tả xông hữu đột chém thù như rạ. Nhưng chẳng may ngựa của ngài bị trúng tên ngã quỵ, anh hùng mạt lộ đành bị sa cơ. (SL)

Trưng Nhị: Bị sa vào tay giặc thì còn gì là Thi tướng quân, chủ tướng ...

Cụ Đô Trinh: [Vọng Cổ, câu 3] Nhưng giữa lúc sa cơ người còn dặn dò Đông Bảng gấp rút trở về truyền lệnh xuất binh. Chúng tôi cố vượt vòng vây dưới bão đạn mưa tên, từng giọt máu rơi đều trên cỏ úa. Tai còn văng vẳng những lời nhắn nhủ của Thi tướng quân. (SL) Ôi tiếng người thét lên át cả tiếng quân reo, giữa gươm giáo vang lên lời khẳng khái: "Xin ai gác lại tình riêng phất cờ nương tử tiến quân diệt thù" (SL)

Lê Chân: [Vọng Cổ, câu 4] Kính thưa chủ tướng, cùng là phận gái em hết sức cảm thông với chủ t