Năm 351
Năm 369
Tiền Yên là nhà nước đầu tiên của người Tiên Ty ở vùng Đông Bắc Trung Quốc do Mộ Dung Hoảng thành lập năm 337, diệt vong năm 370. Các nhà nước khác được thành lập về sau như Hậu Yên, Nam Yên, Bắc Yên, Tây Yên đều do tôn thất quan lại nhà Tiền Yên thành lập.
Lịch sử
Năm 337, Mộ Dung Hoảng thuộc tộc Tiên Ti tự xưng Yên Vương, dời đô đến Long Thành, sử gọi là Tiền Yên. Cha Mộ Dung Hoảng là Mộ Dung Hối là người kiến lập nước Tiền Yên sớm nhất.
Vũ Tuyên Đế Mộ Dung Hối (269-333) gốc quý tộc Tiên Ti, cát cứ vùng Liêu Đông, được nhà Tây Tấn phong tước Liêu Đông quận công, Đại Thiền vu, Xương Lê công, đặt nền móng cho Mộ Dung thị xây dựng Yên Quốc. Mộ Dung Hối quản lý người tộc Tiên Ti dưới thời Tấn Vũ Đế, hoạt động suốt vùng Đồ Hà và Cức Thành, kinh doanh nông nghiệp, kiến lập chế độ chính trị, lợi dụng địa chủ tộc Hán làm quan lại, sai các con em quý tộc học tập Văn hóa Hán tộc.
Năm 333 Mộ Dung Hối chết, con là Văn Minh Đế Mộ Dung Hoảng (297-348) nối nghiệp cha, xưng Yên Vương năm 337 (đến năm 341 nhà Đông Tấn mới công nhận tước hiệu này), kinh đô ở Xương Lê (Cẩm Châu, Liêu Ninh), đánh tan Hậu Triệu.
Năm 339, Tiền Yên và Đại vương Thác Bạt Thập Dực Kiền thiết lập mối quan hệ hữu nghị giữa hai bộ tộc Tiên Ty thông qua hôn nhân. Năm 342, Tiền Yên định đô tại Long Thành.
Phát triển kinh tế
Lúc ấy Tiền Yên có phần an định, các lưu dân chạy đến làm số dân tăng nhiều. Mộ Dung Hoảng cấp đất đai cho dân nghèo và bắt chước Ngụy Tấn thực hành chế độ đồn điền, thúc đẩy sinh sản nông nghiệp. Mộ Dung Hoảng chú ý phát triển văn hóa giáo dục, chính ông tự thân biên soạn nhiều giảng khóa, đến từng trường giảng học, tự tuyển chọn học sinh ưu tú ra làm quan.
Phát triển thế lực
Quân đội Tiền Yên được xây dựng vững mạnh, cứ 5 hộ dân thì chọn lấy 3 người khỏe mạnh sung quân. Trong các năm 342 – 346, Tiền Yên tấn công các nước trên Bán đảo Triều Tiên, chiếm đất Cao Câu Ly và Phù Dư, buộc Cao Cú Ly phải thần phục.
Năm 345, Tiền Yên diệt tộc Vũ Văn, nhập dân số bộ tộc này vào lãnh thổ Tiền Yên. Năm 345, Tiền Yên thôi không dùng niên hiệu nhà Đông Tấn, một dấu hiệu chứng tỏ sự độc lập.
Mộ Dung Hoảng chết năm 348.
Tiến xuống phía nam
Con trai Mộ Dung Hoảng là Mộ Dung Tuấn (319-360) nối nghiệp cha. Khi Hậu Triệu xảy ra loạn lạc, Nhiễm Mẫn soán ngôi, quân Yên vây hãm Ký Châu, Mộ Dung Lạc, Mộ Dung Bình đem quân đánh Trung Sơn, Nam An và các quận, tiêu diệt Hậu Triệu. Tháng 4 năm 352, quân Yên bắt Ngụy đế Nhiễm Mẫn đánh đất Nghiệp. Tháng 5, quân Yên chém Ngụy đế Nhiễm Mẫn.
Năm 355, Tiền Yên bức hàng Đoàn Cần lúc đó kiểm soát vùng Sơn Đông và là chư hầu nhận tước phong Tề Công của nhà Đông Tấn. Đoàn Cần bị giết 2 năm sau đó.
Năm 352, Mộ Dung Tuấn xưng Kinh Triệu Đế, kiến đô tại Kế Thành, đến năm 357 lại định đô ở Nghiệp Thành.
Mộ Dung Tuấn chết năm 360, ủy thác việc nước cho Thái Nguyên vương Mộ Dung Khác, Thượng Dung Vương Mộ Dung Bình làm nhiếp chính. Sau này, các con Mộ Dung Tuấn là Mộ Dung Hoằng và Mộ Dung Xung đều làm vua Tây Yên.
Suy vong
Con trai Mộ Dung Tuấn là Trung Sơn Vương Mộ Dung Vĩ (350 – 385) kế vị nối nghiệp cha. Trong thời gian Mộ Dung Khác nắm quyền, quân đội Tiền Yên đánh bại quân Đông Tấn ở Hà Nam. Tháng 2 năm 364, quân Yên chiếm đất Hà Nam. Tháng 4, quân Yên công phạt Hứa Xương, Nhữ Nam và cát cứ các quận, chiếm Lạc Dương năm 365, Vinh Dương, Duyện Châu, đánh tan lực lượng của Hoàn Ôn nhà Đông Tấn, không ngừng mở rộng lãnh thổ.
Năm 367, trước khi Mộ Dung Khác chết định ủy thác việc nước cho Ngô Vương Mộ Dung Thùy (326 – 396) nhưng Mộ Dung Bình chuyên quyền, chính trị hủ bại và thế lực suy yếu nhanh chóng. Từ đó chính trị ngày càng thối nát, dân không thể sống, mâu thuẫn xã hội nghiêm trọng. Năm 370, vua Tiền Tần là Phù Kiên sai Vương Mãnh đem 6 vạn quân đánh Tiền Yên. Quân Tiền Tần tấn công vào Lạc Dương, sau đó là Hổ Quan và chiếm Tấn Dương. Mộ Dung Bình huy động 30 vạn quân kháng cự nhưng bị quân Tiền Tần đánh bại.
nhỏ|Mối liên hệ của các triều Yên quốc Mộ Dung
Mùa đông năm 370, quân Tiền Tần chiếm Nghiệp Thành, bắt sống Mộ Dung Vĩ. Tiền Yên mất, tồn tại 34 năm. Phù Kiên phong cho Mộ Dung Vĩ làm Tân Hưng Hầu.
Năm 385, khi nghe tin Mộ Dung Hoằng và Mộ Dung Xung khởi binh lập quốc, Mộ Dung Vĩ định gia nhập lực lượng chống lại Phù Kiên thì bị Phù Kiên giết chết.
Các vua Tiền Yên
- Vũ Tuyên Đế Mộ Dung Hối (307 - 333)
- Thái Tổ Minh Hoàng đế Mộ Dung Hoảng (333 - 348)
- Liệt Tổ Chiêu Hoàng đế Mộ Dung Tuấn (348 - 360)
- U Đế Mộ Dung Vĩ (360 - 370).
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Năm 351 Năm 369 **Tiền Yên** là nhà nước đầu tiên của người Tiên Ty ở vùng Đông Bắc Trung Quốc do Mộ Dung Hoảng thành lập năm 337, diệt vong năm 370. Các nhà
**Tiên Yên** là một huyện nằm ở phía bắc tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. ## Vị trí địa lý Huyện Tiên Yên nằm ở phía bắc tỉnh Quảng Ninh, cách thành phố Hạ Long và
**Gà Tiên Yên** hay còn gọi là **gà đồi** hay **gà râu** là một giống gà nội địa của Việt Nam, có nguồn gốc ở huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh. Giống gà Tiên Yên
**Tiên Yên** là xã của tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Thị trấn Tiên Yên có diện tích 7,07 km², dân số năm 1999 là 7.206 người, mật độ dân số đạt 1.019 người/km². ## Lịch sử
nhỏ|phải|Sông Tiên Yên. **Sông Tiên Yên** là con sông chảy qua tỉnh Quảng Ninh. Bắt nguồn từ Đỉnh Cao Ba Lanh, độ cao 1302m so với mặt nước biển chảy theo hướng bắc sang tỉnh
**Đường cao tốc Quảng Ninh – Lạng Sơn – Cao Bằng** (ký hiệu toàn tuyến là **CT.10**, hay còn gọi là **đường cao tốc Tiên Yên – Đồng Đăng – Trà Lĩnh**) là tuyến đường
**Cầu Vân Tiên** là một cây cầu bắc qua sông Voi Lớn trên tuyến cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, nối liền hai huyện Vân Đồn và Tiên Yên thuộc tỉnh Quảng Ninh, Việt
**Yên Phong** là một huyện nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Yên Phong nằm ở phía tây của tỉnh Bắc Ninh, huyện lỵ của huyện là thị
Thời kỳ 386-394 **Nhà Tây Yên** (384 -394) là một quốc gia thời Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Hoa. ## Lập quốc Sau khi Tiền Yên bị Tiền Tần tiêu diệt,
Thời kỳ 386-394 **Hậu Yên** (384 – 409) do Mộ Dung Thùy chiếm Liêu Hà thành lập nhà Hậu Yên. Năm 384 (Yên Nguyên nguyên niên, Hậu Yên), quý tộc Mộ Dung Thùy của Tiền
**Tiền Tần** (350-394) là một nước trong thời kỳ Ngũ Hồ thập lục quốc vào cuối thời kỳ nhà Đông Tấn (265-420). Nước này do thủ lĩnh bộ tộc Đê là Bồ Hồng sáng lập
**Tiên Ti** () là một dân tộc du mục ở phía bắc Trung Quốc, hậu duệ của người Sơn Nhung. Người Sơn Nhung bị liên quân Tề Yên tiêu diệt vào năm 660 TCN buộc
**Nhà Nam Yên** (398 – 410) là nhà nước trong thời Ngũ Hồ Thập lục quốc do Mộ Dung Đức chiếm đông Sơn Đông thành lập nhà Nam Yên. ## Lịch sử Hiếu Vũ Đế
**Bắc Yên** (chữ Hán: 北燕) là một quốc gia trong thời đại Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Hoa. Đây là một trong số ít các quốc gia do người Hán thành
Danh sách này bao gồm các loại tiền tệ ở hiện tại và trong quá khứ. Tên địa phương của tiền tệ được sử dụng trong danh sách này kèm theo tên quốc gia hoặc
Cồn xoa bóp Trầu Tiên Thập Vị được chiết xuất từ 10 thảo dược quý từ vùng núi Yên Tử giúp giảm đau nhức xương khớp, tụ máu, bầm tím.Thành phần:Cồn xoa bóp Trầu Tiên
**Triều Tiên Thế Tổ** (chữ Hán: 朝鮮世祖; Hangul: _조선 세조_, 7 tháng 11, 1417 – 8 tháng 9, 1468), là vị quốc vương thứ 7 của nhà Triều Tiên. Cai trị từ năm 1455 đến
Lịch sử quân sự Triều Tiên kéo dài hàng nghìn năm, bắt đầu từ Cổ Triều Tiên và tiếp tục cho đến ngày nay với Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên. Các nhà quân sự
**Hưng Yên** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, nằm ở miền Bắc Việt Nam, với trung tâm hành chính cách thủ đô Hà Nội khoảng hơn 55 km về phía Đông Nam.
là tiền tệ chính thức của Nhật Bản. Đây là loại tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên thị trường ngoại hối sau đồng đô la Mỹ và đồng euro. Nó cũng được sử
**Hưng Yên** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng. ## Trước khi thành lập tỉnh Nguyên xưa, vùng đất Hưng Yên thuộc đất Sơn Nam. Sách Đại Nam Nhất thống chí chép vùng
**Hưng Yên** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Hưng Yên, Việt Nam. ## Địa lý trái|nhỏ|Một góc thành phố Hưng Yên Thành phố Hưng Yên nằm ở phía nam của tỉnh Hưng Yên,
**Yên** (Phồn thể: 燕國; Giản thể: 燕国) là một quốc gia chư hầu ở phía bắc của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc, tồn tại từ thời kỳ đầu của Tây Chu qua Xuân
**Yên Thế** là một huyện thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Yên Thế nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Giang, nằm cách thành phố Bắc Giang khoảng 27 km, cách trung
**Yên Dũng** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. Huyện Yên Dũng được sáp nhập vào thành phố Bắc Giang vào ngày 1 tháng 1 năm 2025. ## Địa lý Trước khi
**Duy Tiên** là một thị xã cũ nằm ở phía bắc tỉnh Hà Nam, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Duy Tiên nằm ở phía bắc tỉnh Hà Nam, nằm cách thành phố Phủ
**Phạm Hải Yến** (sinh ngày 9 tháng 11 năm 1994) là một cầu thủ bóng đá nữ Việt Nam đang thi đấu ở vị trí tiền đạo cho câu lạc bộ Hà Nội I và
**Họ Yến** hay **họ Vũ yến** (danh pháp khoa học: **Apodidae**) là một họ chim có bề ngoài rất giống với các loài én (họ Hirundinidae) nhưng thực ra chúng không có quan hệ họ
Bản đồ tỉnh Quảng Yên (廣安省) trích từ Việt Nam toàn cảnh dư đồ (越南全境輿圖), năm 1885. Các địa danh ghi theo cột đứng từ đông sang tây: Ngũ Chỉ sơn (五指山), Tư Lặc đồn
**Mộ Dung Khác** (chữ Hán: 慕容恪, ?–367), tên tự là **Huyền Cung** (玄恭), là tôn thất, người nhiếp chính ở nước Tiền Yên, một trong mười sáu nước Ngũ Hồ trong lịch sử Trung Quốc.
**Yên vương Hỉ** (chữ Hán: 燕王喜; trị vì: 254 TCN-222 TCN), tên thật là **Cơ Hỉ**, là vị vua thứ 44, còn Khánh Tần và Nhạc Gian đánh đất Đại. Nước Triệu sai Liêm Pha
Đồng tiền xu 1 yên (一円硬貨 (Nhất viên ngạnh hoá) _Ichi-en kōka_?) là mệnh giá nhỏ nhất của đồng Yên Nhật. Đồng tiền xu một yên Nhật đầu tiên được đúc hoàn toàn bằng bạc
Yến hũ là yến sào được nhà sản xuất sơ chế và chưng yến cho vào hũ thủy tinh, loại yến hũ rất tiện lợi và dễ dàng sử dụng.Yến hũ là loại yến được
Nhóm khởi nghĩa của Đề Thám (hình chụp của trung úy Romain-Desfossés) Yên Thế, Bắc Kỳ - Nhóm nghĩa quân người Mán dưới quyền thủ lĩnh Phạm Quế Thắng ở Vũ NhaiYên Thế, Bắc Kỳ
**Bảo Yên** là một huyện thuộc tỉnh Lào Cai, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Bảo Yên nằm ở phía đông nam của tỉnh Lào Cai, nằm cách thành phố Lào Cai khoảng 75 km về
**Yên Sơn quân** (chữ Hán: 燕山君; Hangul: 연산군; 23 tháng 11, 1476 – 20 tháng 11, 1506), là vị vua thứ 10 của nhà Triều Tiên, trị vì từ năm 1494 đến khi bị lật
**Mộ Dung Hoảng** () (297–348), tên tự **Nguyên Chân** (元真), là một người cai trị nước Tiền Yên thời Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Quốc và được công nhận rộng rãi
**Chiến tranh Yên-Tề** (284 TCN - 279 TCN), là trận chiến quy mô lớn diễn ra vào thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc với sự tham gia của bảy nước chư hầu, trong
**Vụ ám sát tại Yên Bái** là một vụ nổ súng giết người diễn ra ngày 18 tháng 8 năm 2016, tại trụ sở Tỉnh ủy Yên Bái ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên
thumb|Tờ bạc 10 Yên do [[Ngân hàng Triều Tiên (1909–1950)|Ngân hàng Triều Tiên phát hành vào năm 1944.|thế=]] **Yên Triều Tiên** là đơn vị tiền tệ của Triều Tiên thuộc Nhật vào giữa những năm
Yến tổ – món “vàng trắng” bổ dưỡng được nhiều người yêu thích. Nhưng đứng trước hai lựa chọn: yến chưng sẵn hay yến thô, nhiều bạn phân vân không biết nên mua loại nào
Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên tọa lạc tại số 168 Trần Phú, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại tỉnh
Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên tọa lạc tại số 168 Trần Phú, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Bệnh viện Việt Mỹ Phú Yên là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại tỉnh
**Phú Yên** là một tỉnh cũ ven biển nằm ở trung tâm khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung Việt Nam. Tỉnh lỵ của tỉnh là thành phố Tuy Hòa. Năm 2018, Phú
**Khởi nghĩa Yên Bái** (chính tả cũ: _Tổng khởi-nghĩa Yên-báy_) là một cuộc nổi dậy bằng vũ trang bùng phát tại Yên Bái, một phần trong cuộc khởi nghĩa do Việt Nam Quốc dân Đảng
**Yên Chiêu Tương vương** (chữ Hán: 燕昭襄王; trị vì: 311 TCN-279 TCN), thường gọi là **Yên Chiêu Vương** (燕昭王), là vị vua thứ 39 hay 40. ## Lên ngôi trong loạn lạc Vua cha Yên
**Mộ Dung Tuấn** () (319–360), tên tự **Tuyên Anh** (宣英), gọi theo thụy hiệu là **(Tiền) Yên Cảnh Chiêu Đế** ((前)燕景昭帝), là một hoàng đế nước Tiền Yên trong lịch sử Trung Quốc. Ông là
**Dinh Trấn Biên** là một đơn vị hành chính - quân sự tại Đàng Trong từ năm 1629 đến khoảng năm 1688. Do trị sở của dinh này đặt tại phủ Phú Yên nên còn
Đồng là một mệnh giá của đồng Yên Nhật. Thiết kế hiện tại lần đầu tiên được đúc vào năm 1959 sử dụng các ký tự tiếng Nhật được gọi là "kiểu kí tự mới",
**Yên Bái** là một tỉnh cũ thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Phía bắc giáp tỉnh Hà Giang và tỉnh Lào Cai, phía nam giáp tỉnh Sơn La, phía đông giáp tỉnh