✨Thời kỳ băng hà cuối cùng
Một ấn tượng của một nghệ sĩ về thời kỳ băng hà cuối cùng ở mức tối đa của băng hà. Dựa trên: "Các thay đổi carbon trên mặt đất kỷ băng hà được xem xét lại" bởi Thomas J. Crowley (Chu kỳ hóa sinh toàn cầu, Tập 9, 1995, trang 377-389 Thời kỳ băng hà cuối cùng là thời kỳ băng hà gần đây nhất trong kỷ băng hà hiện tại diễn ra trong thời kỳ cuối của thế Pleistocen từ cách đây ≈110.000 đến 10.000 năm trước.
Khí hậu Trái Đất trong giai đoạn này tiếp tục rơi vào cảnh băng giá, lạnh lẽo trong một thời gian dài. Nhiệt độ vẫn rất thấp dù không lạnh bằng những kỷ băng hà trước đó. Băng tuyết lúc đó đã lấn xuống sát đường xích đạo. Trong thời kỳ này có nhiều biến động về sự phát triển và rút lui của băng. Giai đoạn phát triển cực đại băng hà cuối cùng cách đây khoảng 18.000 năm. Trong khi các yếu tố lạnh đi và đóng băng trên toàn cầu khá tương đồng thì có nhiều dấu hiệu khác nhau trong phạm vi khu vực đã gây ra nhiều khó khăn trong việc liên hệ đối sánh chi tiết giữa các lục địa.
Trên quan điểm tiến hóa của loài người, thì thời kỳ này tương đương với thời kỳ đồ đá cũ và thời kỳ đồ đá giữa. Trong thời kì băng hà này, thực vật rất hiếm. Nhiều quần thể động vật sinh sống trong thời kì khắc nghiệt này như voi ma mút, hổ răng kiếm và nhiều động vật lớp Thú phát triển rất mạnh. Con người cũng đã ra đời và bắt đầu biết cầm nắm đồ vật để đi săn, nhờ đó mà thích nghi được với môi trường. Khi kỷ băng hà cuối cùng kết thúc, một số động vật bị tuyệt chủng, còn con người thì vẫn tiếp tục tiến hóa.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Một ấn tượng của một nghệ sĩ về thời kỳ băng hà cuối cùng ở mức tối đa của băng hà. Dựa trên: "Các thay đổi carbon trên mặt đất kỷ băng hà được xem
thumb |Biểu diễn cực đại băng hà của [[thời kỳ băng hà cuối cùng]] **Cực đại Băng hà cuối cùng**, viết tắt tiếng Anh là **LGM** (Last Glacial Maximum) là kỳ cuối cùng trong thời
nhỏ|Các chu kỳ đóng băng và tan băng trong thế [[Pleistocen muộn trong băng hà Đệ tứ, được biểu diễn theo lượng CO2 trong khí quyển, được đo đạc từ các mẫu lõi băng tính
Những biến đổi về [[Cacbon điôxít|CO2, nhiệt độ và bụi từ lõi băng ở trạm nghiên cứu Vostok trong 400.000 năm qua]]**Kỳ băng hà** là một giai đoạn giảm nhiệt độ lâu dài của khí
nhỏ|Phạm vi tối đa của băng hà ở Ba Lan. nhỏ|Biên độ nhiệt ở Nam Cực trong 450.000 năm qua, dựa trên phân tích thành phần đồng vị của nước từ lõi băng. Trong thế
**Loạt phim** **_Kỷ băng hà_** (Tiếng Anh: _Ice Age_) là loạt phim hoạt hình được sản xuất bởi hãng phim Blue Sky Studios, một chi nhánh của 20th Century Fox, với sự góp giọng của
**Thời kỳ gian băng** là một thời kỳ nhiệt độ trung bình của Trái Đất ấm hơn làm tan băng ở các vùng cực và xen kẽ với các thời kỳ băng hà trong một
phải|nhỏ|Nhật Bản ở [[thời kỳ băng hà cuối cùng, hậu kỳ thế Pleistocen khoảng 20.000 năm trước Viền đen thể hiện Nhật Bản ngày nay]] ở Nhật Bản bao trùm thời kỳ khoảng 100.000 đến
**Sông băng** hay **băng hà** là một khối băng lâu năm (có tỷ trọng thấp hơn băng thường), di chuyển liên tục bởi trọng lượng của chính nó; nó hình thành ở nơi mà tuyết
**Thời đại Đồ đá** hay **Paleolithic** là một thời kỳ tiền sử kéo dài mà trong giai đoạn này đá đã được sử dụng rộng rãi để tạo ra các công cụ có cạnh sắc,
**Thời kỳ Tiền Cambri** hay **Tiền kỷ Cambri** (tiếng Anh: _Precambrian_ hay _Pre-Cambrian_) là tên gọi không chính thức để chỉ một siêu liên đại, bao gồm một số liên đại trong niên đại địa
phải|nhỏ|280x280px|Khu bảy hồ Rila tại [[Rila, Bulgaria là một đại diện điển hình cho hồ có nguồn gốc từ sông băng]] nhỏ|280x280px|[[Ngũ Đại Hồ nhìn từ ngoài không gian. Ngũ Đại Hồ là hồ sông
**_Kỷ băng hà 3: Khủng long thức giấc_** (tiếng Anh: _Ice Age: Dawn of the Dinosaurs_) là phần tiếp theo của bộ phim _Kỷ băng hà_ và _Kỷ băng hà 2: Thời băng tan_. Được
thumb|upright=1.3|Hình ảnh Nam Cực Một **tấm băng** (tiếng Anh: ice sheet) hay **mảng băng** là một khối băng băng bao phủ địa hình xung quanh và rộng hơn ,, còn gọi là sông băng lục
**Lịch sử Hoa Kỳ**, như được giảng dạy tại các trường học và các đại học Mỹ, thông thường được bắt đầu với chuyến đi thám hiểm đến châu Mỹ của Cristoforo Colombo năm 1492
nhỏ|[[Hirohito|Thiên hoàng Chiêu Hòa]] là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản tương ứng với thời gian tại vị của Thiên hoàng Chiêu Hòa, từ ngày 25 tháng 12 năm 1926 đến 7 tháng
nhỏ|phải|Vị trí vùng Đồng bằng sông Cửu Long trên bản đồ Việt Nam **Đồng bằng sông Cửu Long**, còn được gọi là **Tây Nam Bộ** hay** miền Tây**, là vùng cực nam của Việt Nam,
thumb|Bản đồ các dòng di cư sớm thời tiền sử theo [[DNA ty thể. Các con số thể hiện là Ka BP.]] **Các dòng di cư sớm thời tiền sử** bắt đầu khi Người đứng
**Thời kỳ Heian** (, _Heian-jidai_, âm Hán Việt: Bình An thời đại) là thời kì phân hóa cuối cùng trong lịch sử Nhật Bản cổ đại, kéo dài từ năm 794 đến 1185. Đây là
[[Tập tin:America 1000 BCE.png|thumb|right|Lược đồ thể hiện các cộng đồng người ở châu Mỹ vào năm 1000 trước Công nguyên. ]] **Thời kỳ tiền Colombo** () bao hàm tất cả các giai đoạn lịch sử
thumb|phải|Đồ thị của các chu kỳ Milankovitch, được tính toán cho một triệu năm trở lại đây, với các chu kỳ của hệ số [[tiến động (_Precession_), độ nghiêng trục quay (_Obliquity_), và độ lệch
là một niên hiệu của Nhật Bản bắt đầu từ ngày 8 tháng 1 năm 1989, một ngày sau khi Thiên hoàng Chiêu Hòa (huý Hirohito) băng hà, được đánh dấu bằng sự kiện Thái
nhỏ|Bản đồ tiêu nước biểu thị vùng Đại Bồn địa bằng màu vàng nhỏ|Các định nghĩa khác nhau về vùng Đại Bồn địa **Đại Bồn địa** hay **Lòng chảo lớn** (tiếng Anh: _The Great Basin_)
thumb|right|Cánh đồng băng Nam Patagonia **Cánh đồng băng Nam Patagonia** ( hay __), tọa lạc ở Nam Andes Patagonia giữa Chile và Argentina, là cánh đồng băng ngoài vùng cực tiếp giáp lớn nhất thế
phải|nhỏ| Bản đồ cho thấy phạm vi của Lưỡng Hà Lịch sử của **Lưỡng Hà** (**Mesopotamia**) trải dài từ khi bắt đầu có người định cư trong thời kỳ Hạ Sumaya cho đến thời cổ
, còn gọi là **thời kỳ Tokugawa** (徳川時代 _Tokugawa-jidai_, "Đức Xuyên thời đại’’), là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản từ năm 1603 đến năm 1868. Thời kỳ này đánh dấu bằng sự
**Giả thuyết về sự kết thúc của vũ trụ** là một chủ đề trong vật lý vũ trụ. Các giả thiết khoa học trái ngược nhau đã dự đoán ra nhiều khả năng kết thúc
thumb|Cảnh quan hoang dã vào [[Thế Canh Tân muộn ở Bắc Tây Ban Nha, bởi Mauricio Antón (trái sang phải: _Equus ferus_, _Mammuthus primigenius_, _Rangifer tarandus, Panthera leo spelaea, Coelodonta antiquitatis_)]] Kỷ Đệ tứ (từ
**Lãnh thổ Việt Nam qua từng thời kỳ** là sự biến đổi không gian sinh tồn của người Việt. Sự biến đổi này mang tính chất phức tạp, lúc bị mất lãnh thổ về các
**Quả cầu tuyết Trái Đất** đề cập tới giả thuyết rằng bề mặt Trái Đất từng hầu như hay hoàn toàn bị đóng băng ít nhất một lần trong ba giai đoạn từ 650 tới
**Thời kỳ Muromachi** (tiếng Nhật: 室町時代, _Muromachi-jidai_, còn gọi là "Thất Đinh thời đại" hay "Mạc phủ Muromachi", "thời kỳ Ashikaga", "Mạc phủ Ashikaga") là một thời kỳ trong lịch sử Nhật Bản trong khoảng
Đây là **biên niên sử Việt Nam thời kỳ 1945–1975**, thời kì gắn liền với Chiến tranh Việt Nam. ## Thập niên 1940 ### 1945 *Năm 1945: Nạn đói gây ra cái chết của 2
**Thời kỳ Nara** (tiếng Nhật: 奈良時代 |_Nara-jidai_, _Nại Lương thời đại_) của lịch sử Nhật Bản kéo dài từ năm 710 đến năm 794. Thiên hoàng Gemmei (元明天皇 _Gemmei Tennō_, _Nguyên Minh Thiên Hoàng_) đặt
thumb|Nhật Bản chiếm đóng thành phố [[Khabarovsk của Nga trong Nội chiến Nga, 1919]] là một thời kỳ trong lịch sử Nhật Bản từ ngày 30 tháng 7 năm 1912 đến 25 tháng 12 năm
**Thời kỳ Jōmon** (縄文時代 Jōmon-jidai "Thằng Văn thời đại"), hay còn gọi là **thời kỳ đồ đá mới ở Nhật Bản** ## Sơ kỳ Jomon (10000 – 4000 TCN) Vào khoảng thời gian cách đây
nhỏ|Bức Tranh _Die Tafelrunde_ của họa sĩ [[Adolph von Menzel. Bữa ăn của Voltaire, cùng vua Phổ Friedrich II Đại Đế và các viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Berlin.]] **Phong trào Khai sáng**,
[[Hình:Diadochen1.png|nhỏ|phải|float| Các vương quốc của Diadochi sau trận Ipsus, khoảng năm 301 trước Công nguyên. Other ]] **Thời kỳ Hy Lạp hóa** (từ Ελληνισμός _hellēnismós_ trong tiếng Hy Lạp) là một giai đoạn trong lịch
thumb|Các thềm băng Larsen Ice A, B, C, và D thumb|Vị trí của bán đảo Nam Cực trong [[Nam Cực]] **Thềm băng Larsen** là một thềm băng dài nằm ở rìa ở phía tây bắc
**Thời kỳ vương triều Cổ xưa** hoặc **Sơ kỳ vương triều của Ai Cập** hay **Thời kỳ Tảo Vương quốc** bắt đầu ngay sau khi diễn ra sự thống nhất Hạ và Thượng Ai Cập
Sông băng [[Whitechuck năm 1973.]] Cùng góc nhìn tương tự sông băng Whitechuck năm 2006, tại nơi nhánh sông băng này đã lùi lại 1,9 km (1,2 mi). **Sự lùi dần của sông băng từ
**Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba của Ai Cập** diễn ra ngay sau khi pharaon Ramesses XI qua đời, chấm dứt thời kỳ Tân vương quốc, kéo dài mãi đến khoảng năm 664 TCN thì
Đồng bằng Bắc Âu **Đồng bằng Bắc Âu** ( hay , ) là một vùng địa mạo tại châu Âu. Nó bao gồm các đồng bằng thấp giữa vùng đồi núi ở phía nam và
thumb|Thủ tướng Nhật Bản [[Abe Shinzo giải thích niên hiệu mới|254x254px]] là niên hiệu của Nhật Bản bắt đầu từ ngày 1 tháng 5 năm 2019, ngày mà trưởng nam của Thượng hoàng Akihito là
**Trận Hà Lan** () là một phần trong "Kế hoạch Vàng" () - cuộc xâm lăng của Đức Quốc xã vào Vùng đất thấp (Bỉ, Luxembourg, Hà Lan) và Pháp trong chiến tranh thế giới
**Tê giác lông mượt** (_Coelodonta antiquitatis_) là một loài tê giác đã tuyệt chủng phổ biến ở khắp Châu Âu và Bắc Á trong kỷ nguyên Pleistocen và tồn tại cho đến cuối thời kỳ
:''Bài này viết về bang Schleswig-Holstein của nước Cộng hòa Liên bang Đức. Xem các nghĩa khác tại Schleswig-Holstein (định hướng) Cổng [[Holstentor ở Lübeck là một biểu tượng của Schleswig-Holstein và là một trong
phải|Sự sụp đổ của Constantinopolis, Trong hình là [[Mehmed II đang dẫn quân tiến vào thành. Tranh của Fausto Zonaro.]] **Hậu kỳ Trung Cổ** hay **Giai đoạn cuối Trung Cổ** (tiếng Anh: _Late Middle Ages_)
**Thế Pleistocen** (phiên âm tiêng Việt: **Pleixtôxen**), còn gọi là **thế Canh Tân** hay **thế Cánh Tân** (), là một thế địa chất từng được tính từ khoảng 1,806 Ma tới 11,55 Ka BP (Ma/Ka
**Người Neanderthal** (phát âm tiếng Anh: , còn được viết là **Neandertal**, phiên âm tiếng Việt: **Nêanđectan**, với các danh pháp khoa học: **_Homo neanderthalensis_** hay **_Homo sapiens neanderthalensis_**) Nhiều học giả khác đề xuất
nhỏ|Lược đồ khu vực [[Lưỡi liềm Màu mỡ